以文本方式查看主题 - 世界语学习论坛 (http://www.elerno.cn/bbs/index.asp) -- 胡国柱老师帖子专区 Afiŝejo por Guozhu (http://www.elerno.cn/bbs/list.asp?boardid=10) ---- 世界语诗词格律十讲(7-9) Dek Mesagxoj (http://www.elerno.cn/bbs/dispbbs.asp?boardid=10&id=3319) |
-- 作者:Guozhu -- 发布时间:2007/10/31 0:10:19 -- 世界语诗词格律十讲(7-9) Dek Mesagxoj La Sepa Mesagxo §4. LIBERA KAJ FIKSFORMA POEMO 4.1.Gxenerale Poemo povas konsisti el unu strofo, sed ankaux povas el du aux pli multe da strofoj. 4.2.Libera poemo Tradicia metrika poemo karakterigxas per regulaj versoj kun unuecaj ritmo, mezuro kaj rimado; kaj en skribo kun multaj reguloj malsamaj ol en prozo, ekz-e, la unua litero en cxiu verso estu majuskla, maldekstro de cxiuj versoj staru samloke vertikale. Deviga uzo de interpunkcio. Rejna de Jong (1922-) ABSURDAJXO Ni cxiuj parolas Por distro Nun mi komprenas Cxi tiu poemo estas en tri strofoj, kun malsamaj mezuroj. |
-- 作者:Guozhu -- 发布时间:2007/10/31 0:14:14 -- La Oka Mesagxo 4.3. Fiksforma Poemo En poezio de diversaj nacioj ekzistas poemoj versitaj laux difinitaj formuloj, kiujn oni nomas "Fiksformaj poemoj". 1. Hajko Fiksforma poemeto el japana poezio. El tri versoj, respektive kun 5, 7, 5 silaboj, rimigxas la unua kaj la tria versoj. Macuo Basxo(1644—1694) Lag\' forlasita, --- el Eterna Bukedo, p.54(Trad.Kalocsay) (2) Robajo La nomo devenas dank\' al la mondfama poemaro <Robajoj> de Omar Kajam. Tre similas al la verskvaro en la cxina poezio. El kvar versoj, rimigxas la unua, dua kaj la kvara versoj. Sen limigo pri ritmo kaj mezuro de verso. Kiel ekz-e ni citas du tradukojn de la robajo XI, lauxdire plej fama el la nomita poemaro. ROBAJO (XI) Dum sub cxi arbo sidas mi, kun pano, Tradukis Willam Auld per kvinjambaj versoj,kun 11 silaboj en cxiu verso. > Dua traduko ROBAJO (XVI) Se eble, havi bulon da purtritika pano, El la persa tradukis Gaston Waringhien, per aleksandraj versoj, kun 14 silaboj en cxiu verso. (3) Tercino Devenis el itala poezio. El triversaj strofoj, kies rimoj faras seninterrompan cxenon, laux skemo "aba, bcb, cdc, ded…". Sen difinita longo, cxu el dekkelkaj aux gxis centoj da versoj. La granda poeto Dante verkis per tiu tercina formo majstran poemaron <Dia Komedio> en tri volumoj, kun cent kantoj de 14233 versoj. Sed en tercino estas nepermesata la samtempa miksuzado de versoj kun malsamaj ritmo kaj mezuro. Sube estas el lasta parto de la fama <Odo al la Okcidenta Vento> de Percy Bysshe Shelley. Percy Bysshe Shelley(1792-1822) Odo al la Okcidenta Vento Min, kiel boskon, igu liro via, Nin ambaux vekos por auxtuna kri\' Cxi mortajn pensojn tra l\' spac\' universa Kiel fajruj-ardajxon, sxutu for Profeta al la dorma ter\' ! Ho Vent\' ! --- el Eterna Bukedo, p.158 (Trad.Kalocsay) (4) Tankao En japana poezio, la plej ofte uzataj versoj estas kvinsilaba kaj sepsilaba. Kaj, la plej ofte uzataj fiksformaj poemoj, krom "hajko", estas "tankao" (utao). Formulo de tankao estas: 31 silaboj en kvin versoj. Alterne uzi la kvinsilaban kaj sepsilaban versojn dufoje, plus unu sepsilaba verso (do, en 5,7,5,7,7 silaboj), tio farigxis "tankao" (lauxlitere: mallonga kanto). Se tia alterna uzado de kvinsilaba kaj sepsilaba versoj superis tri fojojn, kaj plus unu sepsilaba verso, tio farigxas "long-utao" (longa kanto). Armand Su (1936-1990) TANKAOJ (3) En mia mano (5) Limeriko Devenis el "limerick" de angla poezio. El kvin versoj, respektive kun 3,3,2,2,3 piedoj, laux rimarangxo de "a a b b a ". Ofte havis sxercan efikon per enhavo absurda aux erotika. Ekz-e Junulo en urbo Tifliso |
-- 作者:Guozhu -- 发布时间:2007/10/31 0:16:58 -- La Nauxa Mesagxo (6) Trioleto Wang Chongfang (1936- ) KRIZANTEMO Odore floras krizantem\', (7) Rondelo Devenis el franca poezio. El 13 versoj en 4 strofoj, respektive kun 4,4,4,1 versoj, verkitaj sur du rimoj, laux rimarangxo de "ABba,abAB,abba,A", la majuskloj signas ripeton de versoj. Sen deviga difino pri ritmo, sed cxiuj versoj estu kun sama ritmo. RIMPORTRETO XXVII Ho, Kabe, Kabe, Kabe, Kabe Ni lernis de vi lernantknabe Kaj nun ni miras gape, strabe Ho, Kabe, Kabe, Kabe, Kabe ! > Dua ekzemplo Kurisu Kei, cxiam justama, Dulingva tradukisto fama, Kiam li per parolo flama Kurisu Kei, cxiam justama. (8) Soneto En Cxinio oni ankaux nomas soneton "14-versa poemo". Tre ofte uzata en Esp-a poezio. Devenis el itala poezio kaj disvastigxis tra tuta Euxropo. Legigxas multaj famaj verkoj de famaj poetoj diverslandaj. Kvankam gxi estas en "fiksa\' formo, tamen en praktiko la formo farigxis multe varia. (8.1)El 14 versoj (8.2) Kun rimoj. (8.3) Rimarangxo de la unuaj 2 kvarversaj strofoj estu samaj, lau "abba,abba"(ringa rimo) aux laux "abba,cddc"(ringa rimo) aux laux "abab,abab"(krucrimo) aux laux "abab,cdcd"(krucrimo) (8.4) rimarangxoj de lastaj 6 versoj laux "cdc,dcd"(memoru kiel "cdcd, cd", krucrimo) aux laux "ccd,ede"(memoru kiel "cc, dede", krucrimo) aux laux "cdc,dee"(memoru kiel "cdcd, ee", krucrimo) aux laux "ccd,eed"(memoru kiel "cc,deed", ringa rimo) aux laux "cdd,cee"(memoru kiel "cddc, ee", ringa rimo) aux laux "cde,cde" ", krucrimo. Rimarangxo en la suba ekzemplo estas laux "abba,abba,ccd,eed" William Auld (1924- ) EN MIA MIO En mia mio kauxris infaneto, Kaj vi hezite tra la ombroreto fide mi vin salutis gxojmiene Kaj nun ni kune vagas lok-al-loke Alia fama soneto de Sxekspiro, laux rimarangxo de "abab,cdcd,efef,gg" William Shakespeare (1564-1616) el LA SONETOJ XVIII(第十八首) Cxu mi komparu vin al tag\' somera ? jen, brogas la okulo de l\' cxielo, Sed jam ne velkos via plensomero Dum homoj spiros kaj okuloj vidos, --- Traduks R.Rossetti (9) Akrostiko Akrostiko ne estas speciala fiksforma poemo. Gxi estas poemo, en kiu la unua litero de cxiu verso formas vortojn. Micxino (1938-) Akrostiko Anoncas (La unuaj literoj formas vorton "AGADU") |
-- 作者:Guozhu -- 发布时间:2007/11/4 3:17:46 -- 世界语诗词格律讲座 (7) 第七讲 §4.诗词 LIBERA KAJ FIKSFORMA POEMO 4.1.总说 一首诗可以由一个诗段组成,也可以由两个或更多的诗段组成。 4.2.自由体诗 传统的格律诗,特点是诗行(节奏、音节数、韵脚)整齐划一,而且在书面的写法上有许多不同于散文的要求,如:使用标点,每一行诗的第一个字母都用大写,左侧对齐。 自由体诗歌在形式上则是完全自由的。表现为 诗段:一首诗歌之内是否分段,或者分为几段,各段是否相同,作者可以任意安排; 诗行:一首诗歌之内的诗行,用什么样的节奏、音节数、韵和韵脚安排,完全是自由的; 书写:不强求用标点符号,不要求每行用大写字母起头,不要求每行对齐。如 Rejna de Jong (1922-) ABSURDAJXO 荒谬 Ni cxiuj parolas 我们讲着 这首诗共有三个诗段,长短不齐。第一段有五行,第二段两行,第三段三行。每一个诗行的长度也不齐。它们的音节数目为6,5,5,6,6/ 3,7/ 5,2,4,完全是任意的,没有规律可寻。又不押韵。自由极了。 |
-- 作者:Guozhu -- 发布时间:2007/11/4 3:20:01 -- 世界语诗词格律讲座 (8) 第八讲 4.3.词 (Fiksforma Poemo) 各个民族语诗歌中都有一些格式固定的诗歌,它们被引入世界语,汇成为百花齐放的大花园。我们借用汉语中的"词"来翻译fiksforma poemo,其实汉语中词牌的限制要多一些。世界语中填词时,大多只对行数和押韵的方式有要求,其他方面则较汉语宽松。下面介绍几种常用的词牌。 1. 俳句hajko 从日本诗歌引进。每首要求有三个诗行,分别为5,7,5个音节,第一、三两行押韵。 Lag\' forlasita, 幽静古池塘。 (2) 鲁拜体robajo 由著名的波斯古诗《鲁拜集》而得名。格式很像汉语中的"绝句":四行,第一、二、四行押韵。用什么样的节奏和长短,没有限制。下面举两个世译为例子,原文据说是集中最有名的一篇。 ROBAJO (XI) 《鲁拜集》第十一首 Dum sub cxi arbo sidas mi, kun pano,一卷诗伴酒一壶, 世译者为Willam Auld,用标准的kvinjambo(五个"轻重格")诗行,每行为十一个音节。汉译者为辜正坤。 世译二: Se eble, havi bulon da purtritika pano, 世译者为Gaston Waringhien, 用标准的aleksandro(亚历山大体)诗行,每行为十四个音节。 (3) 三行体tercino 由意大利诗歌引进。要求用若干个三行诗段,押aba, bcb, cdc, ded…韵式。篇幅不定,可以短到十几行,或者长到一两百行。大诗人但丁(1265-1321)用这种格式写成三卷本《神曲》,共一百章。14233行长诗。但是不允许混合使用节奏和长短不同的诗行。下面举雪莱名篇《西风颂》的最后一节为例: Min, kiel boskon, igu liro via, 让我做你的竖琴吧,就同森林一般, Nin ambaux vekos por auxtuna kri\' 好给你那狂飚曲添上深沉的回响, Cxi mortajn pensojn tra l\' spac\' universa 把我的腐朽思想扫出宇宙, Kiel fajruj-ardajxon, sxutu for 犹如从未灭的炉头吹出火花, Profeta al la dorma ter\' ! Ho Vent\' ! 吹响一个预言!啊,西风, 世译者为Kalocsay。汉译者为王佐良。 (4) 短歌tankao 日本诗歌中最常用的诗行,是五言和七言。最常用的词牌,除"俳句"外,就数"短歌"了。其格式是:把五七言诗行交替两次,再加上一行七言,成5,7,5,7,7个音节的格式,就是"短歌"。若五七言诗行交替三次以上,谓之"长歌"。押韵的方式也很自由:可以不押(用素体诗),或押一对,或押两对韵脚都可。tankao引入世界语之后,很受各国世界语诗人欢迎,写作"短歌"的,也就不限日本的诗人。下面的样品是苏阿芒1979年所写的十二首一组的短歌中的一首,由国柱按原作格式汉译。 Armand Su 苏阿芒(1936-1990) TANKAOJ (3) 短歌 (第三首) En mia mano 在我的手中, (5) 五行戏谑诗limeriko 这个词牌来源自英国诗歌中的limerick。形式方面的要求: 共五个诗行,分别用3,3,2,2,3个音步,押aabba式韵。内容方面常以荒诞不经或涉及色情而取得戏谑的效果。如 Junulo en urbo Tifliso |
-- 作者:Guozhu -- 发布时间:2007/11/4 3:24:14 -- 世界语诗词格律讲座(9) 第九讲 (6) 八行诗trioleto 由法语诗歌引入。全诗共八行,押AbaA abAB 式韵(凡是大写字母,表示重复的诗行)。用什么节奏不限。如 Wang Chongfang (1936- ) KRIZANTEMO Odore floras krizantem\', (7) 回旋曲rondelo 由法语诗歌引入。全诗共十三行,分为四个诗段(分别为4,4,4,1行),押ABba,abAB,abba,A式韵(大写字母表示重复的诗行)。用什么诗行不限,但节奏要相同。但是自从Kalocsay 用这个词牌写了一本Rimportreto 画相诗集以后,rimportreto也就几乎成为一个专用词牌,各行都用四个轻重格 (kvarjambo, 9个音节)的诗行。如 RIMPORTRETO XXVII 诗韵画相(第27首) Ho, Kabe, Kabe, Kabe, Kabe 啊,卡贝、卡贝、卡贝、卡贝! Ni lernis de vi lernantknabe 我们就像学徒般地向您学习, Kaj nun ni miras gape, strabe 对于您突然中断了事业辉煌 Ho, Kabe, Kabe, Kabe, Kabe ! 啊,卡贝、卡贝、卡贝、卡贝 ! > Dua ekzemplo Kurisu Kei, cxiam justama, Dulingva tradukisto fama, Kiam li per parolo flama Kurisu Kei, cxiam justama. 栗栖继老,热爱正义, 杰出人瑞,双语著译。 轰动效应,崇高荣誉。 栗栖继老,热爱正义。 (8) 十四行诗soneto 十四行诗,又称"商籁体",是世界语诗歌中用得较多的一个词牌。它源出意大利,后来传遍整个欧洲,各国的名家和名篇都甚多。形式上的要求有: (8.1)共十四行,分为4,4,3,3行的四个诗段, 或分为4,4,4,2行的四个诗段, 或分为8,6行的两个诗段, 或分为12,2行的两个诗段。 (8.2)要押韵。 (8.3) 前面两个四行诗段的押韵方式应该相同, 为abba,abba式(环韵的) 或abba,cddc式(环韵的) 或abab,abab式(交叉韵的) 或abab,cdcd式(交叉韵的) (8.4)后面六行诗的押韵方式 为cdc,dcd(可记忆为cdcd, cd交叉韵的) 或ccd,ede(可记忆为cc, dede交叉韵的) 或cdc,dee(可记忆为cdcd, ee交叉韵的) 或ccd,eed(可记忆为cc,deed环韵的) 或cdd,cee(可记忆为cddc, ee环韵的) 或cde,cde 交叉韵的 下面一个例子的押韵方式是abba,abba,ccd,eed William Auld (1924- ) EN MIA MIO En mia mio kauxris infaneto, Kaj vi hezite tra la ombroreto fide mi vin salutis gxojmiene Kaj nun ni kune vagas lok-al-loke 下面是莎士比亚的名篇,押韵方式是abab,cdcd,efef,gg William Shakespeare (1564-1616) el LA SONETOJ XVIII(第十八首) Cxu mi komparu vin al tag\' somera ? 我怎么能够把你来比作夏天? jen, brogas la okulo de l\' cxielo, 骄阳的眼睛有时照得太酷烈, Sed jam ne velkos via plensomero 但你的长夏将永远不会雕落, Dum homoj spiros kaj okuloj vidos, 只要一天有人类或人有眼睛, 由R.Rossetti世译,梁宗岱汉译。两种译文的押韵方式均与原文相同。 (9) 藏头诗akrostiko 藏头诗并不是一个专门的词牌,它只是要求把每行的第一个字母连起来读的时候能够成为有意义的单词或句子,其他无限制。 Akrostiko —Laux cxinesko Sopir-al-Sudo Anoncas |