Lev Tolstoj

LA MORTO DE IVAN ILJIĈ

• Antaŭparolo (A.Korĵenkov)
• La morto de Ivan Iljiĉ (Tradukis Valentin Melnikov)
• Komentoj kaj notoj (A.Korĵenkov)
• Recenzo de Fernando de Diego
• Recenzo de Edmund Grimley Evans

La titolo de la rusa originalo:
Smertj Ivana Iljiĉa
Serio Rusa literaturo; Volumo 4
Tradukis el la rusa: Valentin Melnikov
Redaktis kaj kompostis: Aleksander Korĵenkov
Korektis: Halina Gorecka

TOLSTOJ, Lev Nikolajeviĉ. La morto de Ivan Iljiĉ: Novelo / Tradukis el la rusa V. Melnikov; Antaŭpar., koment. A. Korĵenkov. — Jekaterinburg: Sezonoj, 1997. — 56 p. — (Serio Rusa literaturo; Volumo 4).

? Traduko en esperanto, antaŭparolo, komentoj Ruslanda Esperantisto, 1997

---

ANTAŬPAROLO

La nomo de Lev Tolstoj (1828—1910) asociiĝas kun liaj grandaj romanoj Milito kaj paco (Milito kaj mond(um)o), Anna Karenina kaj Reviviĝo, kiuj fariĝis integra parto de la mondliteraturo. Sed li jam antaŭ Milito kaj paco (finverkita en 1869) diskoniĝis en Ruslando pro siaj noveloj Infaneco, Adolesko, Juneco, Du husaroj, Mateno de bienulo kaj aliaj.

Tolstoj ne forlasis la novelan ĝenron ankaŭ en la postaj jaroj, kaj ĝuste la noveloj verkitaj en la 1880aj kaj 1890aj jaroj — La morto de Ivan Iljiĉ, Patro Sergio, La diablo k. a. — faris lin la plej konata ruslanda aŭtoro. Diference de la multfacetaj romanoj, la noveloj de Tolstoj kutime havas nur unu aŭ du protagonistojn, tial la intrigo kaj mesaĝo de ĉiu aparta novelo estas tre klara.

La stato de la verkisto estas neeviteble respegulata en liaj verkoj, kaj la vivcirkonstancoj de Tolstoj trovas en la noveloj pli da respegulo ol en la romanoj.

La 1880aj jaroj estis krizaj por Tolstoj, frontinta neeviteblon de l' foriro el sia altklasa medio. Ĝuste tiam li decidis per priskribo de “la ordinara morto de la ordinara homo” montri la falson, malplenon kaj vanton de la “agrabla kaj deca” metropola vivo, al kiu strebis plimultaj ruslandaj oficistoj. La kombino de la psikologia analizo kun la senornama priskriba stilo ebligis al Tolstoj montri la vivhistorion samtempe “simplan, ordinaran kaj plej teruran”, kaj ĝuste tiu kombino faris la novelon evento en la rusa realisma literaturo.

La novelo La morto de Ivan Iljiĉ, aperinta en 1886, havis realan protagoniston Ivan Iljiĉ Meĉnikov (frato de la konata sciencisto Ilja Meĉnikov), advokaton el la urbo Tula. Meĉnikov, bona konato de Tolstoj, oficis kiel advokato en Tula kaj mortis en 1881.

En 1913 aperis la esperanta eldono de Morto de Ivan Iljiĉ. Ĝin tradukis Anna Ŝarapova. Anstataŭ korekti kaj reeldoni la arkaiĝintan tradukon, Sezonoj decidis proponi al la esperantista legantaro la klasikan novelon en pli adekvata traduko de Valentin Melnikov. La morto de Ivan Iljiĉ estas la kvara volumo en la libroserio Rusa literaturo, kies tri unuaj volumoj ricevis multajn pozitivajn reagojn en la esperantista gazetaro.

Aleksander Korĵenkov
 

---

I

En granda konstruaĵo de juĝejo dum paŭzo en la proceso de familio Melvinskij la asizanoj kaj prokuroro kunvenis en la kabineto de Ivan Jegoroviĉ Ŝebek, kaj la parolo direktiĝis al la fama proceso de Krasov. Fjodor Vasiljeviĉ ardiĝis, pruvante nejuĝeblecon, Ivan Jegoroviĉ insistis pri sia vidpunkto, dum Pjotr Ivanoviĉ, ne aliĝinte komence al la diskuto, plu ne partoprenis ĝin kaj foliumis ĵus ricevitajn ”Informojn".

— Sinjoroj! — li diris. — Ja Ivan Iljiĉ mortis.

— Ĉu vere?

— Jen, legu, — li diris al Fjodor Vasiljeviĉ, donante al li freŝan, eĉ inkodoran gazeton.

En nigra kadro estis presite: “Praskovia Fjodorovna Golovina kun anima funebro informas la parencojn kaj konatojn pri forpaso de sia amata edzo, membro de Juĝa Kortumo Ivan Iljiĉ Golovin, la 4an de februaro 1882. La sepulto okazos vendrede, je la 1a horo posttagmeze”.

Ivan Iljiĉ estis kamarado de la kunvenintaj sinjoroj, kaj ĉiuj amis lin. Li malsanis jam de kelkaj semajnoj; oni diris, ke lia malsano nekuraceblas. Lia posteno estis rezervita, sed estis konsidero, ke okaze de lia morto la postenon povos transpreni Aleksejev, kaj la postenon de Aleksejev mem — Vinnikov aŭ Ŝtabel. Do, aŭdinte pri la morto de Ivan Iljiĉ, ĉiu el la kunvenintoj en la kabineto unue pensis pri tio, kian signifon povos havi tiu morto por oficaj transiroj kaj promocioj de la membroj aŭ ties konatoj.

“Nun, verŝajne, mi ricevos la postenon de Ŝtabel aŭ Vinnikov, — pensis Fjodor Vasiljeviĉ. — Oni ja delonge promesis al mi, kaj tiu promocio signifos por mi pliajn okcent rublojn, eĉ krom la kancelarion”.

“Necesas nun peti pri enpostenigo de la bofrato el Kaluga ĉi tien, — pensis Pjotr Ivanoviĉ. — La edzino tre ĝojos. Nun jam ne eblos diri, ke mi neniam ion faris por ŝiaj parencoj”.

— Mi ĝuste tiel opiniis, ke li ne plu leviĝos, — voĉe diris Pjotr Ivanoviĉ. — Domaĝe.

— Sed pro kio li, fakte, suferis?

— La doktoroj ne povis difini. Ili difinadis, sed malsame. Kiam mi vidis lin lastfoje, al mi ŝajnis, ke li resaniĝos.

— Kaj mi ne vizitis lin eĉ depost la festoj. Ĉiam intencis.

— Ĉu li havis kapitalon?

— Ŝajne, ion tre malgrandan ĉe la edzino. Sed tute bagatelan.

— Jes, necesas veturi. Terure malproksime ili loĝis.

— Malproksime de vi. De vi ĉio malproksimas.

— Jes, li ne povas min pardoni, ke mi loĝas trans la rivero, — ridetante pri Ŝebek diris Pjotr Ivanoviĉ. Kaj oni ekparolis pri longeco de urbaj distancoj kaj ekiris al la kunsidejo.

Krom la provokitaj per tiu morto en ĉiu persono meditoj pri promociaj kaj eblaj oficaj ŝanĝoj, kiujn tiu morto povos kaŭzi, la fakto de la morto de proksimulo vekis en ĉiuj informiĝintoj, kiel ĉiam, la senton de ĝojo pro tio, ke mortis li, sed ne mi.

“Jen — li mortis, sed mi ne”, — pensis aŭ sentis ĉiu. Kaj la proksimaj konatoj, tiel nomataj amikoj de Ivan Iljiĉ, pensis kontraŭvole ankaŭ pri tio, ke nun ili bezonos plenumi tre enuajn devojn de deco, ĉeesti la funebran ceremonion kaj viziti la vidvinon por kondolenci.

La plej proksimaj estis Fjodor Vasiljeviĉ kaj Pjotr Ivanoviĉ.

Pjotr Ivanoviĉ estis lia kamarado en jura lernejo kaj sentis sian devon antaŭ Ivan Iljiĉ.

Sciiginte en tagmanĝo al la edzino la informon pri la morto de Ivan Iljiĉ kaj konsiderojn pri eblo enpostenigi la bofraton ĉi-distrikte, Pjotr Ivanoviĉ, ne volante ripozi, surmetis frakon kaj veturis al Ivan Iljiĉ.

Ĉe la dompordo de Ivan Iljiĉ staris privata kaleŝo kaj du fiakroj. Sube, en la vestiblo apud la pendigilo estis apogita al la muro la orbrokata ĉerkfermilo kun kvastetoj kaj glaceigita galono. Du nigre vestitaj sinjorinoj estis demetantaj la felpaltojn. Unu konata — la fratino de Ivan Iljiĉ, la alia sinjorino nekonata. Ŝvarc, kamarado de Pjotr Ivanoviĉ, estis subeniranta kaj, vidinte de la supra ŝtupo la envenanton, haltis kaj palpebrumis al li, kvazaŭ dirante: “Stultaĵon faris Ivan Iljiĉ; sed mi kaj vi ne tielas”.

La vizaĝo de Ŝvarc kun angleskaj vangoharoj kaj la tuta magra figuro en frako montris, kiel ĉiam eskvizitan solenecon, kaj tiu soleneco, ĉiam kontraŭanta la ludemon de Ŝvarc, ĉi tie havis apartan spicon. Tiel pensis Pjotr Ivanoviĉ.

Pjotr Ivanoviĉ lasis la sinjorinojn trairi antaŭ si kaj malrapide sekvis ilin al la ŝtuparo. Ŝvarc ne descendis, sed haltis supre. Pjotr Ivanoviĉ komprenis la kialon: li, evidente, volis interkonsenti, kie kartludi hodiaŭ. La sinjorinoj trairis ŝtuparen al la vidvino, kaj Ŝvarc, kun severe kunpremitaj fortikaj lipoj kaj ludema rigardo, brovsignis al Pjotr Ivanoviĉ, montrante dekstren, al la ĉambro de la mortinto.

Pjotr Ivanoviĉ eniris, kiel tio kutime okazas, kun nekompreno pri tio, kion li tie devas fari. Li sciis nur, ke krucosignoj en tiaj situacioj neniam superfluas. Li ne estis tute certa, ĉu necesas samtempe ankaŭ klini sin, do tial li elektis la mezon: enirinte li krucosignis kaj kvazaŭ iomete kliniĝus. Kiom permesis al li la man- kaj kapmovoj, li samtempe ĉirkaŭrigardis la ĉambron. Du junuloj, unu gimnaziano, ŝajne, la nevoj, krucosignante eliris el la ĉambro. Maljunulino staris senmove. Kaj sinjorino kun strange levitaj brovoj ion flustradis al ŝi. Akolito en surtuto, vigla, decidema, laŭtlegis ion kun emfazo malebliganta ajnan kontraŭdiron; bufedservisto Gerasim, facilpaŝe preteririnte antaŭ Pjotr Ivanoviĉ, ion ŝutis surplanken. Vidinte tion, Pjotr Ivanoviĉ tuj sentis facilan odoron de putriĝanta kadavro. Pjotr Ivanoviĉ dum sia lasta vizito al Ivan Iljiĉ vidis tiun viron en la kabineto; li plenumis devojn de flegisto kaj Ivan Iljiĉ speciale ŝatis lin. Pjotr Ivanoviĉ plu krucosignis kaj iomete klinis sin je direkto meza inter la ĉerko, akolito kaj ikonoj sur tablo en angulo. Poste, kiam la krucosigna movo per mano ekŝajnis al li tro daŭra, li haltis kaj komencis rigardi la mortinton.

La mortinto kuŝis, kiel ĉiam kuŝas mortintoj, precipe peze, morte droninte per rigidaj membroj en la ĉerka sternaĵo, kun poreterne fleksiĝinta kapo sur kuseno kaj etendis, kiel ĉiam etendas mortintoj, sian flavan vakseskan frunton kun kalvetaj kaviĝintaj tempioj kaj ankran nazon, kvazaŭ premantan la supran lipon. Li tre ŝanĝiĝis, pli maldikiĝis ekde kiam Pjotr Ivanoviĉ lastfoje vidis lin, sed samkiel ĉe ĉiuj mortintoj lia vizaĝo estis pli bela, ĉefe — pli gravmiena, ol ĉe la vivulo. La vizaĝo miene esprimis, ke ĉio farenda jam faritas, kaj faritas korekte. Krom tio, la mieno esprimis ankaŭ riproĉon aŭ memorigon al vivantoj. Tiu memorigo ŝajnis al Pjotr Ivanoviĉ malkonvena, aŭ almenaŭ ne koncernanta lin. Io iĝis al li malagrabla kaj tial Pjotr Ivanoviĉ refoje haste krucosignis kaj, kiel al li ŝajnis, tro haste, nekonforme al deco, turnis sin kaj iris al la pordo. Ŝvarc estis atendanta lin en traira ĉambro, larĝe disstariginte la krurojn kaj ludante ambaŭmane postdorse per sia cilindro. Unusola rigardo al la petolema, pura kaj eleganta figuro de Ŝvarc freŝigis Pjotron Ivanoviĉ. Pjotr Ivanoviĉ komprenis, ke Ŝvarc staras super tio kaj ne cedas al mornaj impresoj. Sola lia aspekto esprimis: la incidento de funebro pri Ivan Iljiĉ neniel estas sufiĉa preteksto por perturbi la tagordon, do nenio povas malhelpi jam ĉi-vespere klaki per nova ludkartaro, malpakante ĝin, dum servisto estos stariganta kvar kandelojn. Ĝenerale ne estis kaŭzo por supozi, ke tiu incidento povus malhelpi nin agrable pasigi ankaŭ la hodiaŭan vesperon. Ĝuste tion li diris flustre al la preteriranta Pjotr Ivanoviĉ, proponante kuniĝi por partio ĉe Fjodor Vasiljeviĉ. Sed evidente al Pjotr Ivanoviĉ ne bonsortis ludi ĉi-vespere. Praskovia Fjodorovna, malalta grasa virino, spite ĉiujn penojn aranĝi la malon, tamen larĝiĝanta de la ŝultroj suben, tute nigravesta, kun puntokovrita kapo kaj kun strange levitaj brovoj, samkiel la sinjorino starinta kontraŭ la ĉerko, eliris el siaj ĉambroj kun aliaj sinjorinoj, kaj akompaninte ilin al la pordo de la mortinto, diris:

— Tuj okazos la rekviemo, bonvolu veni.

Ŝvarc, neklare klininte sin, haltis, nek akceptante nek rifuzante klare tiun proponon. Praskovia Fjodorovna, rekoninte Pjotron Ivanoviĉ, suspiris, proksimiĝis al li, prenis lian manon kaj diris:

— Mi scias, ke vi estis vera amiko de Ivan Iljiĉ… — kaj ŝi rigardis lin, atendante agojn konformajn al tiuj vortoj.

Pjotr Ivanoviĉ sciis, ke, samkiel tie necesis krucosigni, ĉi tie necesis premi la manon, suspiri kaj diri: “Kredu min!” Li ĝuste tiel faris. Kaj farinte, eksentis, ke la rezulto aperis dezirata — li estis kortuŝita samkiel ankaŭ ŝi.

— Ni iru, dum tie ne komenciĝis; mi bezonas paroli kun vi, — diris la vidvino. — Donu vian manon.

Pjotr Ivanoviĉ donis la manon, kaj ili ekiris al la internaj ĉambroj, preter Ŝvarc, kiu malgaje palpebrumis al Pjotr Ivanoviĉ: “Jen la ludo! Do ne ofendiĝu, sed ni prenos alian partneron. Eblos ludi kvinope, kiam vi liberiĝos”, — diris lia petolema rigardo.

Pjotr Ivanoviĉ suspiris eĉ pli profunde kaj malgaje, kaj Praskovia Fjodorovna dankeme premis lian manon. Veninte en ŝian gastoĉambron, drapiritan per rozkolora kretono, kun malforta lampo, ili sidiĝis ĉe tablo: ŝi sur la sofon, kaj Pjotr Ivanoviĉ sur malaltan pufseĝon kun malagordiĝintaj risortoj, mise cedintan sub lia sido. Praskovia Fjodorovna volis averti, ke li sidiĝu sur alian seĝon, sed ŝi trovis tiun averton malkonvena al ŝia stato kaj rezignis. Sidiĝante sur la pufseĝon, Pjotr Ivanoviĉ rememoris, kiel Ivan Iljiĉ estis aranĝanta tiun ĉambron kaj konsultis lin pri tiu rozkolora kretono kun verdaj folioj. Sidiĝante sur la sofon kaj preterirante la tablon (ĝenerale la ĉambro plenis de aĵoj kaj mebloj) la vidvino kroĉiĝis per nigraj puntoj de sia nigra pelerino al ĉizaĵoj de la tablo. Pjotr Ivanoviĉ leviĝis por malkroĉi, kaj la pufo, liberiĝinta sub li, ekbalanciĝis kaj puŝetis lin. La vidvino mem provis dekroĉi sian punton, kaj Pjotr Ivanoviĉ denove sidiĝis, premante la ribelantan pufon. Sed la vidvino ne sukcesis dekroĉi ĉion, kaj Pjotr Ivanoviĉ denove leviĝis, kaj la pufo denove ekribelis kaj eĉ klakis. Kiam ĉio ĉi finiĝis, ŝi prenis puran batistan naztukon kaj komencis plori. Tamen Pjotron Ivanoviĉ fridigis la epizodo kun la punto kaj luktado kontraŭ la pufo, kaj li sidis severmiene. Tiun neoportunan staton interrompis Sokolov, la bufedisto de Ivan Iljiĉ, kun raporto pri tio, ke la loko sur la tombejo, indikita de Praskovia Fjodorovna, kostos ducent rublojn. Ŝi ĉesis plori kaj, viktim-aspekte rigardante al Pjotr Ivanoviĉ, diris france, ke al ŝi estas tre malfacile. Pjotr Ivanoviĉ silente gestis, esprimante senduban certecon pri tio, ke aliel ne eblus.

— Bonvolu fumi, — ŝi diris per la voĉo degna kaj samtempe deprimita kaj ektraktis kun Sokolov la problemon pri la prezo de la loko. Pjotr Ivanoviĉ ekfumante aŭdis, ke ŝi tre detale demandis pri diversaj prezoj de terpecoj kaj determinis la akceptendan. Krome, fininte pri la loko, ŝi ordonis ankaŭ pri kantistoj. Sokolov foriris.

— Mi ĉion faras mem, — ŝi diris al Pjotr Ivanoviĉ, formovante flanken la albumojn, kuŝintaj surtable; kaj rimarkinte, ke cindro minacas al la tablo, senprokraste movis al Pjotr Ivanoviĉ cindrujon kaj ekparolis: — Mi opinias hipokrito certigi, ke mi pro la malĝojo ne povas okupiĝi pri praktikaj aferoj. Male, se io povas ne konsoli min… sed distri, tio estas la zorgoj pri li. — Ŝi denove prenis la naztukon, kvazaŭ plorante, kaj subite, kvazaŭ venkante sin, ektremis kaj komencis paroli trankvile:

— Tamen mi havas peton al vi.

Pjotr Ivanoviĉ klinis sin, ne permesante disiĝi al la risortoj de la pufo, kiu tuj ekprancis sub li.

— Dum lastaj tagoj li terure suferis.

— Ĉu tre suferis? — demandis Pjotr Ivanoviĉ.

— Aĥ, terure! Dum la lastaj horoj, ne minutoj, li senĉese kriadis. Tri tagnoktojn li kriadis sen ripozigi la voĉon. Tio estis neeltenebla. Mi ne povas kompreni, kiel mi sukcesis toleri tion; trans tri pordoj aŭdeblis. Aĥ! Kiom mi toleris!

— Ĉu li havis klaran konscion? — demandis Pjotr Ivanoviĉ.

— Jes, — ŝi flustris, — ĝis la lasta minuto. Li adiaŭis nin kvaronhoron antaŭ la morto kaj ankoraŭ petis forkonduki Vaĉjon.

La penso pri suferado de la homo, kiun li konis tre proksime, komence kiel gajan knabon, lernanton, poste kiel adoltan partneron, spite la malagrablan konsciiĝon de sia afekto kaj tiu de la virino, subite terurigis Pjotron Ivanoviĉ. Li ekvidis tiun frunton, la nazon premantan la lipon kaj li ektimis pri si.

“Tri tagnoktoj da teruraj suferoj kaj morto. Ja tio tuj, ajnminute povas trafi ankaŭ min”, — li pensis, kaj por momento lin kaptis timo. Sed tuj, li mem ne sciis kiel, helpe al li venis ordinara penso, ke tio okazis al Ivan Iljiĉ, sed ne al li, kaj al li tiel okazi ne devas, kaj ne povas; ke pensante tiel li cedas al morna humoro, kio ne indas, ja tio evidentis laŭ la vizaĝo de Ŝvarc. Farinte tiun konkludon, Pjotr Ivanoviĉ trankviliĝis kaj kun intereso komencis demandi pri detaloj de la forpaso de Ivan Iljiĉ, kvazaŭ morto estus aventuro, propra nur al Ivan Iljiĉ, sed tute ne al li.

Post diversaj interparoloj pri detaloj de vere teruraj fizikaj suferoj, travivitaj de Ivan Iljiĉ (tiujn detalojn Pjotr Ivanoviĉ ekkonis nur laŭ tio, kiel la turmentoj de Ivan Iljiĉ influis la nervojn de Praskovia Fjodorovna), la vidvino, evidente, opiniis necesa transiri al la afero.

— Aĥ, Pjotr Ivanoviĉ, kiom malfacilas, kiom terure malfacilas, kiom terure malfacilas, — kaj ŝi ree ekploris.

Pjotr Ivanoviĉ suspiris kaj atendis, kiam ŝi purigos la nazon. Poste li diris:

— Kredu min… — kaj ŝi denove ekparolemis kaj eldiris tion, kio evidente estis ŝia ĉefa peto al li. La peto konsistis el demandoj pri tio, kiel eblas okaze de la edza morto akiri iom da mono de la ŝtato. Ŝi ŝajnigis, kvazaŭ ŝi demandus Pjotron Ivanoviĉ pri ricevebla pensio; sed li vidis, ke ŝi jam scias ĝis plej etaj detaloj eĉ tion, kion li mem ne sciis; ĉion, kion eblas eltiri el la fisko okaze de tiu morto; tamen ŝi volis ekscii, ĉu eblas iamaniere eltiri pli da mono. Pjotr Ivanoviĉ penis elpensi tian rimedon, sed iom cerbuminte kaj pro deco insultinte nian registaron pro la avareco, li diris, ke, ŝajne, pli ne eblas. Tiam ŝi suspiris kaj, evidente, penis trovi rimedon liberiĝi de la vizitanto. Li komprenis tion, estingis la cigaredon, ekstaris, premis la manon kaj iris al la vestiblo.

En la manĝejo kun la horloĝo, pro kiu Ivan Iljiĉ tiel ĝojis, aĉetinte ĝin brikabrake, Pjotr Ivanoviĉ renkontis pastron kaj kelkajn pliajn konatojn, venintajn por la rekviemo, kaj ekvidis ankaŭ konatan belan fraŭlinon, la filinon de Ivan Iljiĉ. Ŝi estis tute nigravesta. Ŝia tre minca talio, ŝajnis eĉ pli maldika. Ŝi aspektis moroze, decideme, preskaŭ kolere. Ŝi klinsalutis al Pjotr Ivanoviĉ, kvazaŭ li pri io kulpus. Malantaŭ la filino kun same ofendita aspekto staris konata al Pjotr Ivanoviĉ riĉa junulo, juĝesploristo, onidire ŝia fianĉo. Li enue klinsalutis ilin kaj volis trairi en la ĉambron de la mortinto, kiam el sub la ŝtuparo aperis figureto de la filo-gimnaziano, ege simila al Ivan Iljiĉ. Tiu estis malgranda Ivan Iljiĉ, kiun Pjotr Ivanoviĉ memoris en la jura lernejo. Liaj okuloj estis kaj larmozaj kaj tiaj, kiajn ofte havas malvirtaj 13-14-jaraj knaboj. La knabo, rimarkinte Pjotron Ivanoviĉ komencis severe kaj honteme sulkigi la vizaĝon. Pjotr Ivanoviĉ kapsalutis lin kaj eniris la ĉambron de la mortinto. Komenciĝis la rekviemo — kandeloj, ĝemoj, incenso, larmoj, singultoj. Pjotr Ivanoviĉ staris severmiene, rigardante al la piedoj antaŭ si. Li eĉ unu rigardon ne ĵetis al la mortinto, kaj ĝis la fino li ne cedis al malfortigaj influoj kaj eliris inter la unuaj. En la vestiblo estis neniu. Bufedservisto Gerasim elkuris el la ĉambro de la mortinto, per siaj fortaj manoj disĵetis ĉiujn peltojn por trovi tiun de Pjotr Ivanoviĉ kaj donis ĝin.