Wei Xueyi (1596--1625)

Boato Skulptita el Persikkerno

Vivis en Ming-dinastio (1368--1644) majstrometiisto nomata Wang Shuyuan, kiu povis skulpti el col-diametra lingo palacajn konstruajxojn, objektojn, homfigurojn, kaj diversajn birdojn, bestojn, arbojn aux sxtonojn, cxiuj laux naturaj konturoj de la krudmaterialo kaj kun sia aparta gusto. li iam donacis al mi boaton, skulptita el persikkerno, kiu temis pri la vizito de Su Shi al la Rugxa Klifo.

La boato longis, de pruo gxis pobo, cx. je pli ol ok colonoj, kaj altis proksimume je du maizgrajnoj. meze, vidigxis vasta halo kiel kajuto, supersxirmita per bambufolio, kaj ambauxflanke de la kajuto estis malgrandaj fenestroj, dekstre kaj maldekstre po kvar, resume ok. malferminte la fenestrojn, oni povis vidi tra ili delikatan balustradon. kaj, ferminte la fenestrojn, oni povis legi sur la klapoj gravuritajn surskribojn. dekstre:

  la altaj montoj kontraste malgrandigis la lunon,

  kaj la mallevigxanta akvo malkovris rokojn.*

maldekstre:

  blovis frida zefiro,

  kviea estis la akvo.**

cxiuj literoj estis sxirmitaj per blua farbo.

Sur la pruo kunsidis tri personoj. tiu meze, kun alta cxapo kaj haroza barbo, estis s-ro Su Shi; dekstre: lia amiko la bonzo Foyin; kaj maldekstre estis s-ro Huang Tingjian.

S-roj Su kaj Huang ambaux aprecis al rulajxo de kaligrafia verko. per sia dekstra mano Su Shi tenis unu ekstremon de la rulajxo, kaj la maldekstran manon li metis sur la dorso de s-ro Huang. per sia maldekstra mano Huang tenis la alian ekstremon de la rulajxo, kaj, per sia dekstra mano fingromontrante al la verko, li kvazaux ion parolis al sia amiko. montrigxis videblaj la dekstra piedo de s-ro Su kaj la maldekstra piedo de s-ro Huang, ambaux iom flanken tenigxis. genuoj de ili unu apud alia cxiom kasxigxis en la vestfaldoj sub la rulajxo.

Foyin aspektis ekzakte similas al la bodisatvo Majtrejo: kun nudigitaj brusto kaj mamoj. levante sian kapon li rigardis disten, lia pozo kaj mieno multe diferencigxis de tiuj de s-roj Su kaj Huang. li sidis kun dekstra gambo kusxanta, sur kubuto de sia kurbigxanta dekstra brako li apogis sin sur la boatflanko. Levigxis lia maldekstra genuo, kie ripozis lia maldekstra brako kun rozario, kies bidoj estis klare nombreblaj.

Sur la pobo kusxigxis remilo, ambauxflanke de gxi trovigxis po unu boatisto. tiu, cxe maldekstra flanko estis kun konusa hartubero kaj levigxanta kapo. Lia maldekstra mano kaptis ekvilibrilon, kaj la dekstra palpis al sia dekstra piedo, kvazaux lauxte vokis. tiu cxe maldekstra mano palpis al forno, sur kiu sidis krucxo. tiu homo kun trankvila mieno rigardis antauxen, kvazaux auxskultante la boligxon de teo.

Dorso de la boato estis iom plata, kaj tie gravurigxis la subskribo de la auxtoro, kiu legigxis jene:

“Auxtune en la dua jaro*** de Tianqi-erao skulptis Wang Shuyuan de Yushan”

La strekoj, kvnkam tiel maldikaj kiel kulpiedoj, estis klare distingeblaj kaj nigre farbitaj. Sube sekvis sigelo de respekta nomo: “Chuping-montano”, skarlate farbita.

Resume en la boato trovigxis: kvin homfiguroj; ok fenestroj; boatsxirmilo, remilo, forno, krucxo, rulajxo, rozario, respektive po unu; subskriboj, auxtora subskribo, sigelilo, malpli ol unu colo. La miniature artajxo estis farita el longa kaj maldika perskkerno.

Post atenta observado, mi, Wei Xueyi, admiris kun miro: Ho, kiel mirinda metiarto! En antikvaj verkoj ja estis multaj notoj pri artajxoj kreitaj kvazaux de fantomoj aux feoj, tamen, ja kiu jam vidis skulptajxon el ligno malpli granda ol colo tamen kun klarvideblaj brovoj kaj barboj? Ecx se iu dirus al mi tion, kion mi mem jxus priskribis, mi ankaux prenos tion mensogon. sed tion mi nun vidis ja propraokule! Laux tio supozante, ankaux ne estas neeble ke oni skulptis simiinon sur pinto de dorno**** Ho, kiel mirinda matiarto!

-----------------
notoj:

* citajxo el la “dua vizito al la rugxa klifo” Penseo n-ro 10. p. 42

**citajxo el la “unua vizito al la rugxa klifo” Penseo n-ro 5, p. 17

***1622 p.k.

****laux noto en Hanfeizi; iu song-ano fanfaronis al la regxo de Yan-regno, ke li povas skulpti simiinon sur pinto de dorno.

        el vol. x de “Yuchu Xin Zhi”
                                  trad. Guozhu
魏学洢 <核舟记>

明有奇巧人曰王叔远，能以径寸之木，为宫室、器皿、人物，以至鸟兽、木石，罔不因势象形，各具情态。尝贻余核舟一，盖大苏泛赤壁云。
舟首尾长约八分有奇，高可二黍许。中轩敞者为舱，箬篷覆之。旁开小窗，左右各四，共八扇。启窗而观，雕栏相望焉。闭之，则右刻“山高月小，水落石出”，左刻“清风徐来，水波不兴”，石青糁之。
船头坐三人，中峨冠而多髯者为东坡，佛印居右，鲁直居左。苏、黄共阅一手卷。东坡右手执卷端，左手抚鲁直背。鲁直左手执卷末，右手指卷，如有所语。东坡现右足，鲁直现左足，各微侧，其两膝相比者，各隐卷底衣褶中。佛印绝类弥勒，袒胸露乳，矫首昂视，神情与苏、黄不属。卧右膝，诎右臂支船，而竖其左膝，左臂挂念珠倚之。珠可历历数也。
舟尾横卧一楫。楫左右舟子各一人。居右者椎髻仰面，左手倚一衡木，右手攀右趾，若啸呼状。居左者右手执蒲葵扇，左手抚炉，炉上有壶，其人视端容寂，若听茶声然。
其船背稍夷，则题名其上，文曰“天启壬戌秋日，虞山王毅叔远甫刻”，细若蚊足，钩画了了，其色墨。又用篆章一，文曰“初平山人”，其色丹。
通计一舟，为人五；为窗八；为箬篷，为楫，为炉，为壶，为手卷，为念珠，各一；对联、题名并篆文，为字共三十有四。而计其长，曾不盈寸。盖简桃核修狭者为之。嘻，技亦灵怪矣哉!