此主题相关图片如下：

William Auld 威廉·奥尔德 (1924-2006)
PENSOJ Okaze de la 100-jara Jubileo de Esperanto
 — 世界语百年大庆 随想

Cent jaroj — plej mirinda el mirakloj:
Planita lingvo, kiun oni uzis
Tutmonde, malgraux mokoj kaj obstakloj,
Spite al spitoj, kiuj gxin rifuzis;
Tra krizoj kaj militoj kaj masakroj,
Kiam la mondo mugxis kaj meduzis —
Obstinis homoj, kvazaux en trancxeo,
Pri la interna lingvo de l' ideo.
整整一百年—真是奇迹中最令人惊奇的事件：
一个人造的规划语言，竟得以在全世界使用、传遍。
尽管已遇到了那么多的嘲笑和阻碍，
遇到了一个顽固排斥它的外部世界，
百年间它还遇到过无数的危机、战争和屠杀，
世界在狂吼，就像那能使人瞪一眼就化为石头的墨杜萨，
但志士们坚持不懈，仿佛战斗在壕堑，
仍执着地坚持着这个理想的内在语言。

Licas scivoli kial. Kial vivas
Cxi tiu “neeblajxo” (laux ekspertoj),
Kiu nek velkis for, nek primitivas
Komforme al malico de asertoj
De kontrauxuloj, sed plu efektivas
Kaj varme verdas, kiel en dezertoj
Oazoj logas per fortiga sorcxo
Kaj donas akvon por soifa gorgxo? 
让我们来满怀好奇地来探索一下原因，
为什么这（被专家们视为）“不可能的事物”能够生存？
为什么它既不凋谢，也不变得原始、陈旧，
并不符合反对者们恶意的断言和诅咒，
它反而成为活生生的现实，一派碧油，
就像沙漠中那迷人的绿洲，
它以增强的魅力把人引诱，
并且将清洌的甜水供给那干喝的咽喉。

Cxar vidu: preter limoj de landkartoj,
Malsimilecoj rasaj kaj kulturaj,
En cxiuj teranguloj kaj mondpartoj,
Ecx kontraux (foje) legxaj kaj cenzuraj
Malhelpoj kaj ecx malpli bonaj fartoj,
Trovigxas cxiam iuj pli maturaj
Individuoj — ecx en kelka kvanto —
Al kiuj hele lumas Esperanto.
因为，请看啦：越过了地图上国界的领域，
越过了种族的不同和文化的差异，
在地球上的每个角落，在世界各地，
（有时）甚至还要不顾法律和审查的阻力，
即令生活变得更坏也在所不惜。
总有一些更加成熟的个人—
甚至为数可观，堪称成群，
世界语在他们的面前耀眼地闪明。

Tio do estas mirinda fakto,
Kiun ne povas skeptikul' forvisxi:
Ke ne sukcesis mokoj kaj mistrakto,
Nek provoj nian tezon subtapisxi,
L' adeptojn trompi. Kun aux sen kontakto,
La veron pli konservis ili-isxi,
Ke estas rajto de l' homar' surtere
Komunikigxi rekte kaj libere.
这就是那令人值得惊奇的事实，
就连怀疑者也不能够把它抹去。
嘲笑、慢待、想把它踩全没有成功，
想欺骗它的信徒，这企图也都落空。
或许有、或许并没有什么联系，
但他们（包括男男女女）更加坚信这个真理：
地球上的人类有这样的权利，
人们要直接和自由地进行交际！

Kaj tio eblas nur per la neuxtrala
Kaj celkonforma lingvo de l' Espero,
Kiu ne estas reva, sed reala.
Aliaj lingvoj  — jen la simpla vero  —
En fremda busx' tendencas al banala
Klisxripetado, parolmaniero
Kiu ne adekvatas al konceptoj,
Kaj misprononc' agaca. Kun esceptoj
能实现这一点的只有希望的语言，
它符合目的，而且中立，
它不是幻想，而是实际，
而其他语言— 这是简单明了的真理—
在外人嘴里只趋向于重复陈词滥调、平庸无奇，
发音走调，难听剌耳，
错误百出，词不达义，
只有很少例外，十分特殊。

Tre, tre maloftaj, specialaj kazoj.
Ni ne kontrauxas tion, sed nin gxenas —
Nin, pli postulaj  —  tiaj parafrazoj.
Ni volas lingvon, kiu ne katenas,
Tauxgan por vivaspiroj kaj ekstazoj;
Kiu ne simple kodas, sed vivplenas;
Per kiu diri tion, kio gravas
En mondo de la homoj. Ni gxin havas.
这类特殊的场合实在很少、很少，
我们并不反对，但这样释义使我们烦恼。
我们烦恼，是因为我们的要求更高，
我们需要一种语言，它不是一种枷锁，
它能适合生活的追求与极大的欢乐，
它充满生机，而不仅仅是一种代码，
用它能将人世间最重要的事情表达，
而且，我们现在已经有了它。

Ne kulpas, iasence, kontrauxantoj.
Mem la koncepto sxajnas fantazia
Al menso tro ligita inter vandoj
De supersticxo kaj prestigx' nacia;
Gxi lezas firmon de l' animorandoj
Se oni krocxas sin al malracia
Prafonta suspektemo al fremduloj,
Rezisto timoplena al stimuloj.
在某种意义上，反对者们也并没有错，
因为存在着迷信和民族感的隔膜，
它们把思想过分地限制和紧锁，
于是这概念对它就似乎异想天开得过火。
如果人们把自己紧紧地陷进
对外人由来已久不合理的疑心，
以及对于激励充满恐惧的抵御，
这概念也能损伤心灵边缘的坚定。

Sed kiu timas, tiu jam mensogas:
Videblan atestajxon oni neas.
Per klaraj malverajxoj oni mokas
kaj legxojn de l' scienco malobeas.
Tia konduto triviala sxokas,
Sed pruvas, ke ni same Galileas
Kiel kreinto de la teleskopo,
Kiun simile trafis malaprobo.
但谁要是害怕，谁就已经在说谎欺骗，
对于明显的证据他们会视而不见，
他们嘲笑，使用的却是明明白白的虚伪。
对于科学的法则他们却公然违背，
这样庸俗的举止是实在令人震惊；
但也证明我们遇到了和伽俐略同样的命运，
这位科学家曾经将天体望远镜发明，
然而遇到的都是反对和不幸。

Ne temas plu pri teorioj, fakte:
la lingvo pruvis siajn uzkapablojn,
Kaj kiu volas trakti gxin abstrakte
Ne rajtas plu ignori inkunablojn,
Nek tradiciojn, kiujn ni barakte
Konstruis tra jarcento. La probablojn
Del' “Fina Venko” oni ja diskutu
Sed pri l' reala fenomen' ne mutu.
不要再谈理论了，还是看看实际：
这语言已经证明了自己适用的能力。
谁要是想抽象地看待这个问题，
就是无权忽视它的古籍，
以及我们为之奋斗了一个世纪
所建立的传统和积习。
人们可以讨论有否可能取得“最后的胜利”，
但在实际现象面前不要把口紧闭、无声无息。

La “Fina Venko” — cxu mi risku diri?  —
Ne tute urgxas, eble ne necesas...
Ho jes, ni rajtas dauxre gxin deziri,
Kaj nia...instigado...ja ne cxesas
(Ho certe, kompreneble); sed elsxiri
Al si la harojn se ni ne sukcesas
Varbi la tutan mondon estus troe
Dum mem la lingvo marsxas pli heroe!
“最后的胜利”这个词儿是否敢用，我不知道，
它不会马上来临，也可能没有这个必要……
啊，是的，我们有权利继续把它相盼，
而且我们还在…不停地促进…使其实现。
（啊，一定，那是自然。）
如果我们未能把全球世界语化，
就撕自己的头发，这也太过分，
因为这语言本身正在英勇地前进！

Gxi marsxos plu. Pri tio garantiis
La sperto de cent jaroj. Pensu nure:
Modesta gxi naskigxis; pri gxi sciis
Malmultaj, gxi lancxigxis sentambure;
Kaj tamen tra la mondo disradiis...
Senteblan truon sxtopis gxi nature;
Se nun gxi malaperus postjubile,
Gxi lasus nur la truon, sensxtopile.
而且它还将继续地前进不停。
关于这一点，百年来的经验可以作为保证：
想当年只有极少数的人知道它的诞生，
也没有什么大吹大擂使它一鸣惊人；
然而它在全世界终于大放异彩，
并且自然地填补了一个感觉得到的空白。
如果在百年大庆之后它突然消失得无影无踪，
它只会留下一个没有堵塞的巨大空洞。

Mi gxin aludis cxiam personige:
Granda eraro, kiun multaj kulpas!
Tia figur' efikas misnavige — 
Nek homas gxi, nek aglas, tigras, vulpas!
Gxi estas ilo,“vivas” nur aplike —
La homoj gxin manovras aux uzurpas!
Sen interveno de la homa cerbo
Ne povus gxi funkcii kun superbo.
我总是以拟人化的方式对它进行评估，
其实大谬不然，许多人都犯了这个错误！
这种形象只会使人误入歧途，
因为它并不是人，不是鹰，不是狼，也不是老虎，
它只是个工具，其“生命”全在于运用，
在于人们对它的占有，对它的操纵。
如果没有人类大脑的介入，
它的功能根本不可能如此卓越出众。

Denove la miraklo — ke ne mankis
La homaj fortoj dum jarcento tuta;
Al Esperanto donis sin, ecx sangis
Aux martirigxis iam sub la bruta
Subpremo, kiam sxovinism' lavangis
Kaj regis sovagxeco persekuta.
Centmiloj, kiuj vidis la vizion
De mondo atinginta harmonion.
这里又是一个奇迹—
在整整一个世纪的岁月里，
并不缺乏志士仁人的前赴后继，
人们为它献身、流血、成仁取义，
不顾残酷的压迫和沙文主义盛行，
不顾猖獗一时，占有统治地位，
对人们进行疯狂迫害的野性，
几十万人看见了大同世界的前景。

Se tia cel' naivas, tiel estu:
Naivaj estis multaj homaj celoj.
Prefere ion celu ni, ol bestu!
Diabloj ni ne estas, nek angxeloj.
Sed kontraux maljustajxoj ni protestu!
Ni estas ne senvocxaj bagateloj...
Pri lingvo cxiam regas emocio —
Tion instruas nia historio.
如果这样的目的未免天真，就让它天真—
人类的许多目标也都要是充满了真纯。
我们宁可追求什么，而不要坠入兽性，
我们不是魔鬼，也不是天使、仙人，
但我们对于不义要提出抗议，不平则鸣！
我们并不是浑浑噩噩的芸芸众生。
关于语言，总是统治着激动—
历史就这样教导我们。

Kaj tion niaj kontrauxuloj pruvas
Ecx sub mantelo de logikaj sxajnoj;
Ne eblas diri nur, ke ili blufas,
Se ili ne agnoskas pri la gajnoj
De Esperanto; sed malam' Vezuvas
(Ecx se gxi ne eruptas dum semajnoj):
La emocia lafo submurmuras,
kaj, frida, sur la montoflanko duras.
我们反对者也证明了这个道理，
甚至还披上了逻辑假象的外衣，
不可能仅仅斥责他们在胡说吹牛，
如果他们不承认世界语所取得的成就，
仇恨就像威苏维火山一样巨大，
（即使在几星期内不会爆发），
激动的岩浆传出沉闷的声音，
而且在山坡上变得冰冷发硬。

Ne diru, ke l' poeto paranojas.
Pripensu nur la Ligon de Nacioj —
Similaj sabotadoj tro multfojas
(Memoru pri la UNO-peticioj!)
Ofte fadenon de l' Esper' cizojas
Unuopuloj kun filozofioj —
Se gxusta vorto — kies prem' konvinkas.
Ke gefrateco de l' homaro ... stinkas.
不要说诗人患了偏执狂癫，
只要去想想当年的国联—
类似的败坏次数也实在太多，
不妨再回忆一下致联合国的书面请愿。
希望的线索经常落得被人剪断，
剪断它的人往往信奉那样的世界观—
如果单词正确—其压力使人深信，
说是人类的博爱……臭不可闻。

Pri tio jam suficxas, cximomente
Indas omagxi al la pioniroj
Kaj cxiuj antauxuloj cxiugente
Kontribuintaj al antauxeniroj
de nia karavano. Elokvente
Atestas pri justeco de l' aspiroj
Ilia sindonemo. Ni ja ricxas:
Se falas unu, dua jam levigxas.
关于这一点已经足够，此时此际，
我们应当对先辈们表示敬意。
每个民族都涌现过一批先贤，
为我们队伍的前进作出过贡献。
他们无私无畏的自我献身，
就是我们追求的正义性最雄辩的证明。
我们富有：如果前面倒下一人，
已经有第二个后来者继续前进。

Eble forpasis jam la majstrotagoj,
Eble la verdaj steloj arhxaikas?
Negrave! Plu necesas firmaj agoj —
Cxar vidu, homoj, nia cel' unikas
(Ni diru gxin sen honto kaj sen blagoj):
Ian homaranismon ni praktikas.
Ecx ne perfektan, eble ne konscian...
Komuna lingvo havas kernon tian;
也许柴诞节已经过去，不再时髦，
也许绿星已经变得陈旧古老，
没关系，坚定的行动仍然完全必要，
因为我们有着独一无二远大的目标。
（我们说到它既不惭愧也不吹嘘），
我们在实行某种人类一份子主义。
也许并没有意识，甚至还不够完满……
然而共同语确实具有这样的一种内涵。

Sen gxia sento estus morta kodo
Aux nura temo por diskuto luda
(En histori', malgrava epizodo
Aux filozofiajxo senkonkluda).
La lingvo de cxi tiu festa odo
kaj gxia rava esprimivo tuta!
Pro ne plu nova, sed eterna, sento
Gxi vivis kaj ricxigxis dum jarcento!
我们这首节日贺诗所称颂的语言，
以及它那全部迷人的表现能力，
如果缺了它的感情，就只能是一个无生命的标记，
或者只是戏语时讨论的话题，
（不过是历史上无足轻重的插曲，
或者是没有结论的英某种哲理）。
正是亏了它那虽已不新，但却永恒的感情，
它活了下来，日愈丰富，已经整整一个世纪！

 — el << esperanto>> 7-8/1987. p.124/125
Guozhu cxinigis. 国柱汉译。 Ecxino tajpis 2012-07-21