余光中散文：朋友四型 Amikoj[世界语学习论坛]

楼主

余光中散文：朋友四型 Amikoj

图片点击可在新窗口打开查看此主题相关图片如下：

Yu Guangzhong 余光中(1928 -)
Kvar Specoj de Amikoj

En sia vivo oni ne certe havas edzinon aux edzon laux destino, sed absolute ne devas malhavi amikojn. Ecx Robinson, kiu vivas sur dezerta insulo, ankaux bezonas iun“Vendreso”. Homo ne povas elekti siajn gepatrojn, tamen, escepte de Robinson, cxiu povas elekti siajn geamikojn. Laux-rezone, io kiun vi mem elektis, nature konformas al via idealo. Sed fakto ne estas tia. Dum vi elektas aliajn, la alia homo ankaux elektas vin. Esti elektita tio estas ia honoro, sed ne certe ia gxojo. Multaj venas premi la sonorilon de via pordo. Sed kiel eblas ke cxiu venanto donas al vi “eksteratendan gxojon”？Gxeneraldire, la alvenantoj premantaj sonorilon de via pordo apartenas al subaj kvar specoj:：
一个人命里不见得有太太或丈夫，但绝对不可没有朋友。即使是荒岛上的鲁滨逊，也不免需要一个“礼拜五”。一个人不能选择父母，但是除了鲁滨逊之外，每个人都可以选择自己的朋友。照说选来的东西，应该符合自己的理想才对，但是事实又不尽然。你选别人，别人也选你。被选，是一种荣誉，但不一定是一件乐事。来按你门铃的人很多，岂能人人都令你“喜出望外”呢？大致说来，按铃的人可以分为下列四型：

Guozhu
Kia laboro, tia valoro

第 2 楼

此主题相关图片如下：

Unua speco: altranga kaj interesa. Kvankam tia amiko konnformas al via idealo, tamen ili estas nur renkontebla sed ne trovebla. En la mondo estas multe da altrangaj homoj, ankaux multe da interesaj homoj, sed tre tre malmulta estas homo samtempe kaj altranga kaj interesa. Altranga homo vekas estimon. Interesa homo placxas. Homo kaj altranga kaj interesa vekas respekton, ne fortimigas. Vi volas intimigxi al li sen malestimo. Ju pli longtempa estas via interkontakto, des pli densa estas la bonodoro. Tio similas al fresxaj fruktoj, ne nur estas dolcxa kaj bongusta, sed ankaux ricxa je nutrajxoj. Unu ago ja kun pluraj utiloj. Amiko estas via propra spegulo. Homo, se li havas tian amikon, li mem certe estas ne malpli inda. Rigardu al s-ro Su Dongpo, kie ajn li alvenas, cxu aperis uloj trivialaj kaj seninteresa en rondo de liaj amikoj?
第一型，高级而有趣。这种朋友理想是理想，只是可遇不可求。世界上高级的人很多，有趣的人也很多，又高级又有趣的人却少之又少。高级的人使人尊敬，有趣的人使人喜欢，又高级又有趣的人，使人敬而不畏，亲而不狎，交接愈久，芬芳愈醇。譬如新鲜的水果，不但甘美可口，而且富于营养，可谓一举两得。朋友是自己的镜子。一个人有了这样的朋友，自己的境界也低不到哪里去。东坡先生杖履所至，几曾出现过低级而无趣的俗物呢？

Guozhu
Kia laboro, tia valoro

第 3 楼

此主题相关图片如下：

Dua speco: Altranga sed seninteresa. Tre eble tia homo estas la malkasxema admonanto laux diro de antikvuloj aux plie ecx timinda amiko. Inter amikoj de tia speco, unuaj estas kun abundaj scioj, duaj estas kun nobla personeco, kaj la triaj eble estas “bonkvalitaj kaj je virto kaj je edudicio”same kiel modela lernanto en klaso. Bedauxrinde mankas al ili iom da humura humoro. Sen vigleco. Vi ofte sentas ke iu el aperturoj sur lia korpo ankoraux estas sxtopita, sekve ne povas esti suficxe komprenema pri la reala mondo. Interparolo kun li similas nek al ludi pilkon kun reciproka intersxangxo de pilksendo, nek al amasigo de negxbulo farante la interesan ajxon pli kaj pli granda. Tiu aktiva kun supera energio atentas nur pri sia serviro kaj tute ne zorgas cxu vi kapablas akcepti la sendatan pilkon. Tiu neaktiva agas nur ripozante atendi vian lacigxon, li malofte akceptis unu aux du-foje la pildon senditan de vi. Cxiuokaze, cxu la rivalo estas aktiva aux neaktiva, vi cxiam devas manlevi la falintan pilkon. Se vi ne levas la pilkon, la ludo ne povas dauxri. La bedauxro el tia timinda amiko estas ke li havas tro malvastan interesigxon, tial la “kontaktkampo”kun vi ne povas plivastigxi. La mondo estas tiel granda. Li iras de la sudo de nia urbo al la nordo de la urbo viziti vin, nur kun la celo diskuti kun vi pri la problemo“la speciala signifo de la Morto en la modernaj noveloj de Francio”. Estas facile supozeble, kiel vi igxos laca post sencxesa pilkolevo dum tuta nokto por tia timinda amiko. Tia amikeco iom similas al preno de medikamento, kun iom tro da amaro.
第二型，高级而无趣。这种人大概就是古人所谓的诤友，甚至是畏友了。这种朋友，有的知识丰富，有的人格高超，有的呢，“品学兼优”像个模范生，可惜美中不足，都缺乏那么一点儿幽默感，活泼不起来。你总觉得，他身上有那么一个窍没有打通，因此无法豁然恍然，具备充分的现实感。跟他交谈，既不像打球那样，你来我往，此呼彼应，也不像滚雪球那样，把一个有趣的话题越滚越大。精力过人的一类，只管自己发球，不管你接不接得住。消极的一类则以逸待劳，难得接你一球两球。无论对手是消极积极，总之该你捡球，你不捡球，这场球是别想打下去的。这种畏友的遗憾，在于趣味太窄，所以跟你的“接触面”广不起来。天下之大，他从城南到城北来找你的目的，只在讨论“死亡在法国现代小说中的特殊意义”。为这种畏友捡一晚上的球，疲劳是可以想见的。这样的友谊有点像吃药，太苦了一点。

Guozhu
Kia laboro, tia valoro

第 4 楼

此主题相关图片如下：

Tria speco: Malaltranga (triviala) kaj interesa. Amikoj de tiu speco havas plej grandan valoron de amuzo. En okazo diri humurajxojn, liaj estas plej erotikaj. Diri rakontojn, liaj estas plej versimilaj. Li havas plej rapidan informon, plej vastan reton de homaj rilatoj. Cxiun bonan lokon li ja(m) vizitis. Cxiun malbonan fi-ideon li jam (iam) elfaris. Pri cxia temo en la mondo li povas dauxrigi en babilado. Kiel li sukcesus dauxrigi? Nenecesas ke vi zorgu pri tio. Lia cxiom da erudicio estas eviti ke laikoj rimarkas lian parolon senklera. Rilate al ekspertoj? Kiom da ekspertoj finfine trovigxas en la mondo? Tial li povas rondiri de unu al aliaj salonoj restoracioj sen malkasxi siajn malfortajxojn. Tia homo plej lertas paroli. Se ni havas lin cxe mangxotablo, certe gxojos kaj gastiganto kaj la gastoj. La bela vino kiun cxiuj drinkis ne efikas tiom“gxiskore rava”ol la belaj vortoj auxditaj de lia parolo. Se ni havas lin en kunveno, kiom ajn vanta kunveno montrigxas kun prava temo kaj ricxa enhavo, do la kunveno okazis ne vane. Se ni diras ke amiko de la dua speco posedas cxiom da scioj de la mondo escepte nur de komuna sagxo, do, amiko de la tria speco gxuste estas en mala situacio: li posedas cxiom da komuna sagxo de la mondo escepte nur de scioj. Lauxrezone, homo malaltranga sed interesa, cxu tiu ne estas kun trivialaj gustoj. Vi povas amike amuzi kune kun li, cxu vi ne ankaux estas kun trivialaj gustoj? Tamen, homeco estas vasta. Kiu kuragxas aserti ke li havas neniom da tia elemento? Se vi igxis Robinson, cxu vi volas elekti el la dua aux la tria speco iun kiel vian “Vendredo”n？
第三型，低级而有趣。这种朋友极富娱乐价值，说笑话，他最黄；说故事，他最像；消息，他最灵通；关系，他最广阔；好去处，他都去过；坏主意，他都打过。世界上任何话题他都接得下去，至于怎么接法，就不用你操心了。他的全部学问，就在不让外行人听出他没学问。至于内行人，世界上有多少内行人呢？所以他的马脚在许多客厅和餐厅里跑来跑去，并不怎么露眼。这种人最会说话，餐桌上有了他，一定宾主尽欢，大家喝进去的美酒还不如听进去的美言那么“沁人心脾”。会议上有了他，再空洞的会议也会显得主题正确，内容充沛，没有白开。如果说，第二型的朋友拥有世界上全部的学问，独缺常识，那么这一型的朋友则恰恰相反，拥有世界上全部的常识，独缺学问。照说低级的人而有趣味，岂非低级趣味，你竟能与他同乐，岂非也有低极趣味之嫌？不过人性是广阔的，谁能保证自己毫无此种不良的成分呢？如果要你做鲁滨逊，你会选第三型还是第二型的朋友做“礼拜五”呢？

Guozhu
Kia laboro, tia valoro

第 5 楼

Kvara speco: Malaltranga kaj seninteresa. Same raras kiel la unua speco. Probablo or lia apero tre maloftas. Nature, homo de tiu speco havas sian normon de valoroj. Li ne nur ne volas konfesi sin triviala kaj seninteresa; male, li rigardas sin kaj altranga kaj interesa. Alie, mi ne volas gxoji kune kun li.
第四型，低级而无趣。这种朋友，跟第一型的朋友一样少，或然率相当之低。这种人当然自有一套价值标准，非但不会承认自己低级而无趣，恐怕还自以为又高级又有趣呢？否则，余不欲与之同乐矣。
( Elcxinigis Ecxino. 2013-10-05)

图片点击可在新窗口打开查看此主题相关图片如下：

Guozhu
Kia laboro, tia valoro