此主题相关图片如下：

Su Shi (1037—1101)

UNUA VIZITO AL LA RUGxA KLIFO*

 En la auxtuno de la jaro renxu (1082), je la deksesa de la sepa monato, mi plezurecele veturis per boato kun kelkaj amikoj al la Rugxa Klifo. Blovis frida zefiro, kvieta estis la akvo. Mi levis pokalon kaj tostis al miaj amikoj, kaj ni skandas la odon pri la plenluno kaj kantis la versajxon pri belulino. Post iom da tempo la luno levigxis super la orientan monton kaj kvazaux vagis inter Cxerpilo kaj Bovpasxtisto**. La rivero vaste etendigxis, kovrite de blanka vapornebulo, kaj la lumo sur la akvo kunfandigxis kun la cxielo. Ni lasis nian boaton flosi, kien gxi volis, kiel fragmita folio sur la senlima akvomaso, kaj ni sentis nin tial liberaj, kvazaux ni rajdus sur facila vento, nin portanta al iu nekonata loko, kaj tiel malpezaj, kvazaux ni forlasus cxi-homan mondon kaj farigxus flugpovaj senmortuloj.

  La vino gajigis nin, kaj ni ekkantis, batante la takton sur la boatrandoj. Jen la kanto:

     Frapu la lunon rebrilantan en la akvo, kontraux lum’ fluanta;

     Cxar senlima, forta sopiro min tiras foren.

     Foren al mia kara, kiu estas tie en la alia fino de cxielo.

  Iu el la amikoj, kiu estis bona flutisto, ludis akompanon al nia kanto. La tonoj gxemis kaj singultis, kvazaux li estus plendanta, sopiranta, ion rakontanta. La sxvebanta postsono tirigxis kiel silka fadeno, kiu ne rompigxis, gxis gxi vekis al dancado la drakojn, sin kasxantajn en mallumaj kavernoj, kaj elvokis larmojn el vidvino, forlasita en sia soleca boato.

  Malgxoja en la koro, mi rektigis min sidante kaj demandis gravmiene mian amikon, kial lia muziko estas tiel trista. Li respondis:

     “La luno estas bela, la steloj estas disaj,

     la korvoj kaj la pigoj flugas sudden…”

  Cxu tiuj cxi versoj ne estas de Cao Cao***? Rigardu okcidenten al Xiakou kaj orienten al Wuchang. Jen, kiel interplektigxas la montoj kaj riveroj, kaj kiel imponaj ili sin prezentas en sia malhela verdo. Cxu cxi tie ne estas la loko, kie Cao Cao siatempe estis venkita de juna Zhou Yu****? Kiam li venkopleninte Jinzhou kaj konkerinte Jiangling, venis orienten laux la fluo de la rivero, liaj batalsxipoj sin intersekvis en vico mil liojn longa, kaj liaj flagoj kaj standardoj vualis la cxielon. Kiam li enversxis al si vinon vizagxe al la rivero kaj skandis sian poemon kun lanco en la mano transverse, li estis la heroo en sia tempo. Sed kie do li estas nun? Kompare kun li, ni estas nur fisxkapistoj kaj arbohakistoj sur la riveraj insuloj, kun fisxoj kaj salikokoj kaj cervoj kile kunuloj; ni veturigas nian boaton, tiel etan kiel folio, kaj tostas unu al alia trinkante vinon el botelkukurbaj cxerpiloj. Ni estas nenio alia ol efemeroj, kiuj cxi mondon vizitas tre mallongajn horojn, kaj ni estas tial malgrandaj, kiel greneroj en la vasta maro. Mi malgxojis, ke nia vivo estas pasema, kaj envias al cxi potenca rivero, kiu fluas senfine. Mi dezirus krocxigxi al flugpova senmortulo kaj migri en la senlima spaco, aux brakumi la belan lunon por vivi kun gxi eterne. Sed ve! Sciante, ke tio ne estas facile atingebla, mi konfidas cxi tonojn, kiuj esprimas miajn sentojn, al la vento trista.”

  “Cxu ankaux vi iam pripensis la akvon kaj la lunon?” mi diris. “Akvo cxiam fluas, sed neniam forigxas; la luno cxiam Kreskas kaj malkreskas, sed nek pligrandigxas nek malgrandigxas. Se vi rigardas la sxangxigxeman aspekton, la universo pasas en palpebruma dauxro; sed se vi rigardas la sensxangxan aspekton, cxiuj estajxoj inkluzive de ni mem estas nepereeman. Nu, kial do via envii? Cetere, cxiu estajxo en cxi mondo havas sian posedanton, kaj ecx unu hareton, kiu ne estas mia, mi neniel povas preni al mi. La solaj esceptoj estas la frida zefiro sur la rivero kaj la hela luno inter montoj. La antauxa, kaptite de niaj oreloj, farigxas muziko, kaj la dua, renkontite de niaj okuloj, sxangxigxas al koloro. Cxi tiujn du ni povas libere servigi al ni kaj gxui por cxiam. Ili estas neelcxerpeblaj trezoroj, liveritaj al ni de la Kreinto, kaj ni cxiuj povas partopreni en ilia gxuado.”

  Mia amiko gxojigxis kaj ekridis. Ni lavis la pokalojn kaj ree enversxis al ni vinon. Post kiam ni finis la pladojn kaj fruktojn. La pokaloj kaj tereloj estis lasitaj en malordo. Kaj ni cxiuj kusxigxis dormi en la boato, apogante la kapon unu sur alia, kaj ne rimarkis la lumigxon jam cxe la orienta horizonto.

 -------

*La Rugxa Klifo— konata kiel loko, kie estis batalkampo en la epoko de Tri Regnoj (220—280), situas en la nuna gubernio Jiayu, prov. Hubei.
**la Cxerpilo kaj Bovpasxtisto— nomoj de du konstelacioj.
***Cao Cao (155—220)— fama generalo kaj sxtatestro dum Tri Regnoj, kiu volis konkeri Wu-regnon, sed estis venkita de Zhou Yu en 208 P.K.
****Zhou Yu— generalo de Wu-regno dum Tri Regnoj, kiu venkis Cao Cao-n en la batalo ?e la Ru?a Klifo, tiam li nur estis 24-jara.

                                    elcxinigis Wang Chongfang  (Penseo 5)

此主题相关图片如下：

作者: 苏轼
前赤壁赋

　　壬戌之秋，七月既望，苏子与客泛舟游于赤壁之下。清风徐来，水波不兴。举酒属客，诵明月之诗，歌窈窕之章。少焉，月出于东山之上，徘徊于斗牛之间。白露横江，水光接天。纵一苇之所如，凌万顷之茫然。浩浩乎如冯虚御风，而不知其所止；飘飘乎如遗世独立，羽化而登仙。
　　于是饮酒乐甚，扣舷而歌之。歌曰：“桂棹兮兰桨，击空明兮溯流光。渺渺兮予怀，望美人兮天一方。”客有吹洞萧者，倚歌而和之，其声呜呜然：如怨如慕，如泣如诉；余音袅袅，不绝如缕；舞幽壑之潜蛟，泣孤舟之嫠妇。
　　苏子愀然，正襟危坐，而问客曰：“何为其然也？”客曰：“月明星稀，乌鹊南飞，此非曹孟德之诗乎？西望夏口，东望武昌。山川相缪，郁乎苍苍；此非孟德之困于周郎者乎？方其破荆州，下江陵，顺流而东也，舳舻千里，旌旗蔽空，酾酒临江，横槊赋诗；固一世之雄也，而今安在哉？况吾与子，渔樵于江渚之上，侣鱼虾而友糜鹿，驾一叶之扁舟，举匏樽以相属；寄蜉蝣与天地，渺沧海之一粟。哀吾生之须臾，羡长江之无穷；挟飞仙以遨游，抱明月而长终；知不可乎骤得，托遗响于悲风。”
　　苏子曰：“客亦知夫水与月乎？逝者如斯，而未尝往也；盈虚者如彼，而卒莫消长也。盖将自其变者而观之，而天地曾不能一瞬；自其不变者而观之，则物于我皆无尽也。而又何羡乎？且夫天地之间，物各有主。苟非吾之所有，虽一毫而莫取。惟江上之清风，与山间之明月，耳得之而为声，目遇之而成色。取之无禁，用之不竭。是造物者之无尽藏也，而吾与子之所共适。”
　　客喜而笑，洗盏更酌，肴核既尽，杯盘狼藉。相与枕藉乎舟中，不知东方之既白。

此主题相关图片如下：

http://tieba.baidu.com/p/292971550
悲欣交集说风月——苏轼《前赤壁赋》赏析
乔和平 
 摘要：苏轼为人和为文的可爱之处，在于一个“真”字：真性情，真智慧。他一生坎坷，豁达从容；他一生为文，率性认真。他的诗文，常常为我们展示他或喜或忧、或进或退、或执著、或超拔、或细微或宏大的内心情感以及“心路历程”，使读者全方位地把握一个个性丰富多彩、鲜活生动的“真人”。《前赤壁赋》就是这样一个典型的范例。 

《前赤壁赋》作于苏轼一生最为困难的时期之一——黄州编管期间。１０７９年，他因所作诗文语涉讪谤，被逮入狱，备经严勘，几经死地。次年被贬黄州，过着“半犯人”的管制生活，壬戌?１０８２?而作此赋。他在黄州所作的诗中曾经描写过此时的困苦心情：“我谪黄冈四五年，孤舟出没烟波里。故人不复通问讯，疾病饥寒疑死矣。”受这种政治斗争的严重打击和直接刺激，升起在苏轼心底的主体情绪，便是那忧患人生的浓浓苦闷。这在他同时期所写的《念奴娇·赤壁怀古》中有过明显的袒露：大江东去的澎湃浪涛，冲刷走了千古风流人物的辉煌业绩；而现实环境中的我，更是“早生华发”和深慨于“人生如梦”了。不过，《前赤壁赋》似乎 

并不如此低沉。文章一开始，就给我们描绘了一幅秋江月夜泛舟图：秋气是爽的，“清风徐来，水波不兴”；秋意是浓的，“白露横江”；秋水是旺的，“水光接天”。全无半点秋之悲凉肃杀之意。江水浩渺辽阔，诗人意兴盎然，“纵一苇之所如，凌万倾之茫然：浩浩乎如冯虚御风而不知其所止，飘飘乎如遗世独立，羽化而登仙”。怡然之情，溢于言表，感情激荡，不能自已。由此可见，诗人在此佳境中，那曾经骚动不安的灵魂，终于得到了片刻的宁静，倍觉顺畅和舒坦，无怪乎又“饮酒”又觉得“乐甚”，要“扣弦而歌之”了。 

 然而，透过文章中诸如“诵明月之诗，歌窈窕之章”，我们不难捕捉到作者隐藏在内心深处的深层情感。因为“明月之诗、窈窕之章”正是《诗经·陈风·月出》中的“月出皎兮，皎人?美人?僚?美好?兮，劳心悄?忧?兮”。“皎人僚兮”即美人是好的，“劳心悄兮”即我心是苦的。一出口，吟诵的不是别的，偏偏是“明月”诗，这是为何?这正说明苏轼此时内心深处的情感是与“明月”诗所表达的情感是相通的。这一点，无须多言，看一看苏轼之歌“桂棹兮兰浆，击空明兮溯流光，渺涉兮余怀，望美人兮天一方”就可清楚。“渺渺兮余怀，望美人兮天一方”也即我愁苦，在盼望美人。为什么要盼望美人，其中有深意。原来，这个美人就是指宋神宗。王安石罢相以后，一些人兴起文字狱，说苏轼诗中讥刺新法，要处死他，神宗不同意，把他贬官到黄州。他因此既怨恨诬陷他的人，又盼望神宗能起用他为国效力，因此，这里的盼望美人，正是在喻指自己的报国之思。美人不可见，报国无门，其郁闷也只好唱之于歌了。长歌当哭，以乐写哀，可见，这种种苦闷情绪深深地印在苏轼心中，挥之不去，纵有清风明月的美景良辰，到底意难平。 

 文章至此，表面上是写游之乐，实则已露悲苦之意
 在苏轼写了自己的泛舟游玩之“乐”以后，接下来是对客人吹箫的一段描写：“客有吹洞箫者，倚歌而和之，其声呜呜然，如怨如慕，如泣如诉，余音袅袅，不绝如缕。舞幽壑之潜蛟，泣孤舟之嫠妇。”客人箫声之悲，简直到了无以复加的地步。不是说“倚歌而和之”吗，怎么又另起炉灶呢?这个客人是谁?为什么就忧伤到如此地步呢?我们说，客人并非另起炉灶，也非借题发挥，而确确实实在“倚歌而和之”。首先，可以推断，客人起码是苏轼的知音和挚友，是透过了苏轼的笑容而懂得苏轼的心的。“如怨如慕”、“如泣如诉”的箫声，正是对苏轼的“望美人兮天一方”的音乐诠释，也是对美人的诉怨和倾慕，对美人哭泣和诉说的具体内容的音乐表现。其实，苏轼文中的这位客人，正是苏轼本人，“客”不过是苏轼借来表达自己情感的一个载体而已。人是一个复杂的矛盾体，文中的“苏子”与“客”正是一个人的两个面孔，一个人性格情感的两个方面。李白诗云“举杯浇愁愁更愁”，西谚曰“一切避愁之路皆为迎愁之径”。在山水美景无法消愁而最终又在不经意之中引出了自己的忧思哀绪之后，作者又借这客人之箫音，倾诉了自己那一腔不平之气。果然，箫声写过，意犹未尽，一席令人愀心的言论又扑面而来：“‘明月星稀，乌鹊南飞’，此非曹孟德之诗乎?西望夏口，东望武昌，山川相缪，郁乎苍苍，此非孟德之困于周郎者乎?方其破荆州，下江陵，顺流而东也，舳舻千里，旌旗蔽空，酾酒临江，横槊赋诗，固一世之雄也?而今安在哉?”应该注意的是，这里提到了两位英雄人物：曹操、周瑜。宋人王十朋有诗云：“读公?指苏轼?赤壁词并赋，如见周朗破贼时。”苏轼的词与赋同时都提到周郎，可见其对周瑜少年得志，有所作为多么倾心与仰慕。这也就是前文说的“望美人兮天一方”的原因吧。然而，正如上文写“乐”与“悲”一样?乐中见悲?，苏轼在此也采取了实者“虚”写、虚者实写的手法，本来很在意“周郎破贼时”，而文中重心却落在了“而今安在哉”，亦即英雄豪杰同归于“虚”的忧思悲绪上，我们读此文时不应就此放过。因为对周、曹这些英雄人物的仰慕与下文写自己的悲从中来是互为因果的。往往越执著、越仰慕，才越是念念不忘、耿耿于怀。英雄人物同归于虚无，已属可悲，然而，同样将归于虚无，而又壮志未酬，壮志难酬，只能“侣鱼虾而友麋鹿”的吾辈，不是更为可悲吗?这才是文章的用意所在。不过，苏轼的深刻之处在于他并未像一般人那样仅仅停留在个人的一己之悲上，而是由此思考、引申、探究到人生之悲、社会之悲、宇宙之悲这样的大问题、大时空上来，使其更具有历史的普遍性和反思性。“寄蜉蝣于天地，渺沧海之一粟；哀吾生之须臾，羡长江之无穷”，这里的“吾生”已不仅仅指作者自己，而是每一个具体的生命。吾生渺小而天地无穷，吾生须臾而宇宙永恒，这是谁都必须面对的事实，同样也是谁都无法克服的矛盾。面对这样的事实和矛盾，人只有让这种遗憾托之于千载悲风了，这是多么空寂而又无奈啊!? 苏轼有诗云：“庐山烟雨浙江潮，未到千般恨不消，及至到来无一事，庐山烟雨浙江潮。”行文至此，苏轼借这位“客人”之口，将自己政治上的失意、仕途上的坎坷、命运的多舛、生活的困苦以及人生的困惑，这种种牢骚愤懑，一股脑儿地倾吐出来，如庐山烟雨翻腾滚涌，如钱塘潮水汹涌澎湃，将“悲”情写到了“千般”，写到了极致

 著名学者周汝昌先生在谈及东坡词时曾曰：“东坡一生经历，人事种种，使之深悲；而其学识性质又使之达观乐道。读东坡词常使人觉其悲欢交织，喜而又叹者，殆因上述缘故而然欤?”我们完全可以把这段话用来说明苏东坡的这篇《前赤壁赋》。勿庸讳言，人生多苦闷，古人所谓“不如意事，十常八九”，杜甫也曾感叹：“文章憎命达”，“儒冠多误身”。可见，“文章”往往同“命达”相左，“儒冠”多半与“误身”为伍，因而，他们苦恼尤多、苦闷尤甚也就不足为奇了。然而，苏轼之所以成为苏轼，东坡之所以成为“自首忘机”的“东坡老”，不光是在于能“入乎其内”地深刻感受到人类无法逃避的忧患意识?并把它表现出来?，更在于他具 “出乎其外”的过来人的超然一面。在借客人之口倾诉了 一腔哀怨愤懑之后，并没有让这种情感的洪水泛滥成灾，而是以一种智慧、一种超拔、一种饱经沧桑的充实和自信、一种光明的理性、一种坚定的成熟、抑制住这种情感洪流的狂奔，终于使自己战胜了烦恼，心境复归于清明澄澈。 

 “客亦如夫水与月乎?逝者如斯而未尝往也；盈虚者如彼，而卒莫消长也。盖将自其变者而观之，则天地曾不能以一瞬；自其不变者而观之，则物与我皆无尽也，而又何羡乎?”这里，作者不偏不离，仍然扣住水和月展开了富于哲理的议论。江水日夜不停地流去，但千万年来它却还是那样无穷无尽；月半盈满，月初虚损，但千万年来，它却既无消损，又无增长，这就是“变”中有“不变”。反过来说，若从“变”的角度看，则人固如“蜉蝣”一般短暂，而天地万物又何尝不是每时每刻均在变化，若以“不变”的角度看，则天地万物固然是生生世世无穷无尽，而“我”呢，亦同万物一样，也是“无尽”的。可以看出，这种理论既有辩证法的因素，也有老庄相对主义的成分，然而，这些其实都不重要，重要的是作者高瞻远瞩的识见和达观从容的情怀。“物与我皆无尽也”，这里的“我”既是“大我”，也是“小我”。“大我”即指整个人类，作为“个体”而言，每一个人如同天地间每一具体物体，都是极为短促的；然而就整个人类而言，又同整个宇宙一样，将是永恒存在的。言外之意，你我作为人类一员，既然参与着整个人类的生命活动，则又何羡于天地之无穷呢?此“我”又指“小我”，个人既是短暂的，同时又是永恒的，因为在这一特定的历史时刻，你我都是活生生的人；由我们的存在而感知，享受到了天地万物的存在与乐趣，这岂非是“抓住了现实便抓住了永恒”、“一霎那之间留住了永恒”吗?因此，结论也是“而又何羡乎?”明确地告诉客人“哀吾生之须臾，羡长江之无穷”不仅不必要，而且完全是杞人之忧、自寻烦恼。既然“物我一致”，既“一瞬”又“无穷”，那么，“吾生须臾”不仅不能成为“哀”的原因，相反，却更应该成为珍惜生命的理由。这里，隐含着时不我待、珍惜生命之意。为此，在“物各有主”亦即生命活动受到严重限制，无法“自由扩张”的情况下，人们必须正视“物各有主”的现实，不纠缠于这种现实给自己带来的苦闷，不做不自量力的挣扎和无谓的牺牲，抛弃虚妄与焦虑，“苟非吾之所有，虽一毫而未取”——有所不为而后有所为，才能实现自己的人生价值；才能“江上之清风，与山间之明月，耳得之而为声，目遇之而成色”；才能倍感“造物者之无尽藏”之美好。一句话，才会更加珍惜生命，热爱和理解生活。由此可见，作者的世界观并非是完全超然地对待自然界的变化，而是努力从自然规律中寻求“随缘自娱”的生活意义。 

 “客喜而笑，浅盏更酌，肴核既尽，杯盘狼藉，相与枕籍乎舟中，不知东方之既白。”在“苏子”的这番言论指点下，客人终于破涕为笑，解愁为乐了。由于此时的“喜”已非开头那种单纯的山水之乐，而是冲破了忧患意识的阴霾而得来的欢快情绪，所以显得分外欣慰和轻松。三杯下肚，放枕便睡，睡即入梦，竟至一觉醒来，“不知东方之既白”。至此，“客”与“苏子”合二为一，新的苏轼诞生了。昨日之我，于今已去，今日之我，更生于后，这是否定之否定后的苏轼，这是肉体和灵魂都得到再生和提升的苏轼，这是“一蓑烟雨任平生”的苏轼。这是更加觉悟和更加成熟的苏轼。 

 综观全文，通篇都在写风月，却处处关合人事。开始写风月，是写自己纵情山水之乐；中间写风月，是写自己悲天悯人之情；后文写风月，是写自己对现实人生的感悟和理解。一方面纵情山水，怡然自乐，渴望“挟飞仙以遨游，抱明月而长终”；一方面又神游故国，“望美人兮天一方”，寓君臣报国之思。这说明作者在“出世”与“入世”，亦即“进”与“退”、“仕”与“隐”之间的抉择上独自徘徊困惑的心态。然而，苏轼既不同于一般的“入世”者，也不属于一般的“出世”者。他向往“入世”，唱出了“望美人兮天一方”，唱出了“江山如画，一时多少豪杰”的心声，但在现实条件与环境不允许的情况下，他并不屈心抑志，固执于“入世”，而是有清风明月足矣；他似乎要“出世”，想“遗世独立”，“羽化而登仙”，但他知道“不可骤得”——“出世”之不可能。因此，他一生并未“出世”，也没有说要“出世”。文章中那些貌似“出世”的内容，其实是对“入世”的思想的一种反拨。同样，他的“入世”思想，也因这些所谓的“出世”内容思想的出现，显得冲淡平和了许多，这也许就是苏轼的独特、深刻之处吧 
 《前赤壁赋》全文笔意流畅，如行云流水，不经意中，已云卷云舒，而不露痕迹；不经意中，已水到渠成，功德圆满。开篇本写游兴，然游兴之中已寓哀怨之意，中间客人吹箫与议论，又将这种哀怨之音、哀怨之气发挥到极致，似乎一发不可收。最后“苏子”的一番宏论，又将那被客人系紧的一个个“死扣”逐个解开，从而把那种由乐而悲而喜的跌宕情感和复杂思想，写得形象具体。“场景”不断转换，而文气则一气贯注；既有对偶声律的“赋”体之美，也有情景交融的“诗境”之美，又有挥洒自如的“散文”之美；既有寓情于物的写景，又有如泣如诉的抒情，更有意气风发的说理，正如宋人罗大经所言：“东坡……为文，横说竖说，惟意所到，俊辨痛快，无复滞碍。”此言甚是。确实，《前赤壁赋》中，写“悲”亦痛快，写“欣”亦痛快，写“风”亦痛快，写“月”亦痛快，细细想来，方知原是东坡痛快。