On Running after One's Hat
by G. K. Chesterton

Pri Kurado Post Sia Cxapo
elangligis Jim Henry, 1998

4a versio, auxgusto 1998
post konsilo de Aleksandro Shlafer



I feel an almost savage envy on hearing that London has been
flooded in my absence, while I am in the mere country.  My
own Battersea has been, I understand, particularly favoured
as a meeting of the waters.  Battersea was already, as I
need hardly say, the most beautiful of human localities.
Now that it has the additional splendour of great sheets of
water, there must be something quite incomparable in the
landscape (or waterscape) of my own romantic town.
Battersea must be a vision of Venice.  The boat that brought
the meat from the butcher's must have shot along those lanes
of rippling silver with the strange smoothness of the
gondola.  The greengrocer who brought cabbages to the corner
of the Latchmere Road must have leant upon the oar with the
unearthly grace of the gondolier.  There is nothing so
perfectly poetical as an island; and when a district is
flooded it becomes an archipelago.

Mi sentas preskaux sovagxan envion, kiam mi auxdas, ke Londono
estis diluvita dum mi estas en kamparacxo.  Mia propra
Battersea, laux mia kompreno, gxuis aparte favoran tian
kunvenon de akvoj.  Apenaux necesas diri, ke Battersea jam
estis la plej bela el homaj lokoj.  Nun, kiam gxi ankaux
havas la aldonan belecon de grandaj tavoloj de akvo, certe
estas io neegalebla en la pejzagxo (aux akvajxo) de mia
romantika urbo.  Battersea certe estas vizio de Venicio.
La boato, kiu portis la karnon de la bucxisto, versxajne flugis
tra la argxentaj, plauxdetemaj stratoj kun la stranga glato
de la gondolo. La legomvendisto, kiu portis brasikojn al la
stratangulo de la Vojo Latchmere, certe apogis sin sur remilo
kun la netereca graco de Venicia boatisto.  Nenio estas tiel
perfekte poezia kiel insulo; kaj kiam la kvartalo estas
diluvita, gxi igxas insularo.


   Some consider such romantic views of flood or fire
slightly lacking in reality.  But really this romantic view
of such inconvenience is quite as practical as the other.
The true optimist who sees in such things an opportunity for
enjoyment is quite as logical and much more sensible than
the ordinary "Indignant Ratepayer" who sees in them an
opportunity for grumbling.  Real pain, as in the case of
being burnt at Smithfield or having a toothache, is a
positive thing; it can be supported, but scarcely enjoyed.
But, after all, our toothaches are the exception, and as for
being burnt at Smithfield, it only happens to us at the very
longest intervals.  And most of the inconveniences that make
men swear or women cry are really sentimental of imaginative
inconveniences -- things altogether of the mind.

Iuj taksas tiajn romantikajn vidpunktojn pri diluvo aux
fajrego iom nerealecaj.  Sed versxajne tia romantika
vidpunkto pri tiu malkonvenajxo estas same praktika kiel iu
ajn alia.  La vera optimisto kiu vidas en tiaj okazoj
eblecon gxui, estas same logika kaj multe pli prudenta ol la
ordinara "Plendema Impostpaganto", por kiu ili estas nur
okazoj por plendi.  Vera doloro estas efektiva, kiel se oni
estas bruligata cxe Smithfield [? bezonas noton ] aux
suferas dent-doloron: oni povas gxin elteni, sed apenaux
gxui.   Sed tamen, la dentdoloroj estas escepto, kaj oni
estas bruligata cxe Smithfield nur de tempo al tempo.  Krome,
multaj el la malkonvenajxoj pro kiuj viroj sakras kaj virinoj
ploras fakte estas sentimentalaj aux imagitaj
malkonvenajxoj, ekzistanta nur en la menso.

{ne aktuala limo de frazaro - nur por konveno}

                 For
instance, we often hear grown-up people complaining of
having to hang about a railway station and wait for a
train.  Did you ever hear a small boy complain of having to
hang about a railway station and wait for a train?  No; for
to him to be inside a railway station is to be inside a
cavern of wonder and a palace of poetical pleasures.
Because to him the red light and the green light on the
signal are like a new sun and a new moon.  Because to him
when the wooden arm of the signal falls down suddenly, it is
as if a great king had thrown down his staff as a signal and
started a shrieking tournament of trains.

Ekzemple, ni ofte auxdas plenkreskulojn plendantajn pro tio, ke
ili devas staradi en fervojstacio kaj atendi vagonaron.  Cxu vi
iam auxdis knabeton plendantan cxar li devas staradi en
fervojstacio kaj atendi vagonaron?  Ne; por li, esti en
fervojstacio estas kvazaux esti en kaverno de miro kaj
palaco de poeziaj plezuroj.  Cxar por li, la rugxa lumo kaj
la verda lumo sur semaforo estas kvazaux nova suno kaj nova
luno. Cxar por li, kiam la ligna brako de la semaforo
ekfalas, gxi similas al granda regxo kiu jxetas lian bastonon
teren kiel signalon kaj komencis blekantan turniron de
vagonaroj.

                I myself am of
little boys' habit in this matter.  They also serve who only
stand and wait for the two fifteen.  Their meditations may
be full of rich and fruitful things.  Many of the most
purple hours of my life have been passed at Clapham
Junction, which is now, I suppose, under water.  I have been
there in many moods so fixed and mystical that the water
might well have come up to my waist before I noticed it
particularly.  But in the case of all such annoyances, as I
have said, everything depends upon the emotional point of
view.  You can safely apply the test to almost every one of
the things that are currently talked of as the typical
nuisance of daily life.

Mi mem sekvas la kutimon de knabetoj pri tio.  Oni ankaux
servas, kiu nur staras kaj atendas la vagonaron 2:15.
[bezonas noton pri la mok-citajxo el Milton]    Oniaj meditoj
povus esti plenaj de ricxaj kaj mirindaj ajxoj. Multajn el la
plej belaj [?] horoj de mia vivo mi pasis cxe la Konekto
Clapham, kiu estas nun, mi supozas, sub akvo.   Mi estadis
tie en humuroj tiel fiksitaj kaj mistikaj ke la akvo povus
altigxi ecx gxis la talio antauxe ol mi iel rimarkus gxin.
Sed en cxiuj tiuj cxagrenoj, kiel mi jam diris, cxion
determinas la emocia vidpunkto.  Oni povas sendangxere tiel
provi preskaux cxiujn el la aferoj, kiujn oni priparolas
kiel tipaj cxagrenajxoj de cxiutaga vivo.

   For instance, there is a current impression that it is
unpleasant to have to run after one's hat.  Why should it be
unpleasant to the well-ordered and pious mind?  Not merely
because it is running, and running exhausts one.  The same
people run much faster in games and sports.  The same people
run much more eagerly after an uninteresting little leather
ball than they will after a nice silk hat.  There is an idea
that it is humiliating to run after one's hat; and when
people say it is humiliating they mean that it is comic.  It
certainly is comic; but man is a very comic creature, and
most of the things he does are comic -- eating, for
instance.  And the most comic things of all are exactly the
things that are most worth doing -- such as making love.  A
man running after a hat is not half so ridiculous as a man
running after a wife.

Ekzemple, nun estas impreso, ke kuro post sia cxapo etas
malplacxa.  Kial tio malplacxus al bone ordigita kaj pia
menso?  Ne nur cxar gxi [?] estas kurado, kaj kurado lacigas
onin.  La samaj homoj kuras multe pli rapide en ludoj kaj
sportoj.  La samaj homoj kuras multe pli entuziasme post
neinteresa eta leda pilko ol ili kurus post bona silka
cxapo.  Ekzistas ideo, ke estas humiliga kuri post sia cxapo;
kaj kiam oni diras ke estas humiliga, oni subdiras ke estas
komika.  [? alia provo:]
Oni pensas ke kurado post sia cxapo estas humiliga; kaj kiam
oni diras ke tio estas humiliga, oni subdiras ke gxi estas
komika.

         Certe tio estas komika; sed la homo estas tre
komika kreitajxo, kaj la plejmulto el la faroj kiujn li faras
estas komika - ekzemple, mangxi.  Kaj la plej komikaj faroj
el cxiuj estas precize la plej farindaj faroj - ekzemple,
amori.  Viro kuranta post cxapo ne estas ecx duone tiel komika
kiel viro kuranta post edzino.



   Now a man could, if he felt rightly in the matter, run
after his hat with the manliest ardour and the most sacred
joy.  He might regard himself as a jolly huntsman pursuing a
wild animal, for certainly no animal could be wilder.  In
fact, I am inclined to believe that hat-hunting on windy
days will be the sport of the upper classes in the future.
There will be a meet of ladies and gentlemen on some high
ground on a dusty morning.  They will be told that the
professional attendants have started a hat in such-and-such
a thicket, or whatever be the technical term.  Notice that
this employment will in the fullest degree combine sport
with humanitarianism.

Homo povus, se li sentus gxuste pri la afero, kuri post sia
cxapo kun la plej vireca ardo kaj la plej sankta
gxojo.  Li povus rigardi [? aux "taksi"] sin kiel gxoja
cxasisto pelanta sovagxan beston, cxar certe neniu besto
estas pli sovagxa.  Fakte, mi kredemas ke cxap-cxaso dum
ventaj tagoj estos la sporto de la mosxtularo [? aux "altaj
klasoj, altranguloj"?] en la estonteco.  Okazos je iu polva
mateno kunveno de sinjorinoj kaj sinjoroj cxe iu alta kampo.
Oni diros al ili ke la profesiaj [?] servistoj ekpelis
cxapon en certa arbustaro [aux "vepro"? dornaro"], aux
kio ajn estas la tehxnika vorto. Rimarku ke tiu sxatokupo
plejplene kunmetos sporton kaj humanecon.

                  The hunters would feel that they were
not inflicting pain.  Nay, they would feel that they were
inflicting pleasure, rich, almost riotous pleasure, upon the
people who were looking on.  When last I saw an old
gentleman running after his hat in Hyde Park, I told him
that a heart so benevolent as his ought to be filled with
peace and thanks at the thought of how much unaffected
pleasure his every gesture and bodily attitude were at that
moment giving to the crowd.

La cxasantoj sentus ke ili ne trudas doloron.  Male, ili
sentus ke ili trudas plezuron, ricxan, preskaux tumultan
plezuron al la spektantoj.  Kiam mi laste spektis maljunan
mosxtulon kurantan post sia cxapo en la Parko Hyde, mi diris
al li, ke koro tiel bonvola kiel la lia devus plenigxi de
paco kaj danko, pensante pri kiom da neafektita plezuro cxiuj
liaj gestoj kaj korpaspektoj donis tiumomente al la
homamaso.


   The same principle can be applied to every other typical
domestic worry.  A gentleman trying to get a fly out of the
milk or a piece of cork out of his glass of wine often
imagines himself to be irritated.  Let him think for a
moment of the patience of anglers sitting by dark pools, and
let his soul be immediately irradiated with gratification
and repose.  Again, I have known some people of very modern
views driven by their distress to the use of theological
terms to which they attached no doctrinal significance,
merely because a drawer was jammed tight and they could not
pull it out.

La saman principon oni povas apliki [?] al cxiu alia tipa
cxiutaga cxagreno.  Mosxtulo klopodanta elpreni musxon el
lakto aux korkeron el glaso da vino ofte taksas sin
cxagrenatan.  Li pensu momente pri la pacienco de fisxistoj
sidantaj apud mallumaj avkoprofundoj; kaj lian animon lumigos
kontento kaj ripozo.  Simile, mi konas kelkajn
homojn de tre modernaj kredoj, pusxatajn pro malfacilajxoj
al uzo de disciencaj terminoj de kiuj ili ne kredetis la
signifon, nur cxar tirkesto estis mallozigita kaj ili ne
povis elteni gxin.

              A friend of mine was particularly affected
this way.  Every day his drawer was jammed, and every day in
consequence it was something else that rhymes with it.  But
I pointed out to him that this sense of wrong was really
subjective and relative; it rested entirely upon the
assumption that the drawer could, should, and would come out
easily.  "But if," I said, "you picture to yourself that you
are pulling against some powerful and oppressive enemy, the
struggle will become merely exciting and not exasperating.
Imagine that you are tugging up a lifeboat out of the sea.
Imagine that you are roping up a fellow-creature out of an
Alpine crevass.  Imagine even that you are a boy again and
engaged in a tug-of-war between French and English."

Unu el miaj amikoj estis aparte gxenata tiel.

[?? jen malfacilajxon pri la angla rimo.  provu kelkajn frazojn...]

Cxiutage lia tirkesto estis striktita, cxiutage perdita.
Cxiutage lia tirkesto estis striktita, cxiutage prijxurita.
Cxiutage lia tirkesto estis netirebla, cxiutage nesavebla.

Cxiutage lia tirkesto estis netirebla el tirkestaro,
do cxiutage netirebla el infero.

Sed mi rimarkis al li ke tiu sento de maljusto estis reale
subjektiva kaj relativa; tio dependis entute de la kredo ke
la tirkesto povus, devus, kaj pretus facileliri. "Se," mi
diris, "vi imagas ke vi tiras kontraux potenca kaj premema
malamiko, la batalo igxos ekscita kaj ne cxagrena.  Imagu ke
vi eltiras elsavboaton el maro. Imagu ke vi sxnurtiras
kunulon el Alp-a abismo.  Ecx imagu ke vi estas denove knabo
kaj tiradas en sxnurtirludo inter Angloj kaj Francoj."


Shortly after saying this I left him; but I have no doubt at
all that my words bore the best possible fruit.  I have no
doubt that every day of his life he hangs on to the handle
of that drawer with a flushed face and eyes bright with
battle, uttering encouraging shouts to himself, and seeming
to hear all round him the roar of an applauding ring.

Dirinte tion mi foriris de li; sed mi neniel dubas ke miaj
vortoj plejbone fruktis.  Mi neniel dubas ke cxiun tagon de
lia vivo li tiras la tirilo de tiu tirkesto kun sangplena
vizagxo kaj okuloj brilaj de batalo, diras kuragxigajn
kriojn al si, kaj sxajnas auxdi cxirkauxe la kriadon de
aplauxdanta homamaso.


   So I do not think that it is altogether fanciful or
incredible to suppose that even the floods in London may be
accepted and enjoyed poetically.  Nothing beyond
inconvenience seems really to have been caused by them; and
inconvenience, as I have said, is only one aspect, and that
the most unimaginative and accidental aspect of a really
romantic situation.  An adventure is only an inconvenience
rightly considered.  An inconvenience is only an adventure
wrongly considered.  The water that girdled the houses and
shops of London must, if anything, have only increased their
previous witchery and wonder.  For as the Roman Catholic
priest in the story said: "Wine is good with everything
except water," and on a similar principle, water is good
with everything except wine.

Do, mi ne opinias tion imagan aux neeblan, ke ecx la
diluvoj en Londono povas esti akceptitaj kaj gxuataj poezie.
Sxajnas ke nur malkonveno rezultis de ili, kaj
malkonveno, kiel mi jam diris, estas nur unu aspekto, kaj tiu la
plej senimaga kaj malesenca aspekto, de vere romantika
situacio.  Aventuro estas nur malkonveno gxuste pripensata.
Malkonveno estas nur aventuro malgxuste pripensata. La akvo
kiu cxirkauxis la domojn kaj butikojn de London devis, se
gxi faris ion ajn, nur pliigi iliajn antauxajn sorcxecon kaj
mirindecon.  Kiel la katolika pastro en la rakonto diris,
"Vino estas bona kun cxio krom akvo," kaj, similprincipe,
akvo estas bona kun cxio krom vino.
  
------------------------------------------------------------

Originale aperis en _All Things Considered_ (_Cxiuj Ajxoj
Pripensataj_), John Lane & Co., 1908.