.gif)
第 11 楼
2
Antaª la festo Ramadano viglißis la oazo. La karavanoj alvenas unu post la alia. Tagmeze enkuregas polvokovrita, terenkolora aªtomobilo kun tri oficiroj. Kapitano Villiers veturos plu. Li pasigos nur unu tagon ¤i tie, travojaßante al Timbuktu.
En la oazo tumultas ¤iam pli dense starantaj homgrupoj. Post du tagoj komencißos la Ramadana kriegado, kaoso, la amasaj preßoj sub libera aero kaj mortodanßera, histeria tumultado, interpuÙißado antaª la moskeo por iri al la katafalko, kie oni povas tuÙi la eltombigitan ¤erkon de Hagir. Ïi estas tipa, orienta perplekso, kio baldaª malaperos senspure, kiel rapida, somera pluvego, malgraª ties timigaj ekstera¢oj, sendanßeree, subite.
La soldatoj patrolis duope en la urbo por gardi la ordon. Tian duopan patrolon formas: Carew kaj Fécamp.
Ili nur iras borante al si vojon en la tumulto, kompreneble en la kafejon de Bochur.
- He, Bochur, mi kaj Carew Ùatus ekripozi, ni bezonus ian azilon.
- Venu, sinjoroj legianoj - diras la blinda arabo, kaj li ekiras al alkovo.
Malantaª la vendejo estis malgranda ¤ambro kun argilaj muroj. Ïi ne havas fenestron, kaj ties ununura pordo malfermißas al la kafejo. Sur la planko estas du matkuÙejo. Apud la kuÙejo staras la mirinda kapro, kiu nomißas Jakobo.
La arabo estimas la kapron, kaj ili vivas sub la sama tegmento. Kelkfoje li estimas ankaª la kamelon, kaj tiel li aªtomate esprimas sian estimon al tre multspecaj skaraboj, kaj al diversaj etaj kaj tute grandaj insekta¤oj.
Carew gardis siajn dandajn kutimojn ankaª kiel soldato. Elpreninte parfumboteleton el sia tornistro, li aspergis la maton. Li ja estis tia. Ekzemple li ne iris en batalon nerazita. Li estis la sola legiano, kiu gladis sian pantalonon. La regimentkuracisto ofte donis laboron al la iama medicinisto en la soldata hospitalo, dirante, ke unuaranga sanatoria aª baneja kuracisto perdißis en Carew.
Ili longe konis la kapron, ¤ar la eminenta dombesto estis ofta vizitanto de la vendejo. Tie ili nomis ßin Jakobo, kaj la besto saße toleris tion.
Kompreneble kuloj amase zumadis ¤i tie, sed ßi ne gravas, ¤ar ¤iu legiano kunportas en sia sako dense plektitan moskitovualon.
Komence la kapro ßenas Fécamp-on, ¤ar la besto rigardas la verdan reton furaßo, kaj balancante la kapon super tio, pikpuÙadas kaj lekadas ßin.
- Jakobo, foriru de ¤i tie.
Vidinte, ke ¤io estas vana, li ekdormas.
Ili tute ne sciis, kiom da tempo pasis de ilia kuÙißo. Ili vekißis je tio, ke la maljuna Bochur, la blinda avo de Saißa skuas ilin.
- Alarmo!... Sinjoroj soldatoj!... Vekißu!
Ili salte levißis.
Kio okazis? Ãu ia interbatado?! Ili rapidas.
- Hu, mia kapo kiel doloras - diras Fécamp.
- Ankaª mia.
La sufoka, penetra malbonodoro de la kapro, miksißante kun la parfumo de Carew faris prema la jam alimaniere foruzitan aeron en la senaera, malgranda alkovo.
- Kio okazis? - demandis Carew.
- Mi ne scias... - respondas la kafkuiristo. - Estas granda kaoso!
- Ni iru!
Ili jam estas pretaj por ekmarÙi. Fiksu la stileton!
- Ho!... La kapro! - krias Bochur, kaj li genuißas apud la besto, kiu kuÙas sur la planko, kaj kelkfoje ektremas ßiaj hufoj.
Kio okazis al Jakobo? £ajnas, ke ßi mortis. Tio ja okazas al maljunaj kaproj.
Ankaª tiu Jakobo estas iu ¤efrolulo, kiun la aktoj ne menciis. Sed kiu pensus fari protokolon pri konfeso de kapro?
Sed kiomfoje mekas tia besto pli kompreneble ol kelkaj homoj, dirantaj longajn kaj signifoplenajn frazojn.
Estas paniko en la oazo!
£rikado, kaosa amaskri¤ado... La kameloj blekas... Suboficiro batadas per la malakra¢o de sia glavo, kaj la trumpeto konstante sonas:
Al la armiloj... Al la armiloj!
La homoj panike kuradas, kaj la militistaro kurpaÙante ¤irkaªas la oazon Ulogi. Oni ¤ie starigas mitralojn.
- Kio okazis?! - krias Fécamp preterkurante sian kamaradon, kiu estis la regiment-trumpetisto, moknomata Korko.
- La diablo liberißis - li respondas spiregante kaj kuras alidirekten, kie li konjektas sian plotonon. Nur post longa tempo ili ekscias la kaªzon de la paniko.
Je la kvina horo, proksime al la oazo, ¤e la rando de la dezerto, apud la aªtomobilo oni trovis la kapitanon kaj ankaª la Ùoforon mortintajn, kiuj ekveturis el la fortika¢o ankoraª antaª la sunlevißo.
Kamelistoj vidis burnusan homon en la malproksimo, kaj ili postkuris lin. Sed ili perdis liajn spurojn en la tumulto.
La aktujo malaperis el la aªto, kion Villiers e¤ por minuto ne eldonis el sia mano. Ïi enhavis eksterordinare gravajn dokumentojn, la konstruotajn militistajn bazojn, designitajn en la koloni-imperio de Afriko. La projekto temis pri severe konfidencaj hegemoniaj klopodoj.
La reakiro de la dokumentoj estis vivnecesa!
La okaza¢oj rulißis kun tempesta rapideco:
Ãiu subplanda tereno de Ulogi estis fosita, ¤iu kabano preskaª malkonstruita, la kazerno traser¤ita de la kelo ßis la subtegmento, sed vane! La pilgrimantoj povis foriri nur po unu, post kiam oni senvestigis kaj korptraser¤is ilin.
La oazo estis ¤irkaªita per duobla militista blokadringo!
Oni rigardis la internon de la moskeo. E¤! Estis malfermita la ¤erko de Hagir, pro kio preskaª eksplodis ribelo.
La afero okazis antaªtagmeze. La procesio, konsistanta el mohametanaj pastroj, postis fermitan, cedran lignokeston sur siaj Ùultroj, por ke ¤iu povu vidi kaj ektuÙi la ¤erkon de Hagir antaª la vespera preßado, ¤ar poste ßi denove estos masonita por unu jaro.
Patrolo renkontis la procesion sur la placo Raghib-Amur. Kamelistoj bivakis ¤irkaª la puto kun siaj bestoj. Ok mohametanaj pastroj portis la ¤erkon de Hagir sur siaj Ùultroj.
La leªtenanto paÙis antaª ilin.
- Haltu! Malfermu la ¤erkon!
Kolera indignißo ekmußis minacante. La kamelistoj proksimißis pugnoskuante.
La leªtenanto staris trankvile, ¤e liaj piedoj estis flako. Li diris malantaªen:
- Fix! En joue!
La dekdu fusiloj estis pafprete levitaj al la Ùultroj... Du sekunda silento... Malkuraße ¢etita Ùtono falas al la piedoj de la leªtenanto kaj la akvo disÙprucißas. La oficiro rigardas malsupren, sed li diras nenion. Li atendas.
La cirklo vastißas. Oni retirißas de antaª la dekdu senmovaj pafiltuboj kun mallaªta murmuro.
- Ni malfermos la ¤erkon - li diras poste al la pastroj. - Mi ne tuÙos, nur enrigardos ßin, kaj vi jam povas iri plu. Se vi faros ian stulta¢on, morgaª estos granda veado en la indißenaj duaroj, kaj multajn kabanojn vi devos farbi per kalko pro simbolo de funebro. Vi povas pensadi unu minuton, pastroj de Alaho...
La leªtenanto elprenis sian horloßon. Estis la dekdua horo tagmeze. Korko, la longakapa regiment-trumpetisto staris apud li, kaj li rigardis la oficiron kun atendo. La leªtenanto ridetante turnis sin al li, frapetis lian Ùultron kaj kvazaª li komencus ian gajan paroladon, li diris mallaªte:
- Kiam mi ordonos pafi, tuj trumpetu alarmon... Ãu vi komprenis?
- Jes - li kapbalancis kun kontenta rikano, kvazaª ia humura afero estus dirita al li.
La pastroj interÙanßis nur kelkajn vortojn. Kiam la akrasona, malgranda sonorilego signis tagmezon en la kapelo de la fortika¢o, la ¤erko de Hagir kuÙis malfermita antaª la leªtenanto.
Li mansalutis, kaj la procesio daªrigis sian vojon en la tagmeza sonorigado.
Posttagmeze oni masonis la ¤erkon de la miraklofara Hagir, kaj la pilgrimantoj malpacience, pretaj por ekvojaßi atendis en la militista blokadringo, ¤irkaªanta la oazon.
Ili povis foriri nur post korpotraser¤o, unu post la alia. Sed oni ne trovis la aktujon.
Ãiu soldato, ¤iu tornistro estis zorgeme traser¤ata: nenio! Ãiu junulo devis legitimi sian alibion, kie li estis dum la murdo: nenio.
Sed la aktujo devas esti ¤i tie.
La unuan tagon oni anoncis cent mil frankan premion al la malkovranto de la krimo. Post du tagoj jam afiÙoj anoncis ¤ie, ke la denuncanto ricevos kvincent mil frankojn, kaj se li estas komplico, oni indulgos lin, kiu informos la instancon pri la farinto de la krimo.
Ïi sonis nekredeble.
Fécamp vizitis la kafejon de Bochur antaªtagmeze de la murdo. Oni ankoraª korptraser¤is la homojn. La teruro de la nokta krimo ankoraª tute freÙe Ùvebis super la oazo, kiam vekißis la sensuspektaj dormintoj. Saißa ne estis tie. £i ne volis renkonti ilin. Oni sonorigis tagmezon en la fortika¢o. Li vidis la prosecion sur la strato, kiel oni portis la ¤erkon.
La ¤erkon, kiu tiun tagon malfermißis antaª la okuloj de nekredulo, laª la deziro de eªropa oficiro.
Poste sekvis la surprizo!
La leda aktujo estis la senpera antaªa¢o de la afero. Li venis kun Carew sur la Ùtona kampvojo, trovißanta malantaª la ekzerctereno. La aktujo kuÙis en la profundo de iu sablovalo. Litero V-o estis premstampita en ßin. Tio servis por gardi tualeta¢ojn.
- Ïi apartenas al la murdita kapitano! La farinto ¤i tie forÙetis ßin.
- Ni transdonos ßin en la kontoro de la kompanio.
Carew foriris kun la aktujo, Fécamp eksidis en la kantino.
Per sia violono li esprimis sian kor¤agrenon, sentitan al Saißa. La soldatoj silente sidis ¤irkaª li, kaj ili trinkis rußan vinon. Neniu estus konjektinta, ke tiu drinketado finißos per kia nekredebla dramo?
Ïi komencißis fruposttagmeze. Subite alvenas Carew kun la trumpetisto, nomata Korko kaj eksidas al ilia tablo.
- La stre¤a, malseka varmo bruligas ilian haªton.
Ïi estis strange maltrankviliga tago.
- Knaboj! - diris Carew subite. - Mi devas paroli kun Fécamp, lasu nin solaj.
La soldatoj koninte ilian komuan amaferon, sidißis ¤e aliaj tabloj. Ili konjektis tiel, ke okazos fatala interbatado inter la du temeraruloj. Eble ßuste nun.
- Fécamp - diris Carew subite -, mi estas ßisgorße pri Ulogi.
- Nu? Kion fari?
- Aªskultu min! Iu el ni povas foriri kiel sinjoro, dum la alia mizere mortos.
- Hm... Kiel vi komprenas tion?
- Ãu fronto aª dorso! Supren¢etu moneron, kaj kiu divenos el ni, sur kiun flankon ßi falis, tiu gajnos. Li estos libera, ri¤a homo.
- Ãu tiu, kiu perdos?
- Tiu kaptos la gajninton kaj transdonos lin al la instancoj, kiel la farinton de la murdo de du homoj, kaj la perdinto prenos sur sin la krimon. Li devas konfesi tion! Oni pagos la kvincent mil frankojn al la gajninto. Ekssoldatißinte li iros hejmen kaj estos feli¤a homo. Sed la alia estos pendumita aª mortpafita.
- Ïi estas freneza¢o, sed interesa - diris Fécamp. - Kaj kion konfesos tiu, kiu perdos? Kiel li faris la krimon?
- Li mortpafis la kapitanon kaj lian Ùoforon el malantaª sabloduno. Li kaÙis la aktujon, kaj li ne deziras konfesi pri tio. La gajninto de la ludo ¤u fronto aª dorso konfirmos tiun konfeson. Jen rigardu! Mi ankoraª ne transdonis ßin... Li eltiris la kotkovritan, malpuran, ledan aktujon el sub sia kamizolo, singarde, ke neniu ekvidu ßin.
- Tiu... leda aktujo...
- Ïi apartenas al la vojaßpaka¢o de la murdita kapitano Villiers. Ïi estas sufi¤e bona pruva¢o. La gajninto diros tion, ke li vidis ßin ¤e la perdinto...
- Ãu vi estas certa pri tio - diris Fécamp mediteme -, se vi gajnos, mi faros tiun freneza¢on?
- Estas certe.
- Hm... Ankaª mi!
- Kaj... cetere ni neniel povas aranßi la aferon pri Saißa.
- Vi pravas - diris Fécamp -, nun neniu el ni vivas, sed tiam nur unu mortos. - Poste li ßoje ekkriis: - he, knaboj! Du malnovaj amikoj repacißis! Hodiaª ¤iu trinku je nia sano!
- Mi aª Fécamp pagos - diris Carew bonhumore. - Decidu la loto!
- En ordo! - kapjesis la alia kaj flustris al li: - Ãu fronto aª dorso por Saißa kaj por la libereco!
- Bone - respondis Carew mallaªte -, donu al mi moneron kvin centiman!
La trumpetisto, moknomata Korko, elprenis moneron kvin centiman kaj transdonis ßin al Fécamp.
Fécamp supren¢etis tion. La monero du-trifoje turnißis.
- Fronto - diris Carew, antaª ol la centimo falis.
Granda, morta, obtuza klako.
Interese.
Fécamp tuj eksentis, ke li perdis, aªdinte tiun kurtan, nesonorantan klakon, kiel la monero falis sur la lignon.
Kaj estis tiel.
Fronto estis sur la videbla flanko de la kupra monero.
- Mi pagos! - diris Henry Fécamp gaje, kaj li pagis, kiel li diris, kiel sinjoro!
Sekvan tagon li prenis sur sin la murdon, pri kio li sciis malplu multe ol la instanco.
Ïi estis nur tio, kion Sirone ne konjektis pri la afero en Bahr El Sudan, en la fortikajo de la Kompanio Discipla.
