- Bonvolu noti bone – kriis Prücsök, tute decidinte sin apud la sistemo de la atako -, se vi ne faros ¤ion dekomence, tiam mi rakontos ßin al ¤iu, kaj la tribunalo maldungos vin pro neglekto de deviga potenco! - £i ser¤is la vorton Ùvitante; la fadeno de Ariadna elkondukanta el la labirinto de la oficiala parolmaniero, sed Ùi blokißis. £i do kriis nur tion: Ïi estas mordis just!

            - Bonvolu diri, kiam vi studis la kriminalan proceduron kun tiel profunda konfuzo?

            - La konsignatulo de tiu ¤i pluvmantelo klarigis al mi la tutan kriminalan proceduron! Tial okazos tre malbela prezento de apelacio koncerne vin!

            Doktoro Mervin ekstaris.

            - Kara fraªlino, kiel mi jam diris, e¤ tiam mi ne povas plusendi makohavan revizion de proceso, se vi plenumos viajn minacojn. Mi devas surpreni sur min la konsekvencojn de mia preterlaso, kaj mi konfidos tion al mia supera instanco.

            La  knabino rigardis kun kolera vizaßo, kun tremantaj nazloboj, kaj Ùi blovis kiel kolera, tramalsekißinta, eta rato:

            - Mi do bone konjektis! La Verda Rido faris sian devon, la maªro povas foriri! Temas do pri trompo! Plenuminte, ke mi Ùtelis la kurieron…! Post kiam mi batis je la kapo mian karegulon, kaj mi eksendis la leteron, evidentißis, ke vi estas £tipkrurulo!

            Doktoro Mervin iomete vertißis.

            - Bonvolu diri, pri kio temas?

            - Vi nun ne neos, Mervin! Estas vere, ke mi tordis nur lian maleolon, ¤ar la koltordo ne fareblas eksprese, sed mi plenumis ¤ion, kaj vi nun forpuÙas min! Sed tiam venos mi, kaj ankaª onjo Babette kun sia lavpelvo, krome la eksterurbo, kiuj estas miaj atestantoj, ili envenos ¤i tien! Se vi ne iros inspekti la okazejon, tiam do la okazejo de la inspektado ser¤os vin! Mi diris tion bone, kaj mi esperas, ke sufi¤e klare!

            - Bedaªrinde mia penskapablo estas iomete malforta, kaj malgraª via klara ekspliko, mi ne komprenas e¤ unu vorton – respondis Mervin sincere.

            - Ãu vi sciis pri kuriero, kies kapon oni devis turni?

            - Nu do… - li respondis iom konfuzite, ¤ar la afero de la Ùakfiguro estis tikla – ßi ja estas oficeja sekreto, sed mi konfesas: mi scias pri tio.

            - Mi ßojas, ke sinjoro esplorjußisto estas konfesanta. Ãu vi scias, kial oni devis turni la kapon de la kuriero?

            - Mi respondos ankaª tion: oni devis elpreni paperon. Per tio oni fiksis ßin, ¤ar la kuriero ne estis sufi¤e gluita.

            - Tiu lia manko do ¤esis. Nun jam li estas tute kovrita per gluo. E¤ per gipso. Mi forprenis la leteron de li, kaj la kadavroveturigisto zorgis pri ties plusendo.

            - La esplorjußisto frotadis siajn tempiojn:

            - Ni metu klara: ¤u vi parolas pri Ùakfiguro?

            - Mi… - diris la knabino plorante – mi parolas pri nerekonebla figuro, kiu estas neniu alia, ol mia fian¤o: Deboulier, la kuriero.

            Mervin farißis blanka kiel la muro.

            - Kiel?… Kio okazis al la kapitano?

            - Mi ne scias – respondis Prücsök timeme. – Li ankoraª vivis ¤e la ranßostacio. Ankaª nun li vivas… - Ùi rapide aldonis, vidinte la mienon de Mervin.

            - Diru!… Kion vi faris?

            - Kial vi kriadas? Vi diris tion, ke mi turnu la kapon de la kuriero.

            - Sed kiel venis la kuriero al vi!?

            - Per trajno.

            - Ãu la Ùako?

            - Ne, la kuriero.

            Mi jam menciis la kaªzon de ¤iu problemo, ke Prücsök ne povis Ùakludi.

            Mervin estis senkonsila.

            - Ãu vi do… turnis la kapon de la kuriero, kie estis la letero?

            - Lian maleolon. Sed mi akiris la leteron kaj plusendis ßin.

            La registara komisaro trinkis glason da akvo.

            - Vidu, knabino. Nun povas temi pri du kurieroj. Iu estas Ùako…

            - Mi ne komprenas.

            - Per kio oni ludas.

            - Tio estas vira koro…

            La registara komisaro viÙis sian Ùvitantan frunton kaj diris kunmetinte siajn manoj.

            - Kara knabineto. Atentu min bone. Nun temas pri lud-kuriero kaj pri vivanta kuriero, foririnta pro diplomata afero. Tial mi petas vin rakonti ¤ion de la komenco.

            Ïi okazis.

            Malgraª la konfuza rakonto de la knabino, doktoro Mervin iom post iom komprenis la esencon:

            Kapitano Deboulier kaj li, la elpensintoj kaj direktintoj de tiu ¤i aventuro estas turpe fiaskintaj homoj! Kaj ßi ne estas la plej malbona. Sed post 24 horoj la tuta mondo ridos pri ili.

            Li staris silente kaj rigardis la knabinon.

            - Mi timas – li diris -, ke mi arestos vin pli-malpli poste.

            - Hoho!… Mi kalkulis tion. Venis kelkaj miaj amikoj, kiuj estas atestantoj de tiu letero. Nun ili atendas malsupre, kaj se mi ne venos, tiam ili iros al la gubernatoro por denunci vin, ¤ar oni fotografis ankaª vian fotokopion. Mi do trankvile donos ßin en vian manon, kvankam mi bone scias, ke vi disÙiros kaj tuj glutos tion.

            Doktoro Mervin ßis nun nur malklare vidis la kunligon. Sed nun lia propramana subskribo ¢etis senduban lumon sur  la esencon:

            Fraªlino!

            Turnu la kapon de la kuriero, kaj plusendu la leteron ktp, ktp…

            La esplorjußisto ne manßis la leteron je le plej granda miro de Prücsök. Tia terura, stulta malhonoro ankoraª ne okazis en la mondo! Almenaª li povus forigi tiun ridindan, muzikan tonon. Fine ja tiu knabino vere ne estas kulpa. Infano, kiu facile povas erari, kiam Ùi akiris tiun leteron…

            - Ãu la kuriero trovißas ¤e tiu fiÙvendistino?

            - Kie do li povus esti? – Ùi respondis, kvazaª en la kabano de sinjorino Babette apenaª pasus tago sen kvartiro de kelkaj, gravaj, politikaj kurieroj.

            - Kiel eblas – diris Mervin – mi faros ¤ion por forigi de vi la konsekvencojn de la fatala stulta¢o. Ãar mia malzorgemo estas ties kaªzo. Mi skribos la raporton tiel…

            - Ne skribu raporton! Ãar vi ruinigos la karieron de la kapitano tiel. Mi sendis Cigaron per la furgono, kaj kiam li revenos, transdoninte la leteron, ni diros, ke okazis nenio, kaj la kapitano estas la enmaniganto de eksterpoÙta letero.

            Bedaªrinde, Prücsök estis obsedito de sia pasia klarigado, tiel nun la mondo farißis malklara e¤ antaª la registara komisaro.

            - Kion vi faris?

            - Cigaro veturis per la letero! En la nomo de la kuriero. Tiel povas okazi, ke la afero glatißos.

            Mervin subite levis sian kapon. Li jam konjektis ion.

            - Ãu ankaª Deboulier scias tion?

            - Jes… Tial ßi okzis tiel, ¤ar mi enamißis al li, kaj mi savos la tricent jaran, oran epoleton!

            - Unuavice iru, kaj tenu en sekreto tiun aferon. Ankaª vi kaj ankaª viaj amikoj. Por ke ne estu sensacio.

            - Miaj amikoj ne faras sensacion. Vidu. Ili staras tie – diris la knabino ¤e la fenestro. Mervis paÙis apud Ùin, poste li timißinte retiris sian kapon subite.

            Vidalvide al la domo, evitante ¤iun sensacion, staris sepdek silentemaj, havenaj Ùarßportistoj kaj sovaßaspektaj fiÙvendistoj, gvidate de onjo Babette kun viand-muelilo.

            - Aªskultu min, knabino. La plej malgranda stulta¢o povus kaªzi tre grandan problemon. Foriru kun viaj homoj, kaj atendu ¤e la fiÙvendistino, ßis mi aranßos la aferon. Kial vi ne iras? – li demandis nervoze.

            - Mi ne Ùatus, se vi neglektus la inspektadon de la okazejo.

            - Tiurilate mi ne povas esperigi vin, knabino. Kion vi atendas de tiu inspektado de la okazejo?

            - Ãion. Mi ne scias, kial?

            - Nun bonvolu iri. Vi baldaª revidos min.

            La knabino foriris, kaj la registara komisaro longe iradis tien-reen en la ¤ambro enpensißinte. ¥us ankaª li volis foriri, kiam eksonis la telefono.

            La gubernatoro parolis.

            - Tuj venu al mi, sinjoro!

            - Kio okazis? – demandis Mervin.

            - Ãu vi legis la tagmezan ¢urnalon?

            - Hazarde donißis tiel…

            - Estas egale. Sciu, ke ni perdis. La letero jam estas en la mano de la malamiko!

            - Eble ne… Ankaª mi informißis, sed tiel…

            - Nekompreneble. Ãu vi parolas tiel trankvile pri tio, malgraª la sesdek mortintoj?

            - Alo… Mi tuj venos…

            Mervin remetis la aªdilon, blanka kiel la muro.

D E K S E S A   Ã A  P I T R O

Onjo Babette implikßas en la eksteran politikon

Kiam onjo Babette alvenis hejmen kun amaso da surÙnurigitaj, blanke tremantaj rajoj, Ùi mire vidis, ke nekonata farinto pendigis tabulon sur Ùian vendejon:

PARDONON, ÏI ESTAS FERMITA

PRO RENOVIGO!

Onjo Babette ege miris, ¤ar Ùi ne havis e¤ konjekton, ke Ùia budo estas renovigata, kaj ankoraª neniam estis skribta sur Ùia vendejo tiu voro: fermita.

E¤ la esprimo: pardonon!

£i ¢us decidis ekzameni la aferon, kiam alvenis Cefi, la Akvokapa Drato, trotanta leßere:

Bill la Masakra skribis al Bubi Kmetter kaj Marie la Vidva. Ili asertas, ke vi estas Bill la Masakra, kaj oni bruligos vin!! – li spiregis.

Li apenaª povis salti de antaª la rajoj, kaj li trotis plu.

Ãu ßuste Ùi… Nu, ili pentos tion… EnpaÙinte la vendejon kun sia paka¢o, en kiu Ùi portis iom da manßa¢o al la malsana kuriero, Ùi trovis neniun tie. Sed iu faris barikadon el tablo kaj el aliaj objektoj ¤e la prdo de la kamero. La trogo estis renversita en la mezo de la ejo!

Murmurante blasfemojn, Ùi remetis la korbojn kaj la trogon en ilian lokon…

£i ekvidis Ludovikon la Saßan en lia tuta naturgrandeco sub la trogo, vestitan per nununura, enpensiga novelo, kaj pro tio Ùi tuj falis svene. Kiam Ùi rekonsciißis, Ludoviko la Saßa portis kvadratitan, grandan jupon, kaj li kovris siajn Ùultrojn per tablotuko. Li staris tie, kiel tre delikata, altaßa, kalva, monokla junedzino.

Pardonon… Fraªlino Prücsök influis min kun nekontraªstarebla ßentileco, ke mi portu la trogon anstataª mia pluvmantelo.

Ãu tia¢on… ¤e mi… - spiregis la fiÙvendistino.

Mi mencias por mia defendo, ke sinjoro nomata Diogeno loßis en barelo.

Ãu vi sekvas lian ekzemplon? Ãu vi ne scias, ke oni jam arestis lin antaªhieraª kune kun la vesta¢oj? De tiam li konfesis ¤ion!

Ludoviko la Saßa rigardis pli ekzakte la vizaßon de la faltega fiÙvendistino kaj eklevis sian Ùultron.

Povas esti…

Kian jupon vi havas?

La vian.

Onjo Babette rigardis sin mem kaj denove svenis. Ludoviko la Saßa opiniis, ke ankaª puntranda jupo sufi¤as al la grandaßa virino. Se ne li, la Dormema Elefanto eraras pri tio, tiam facile povas okazi, ke anstataª sveno, la fiÙvendistino batas li je la kapo per pastorulilo

Fine onjo Babette tamen staris sur siajn piedojn, Ùi vidis kun iom da trankvilo, ke iu metis la tablotukon sur Ùin, kaj Ludoviko la Saßa kovris siajn Ùultrojn per la brodita murteksa¢o, kiu tekstis jene: Mi havas du amantinojn dum lunplena vespero.

Tiam alvenis Prücsök kun paketo da manßa¢o.

Vi aspektas terure – Ùi diris al Ludoviko la Saßa. – Kial vi ne povas vesti vin ordinare?

Se vi redonus mian pluvmantelon…

Kial paroli ¤iam pri alia¢o? Nu, estas egale. Tiu inspektado de la okazejo estis bona afero. Kaj ankaª viaj ceteraj konsiloj. Vi estas vere bona juristo.

Mi volonte estas je via servo por utiligi vin.

Jes kompreneble. Venu, ni forÙovu la tablon. Tiu fola Deboulier volis fußi perforte, ¤ar li ¤iam mencias tion, ke li estas kuriero kaj li volas plenumi sian devon. Tial mi barikadis lin per bra¢o. post kiam Prunoki, la ligna¢isto operaciis lian kruron, kaj li diris, ke la malsanulo bezonas ripozon kaj brando-trinkadon.

Dume ili forÙovis la tablon, la tutan bara¢on, kaj malantaª la malfemißanta pordo ili staris vidalvide al la ligna¢isto Prunoki, Ùancelißanta sur la sojlo.

Oje! – diris Prücsök kaj gratis sian kapon. – Mi forgesis ellasi lin.

£ajnas, ke Prunoki trinkis la brandon, preskribitan por la malsanulo, kaj li ege ebriißis.

Ne estas problemo… - murmuretis la ligna¢isto kaj kirurgo kun kuboforma kapo. – Mi jam malfruis. Mi devintus iri al Filipo, la Variol-cikatra por flebotomii, li ¤iel mortis, kaj oni venigis min al Patro Korn por glui seßon, el¢etitan…

Kaj li kantis: Mi havas du amantinojn dum lunplena vespero. Li legis la tekston de sur la skaploj de Ludoviko la Saßa. La kapitano sidis silente ¤e la tablo kaj estis malgaja, ¤ar li ne povis forigi la restintan glua¢on de sur sia vizaßo, nur tiel, se li elÙiras sian kreskintan barbon. Cetere nur la mortero, kombinita kun tiu glua¢o kuntenis lian vesta¢on sur lia korpo.

Iu frapetis sur la lignotabulo.

Neniu estas hejme! – kriis Prücsök.

La frapetado ripetißis. Prücsök eliris, kaj onjo Babette sekvis Ùin per duon metra handspiko, kiun Prunoki uzis, kiel vundosondon. Okulvitra, elegante vestita sinjoro staris ekstere. Onjo Babette staris antaª Prücsök-on kun la duon metra vundosondo, sed la knabino retiregis Ùin.

Vi ne devas bati lin je la kapo – Ùi flustris mallaªte. – Li venis pro ekstera politiko. Li estas mia malnova kolego, Caro Mervin, la ¤ef-krimesploristo de la prokurorejo.

D E K S E P A   Ã A P I T R O

Konferenco kaj ties nevidebla prezidanto

Mi venis al vi, fraªlino – diris la registara komisaro. – Mi Ùatus packontrakti kun vi.

Bone. Mi estas tia, se oni ne kolerigas min, oni povas Ùmiri min sur panon. Mi  ne Ùatas nur tion, se iu diskutas kun mi.

Konduku min al la kapitano.

Kiam ili enpaÙis en la kabanon, jam estis duonlumo. Tramapa, abomeninde neprizorgita tagsalajrulo sidis ¤e la tablo kaj manßis ion.

Kie estas Deboulier? – demandis doktoro Mervin mallaªte.

Mi estas tiu – diris la hirtega tagsalajrulo melankolie, sed lia ekscelenco neniel volis kredi tion. Nur iom pli poste li akceptis la neÙanßeblan situacion.

Nun estos milita interkonsilißo – diris Prücsök.

Onjo Babette eliris senvorte por gardostari kun sia lavpelvo, sed anticipe Ùi ankoraª diris tra super sia Ùultro.

Ludoviko la Saßa malaperis – Ùi diris malgaje, ¤ar Ùi simpatiis kun tiu delikata homo, en kies animo, kiel la centjara vino en la keloj de antikvaj klostroj, la gumrada, du¤evala ¤aro, la surhavo de la trioble plektita ¢aket-kravato, deviga dum la iamaj konkursoj por la Granda Premio, krome la nigra, brila, cilindra ¤apelo vivis florepokon de sia dekadenca modo e¤ hodiaª.

Ãu vi scias ¤ion? – demandis Deboulier, kiam la fiÙvendistino foriris.

Oje – respondis Prücsök anstataª Mervin -, li jam scias multe pli, ¤ar li konstante flaresploras.

Mi scias ¤ion – respondis Mervin. – Mi bedaªras, ke fraªlino Decoux iom draste plenumis sian taskon, per kio mi komisiis Ùin hieraª.

Ãu vi komisiis Ùin?… miregis Deboulier.

Jes! – respondis Mervin trankvile. – Mi vidis, ke la knabino pla¤as al vi, kaj mi havis tiajn informojn, ke mi devis fari senprokraste kontraªagon. Tial mi skribis al la  knabino, ke Ùi transprenu la leteron kaj malhelpu vian vojaßon per tiu trajno, tiam mi helpos en la afero de Ùia patro. Ãio okazis tiel, kiel mi volis.

Ankaª Prücsök miris.

Kio estas tio?

Sed Mervin indiferente cigaredis.

Estas senkulpiga cirkonstanco, ke Ùi devis plenumi mian ordonon ¤iumaniere, kaj vi certe kontraªstaris.

Post mallonga mirego la knabino kriis sinistre:

Nun denove okazos superruzo! Sed mi deklaras, neniam plu kalkulu min, se vi ankoraªfoje trompos min!

Estus dolore, se mi devus aranßi la aferon de la afrikaj kolonioj sen la valora kunlaboro de fraªlino Prücsök - diris Marvin -, sed se vi e¤ nun devigus min al aªtoritatmisuzo, tiel niaj vojoj disißos en la Ùtata administrado!

Vi estas tre sperta eltordi la vortojn. Sed jen estas mi kun la borilo! Ne kredu ke vi povas mistrakti min facile! – atentigis lin la knabino vizaßrußiße.

La agmaniero de tiu fraªlino iom suferigis min – diris la kapitano -, sed Ùajnas, ke Ùi faris tion bonfide, kion Ùi faris. – Reveme li prenis la manon de Prücsök, kuÙanta sur la tablo, kaj li ßemis. - £i savis e¤ mian vivon per tio, ke Ùi preskaª mortbatis min.

Prücsök metis sian vizaßon al la mano de la kapitano.

Ãar mi enamißis al li…

Mi ne komprenas la tuton – diris Mervin. – Mi instruciis al tiu fraªlino turni vian kapon kaj plusendi la leteron al la adresito. £i plenumis sian taskon, sed iom draste.

Ãu vi… instrukciis? – miris Deboulier.

Ãu vi volas diri tion… - miregis Prücsök - ke ne okazis miskompreno?…

Mi diris, ke turnu la kapon de la kuriero, kaj mi sendis tiun leteron pere de la lakeo. Se vi volas ne esti punata, kaj ricevi vian premion, jen bonvolu subskribi ßin.

Li metis paperon antaª Ùin:

„Laª la ordono de doktoro Mervin mi entreprenis specialan esploristan taskon, kaj mi devigis kapitanon Deboulier rompi sian vojaßon. Mi plusendis la leteron pere de Robin Melieur.”

Kiu estas tiu Robin… Melieur?

La civila nomo de via amiko Cigaro.

Mi ne sciis, ke li havas ankaª tion…

Vi bone plenumis vian taskon!

Prücsök rigardis lin maltrankvile kaj suspekteme.

Mi diris, ke li estas £tipkrurulo! – Ùi kriis fine plorinde, ¤ar Ùi jam timi e¤ tion, kio estas favra al Ùi, ¤ar ßi devenas de tiu homo.

Prunoki muurmuretis malÙate:

Azen’ al azeno ripro¤as, ke ßi estas £tipkrurulo… Kun tia dekstraflanka maldekstra kruro… Nnu!… BuÙo senparola, kapo sendolora.

Poste li fajfis plu la kanton: Mi havas du amantinojn dum lunplena vespero, ¤ar li povintus kanti ßin plu, se iu portus la tekston sur sia skapolo.

Jen. – Lia ekscelenco Ùovis la paperon antaª Prücsök-on. – Vi povas skribis ¤i tien, ke Prücsök, ¤ar esploristoj oficiale povas uzis sian pseªdonomon.

Prücsök hezitis.

Kaj se mi skribos, ke Verda Rido?

Vi povas skribi kion ajn. Gravas, ke oni ne punos vin.

Ãu vi ekzemenos denove la aferon de mia patro? Ãu vi venos inspektadi de la okazejo?

Mi ne povas fari tion. Mi neniam faras kontraªleßan aferon.

Ãu denove temas pri superruzo? Mi ne povas fari kontraªleßan procedon. Sed se vi subskribos ßin, mi akceptas kaj entreprenas, ke vi agis rajtigite. Tiuokaze la aferoj de la kapitano kaj la letero aranßißis.

Fantomeska, obtuza vo¤o aªdißis el sub la tero:

Ne subskribu ßin…

Ili time levis sian kapon. La obtuza, subtera vo¤o, kvazaª ßi venus el tombo, denove eksonis:

Ne subskribu ßin, fraªlino Prücsök… Hodiaª tagmeze oni eksplodigis la eksprestrajnon Casablanca-Tanger ¤e la fervojponto.

Kiu estas tiu? – demandis Mervin kaj palißis.

Mia jurkonsilisto estas sub la trogo, ¤ar mi portas lian mankohavan veston…

£i rapide elprenis la funelon el la petrol-kanistro kaj metis ßin kiel megafonon en la aperturon de la mankanta korko ¤e la fundo de la trogo.

Kio estas, Ludoviko mia?

Vi savis la leteron kaj la kapitanon de la certa morto – zumetis vo¤o el sub la trogo. – Tagmeze oni eksplodigis la trajnon, kaj la indißenoj trser¤is ßin. Pro la letero. Via merito estas, ke la kapitano kaj la milita sekreto ne pereis.

Prücsök rektigis sin kaj komencis iradi en siaj grandegaj Ùuoj malrapide, balancißante, dignoplene. Dume Ùi metis siajn manojn malantaª sian dorson.

Mi diras je mia honoro, Mervin, ke vi diras interesajn aferojn. Nun mi havas cent atestantojn, ¤u Hümér la El¢etanta, ¤u Schulteis, la Ïemeloj, ¤ar ili ¢uras al min senpage, ke hieraª mi rakontis al ili pri la danßero, kaj ni devas savi la kapitanon, ¤ar la registara komisaro ne bone atentas pri li.

Vi diris al mi – kriis doktoro Mervin nervoze -, ke vi turnis la kapon de la kuriero laª mia ordono.

Nu! – Ùi miregis kun rondaj, gapantaj okuloj. – Vi neniam diris tion al mi. Cetere ßi koncernis Ùak-aferon. Mi ¢us rakontis tion, ke mi subaªskultis en la haveno, kiam la Flava Venßo kaj Mata Hari priparolis la sekreton, ke ili eksplodigos la eskprestrajnon Azuro pro la planoj. Tiam venis mi kun la borilo. Ãar ni devis timi, kiun la Ùtato financas pro tio, tiu preterlasos sian zorgeme farendan devon, kiel ian inspektadon de okazejo. Kaj ne Ùparante klopodon, nek elspezon, ni faris ¤ion kun Cigaro kaj kun onjo Babette, kio estis grava en la diplomatia vivo.

Sur la vizaßo de Mervin, malgraª la terura situacio, rideto estis travibronta. Kiel danßera esta¢o Ùi estas! Poste li ekstaris trankvile.

Mi do bedaªras… Tiusence mi faros mian raporton. Via rekono kaj mia fiasko estas senduba. Mi bedaªras, oldulo mia – li turnis sin al la kapitano -, ke via rolo farißis sukcesa tamen ne per la zorgo de la Inteligence Service, sed pere de la artifiko de dekses jara knabino.

Estas tiel… - murmuris la kapitano – nur knabino estis, kiu Ùtelis mian leteron kaj venkis min.

La okuloj kaj la buÙo de Prücsök same rondißis, poste Ùi kaptis al sia hararo kaj piedfrapante kriis al Mervin:

Li ¤iam povas elpensi ian novan superruzon! Nun kial vi volas miksi mian kurieron en la aferon?… Atendu! Portu kaj mi subskribos  ßin!

Ne subskribu ßin… Nur, se vi ricevos absolvan dokumenton! – proponis la jurkonsilisto el sub la trogo.

Donu al mi absolvan dokumenton!

Vi nek scias, kio ßi estas! – respondis Mervin.

Mi ne scias, kio ßi estas, sed mi bezonas tion.

Laª la praktiko de la juro: - diris Ludoviko la Saßa post mallonga tus-atako, ¤ar falis petrol-guto en lian buÙon, kiun li metis al la funelo -, se la raporto motivas ne oficialan ordonon, tiel oni devas doni absolvan dokumenton el ties akcepto.

Kiu li estas? – demandis Mervin, turnißante al la vo¤o, langvore murmuranta el sub la trogo.

Ludoviko la Saßa, la karega – entuziasmis Prücsök. – Ãu do mi ricevos absolvan dokumenton?

Mervin skriba¤is sur paperon la jenan:

„Mi sciißis pri la senmanka plenumo de mia ordono, rilate la obstrukcion de kapitano Deboulier.

doktroro Mervin propramane”

La knabino formetis la leteron. £i subskribis la raporton, kiu atestis, ke Ùi faris laª la orodono de Mervi tion, kion Ùi faris, poste Ùi kuris al la funelo kaj kriis en ßin:

Alo, Ludoviko! Ãu vi ne povas diri ian bonan superruzon, pro kio li tamen iros inspekti la okazejon? Tre ¤agrenas min, ke li pravis…

Doktoro Mervin iros tien, se vi deziras – murmuretis la fundo de la trogo.

Diru al via jurkonsilisto – diris la registara komisaro -, ke li ege eraras. Al tiu plenuma¢o oni devus verÙi iom da potenco en lin tra la funelo.

Vi eraras… - respondis la loßanto de la trogo. - Sufi¤as diri tiun frazon al vi. Atentu. – Kaj en la granda silento, kvazaª li recitus iun, kontinue, tamen preskaª silabante, li diris: - „Rekono de ¤iu malvera fakto proksimigas per unu paÙo al la vera stato de fakto.”

Mervin retropaÙis konsternita! Morte pala.

Kaj farißis grana, granda silento!… Ãiu silentis. Ili sciis bone: nun okazis io eksterodinara. Post kelkaj sekundoj, kvazaª ßi venus el sub nevidebla, dika trogo, eksonis la raªka, mallaªta vo¤o de la esplorjußisto:

Mi plenumos vian deziron, kaj mi ekzamenos la prezentitajn, novajn pruva¢ojn.

Esceptokaze nek Prücsök diris ion. Subite ekregis Ùin timo en la interno de la obskura kabano. Ïi estas tre timiga, kio nun okazis.

Se vi volas, ni povas tuj ekiri – diris Mervin post nelonge.

Mi volas tuj, mi petas nur kelkajn minutojn da paªzo pro mia teknika foresto – respondis Prücsök kaj forrapidis.

Kiu estas tiu homo sub la trogo? – interesißis Deboulier.

Tiu homo – respondis Mervin per tre trenata vo¤o – Théophile Gabrone, la plej granda juristo de ¤iuj tempoj… Iam mi estis kandidato ¤e li.

D EK O K A   Ã A P I T R O

Prücsök protektas lian ekscelencon

Fumo levißis el la funelo, metita en la aperturon de la korko. La plej granda juristo de ¤iuj tempoj cigredis sub la trogo. Poste li denove ekparolis per sia zumanta, malproksima vo¤o.

Mi ne kredis, ke iam mi revidos vin – li babilis kiel bonvola superulo, preskaª kun afabla degno, ¤ar lia ekscelenco iam estis lia adjutanto ¤e liaj procesoj en la prokurorejo de Parizo. – sed Ùajnas, ke ankaª decidigaj intervidigoj estas ordoneblaj laª la kodekso de la sorto neatendite… Mi gratulas vian pro via kariero. Mi ¤iam sciis, ke vi ankoraª atingos multon. Vi estis malbona juristo kaj forta karaktero… Tio estas bona konsisto de la individuo, kiam ambicio hejtas iun.

Mi portos vesta¢on al vi – diris Mervin per studente fervora, servema vo¤o, kio estis tute nekutima ¤e li.

Valoras ne la vesto, sed la enesto. Precipe sub trogo – diris la granda kriminaljuristo, kaj aªdißis, kiel li gratas sin, ¤ar vestite per ununura monoklo, la varmo de lia korpo allogadis la miriapodojn. – En mia aßo estas superflue eksperimenti per grandaj reformoj. Cetere ne deziru vidi min. Mi tute Ùanßißis.

Ankaª mi…

Certe je via avantaßo – ßentiladis Ludoviko la Saßa. – Sed se vi estus malbela, mi tute ne povus ßoji pro tio, ¤ar malgraª mia monoklo, mi opinias tiel, ke esence mi estas blinda, se formale la ekstera mondo nebule vidißas antaª mi per la simbolo de malklara, forviÙißinta lumo.

Kial vi malaperis subite antaª dudek jaroj?

Ãu? – li ßemis. Lia malforta koro luktis kun la karbona dioksido, kolektißinta en la izolita spaco. – BonÙance tiam mi divenis dum minuto, ke la tribunala praktiko malutilas al mia evoluo. Mi tuj eksatris dum la proceso, mi petis kvin minutan paªzon, kaj mi foriris por¤iam. Tio estis mia bonÙanco. Se tiam mi hezitas, se tiam mi ne havas forton al tio, tiel nun mi ne estus ¤i tie – li diris iom tro memfide el sub la trogo, kie li nun estis, vestita per ununura monoklo rilate la ekstera¢ojn. – Vi ne komprenas tion, Mervin. Akuzo, pledo kaj verdikto e¤ kune ne povas esprimi la veron, kies valoron determinas ne la puno. La juro koncize : la homo mem. La praa pretendo de la homo al la juro, kiun la naturo donis al li. Kiam la homaro sukcesos pruvi sian meriton al tio, oni ricevos la juron herede. La veran, kio estas en la koro kaj en la bibilio: Ne Ùtelu! Ïi estas… juro. Ne mortigu… Ne deziru… tiun de via proksimulo… E¤ hodiaª ne estas alia… Kaj se ßi… gravurißos el la kodeksoj en la korojn… tio estos la vera juro… Eblas, ke nun mi svenos… Tio ne ßenu vin… Mi Ùatus… ne en  hospitalon… Sur mian Ùipon… Mia Kandidato…

Oni tuj eltiris lin el sub la trogo. La kapitano portis akvon, Prunoki brandon.

Kion vi volas? – algrumblis lin Mervin, frotanta la bruston de la sveninta homo ¤e la koro. – Li nun ne trinkos brandon.

Tute ne gravas… - singultis la ligna¢isto. – En la plej… ekstrema… okazo… mi trinkos ßin rapide.

Mervin rigardis tre malgaje la konkav-torakan, elstar-koksan, turmentitan deliktilon de la malgaja vivo de la granda juristo.

Liaj delikata, ebura frunto, malfermita buÙo kaj la monoklo, stre¤ißanta sur lia fermia okul-kavo e¤ hodiaª reprezentis la homon ekster lal praktiko, forte ligißanta al la juro.

Mi envenigos… vian Kandidaton… - batbuta¤ias Prunoki. – Li havas mariston… Kandidaton, kies nomo estas Hokbaton al Li… Li kutimas batadi ¤i tie, ¤iun posttagmezon de la kvara horo ßis la sesa… Antaª la sukera¢ejo Princtown…

Li Ùancelißante eliris.

Ludoviko la saßa melfermis siajn okulojn kaj forkaÙis siajn turmentojn kun amara rideto kiel orgojla, suferanta saßulo.

Mervin… - li frustris – mi havas malmulte da tempo… Mi finis iun mian verkon… Pri la rilato de la Juro kaj Vero… Bonvolu forÙteli ankaª ßin…

Li frustris ßin tiel mallaªte, ke la kapitano ne aªdis tion. La registara komisaro respondis kun mallevitaj okuloj. La registara komisaro havis malbonan rimorson. Kiam gabrone malaperis, kaj rondiris la famo, ke li mortis en Usono, la juna kandidato eldonis sub sia nomo la ¤efverkon de sia iama ¤efo.

Jes – diris la nuda juristo – mia dek jara laboro aperis sub via nomo… Mi vidis tion, kiam mi revenis… El Usono.

Mi kredis, ke vi jam ne vivas, kaj por vi estas egale…

Vi… - li respondis  kun laca rideto – neniam estos juristo… Vi defendas vin kontraª simpla rabo per kadavroÙtelo… Mi eldiras mian absolvan jußon… manke de krimo… - li spiregis. – Okaze de mia morto vi estintus mia sola heredanto… Do pro la falsa informo vi povis konsideri ankaª mian aªtorrajton via hereda¢o… Ïi estas iom pli bona defendo… Sed tiel konsideru mian antaª dudek jaran testamenton, ke tiun knabinon… en ¤io…

Estos tiel. £i malbele traktis min, sed neeblas ne ami Ùin. Se vi konus Ùian aferon, vi scius, kiel kontraªleßa estas tiu inspektado de la okazejo. Sed pro vi, mia principanto, e¤ tion mi faros.

Tiu afero ne estas inter la antaª ok jaraj decidoj… mi legas la ¢urnalojn… nur tiam, kiam mi Ùanßas ¤emizon… Mi havas nenion komunan al tio, kio estas aktuala. Ïi ¤iam estas Ùajno…

Kie vi loßas? – demandis Mervin kaj kovris per sia surtuto la modelon de pietata statuo de tiu ¤i moderna avangardisto.

Miaj personaj indikoj… estas konfuzaj… Mi loßas nenie. Iu ofte portas min sur Ùipon, kie mi dormas sur lignokesto… kaj li skribas tion, kion mi diktas… Mi scias nur tion pri la afero de la knabino… ke vi… negletis la inspektadon de la okazejo… Dio mia, kiom foje mi klarigis: ne estas superflua formala¢o, Mervin… Ïi estas la vera, jurista pensmaniero… - li flustris. – Sed vi… ¤iam estis maltalenta juristo… Tial mi vidis: vi estas antaª sukcesa kariero…

Mi kredis…

La veron oni ne povas kredi. Oni devas scii tion aª lasi. Sed tiu ¤i mondo estas por la diletantoj, Mervin…

Prunoki falis tra la sojlo kun gaja simptomo de akuta alkoholismo.

Li invitadis iun de la strato per vo¤o interrompita per singultoj.

Nu venu… - kaj li rikanis al Mervin. – Li estas bona knabo… li flegas… Ludovikon la Saßan… Ili loßas sur Ùipo… ne malproksime. Li portas tiun malsanulon jam unu jaron… Li nomißas Hokbaton al Li! Aª Knokaªton al Li… ne tiel… oni nomas – li mansvingis. - Ãu ne estas egale?

La porkosimila, porkin-forma nazo de Hokbaton al Li aperis en la pordo. Lia raªka, indiferenta vo¤o estis plena de nekutima maltrankvilo:

Kie estas la malsanulo?… Kvankam oni diris al li, ke li ne iradu…

Ne esta kaªzo por timi… - balbuta¤is  Prunoki, genuanta apud Ludoviko la Saßa. – La Ùvela¢o… jam tute bele malaperis sur la maleolo de la sinjoro kapitano.

Hokbaton al Li facilmove levis ¤irkaªbrakumante la kovritan malsanulon.

Oni atendas vin ekstere – li diris al Mervin.

Kiu?

Prücsök kaj la duono de la loßantoj de la urbo.

D EK N A º A   Ã A P I T R O

FiÙisto surhokißas

Antaª la kabano staris la kremo de la haveno trankvile kaj decidißinte. Avane Patro Korn, portanta kvadratumitan, lanan kolÙirmilon de diplomato de Bankoko, kaj dekstramane estis Hümer la El¢etanta, en la mano kun la latuna bierspililo. Apud li staris Madnareno la Tantiema, Bob la Malforte Batu, krome Atestulino, kiu, kiel Ùia nomo montras, Ùi konvinke depozicias kun senkulpa vizaßo kaj por favora  prezo en okazo de bezono. Oni nomis Ùin Atestulino pro Ùiaj profesio kaj senkulpa fizionomio, kvankam Ùi estis rußa kaj sovaßaspekta. Aro da kelkaj sak-portistoj kaj aßaj vendistoj, laborantaj en la vendohalo, senlaboraj maristoj kaj akrobatoj, profesiaj senlaboruloj kaj senprofesiaj laboristoj, armitaj per bastonoj kaj ferstangoj, krome Marie la Vidva, Rita Kemelio, Turkino la Delikata kaj Gnomo la Enorma atendis antaª la domo silente. Gvidate de onjo Babette kun la lavpelvo, iu sidis sur la tero apud Ùi kaj tensi sian kapon inter siaj manplatoj.

Sur la sojlo Prücsök fiermiene rigardis tiun armeon, kiel generalo.

Kio ßi estas? – demandis Mervin la knabinon.

Prücsök klarigis kun entuziasma ekscito:

Ili estas miaj amikoj. Ãiu estas bona tipo. Ãar kiam mi aªdis, kiom ili Ùatus mortbati vin, kaj oni jam pritraktis la detalojn en multaj drinkejoj, tiam mi iris pro venigi miajn amikojn. Ãar kial mortbati vin, Mervin, ¤u ne? Se vi estas tiel kuraßa, ke vi venis ¤i tien, kie vi ekstermis la krimon per fajro kaj fero. Ïi estas tute sensenca. Kaj ili ¤iuj estas vere konfidencaj homoj.

La grupo de la konfidencaj homoj, ¤iuj estas bonaj amikoj de Prücsök, je la unu ekrigardo ili povintus ricevi 1200 jaran punlaboron de grandanima jußisto, e¤ ili povus konsideri tiun verdikton okaza a¤eto, rilate ilian indan punon.

Ïi estis tre saßa faro…

Ili faras ¤ion por mi. Se mi petas, Hümér la El¢etanta aª Mandareno la Tantiema konsideras vin, kiel ilian plej bonan amikon.

Mi vere ne scias, kiel danki tion… - diris Mervin kun relative modera entuziasmo, vivdalvide al la demokratie degnaj rekulpißantoj. – Diru al viaj amikoj, ke  ni iros unuavice al la fiÙistoj.

Knaboj! – kriis Prücsök, saltinte sur rubujon, dume Ùi tiel forte kro¤ißis al la fasono de la jako de Mervin, ke ßi Ùirißis.

Schulteis la Ïemeloj ekkriis kun malica ßojo el la fenestro, konsiderata kiel spektejo:

£i jam damaßas la registaran komisaron! Ne bedaªru lin, Prücsök!

Kreteno – respondis Prücsök malestime mansvingante al la galerio, poste Ùi diris mallongan, generalan enkondukan parolon,kiel Napoleono sur tiu fama rokplata¢o al sia armeo, invadonta la valon de la rivero Poo. Tiu ¤i armeo estis same ¤ifona, kaj ne malpli rezoluta, kiel la iama, nur eblas, ke la rubujo anstataªis iel la blankan ¤evalon de la juna Bonaparte. – Knaboj! – Ùi diris dignoplene. Atentu min! Tiu Mervin venis por fari klara la aferon de mia patro! Ãi tie en la kabano aªdis ßin mia fian¤o, la kuriero, mia tenera edukantino, onjo Babette, kaj malrektasence Ludoviko la Saßa, krome aªdis tion Prunkoki, kvankam tute ebria, tiel li ne estas kalkulata, sed li ¢uras, se bezonatas… - Tie haltis Ùia parolo, kaj Ùi laªte komencis denove. – Krom tio… aªdis ßin Hokbaton al Li kaj aªdis ankoraª…

£i tute ne povis daªrigi. Schulteis formis funelon el siaj manplatoj kaj kriegis:

Diru, diru! Tempo!…

Tiu idioto ¤iam konfuzas min! – Ùia lango denove ekimperis. – Mi diras nur tion, ke mi garantiis la korpan sendifektecon de Mervin pro korpa puno, kaªzanta morton post paso pli ol dek tagoj. Vi nun ne kompromitu lin. Konsideru lin amiko. Li promesis al mi, se vi ne mortbatos lin hodiaª, li faros grandan protektadon, vi ¤iam ricevos permeson por paroli kun viaj parencoj, kaj esceptan vizitadon, eble povas temi e¤ pri tio, ke li kontrabandos cigaredon al vi, se oni malliberigos iun, kio povas okazis al kiu ajn el ni.

Mervin aªdis Ùin konsternite, kiajn promesojn faras Prücsök en lia nomo.

Mi ne diris tiom… - li flustris al la knabino.

Kiel? – kaj Ùi turnis sin al la popolamaso sentore. – Li diras, ke li faros e¤ pli multe por vi, kaj en la futuro li ne estos tiel severa al vi. Nun vi ¤iuj ekiros, escepte tiun Prunoki, kiu estas tute ebria, ¤ar li estas porko.

La ostrovendisto alvenis sur la mezon de la strato kun sia durada ¤aro

- Vi ne estis ¤e Bubi Kmetter.

Ïi nun ne gravas – mansvingis kapitano Aªrelo la Ãifona. – Iru kun viaj ostroj!

Schulteis, la Ïemeloj laªte ekkriis:

Civilulo for de sur la ludkampo!

Onjo Babette bataleme skuis sian lavpelvon:

Se vi mortigos la sinjoron esplorjußiston, tiam oni altigos mian loktarifon en la urbodomo pro sanga revenßo!

Ïi estis sufi¤a kaªzo por defendi lian ekscelencon.

La trampa legio da homoj ekiris, kaj ekkrio aªdißis el la alto.

Atendu! Ankaª mi venos!

Ankaª li venis, Schulteis, la Ïemeloj. Avane Mervin en nigra redingoto, apud li Prücsök kun la fasono de la redingoto, Ùiaj amikoj malantaª Ùi, sovaßaspektaj eksterurbaj kompanoj kun bastonoj, ltoj kaj kun malamikaj rigardo, ¤ar la ¤eesto de Prücsök defendis la registaran komisaron tiel, kiel la sugestiva rigardo regas super la tigroj, tremantaj pro la sangoodoro.

Do la fiÙist-haveno – diris Mervin. – Kvankam laª mia opinio nenio estas tie.

Nek tie, nek ¤i tie estas io! – diris sinjoro Wurm, kiu ¤eestis kun sia edzino. – Kaj la altestimata, publika vero tamen evidentißos, gesinjoroj.

Tiu bubuino faras malbonon – opiniis la virino, kiu estis serpentkorpa miraklo ßis la nasko de sia tria infano, sed poste Ùi jam neniam plu povis fari tion.

Emerencia vidas la futuron – diris Wurm. – Sed Ùiaj manoj estas mallertaj.

Tiel ili iris sur la vojo.

Trans la lumturo sekvas la fiÙist-haveno. Kuirfajroj de vespermanßo flagris en la blua, afrika nokto, kaj lampoj kun forta lumo balancißis ¤ie sur la akvo por prilumi la pobon de la ekveturontaj platboatoj.

Mi donos instruciojn – diris Prücsök al la esplorjußisto. – Bubi Kmetter estas mia bona amiko, kaj li estas la prokuristo super ¤iuj fiÙistoj.

Bonvolu… Kvankam nur oficiala persono rajtas oficiale ordoni.

Mi ordonas tute ne oficiale, nur tial, ¤ar Bubi Kmetter estas mia amiko.

Kaj Ùi staris sur la bordon apud la vilaßo de la fiÙistoj.

Bubi! He! Bubi, Prücsök estas ¤i tie!…

Bubi venis!

Bubi estis minimume okdek jara, kolomb-griza, mil-falta, sunbrunigita, hoknaza homo. Li balancißis tiel sur siaj o-gamboj, kiel buo en la tempesto. Prücsök iris antaª lin, kaj preninte lian manon, Ùi gvidis lin.

Saluton, Bubi. Okazos granda esploro, do rapidu – Ùi instigis lin nervoze -, ßuste pro tiulo atendos la registara komisaro.

Kio estas? He!… Kiun vi venigis ¤i tien?

Mervin-on. Li promesis, ke via filo povos promeni duon horon pli en la korto, se vi konfesos la veron, kio cetere estas via kutimo.

Mervin petis la knabinon mallaªte, se eblas, Ùi ne promesu en lia nomo tiel gravajn aªtoritatmisuzon. Sed Prücsök silentigis lin mansigne:

Kial vi klopodas plenumi tiel severe la regulojn?… Diru jam, ke oni portos cigaredojn al iu kompatinda malliberulo!

Sed, bedaªrinde vi trompas viajn amikojn, ¤ar mi ne volas agi kontraªleße, kaj mi ne povas permesi, ke oni donu e¤ unu cigaredon al iu, aª kontribui al interparolado kun la kondamnito, se ßi ne rajtas laªregule. Mi ne povas promesi tion al tiuj bonuloj…

Vi bele ludas la rolon de honestulo!… Prefere vi ßojus pro la interkonsento! Sed oni scias pri mi, ke mi estas malserioza.

„Malserioza!”

Tiun abomenindan, eksterurban vorton Ùi diris tiel, kiel dubindaj havenuloj, maljunaj kaj cinikaj; leßere kaj memkompreneble.

Kaj Ùi estis dekses jara, tiel senkulpa, naiva kun bluaj okuloj kaj kun pura koro, ke ankaª la falinta popolo de la eksterubo farißis pli bona, dank’ al Ùi, ¤ar tiu akceptis Ùin en sian koron. Ili irus por Ùi en fajron, Ùi ja reprezentis inter ili makulon da neßeblankan, eternan pardonon, eternan, renovißantan, ¤ielan lumon, ¤ar ankaª la infano de la plej fia bandito naskißas senkulpe, kun senmakula, antaªa vivo, e¤ se li venas en la mondon en la kaÙejo de rabistoj.

La frazaro de la haveno estis absolvita, kiam Prücsök uzis tiujn vortojn, kun serena vizaßo, kun klaraj okuloj, kiujn Ùi alproprigis el sia ¤irkaªa¢o, kaj ili ricevis alian sencon, kvazaª senpersonan. £i ja estis ankoraª duone infano, kiun Ùia vivcirkonstanco formas laª ties dialektiko, se ßi ne povas formi Ùin je malbono aª je kulpo, ¤ar en la koro de tiu knabino e¤ tiam ne estas kulpo kaj malbono, se Ùi uzas la frazaron de la haveno pro imito, simia¤o aª pro pozemo.

Bela, larß-kalika, hele rozkolora,  bonodora, kampara dianto, kiel, kiel ne, dehiskis kaj floris en la Ùlimo.

Kiu komprenas tion?

La naturo iafoje faras e¤ miraklon. Okazas, ke frago aª violo elkreskas malkuraße el inter la herboj, en la ombro de arbusto, post la sezono de ties florado. Sed ßi estas tute alia. La miraklo! La surtera miraklo, la miraklo de spiritoj, kiu ¤iam aperas antaª la kreduloj en la formo de simpleco! La robusta, mita vo¤o de la infano, la terkuluristo, la patrino aª la senkulpe mortinta viktimo, kiu venkas la komplikan homon. Antaª la akvopura vero klinas sin e¤ la sintetika esta¢o, kiu konstruas kaj jußas.

Ni do interrompis tie, ke ankaª sola dianto povas kreski en la mezo de mar¤ejo, ßia balancißanta, malforta kapo Ùancelißas inter grandegaj lapoj kaj brakteoj, tiel freÙe, kiel ßi dehiskis.

Tiu delikata kaliko enspiris en la mar¤ejo ne la densan vaporon, hidrogenan sulfidon, similan al malbonodoro de putrinta ovo.

Ne!

La odoro de la dianto infektis per vera, bona aero la mar¤on, ke ßi purißis.

Oni alportis tablon kaj seßon. Lia ekscelenco Mervin nun denove estis esplorjußisto, ¤ar li mem direktis la esploradon de lia iama krimafero la duan fojon, de la nefarita inspektado de la okazejo ßis la resumo. Anticipe li turnis sin al la akompanantoj. Ãar la plimulto de la havenurbo staris tie en densaj vicoj, senmove.

Gvidate de onjo Babette kun sia lavpelvo.

- Homoj! – diris Mervin. – Nun mi faros esploron, sed la kutima polica aparato ne estas je mia dispono. Ãar tiu esploro ne estas oficiala. Mi faras tion pro la peto de knabino kaj pro mia iama ¤efo, kiujn vi nomas Prücsök kaj Ludoviko la Saßa.

Oni ekmurmuris.

- Mi diris ¤iam, ke Ludoviko la Saßa estas granda homo – kriis Aªrelo la Ãifona, kaj ßuste li diris tion neniam. E¤. Laª li Ludoviko la Saßa estas ia drinkema servisto en la jußejo, ¤ambrogardisto aª io simila. Hümér la El¢etanta decidis diri tion al Aªrelo la Ãifona, kaj li turnis sin al Rita Kamelio:

- Vi nur silentu! La maljuneco kaj la brando vidißas sur vi. Fermu vian buÙon, ¤ar mi batos vin je la kapo per la spililo, vi, porko.

Oni alkutimißis al la similaj eraroj de la straba spilisto, tiel neniu respondis, kaj Mervin daªrigis sian parolon.

- La komencißonta esploro do okazos je via deziro, vi devas anstataªigi la oficialajn personojn, kiuj alifoje kutimas helpi mian laboron, kaj nun mi ne povas uzi ilian helpon.

- Li parolas bele – diris Riza la Buton-okula.

- Sed kiu komprenas tion? – demandis Gnomo la Enorma, kaj li rigardis al Mandareno la Tantiema, sed tiu eklevis sian Ùultron:

- Gravas, ke ßi estus mallonga.

- Knaboj – nun ekparolis Prücsük, paÙinte antaª la registaran komisaron. – nun temas pri tio, ¤ar la farinto ne estas leße persekutenda, Mervin do ne ricevos policistojn. Sed li bezonas ilin. Krome aktuaron kaj tia¢ojn. Estas konate, ke Ludoviko la Saßa kaj mi estas geamikoj, vi anstataªigos la verajn policistojn, ¤ar vi bone konas la kutimojn dum la esplorado rilate vin mem, laª subjektiva juro. Se ßi estos tiel, tiam la registara komisaro promesas, ke viaj perancoj kaj amikoj povas promeni duon horon pli longe sur la korto, kaj foje en ¤iu jaro oni nuligos la punon, pasigotan en la malluma ¤elo…

- Ne promesu tia¢ojn – flustris la registara komisaro nervoze, sed Prücsök daªrigis.

- Ãu vi volas pro mi, ¤ar ankaª Ludoviko la Saßa petis nur pro amo al mi, helpi tiun esploron?

- Kial tiom multe klarigi?! – kriis Marie la Vidva. – Ni estas ¤i tie por helpi vian patron. Kaj punkto. Ni ne komprenis la konfuzan parolon de la registara komisaro.

- Ni do komencu la esploradon! – kriis Shulteis la Ïemeloj stertore. Kaj li formis funelon el siaj manoj. – Tem-po, Mer-vin! Tem-po, Mer-vin. Tem-po, Mervin!

- Silentu… - diris Patro Korn milde, kaj farißis silento, ¤ar li havis eksterordinaran reputacion en la haveno, pro liaj delikataj vesta¢oj kaj alta aßo. – Ni ¤iuj estas je la dispono de la sinjoro registara komisaro, ßuste tiel, kiel la policistoj.

- Sed ni ne arestos nin mem – rimarki Gnomo la Enorma, kaj Hümér la El¢etanta minace levis la spililon kontraª Riza la Buton-okula.

- Ne miksu vin ¤iam en la parolon, ¤ar mi vagofrapos vin, ke vi perdos vian formon..

- Dankon – diris Mervin -, ¤ar ankaª min interesa, kio estos la rezulto de la esploro.

La suno subiris ¤e la rando de la maro per violkolora flagro, kaj en tiu strange arda, rufa kaj cejanblua radiado la traflugantaj alcionoj kaj mevoj Ùvebis per pigra, glisanta rondflugado, tiel kaptinte fiÙojn, aª ili spirale levißis alten, dume la akvo subite malhelißis kvazaª kun frostotrema surfaco, maltrankvila pro la proksimißanta nokto, simile al certaj nervomalsanuloj, kiuj vespere sentas perdi sian memfidon, kaj timtremante ili pensas pri la venonta, nekonata nokto.

Oni ekscitis fajron sub kaldrono, kaj la ekbrilanta lumo de la dek-dudek fiÙistaj barkoj preskaª kovris la unuajn, malkuraßajn stelojn.

Prücsök iris man’ en mano kun Bubi Kmetter sur la bordo, kaj ili paroladis:

- Nun estos esporata la konfeso de la mortinto.

- Ne estas bone – diris Bubi Kmetter kaj antaªenÙovis sian ledan ¤apelon, ¤ar li gratis sin je la nuko.

- Ãu estis drato?

- Jes. Ni sciis, ke li venos. Tial ili ¤iuj estas sur la maro, kvankam nun ne estas frajado ¤i tie, malmultas la fiÙoj.

- Ili diris nenion pli. Bubi remis en fiÙista boato kaj malproksimißis de la bordo. Ãe la enÙipejo de la golfo li kaptis siajn tri fiÙistajn kolegojn.

- Venu, ¤ar okazos  esploro.

- Lasu min paca!… Mi ne iros!

- Ïi okazas pro la patro de Prücsök. £i vokas vin.

Tiam ili venis. Ili silente remis post la boaton de Bubi Kmetter. Ili havis malbonan tagon. Tio estis videbla sur ¤iu. Atinginte la bordon, ili senpolvigis sian vesta¢on kaj iris al la longa tablo. Mervin staris antaª la tablo, apoganta sin sur siaj disetenditaj fingroj malantaª sia trunko.

Shulteis, la Ïemeloj skribis la protokolon! Ãe la tablo!

Ãirkaªe estis la plimulto de la haveno, silentemaj, sovaßaspektaj spektantoj.

Apud Mervin staris Mandareno la Tantiema kaj Aªrelo la Ãifona. Kvazaª du konstabloj. Kaj flanke Prücsök, tenante siaj okulojn sur la reprezentantoj de la akuzo kaj pledo en sia pluvmantelo.

- Kiam vi kaptis tiun certan Louvain-on? – demandis Mervin.

- Eble… kvin semajnojn. Ãu ne?

- Jes – konsentis la alia.

- Kiu scias  laªvorte, kion li diris?

Hezitado.

- Mi avertis la koncernulon – deklaris Prücsök -, ke li konfesu nur la puran veron, ¤ar oni severe piedbatas la falsan atestanton.

Atestulino nervoze, maltrankvile sidis:

- Ne faru personan atakon, mi petas… Nun temas nur pri la  fiÙistojs.

- Li diris tion - konfesis  la fiÙisto. Decoucx estas senkulpa… ser¤u Adrien-on en la haveno… ¤ar la kompatinda decpix estos malliberulo ßis la vivifino…

- Ãu li diris nenion alian?

- La sovaßaspektuloj fiksrigardis siajn tri fiistajn konatoj kun stre¤a atento. Ili nun estas policistoj. Kiu scias, kiam ili estos denove antaª Mervin en tiu ¤i rilato.

- Provu memori – diris Bob la Malforte-batu.

- Li diris ankoraª tion – ekparolis iu fiÙisto, kaj li signifoplene kunrigardis kun siaj kunuloj -, ke Adrien estas la solvo de la sekreto….

- Mi avertas vin, ke vi estas atestantoj en la afero, ßis vi nenion prisilentos! – kriis Mervin, kaj li staris tute senpere antaª la maljuna fiÙisto, kiu cetere ne ekparolis, li nur Ùmacadis sian pipon.

- Li donos vangofrapon… - flustris Jasmeno, la foirhala vendisto emociißinte al Mandareno la Tantiema. – Li estas tia, ke li vangofrapos…

- Mi do petas… - diris la fiÙisto, sed en la okulo de Mervin ekflagris stranga brilo. Li interrompis lian parolon, kaj kolere alkria¤is lin.

- Ne balbutu! Kion vi imagas? Ãu mi estas ¤i tie por aªskulti mensogojn?! –  Kun timiga flustrado li staris tute proksime al la vizaßo de la fiÙisto, dume li tiris lin al si unumane kaj diris trenate: - Ãu vi ne scias, kiu mi estas? Ãu vi kuraßas mensogi al  mi? Ãu vi nun ¤ikanas min?… He?

Hu, ¤iuj sanktuloj!

Ne estus bone renkonti lin nokte pro obskura afero, en iu policejo.

- Mi petas… - bablbutis la fiÙisto.

- Bone! – li diris malantaªen: - iu iru por venigi la policon.

Sed neniu movißis.

Kiu iru por venigi la policon?

- Kiuj estas kun mi hodiaª nokte, mi suspendas ¤iun procedon kontraª ili ßis la morgaªa mateno!… Vi tie! Iru por venigi la policon!

- Ãu vi elektas ßuste min? – murmuris jasmeno, la foirhala vendisto, sed li ekiris.

La registara komisaro nun iomete imponis al ili. Vane! Li ne estas el marmelado!

- Aªskultu min, amiko mia… - diris Mervin, ke ¤iu fiÙisto aªdis tion. – Mi forbalaos vin ¤iujn de sur la bordo, se evidentißos, ke vi mensogis, mi transloßigos la fiÙistojn sur iun insulon, ke vi e¤ ne rimarkos tion!

La virino elkriis nun, sur sia brako kun infano.

- Mi diras tion, ke ser¤u disputon kun la sinjoro registara komisaro, ¤ar vi devas scii, kio estos el tio! Nur ni malgajnos! Nu, diru ankaª tion…

- Silentu kaj ne parola¤u!… - diris iu juna fiÙisto.

Mervin tuj kaptis kaj puÙis lin inter Aªrelon la Ãifona kaj Mandarenon la Tantiema.

- £nurligu lin! Mi arestas lin pro instigo al falsa atesto. Daªrigu… - li turnis sin al la virino. – Nun jam mi arestos vin ¤iujn, ¤ar vi volas influi la atestanton.

La du laªokazaj policistoj Ùnurligis la fiÙiston.

- Ãu vi estas spionoj? – li diris ironie.

- Ili ne estas spionoj! – kriis Prücsök. – Ïi estas nia afero, ne tiu de la registara komisaro! Ni invitis lin ¤i tien, pro mia patro! Sed vi ricevis draton. Mi scias!

Estis granda murmurado. Jasemeno staris malpli proksime, preta por venigi la policon, se Mervin denove diros tion. Sed li ne povas fari ßin je mansigno, kun sia pasinteco.

- La esplorjußisto pravas!… Kial vi mensogas ¤i tie?! – ili kriadis, kaj Schulteis, la Ïemeloj diris stertore.

       - Ili seneluze perdigas la tempon! Ili ¤iam Ùotas la demandon al ta¤o!

       Mervin neglektis tion kaj atentis. Prücsök paÙis al la maljuna fiÙisto:

       - Ne forgesu, Bubi, ke mi kutimas vendi ne nur florojn, sed ankaª ostrojn – Ùi diris signifoplene.

       - Ïi estas grava – interrompis la registara komisaro. – Oni altigis la minimuman punon al tri jaroj pro la prirabo de la ostrejo. Kaj kiel vi akiris ostroj sur tiu ¤i bordoparto?… Ãu?

       La maljuna fiÙisto antaªenpaÙis:

       - Ni konfesos…

       - Mi pensas, ke tio estas la plej saßa – kapbalancis Mervin.

       - La fiÙisto estas nek krimulo, nek spiono, tial ni silentis ßis nun.

       - Denove estas la teksto multa! – akrekriis Schulteis, la Ïemeloj.

       - Tiu Louvain diris, ke la Granda Besta¤o scias, kiu estas la farinto. Ni timis, se ni diros tion, la fe¤o de la haveno venßos nin.

       - Tiam vi miskonis nin – diris Patro Korn, kaj li nee skuis sian kapon.

       - Ni protestas! – intervenis Hümér la El¢etanta – ni ne venßos vin! Se vi diras tia¢on – li kriis al Mervin, kaj li minace skuis la latunan kranon antaª li -, vi povas ricevi sur vian kapon!

       - Li estas tute straba – klarigis Prücsök.

       - Kial vi neis?

       - Estis drato…

       La registara komisaro konis tiun idiomon sufi¤e bone el sia esplorjußista praktiko.

       - Kiam?

       - La drato venis fru-posttagmeze, ke via ekscelenco estas ¤i tie, kaj vi venos al ni pro la afero de Decoux.

       Do, en tiu horo, kiam li promesis ßin al Gabrone, aª al Ludoviko la Saßa, oni jam sciis ¤i tie!

       Kia informa servo!

       - Ãu alia afero ne influis vin?

       - Nu… okazis ankoraª io, sed ßi ne estis drato…

       - Kio?

       Ili kunrigardis.

- Vidu, ne mensogu nun jam, ¤ar vi amare pentos tion!

       Ili heziteme transdonis leteron.

„Al fiÙistoj!

Prenu mian mesaßon serioza! Ãar mi sciis, ke Pubi Kmetter estas embuskfiÙisto! Kaj tio ne estas gaskonado, sciiu, ke mi ekstermos la fiÙistojn. Se ili konfesos pri la Granda Besta¤o kaj ankaª la afero de Deku estas malpermesita.

BILL LA MASAKRA

Embusk- kaj dungita murdisto.”

       - Nu, do… li ankoraª diris, ke la Granda Besta¤o scias, kiu pafis.

       Murmuro. Iu disißas en la mallumo el inter la malantaªe starantoj kaj malrapide ekiras. Mervin elprenis sian revolveron kaj celis:

       - Tiu homo haltu, ¤ar mi mortpafos lin! Nun ne estas drato! La Granda Besta¤o ne eksciu la informon!

       Onjo Babette staris al la fino de la vico, rigardante sian lavpelvon kun okuloj de art-kompetentulo, kiel severa, malbela markizo, portanta kaptukon, rolanta en kavalir-romano, kiam li kontrolas sian kanelitajn pistolojn antaª la duelo.

       Bull la Korn-naza (li volis foriri) revenis al sia loko.

       - Kiu estas tiu Granda Besta¤o?

       - Ankaª li estas nia amiko – diris Prücsök. – Li havas bone prosperantan pruntejon de instrumentoj kaj kostumoj.

       - Strato Toulon, numero  dudek sep, duonetßo mure – diris Schulteis, la Ïemeloj.

       - Ãar – klarigis Prücsök - oni povas atingi lin nur helpe de fajroÙtuparo sur la muro. Ãar li Ùatas fortimigi siajn nedeziritajn vizitantojn per brikoj, ¢etitaj sur ilian kapon. Foje li verÙis boligitan akvon sur Schulteis-on, kaj laª Prunoki, de tiam li estas idioto.

       Mervin iradis tien kaj reen sur la silenta, salodora bordo.

       Jen estas la enigmo! Sendube, ke ie estis eraro. Io ne estas en ordo. Li mansigne venigis Prücsök-on. Nun ili ambaª iradis, Prücsök en siaj du fabelaj, mejlaj dekstraj Ùuoj.

       - Atentu min, fraªlino. Nun elektu la konfidencajn homojn. Mi ne volas uzi la helpon de la polico, kaj ni povas dissendi nur tiulojn, kiuj ne informos tiun certan Grandan Besta¤on.

       - Nun multaj homoj koleras lin. Mandareno la Tantiema, kiu estas planisto de rompoÙtelojk, ¤ar li faras nur planojn pri forlasitaj vilaoj, foje li atakis la domon kun ok homoj, en kies kamentubo li loßas. Estis granda pafado, kaj de tiam koleras lin tiuj kvar homoj, kiuj restis vivantaj, krome Bob la Malforte-batu, kiu Ùtelis luitaj ÙtelistÙlosilojn kaj Hümér la El¢etanta, kiu cetere estas honesta homo, krome Gnomo la Enorma pro aªtogena veldilo. Ili koleras lin ßis la hodiaªa tago. Sed malÙatas lin Schulteis, la Ïemeloj, ¤ar li memstarigis sin disde la Granda Besta¤o per tio, ke li nigre a¤etis multajn instrumentojn, kaj la Granda Besta¤o diris tion, ke li mortigos lin, sed tiu koleretas ankaª pro la brogo…

       - Kolektru ilin. Gravas, ke ¤iu estu malamiko de la Granda Besta¤o, ¤ar tiu miksißis en la aferon, ili do informus lin, kiun mi volas kapti. – Kaj li ¤irkaªrigardis. – Vi nun estas policistoj, kaj vi faros ¤aspel-razion!

       Ili staris emociißinte… Iu ekßemis, kaj Gnomo la Enorma preskaª ekploris.

       Fari razion. Li. Ke Nino la Bukla ne ßisvivis tion…

       - Disiru, se eblas, per taksioj en la haveno ¤ien, kaj alveturigu ¤iujn virinojn, kiuj havas la nomon Adrien! – ordonis Mervin. – Mi preferas fari razion nun, ol morgaª oficiale.

       - Nek ni preferas tion – kapbalancis Bob la Malforte-batu, kiu ne redonis la ÙtelistÙlosilojn al la Granda Besta¤o. – Sed ni devas pagi por la taksio, kaj ni ne havas monon…

       Hümér la El¢etanta kolerißis pri Bob la Malforte-batu, kaj subite li minacis onjon Babette per la latuna krano:

       - Hontu, insolenta Ùtelisto! Drinkema rabisto! Mi forte batos vin je la kapo, se vi volas fiagi al lia ekscelenco, ¤ar ni akceptis lin kiel amikon!

       - Via celdirektado estas malbona! – kriis Schulteis, la Ïemeloj. – Okulvitrojn al la ludgvidanto!

       Pro tio Hümér la El¢etanta kolerißis tiel, ke li ¢etis faskon da salaj fiÙoj al li, kaj Riza la Buton-okula ankoraª post duontago povis lavi sin.

       Sed fine la plej kuraßa sonßo de ¤iuj razioj en unu homamaso staris preta por fari razion. Nur ombra figuro, ¤e la fino de la sovaßaspekta grupo, ekiris denove Ùtelumante.

       - Revenu, ¤ar mi pafos! – akrekriis Mervin, kaj Bull la Korno-naza, ¤ar denove li estis, revena¤is al sia loko.

       - Sinjoro! – raportis Gnomo la Enorma. – Ni estas pretaj.

       - Ek!

       Kaj la polico de Prücsök ekiris.

D U D E K A   Ã A P I T R O

Bato je la kapo pogrande kaj pomalgrande

Tiun tagon oni Ùtelis du Ùarßaªtojn kaj unu motociklon kun krom¤aro ¤e la stacidomo. Krome malaperis unu Balila, du bicikloj, tri surtutoj kaj unu retikulo kun ora monogramo.

       Kaj la razio veturis kvazaª flugante! Per Ùarßaªto, Balilo, biciklo!

       Haho!

       Adrien-oj estas ser¤ataj! Kie la kavaliroj de Adrien-oj saßumadis, tie do antaªen! La duon oficiala razio konsistis el fortaj homoj! En la bierejo la amikoj forportis ses grave kaj kvar malgrave vunditojn de antaª la amulanco, ¤ar la ¤iam nervozanta,  Schulteis, la Ïemeloj ¢etis la ole-lampon al Filipo Diru-jam, ke la estingo de la fajro en la ejo donis unu kaj duonon da laboro al la fajrobrigado, kaj tiam evidentißis sur la Ùarßaªto, ke la nomo de la koncerna virino ne Adrien, sed Molly Schuster. Kial oni pensis Ùin Adrien? La virino nur Ùercis. Ïi estis bona Ùerco. £ia malnova kutimo estis priÙerci siajn malnovajn konatojn. Ili dankos Ùin resanißintaj.

       - Viaj estimataj konatoj jam longe povis ridi tiom – murmuris Mandareno la Tantiema.

       Poste li remetis sian ¤apelon apud sian nazon, ¤ar lia iu vizaßo estis preskaª tute debatita. Ãar ili ne bezonis la virinon, Bob la Malforte-batu malakcelis per la piedbremso, kaj ekskuzantaj sin per pardono, ili elaªtomobiligis la Ùerceman Molly Schuster-on en iun malgrandan flakon, proksime al la kremaciejo, konstruita ekster la urbo.

       - Kio estas ankoraª? – spiregis Hümér la El¢etanta.

       - Ni iru al la restoracio Cigartran¤ejo!

       Bob la Malforte-batu akcelis per gas-allaso. Ili veturis per freneza rapideco al la Cigartran¤ejo. Grandega, malbone farbita tabulo pendis ekstere:

„Jen vidu!

Alvenis sinjoro Deibler!”

       Ïi estis la nomo de la restoracio. La Ùildo, anoncanta la alvenon de la populara ekzekutisto, pendis sur la flanko de sufi¤e granda, albordißinta velÙipo, kaj kompreneble tio estis bona Ùerco, ¤ar sinjoro Deibler nur oficiale kontaktißis kun tiuj kutimaj gastoj, kiam oni rifuzis la indulgan petskribon.

       Kaj prezidento estas tiel rigora, ke rezervantoj de kelkaj tabloj efektive povis saluti la funkciiganton de la gilotino, pere de la surskribo, havanta la nomon de la restoracio.

       - Jen vidu! Alvenis sinjoro Deibler!

       Tiu honorigo ne pla¤is al sinjoro Beibler, kaj li malestime deturnis sian kapon. Sian propran.

       La kapo de la kondamnito, kiel la ekstrema¢o de la cigaro, estas metita en la gilotinon. Tial oni nomis tiun ejon Cigartran¤ejo, laª la moknomo de la gilotino, kaj oni farbis tian ekzekutan aparaton ankaª sur la flankon de la barko.

       Unusola homo vivis en la haveno, kiu neniam enpaÙis en la ejon, kaj tiu persono estis Cigaro, la moroza amiko de Prücsök. Li ne Ùatis ßian nomon kaj la ilustra¢on de la Ùildo. Oni moknomis lin Cigaro, kaj ne estas bona ideo pentri la diablon sur la Ùildon.

       Oni rapide trovis Adrien-on ¤i tie.

       Li sidis en iu angulo, karesadis sian blankan barbon kaj pipfumis. Li estis sesdek jara, eksißinta maristo.

       Kial oni nomis lin Adrien, estas enigmo!

       Li tute ne volis aªdi pri tio, ke li sekvu la alvenintojn kien ajn. Ili lasu lin paca kaj iru en la inferon. Adrien estis multajn, tempestojn travivinta maristo, sed li jam delonge ne ricevis tian vangofrapon. Ãar la razio laboris per loka anastezo, dozita en vangofrapoj, por ke ßi atingu sian celon mallonge, facile, sendolore.

       …Je la deka kaj duono ili ekiris al la fiÙista haveno per la  ekstemporale Ùtelitaj veturiloj. Entute kun dekdu Adrien-oj – inkluzive ankaª la Ùtorm-taªzitan kaj vangofrapitan mariston, kiu ankoraª ne ricevis tiel grandan, lokan anastezon, kiel ¤iokaze de Mandareno la Tantiema. Bedaªrinde la narkozo sukcesis nur duone, ¤ar la fumtubeto de la pipo rompis du dentojn de la Ùtorm-taªzita maristo dum la dozado, kaj la su¤ilo iom elstaris el lia vizaßo apud lia orelo, kvazaª li estus la ¤efo de papuoj,  kun oblikve borita vizaßo pro ia stranga kaªzo.

D U D E K    U N U A    Ã A P I T R O

…La esplorjußisto konfesas nur la puran veron

La loßantoj de la fiÙista haveno atendis silente.

Ankaª la amikoj de Prücsök, gvidataj de Patro Korn, kiu elprenis kelkajn sandvi¤ojn el la akvorezista manßa¢skatolo por turistoj de film-reßisoro Bremenana. Iom malproksime, sur benko, kiun intertempe la edzino de la fiÙisto elportis, la esplorjußisto sidis, apud li Prücsök. Facila venteto portis kun si la krudan odoron de  algoj kaj helikoj, kiujn la malfluso surbordigis.

       Apud la fajro kelkaj fiÙistoj, la virino kaj malgranda bebo kaªris ¤irkaª la vaporanta kaldrono.

       - Vi, Mervin, estas tre stranga homo, kaj se mi estus via patrino, mi batus vin. Mi mi scias nun jam, ke vi ne estas malbona, vi nur hontas, se tio estas videbla, vi do grumblas ¤iam. Kiel Cigaro, en kies nazon konvenus meti ringon, kaj tiam li estus tia, kiel denaturigita urso.

       - Ãu mi vere memorigas vin tiom al tiu via amiko?…

       - Nek li Ùatas, se oni vidas lian korprofundon…

       - Hm… Mi estas scivola pri li, kia homo li estas… Li nur transdonu la leteron senprobleme.

       - Li estas ege lerta knabo.

       - Kiu li estas por vi?

       - Li estas tiuspeca homo inter la sklavo kaj persona sekretario. Li batas tiun, kiu ne a¤etas florojn de mi, li blasfemas, li faras a¤eton de vesperfesta kostumo, li interbartadas, e¤ se ne estas bezonate. Li do tamen estas sekretaro, ¤ar li jam lavis telerojn anstataª mi. Sed tiam li tre grumblis.

       La determino de la sekretara ofico estas sufi¤e leßera en la haveno, Mervin tuj vidis tion.

       - Ãu vi… jam faris tia¢on, kio estas puninda?

       - Absolute nenion. Oni amas min tial, ¤ar mi portas manßa¢on al la knaboj en la prizonon.

       Ili silentis. La esplorjußisto sciis bone, aª senti, ke Prücsök estas infano, senkulpa, honestas knabino, kaj tio faras la legendon ¤irkaª Ùi. Ãar Ùia senpera kontakto kun tiuj tute senmorlaißintaj, tipaj krimuloj, kaj kiel la rekulpißantaj personoj staris apud Ùin por servi honestas aferon, tio ebligis ekmediti pri multaj, diversaj, nekompreneblaj kaj mistikaj supozoj.

       Kio ßi estis, se ne miraklo?

       Moral-kripluloj for¢eras siajn animajn lambastonojn pro la tuÙo de tiu knabino, kaj ili iras kun renaskißinta moralo por iom da tempo. Ãu ne estas ¤i tie en la realo la metaforo el la bibilio en la kunesto de Hümér la El¢etanta, Aªrelo la Ãifona, Schulteis, Riza la Buton-okula kaj de tiu kanabino: mildaj kaprioloj vivos trankvile kaj pace en la proksimo de leonoj?

       La esplorjußisto kaj la krimulta mondo renkontißas en honesta, komuna intenco, mallonge ili sekvas komunan vojon, la antipoloj de la justico kaj peko, ¤ar tiu kanbino petas ilin.

       Li klare vidas la eraron de la nefarita inspektado de la okazejo, kiu kaÙißis antaª liaj okuloj en la profunda mallumo tiom longe.

       La blinduloj denove vidas.

Kaj Yvone kiomfoje venis en lian kapon hodiaª. Tiu funebra strio, kiu dividas meze lian paseon kaj karieron: je viva kaj morta parto.

       La malalta ¤ielo, kiel la tegmento de teretaßa domo Ùajnis proksima, kaj la timige simbola realo estis tie: Patro Korn, la apa¤oj, krome onjo Babette, la senmova, sepi-kolora, misforma maljunulina¤o, rigardanta antaª sin, kun la lavpelvo, kun la langvoraj pintoj de sia kaptuko, eble Ùi revadis ßuste pri tiu maristo, kies gepatrojn Ùi vizitis iam en sia tafta vesta¢o, kiun kelkfoje portas nur la aerbalonoj, kaj Ùi certe Ùovis siajn okulvitrojn kun tenilo apud sian zonon  kun batalema movo, kiu pendis de Ùia kolo sur nekredeble dika, ora ¤eno. Kaj la fiÙistoj staris en la arßentkolora reflektado de la maro, kiuj komecis flustri la legendo…

       Ke Decoux estas senkulpa.

       - He! Se vi ankoraªfoje ekmovißos, mi mortpafos vin!

       Bull la Korno-naza denove staris en la vicon.

       - Kial vi eksedzißis? – demandis Prücsök nur akcesore kaj sen ¤iu transiro. Mervin ankoraª al neniu parolis pri sia privata vivo ßis nun. Li estis ne alproksimigebla, enfermißema homo. Kaj nun li ekparolis. Kial ßuste nun kaj la infano?

       - Mia edzino, Yvone, amis alian homon.

       Kaj la mutuloj ekparolas.

       - De kie vi scias tion? Vi asertis pri mia patro, ke li estas kulpa. Fine evidentißos, ke tio ne estas vera. Vi nur intence forgesis la inspektadon la  la okazejo, kiel Cigaro ne diras la precizan kvanton de la kornobulkoj.

       - Ãu tiel karekterize mi memorigas vin pri tiu via amiko, ke vi ne povas mencii iun alian kiel ekzemplon?

       - Mi ja povus, ¤ar ankaª Schulteis kutimas trompi la kelnerojn, sed kial lacigi min per diversaj komparoj?

       - Nenio esplorenda estas en tio, kiam virino sentas tiel, ke Ùi amas aliulon.

       - Tiam vi komprenas absolute nenion. Schulteis, la Ïemeloj estis kadristo de bildoj, kaj oni kondamnis lian edzinon pro bigamio post dek jara geedzeco. £i jam havis edzon en Ajenos Bujenos, aª en Ajresz Bujen… Do, en Usono. Ankaª li pensis tion, ke estas nenio esplorinda. Ankaª vi estas tia, kiel Schulteis.

       - Ãu vere? Ãu vi pensas, ke estus pli bone al mi, se vi mencus min en komparo de via amiko, nomata Cigaro?

       - Nun la eraro estas tipa. Ãar vi ne scias, ke la koro de la virino estas ßuste tia, kiel la maro: ßi batas trankvile, egalritme, sed neniu vida ties profundon, kaj se je, tiam ve al tiu. Mi esperas, ke ßi estis tra bela.

       - Jes, jes… Ïi estis tre pitoreska kaj poezia – li respondis distrite. – Sed kiel vi opinias ekzemple pri tio?

       Li elprenis foton, Ùiritan je du pecoj el sia dokumentujo. La bildo prezentis la virinon Yvone. £i estis ridetanta, bela virino… Kaj mantelo de viro estis videbla ¤e la rando de la Ùirita papero, nur lia antaªa brako.

       - La virino estas bela. Al kiu  apartenas la kubuto?

       - Mi neniam ekscios tion. Tiu bildo kuÙis sur la tablo, kiam mi alvenis al la ripozdomo, kaj Ùi jam forvojaßis. Mallonga letero atendis min, en kiu Ùi skribis:

       Li elprenis la leteron kaj donis ßin al Prücsök.

„Mi adiaªas por¤iam. Mi devis foriri kun alia viro.

Yvone.”

Leginte kaj redoninte ßin, Prücsök Ùovis siajn manojn en la poÙojn de la pluvmantelo kaj sidis kuntirißinte.

- Kiel forte amis vin tiu virino, kaj kiel forte Ùi amas vin e¤ nun! Ãar Ùi adiaªas por¤iam. Nur kio estas tre bela, tio kutimas esti tia, ke oni adiaªas ßin eterne, ¤ar ßi doloras por¤iam… Kaj Ùi skribis, ke „Ùi devas foriri”. £i do devis foriri, la kompatindulino. Kion oni devas fari, tion oni ne volonte plenumas.

- Diru… - demandis Mervin nervoze la knabinon. – Kiu vi estas?

- Prücsök – Ùi respondis timeme. – Sed oni nomis min en la lernejo Ploreganta Simio.

- Ãu vi… parolis kun iru… pri mi?

- Multaj homoj parolis pri vi kun mi, sed mi ne rediros tion.

- Lia ekscelenco staris konsternita.

- Ãu eblas, ke tiu knabino vidas ¤ion tra la lenso de pura koro, pli akre ol la ultra-mikroskopo?…

Prücsök timißis pro la stan-kolora vizaßo de Mervin.

- Bonvolu diri… ¤u mi nun faris ion malbonan?

- Tute ne… E¤… Nur parolu plu…

Kaj li frapetis la humidan, malgrandan manon.

- E¤ tio eblas, ke iu ¤antaßis vian edzinon - daªrigis Prücsök. Ankaª en la haveno okazas tia¢o. Eble Ùi korespondis kun grafo, kiel fraªlino, kaj Verda Rido Ùtelis la dokumentojn… Aª eble Ùi faris tion ßuste por vi. Ãu tiutempe vi ne havis tian aferon, kiu estis sekreto, kaj se iu hazarde elparolis tion, tiam povis okazi al vi malbono?

- Kio… - li balbutis blanka, kiel la muro. – Kion vi diras?

- Aha! Bonvolu ne pensadi!… Konfesu nur la puran veron, sinjoro esplorjußisto!

La edzino de la fiÙisto balancis la kaldronon, elverÙante la vespermanßon, kaj la flamoj, liberißintaj el sub la kupro, prilumis la su¤infanon per rußa koloro.

Kaj vidalvide, super la oceano brilis miliono da steloj.

- Tiutempe mi havis sekreton – konfesis Mervin. – Sed kiu sciis pri tio, li ne ¤antaßis min. Oni nomas lin ¤i tie, Ludoviko la Saßa.

- Ãu Ludoviko?! Li vere ne ¤antaßas. Li ja havas nek vesta¢on, kaj kion li portis anstataªe, li pruntedonis ßin al mi, ke li restis en nura monoklo, certe nur tial, ¤ar neniu bezonas lian monoklon, kaj li vidas nek per tio, ßi do restis ¤e li.

Mervin distrite frapetis la malgrandan manon de la knabino, kaj Prücsök lasis tion, ¤ar Dio scias, kiel Ùi opiniis: Ùi Ùatis tiun serozan homon, kiu kuplas pri nenio, kaj li estas kulpa en ¤io.

- Antaª multaj jaroj Gabrone malaperis. Anticipe li trandsonis libron al mi dirante: La kunligo perdis inter la juro kaj vero, kaj se m trovos ßin, mi revenos. Gardu tiun libron, Mervin. Poste mi aªdis tion, ke li mortis… Kaj… Estis terura malkorekta¢o: mi eldonis la libron, kiel la mian…

- Vi plagiatis – kapbalancis Prücsök. – Konate. Ïi estas tia¢o, kiam Hümér la El¢etanta kopias leteron el la libro de Zola por Zizi Kenyeres; fine li skribis: elkore skribis ßin via El¢etanto. Kaj okazis tiel. La knabino el¢etis lin. Ãar Ùi divenis iun tagon, ke la spilisto ne estas Frederiko Zolo, aª Ervino.

- Emilo.

- Estas tute egale, kiu estis tiu certa Zola, se li malgraª lia plej bona volo ne estas indenta kun Hümér la El¢etanta. Vi do estas ßuste tia.

- Post la okazinta¢oj nun jam mi jam bedaªras, ke mi malkonsilis vin kompari min kun via amiko Cigaro.

- Li ne skribas poemojn al la virinoj, sed li batas ilin, kio estas multe pli bona. Ãar ili timas. Ãiu skribita verko estas tute mala al tio. E¤ nun estas malbona, ke ne vi estas Zola. La virino tuj forlasis ankaª Hümér la El¢etantan. Tiamaniere, ke Ùi batis lin je la kapo per sia retikulo, en kiu estas Ùlosiloj, kaj duon kilograma pudrujo kaj diversaj, ßenaj metal-objektoj.

- Eble vi pravas – meditis Mervin. – Domaße, ke mi ne vojaßis post mian edzinon en Parizon.

- Ankaª tie vi preteratentis la inspektadon de la okazejo.

Mervin longe rigardis ien kun sulkigita frunto, kaj lia vizaßo estis fajrorußa.

Cefi, la Akvokapa Drato venis kuregante kun ¢urnalo.

- Tiu pavimisto, kiu loßas ¤e onjo Babette kaj lametas, sendas tiun ¤i ¢urnalon.

Mervin disfaldis la ¢urnalon kaj timißinte fiksrigardis la grandegajn, kriantajn literojn.

ONI ATENDAS MOND-SENSACION EN URBO TANGER

Malfermo de la kolonia kongreso! – Kalumnioj de negra reganto kontraª Francio! – Surloka radiodissendo estos aªrore okaze de la festo de la Levißanta Suno! – Promesita malkovro. – Oni disvastigas tiajn informojn, ke Francio ekscitas militon!

De nia speciala reportero. Tanger, 9. VIII. La korespondanto de la ¢urnalo Sunday Evening Post ekspodigis skandalan sensacion en sia interjuvo, okaze de  la alveno de la reßo Mambiktu.

La reßo promesas grandan malkovron okaze de la inaªgura festo, kiun dissendas ¤iu radiostacio de la mondo je la 4-a horo kaj 45 minutoj aªrore.

Oni devas urße konstati, kiuj estas tiuj, kiujn Ùarßas la respondeco, ¤u ne iu Makiavelano de la koloniafera administracio faris nekompetentan diplomatian agon?

Se jes, tiel  devas okazi grava prirespondigo!

       Kaj du kolumoj estis skribitaj en tia stilo!… Terure! Ãio estas finita! La sento de la gubernatoro ne eraris. Oni dupigis lin kaj Deboulier-on.

       - Montru ßin.

       Prücsök simple forprenis la ¢urnalon de li.

       - Kia impertinenta¢o! Kaj kiu estas tiu Makiavelo publika kaj koloniafera direktoro? – kiam Ùi ne ricevis respondon, Ùi diris malpli laªte - ¤u vi timas, ke oni skoldos vin?… Ãu vi scias, kion fari? Mensogu, ke mi skribis la leteron, kaj Cigaro faris la aferon tial, ¤ar li volis rigardi la ßeneralan kunsidon de la kolonio senpage… Estus plej saße transigi ¤ion al Cigaro, li grumblos, sed li havas tian prestißon, ke li eltenas multe.

       Mervin karesis la knabinon kun distrita movo, poste li skribis sur paperon la jenon:

“Prefekto Lucas tuj sciigu al la gazetaro, krome al la agentejo Havas en urbo Tanger, laªeble antaª la kunsido, ke mi prezentis mian demision. Ordonu, ke oni haltigu la furgonon, veturantan al Tanger, kaj ßi estu sendita al Casablanca, en la korton de la arestejo de la prokurorejo.”

       Fininte tion, li ¤irkaªrigardis sur la morne kaj silente atendanta, sovaßaspekta

grupo de la amikoj de Prücsök.

       - Kiu volas viziti la ¤efkomandejon el vi?

       Farißis konfuza vo¤bruo, kaj la tuta societo formis pli grandan rondon kun panika timo. La sandvi¤o haltis ¤e la gorßo de Patro Korn, kaj kiam ¤esis lia tusado, li diris indignite:

       - Mi petas deteni vin laªeble de tiuj rimarkoj. Ãio havas limon!

       Fine Bubi Kmetter, la blankhara fiÙisto portis la leteron al kapitano Lucas…

       Post unu horo sur la stratoj de Tanger aªdißis la laªta kreigo de la vazetvendistoj, proponantaj eksterordinaran eldonon, radio- kaj telegrafraportoj diskonigis la nova¢on, kaj nervozaj, specialaj reportistoj miskbatalis antaª la telefonbudoj por publici la sensacion:

Caro de Afriko demisiis!

…Kaj tiam alvenis la amikoj de Prücsök sur la Ùtelitaj veturiloj, kun freÙe akiritaj, eksteraj vundoj kaj kun dekduo da Adrien-oj.

D U D E K D U A   Ã A P I T R O

Ili vizitas la Grandan Besta¤on, kiu tenas sin brave

Ni iru! Ni selektu la virinojn! – komandis Schulteis, la Ïemeloj, kiu estis en sia elemento, ¤ar li povis kriegi.

       Ili el¢etadis dekdu Adrien-ojn unu post la alia sur la plaßon, kiel sakojn ¤e la doganejo, du el tiuj estis senkonsciaj pro ebrieco, sed poste evidentißis, ke ili alvenis en Casablanka-on antaª du monatoj, kaj oni ne sciis, de kie ili liberißis. Schulteis, la Ïemeloj, kiel la gvidanto de la kargolaboro, ordonis kriegante:

       - He! Tiun dekstran avanulinon ne metu al la centro, Ùi nomißas Ariane! £i estas difektita ekzemplero! £i havas preseraron! Iu provu fari artefaritan spiradon ¤e tiu virino, kiu havas larßrandan ¤apelon!

       Nu, alvenis dekdu Adrien-oj (du el ili en tute ebria stato) el la fiÙista haveno, deponitaj, manke de vesta¢oj, foruzitaj dum miksbataloj, kalkulitaj en vivanta pezo per neto-kilogramo, kaj samtempe parolantaj, ¤iu kun po dek jaroj da taksita valoro fare de la jußisto, pasigotaj en la malliberejo.

       La fiÙistoj sendis siajn familianojn en la kabanojn pro timo.

       - Kiuj restadas ¤i tie malpli ol unu jaro, tiuj staru flanken! – kriis Mervin.

       La Adrien-oj jam tie, kie ili estis, sufi¤e malbone staris sur siaj piedoj, do preskribo de pli nova pozicio estis facile dirite, sed kiu plenumu tion?

       Sed dank al’ la rapida kaj sperta kunlaboro de Schulteis, la Ïemeloj kaj Mandareno la Tantiema, ili aranßißis laª la deziro de doktoro Mervin. Estis Adrien, kiu ploris kaj kantis. £i proksimißis al onjo Babette tiel, sed la altaßa amazono tuÙumis Ùin per sekond-parado tiel bravure, inda je mond¤ampiona lavpelv-konkurso, ke la virino vertißante Ùancelißis sur sian lokon.

       - Mi kolektus tiulinojn sur la korto de fortika¢o kaj bele vangofrapus ilin – murmuris la fiÙvendistino.

       - Ïi estus kruela afero – respondis Bull, la Korn-naza. – Ili ne alkutimißis, ke oni kolektu ilin.

       Bull, la Korn-naza eksrilatißis kun Marie la Vidva. Li diris tiel. Sed la situacio estis tio, ke aªrore estingißis la lampoj, kaj la vidva vendistino vidis sian kavaliron en alia koloro kun la longa brulig-stango, necesa al la lumigado, kiu vespere estas tiel impona, kiam li rapidas kun ßi preter la dokoj, laª la arklamp-vico. Sed la vespero pasis, matenißis, kaj nun denove estas vespero. Ãar la vesperoj Ùanßißas.

       Marie la Vidva do impatiis kun Gnomo la Enorma, kiu iafoje Ùajnis ßibulo, ¤ar lia staturo nekredeble arke altißis, tiom, ke li iris kun kurba dorso, pene portanta la pezon de tiu ostaro. Gnomo la Enorma sciis bone, ke li devas bati Bull-on la Korno-nazan, pro tiu ¤i afero, sed laªeble li provis prokrasti ßin.

       Tia li staris tie spiteme. Bull, la Korno-naza, ¤ar pro la malhelpo de la drato Mervin malebligis lian foriron per revolvero, li tirißis al Rita Kamelio, kiu manßis kun Patro Korn el la manßoskatolo de la Bankoka filmreßisoro. Li tenis strikte sian longan, lampobruligan stangon kaj prenis ßin forte ¤e la mezo, kun iom flankenklinita kapo, kun krucigitaj Ùuopintoj, kiel Praksitelo, paÙtisto en Arkadio, li ekparolis gemute ridetanta:

       - Estas nekredeble, kiom da ebriaj Adrien-oj ekzistas.

       - Lasu min manßi – respondis Patro Korn lakone.

       - Ãu vi pensas – demandis Rita Kamelio -, ke la drinkemo dependas de la antaªnomo?

       - Estas klare – respondis la lampobruligisto.

       - Belaj urtikfloroj ili estas… - murmuris onjo Babette. – Mi gardis min pli bone. Se mi estus vivinta tiel, nun mi ne estus ¤i tie.

       Kaj oni ne sciis, ¤u kontenteco aª amara memripro¤o sonis el Ùia vo¤o.

       Dume ¤iu Adrien estis elaªtomobiligita.

       Ilia plimulto postulis kontentigon plorante kaj Ùrikante, kaj kiam multaj el ili rekonis la esplorjußiston, komencißis e¤ pli sovaßa kriado. Iu Adrien ripro¤is amare Hümér-on la El¢etantan.

       - Ãu vi estas spiono de la polico?

       Hümér la El¢etanta, dank’ al la interveno de Prücsök, lavis sian vunditan kapon en la batal-lavopelvo de onjo Babette, kaj li ege ekkoleris pri tiu Adrien.

       - Fermu vian buÙon – li kriigis -, vi, drinkemulino! Jen! Havu do iom da kontakto ankaª kun la akvo.

       Kaj li verÙis la tutan enhavon de la lavpelvo sur Patron Korn, krome li piedbatis la pace manßantan, blankharan riceliston.

       Malfacile oni faris ordon kaj venigis priaªskulti la unuan Adrien-on.

       - Mi Ùatus, se vi rakontus – komencis Mervin -, kion vi scias…

       - Mi do… povas cigaredi kaj kanti, sed se necese, mi altabligas la manßa¢on. Mi estis drinka¢istino ¤e Pichon en urbo Toulon.

       - E¤ nun vi estas tio – menciis Aªrelo la Ãifona, kaj li deturnis sin pro la densa odoro de la brando.

       - Vidu, infano mia – diris Mervin. – Nun vi devas konfeso pro krimafero.

       - Bonvolu kredi, mi tute ne konjektis la devenon de la mono, kiun oni distribuis. Se mi estus sciinta, ke ßi devenas el rabado, mi ne estus akceptinta ßin. Mi venis el pli bona domo en la havenon…

       - Ïi estas vera… - kapjesis Bob la Malforte-batu. - £i alvenis el urbo Palamas de sur la insularo Bermudoj, kaj tie vere estas pli bona la pundomo, ol aliloke. Oni donas manßi e¤ makaroniojn.

       Prücsök, iom malproksime, timeme, kuntirißinte rigardis la alvicißon de la duonsovaßaj menadoj.

       Ili nur malfacile komprenis, ke oni ser¤as ¤i tie ne la farintojn de la rabmurdo, okazinta ¤e Palais Longchamp, esperante de ili la malkovron de la spuroj (¤ar tiurilate ili priparolis, ke ili neos ¤ion), sed temas pri alia sekreto.

       Mervin provis apliki artifikon:

       - Aªskultu min!… Bonhava doktoro mortis, kiu nomißas Decoux, kaj li heredigis sian ¤iun hava¢on al iu certa Adrien.

       La rezulto estis surpriziga. Evidentißis, ke la bonhava, Pariza doktoro loßis kun ¤iu Adrien en la plej granda konsento, dum longa tempo, kaj nun ili ¤iuj funebris lin ploregante. Iu Ùiris siajn harojn kaj Ùrikadis:

       - Mortis mia karulo! Mortis Delebu, aª Leroux.

       Iu alia ploregante kveradis:

       - Li estis mia eta advokato!

       Nun aperis la Ùtormo-taªzita kaj vangofrapita maristo, la barba Adrien kaj sovaße batis sian bruston:

       - Mi vivis dum jaroj kun la advokato en la plej bona amikeco, ¤ar mi savis lian vivon okaze de tempesto.

       Ili farißis tumultantaj, Ùrikantaj frenezuloj. Fine la esplorjußisto stertore diris sian starpunkton:

       - Kiu ne povas pruvi helpe de publika notario, ke Ùi estas la heredanto, tiu devas sin klarigi el sub la akuzo de la trompo.

       La funebro ¤esis dum momento. Ankaª Adrien, la maristo retirißis kaj diris balbutante, ke li savis lin ne el la kontoro de la publika notario, sed el la agitißanta maro.

       - Kia Adrien vi estas, kvankam vi estas viro? – demandis lia ekscelenco, doktoro Mervin.

       - Ebria – respondis Turkino la Delikata, kaj Ùi metis sur sin ankaª la mantelon de Bob la Malforte-batu, sur sian celofanan mantelon, brilantan pro la salaj vaporoj.

- Mi… - balbuta¤ia la dika, malalta, barbulo, kiu povus esti ia altkreskinta kaj svelta nano el la historio de Neßulino. – Mi estas la lasta… Adrien. La maristo de la droninta vaporÙipo Adrien…

- Kie ßi dronis?

- En la… golfo… Ïi estis malbone kargita… La salo formovißis kaj ßi bele dronis…

Rezulto: nenio!

Estis Ãirkaª la du horo, kiam la apa¤oj ¢etis la el¤erpißintan kargon de la  Adrien-oj sur la Ùtelitajn veturilojn kaj liveris ilin tien, kien ili deziris, escepte Adrien-on kun bronzaj haroj, kiu Ùatintus elaªtißi dumvoje trans la limo de la kolonio. Du Adrien-ojn, senkonscie ronkantajn, eble pro hazardo ili lasis antaª la pordo de la societo “ni vivu nature, kaj ni detenu nin de la viandomanßado, aª ni ekskursu!” Adrien, la Ùtormo-taªzita kaj vangofrapita maristo rulißis sub la sidejon, kaj li vekißis en la tovita aªto en la policejo en esplora aresto.

Tiu homo sekvis la vojon de justuloj dum liaj maljunaj tagoj!

…Ili malgaje malrapidiris al la urbo. La knabino, Ùiaj bonaj amikoj, kaj avane, kiel sola gvid-taªro, la moroza onjo Babette kun sia pez-kavaleria lavpelvo. Estis stranga tiu ritma amblado de multaj paÙoj sen ¤iu alia vo¤o, kiel mutaj, mornaj, iom deprimaj homoj tirißas, kvazaª venkita armeo.

- Kiel mallume estas – diris Mervin en la haveno. Ãar estis blinda mallumo…

- Ãar vi minacis min per revolvero – diris Bull la Korno-naza -, mi ne kuraßis forlasi la grupon, kvankam mi devintus ekbruligi la lampojn. Tial estas mallumo.

La registara komisaro farißis iom nervoza, kial li retenis la lampo-ekbruliganton pro eraro.

- Faras nenion! – diris Bull la Korno-naza gaje. – Mi tuj ekbruligos la lampojn, kaj estos lume!

Kaj jen…

- Ni do vizitos la kostum- kaj instrument-pruntiston – diris Mervin. – Eblas, ke la Granda Besta¤o konas la solvon.

- La Granda Besta¤o estas problema homo – diris Prücsök. – Kvankam li estas mia bona amiko.

La vojo daªris pli ol dek minutojn, sed fine ili staris ¤e etaßa domo. Mervin memoris, ke la pafo okazis de tie ¤i. La koncernulo, kiam policistoj grimpis sur la domon, nekompreneble malaperis, kvazaª li estus saltinta en la maron.

- Nur lasu min demandi, kaj restu malantaªe – li diris al Prücsök kaj al onjo Babette, ¤ar la akompanantaro iom post iom malmultißis malantaª ili.

Kiam lia ekscelenco diris al la dommastro, ke li ser¤as la Grandan Besta¤on, tiu malgaje mansvingis:

- Oni ne enportis ßin en la domon. Cetere la senfeligisto forportas tiujn mortintajn ¤evalojn. Je la deka horo ßi ankoraª kuÙis sur la veturilvojo.

- Mi interesißis pri homo.

- Oni forportis la homon al la policejo kun la Ùoforo de la Ùarßaªto. Laª mia opinio la veturigisto estis la kulpa, ¤ar li malregule antaªis la aªton.

- Mi ser¤as tiun personon, kiun oni nomas Granda Besta¤o en tiu ¤i domo!

       - Mi estas tiu. Ïi disvastißis pro la ripro¤oj de mia edzino. Sed domzorgisto kion laboru? Kompreneble li drinkas.

Li sciißis kun ¤iam pli profunda miro pri la esenco de la informißo de la registara komisaro. Nu! Mi tute ne aªdis pri li… Ãu li estas kostum-pruntisto? Kiu vizitas maskobalon ¤i tie?

Tiam aperis Prücsök.

- Tiu sinjoro volas pruntepreni handspikon kaj metal-tran¤ilon al siaj negocaj aferoj. Li estas nevo de Filipo Diru-jam.

- Sed mi petas… - balbuta¤is lia ekscelenco, sed la domzorgisto forte batis sur lian Ùultron:

- Mi aªdis pri vi!… Kiam vi liberißis?… Kion faras la unuokula Jankisch tie interne?

- Baldaª li rakontos – instigis Prücsök lin. – Nun ni venis pro alia afero. Ni bezonas instrumenton.

- Kial vi ne montris vin pli frue? – diris la domzorgisto kolere. – Kial vi lasas min buÙa¤i dum horoj. La Granda Besta¤o estas supre, sed la fera Ùtuparo estas glita, atentu!

Mervin mirante sekvis Prücsök-on, kaj ankaª onjo Babette ekiris malantaª ili, kaªzanta bruon per sia lavpelvo. Lia ekscelenco diris nenion. Tiutempe la polico zorgeme traser¤is ¤ion, sed ili ne aªdis pri la Granda Besta¤o. Sed li loßis ¤i tie. En la komforta kamentubo.

La Granda Besta¤o!

Unue nur la kamentubo estis videbla, kiel ßi fumis. Baldaª aperis la fumanta kapo kun pipo. Poste la tuta homo, ßis la trunko. Li malsuprentiradis sian trikota¢on, ¤ar la kamentubo samtempe estis ankaª li pantalono. Tiel li staris tie, kaj li aspektis iom timiga en la lunlumo.estis nekredeble alta kaj maldika, kiel ia fakiro. Lia kapo havis pintan formon, la vizaßostoj elstaris, la okuloj malaperis en la du nigraj kavoj, liaj manoj kaj piedoj estas po du grandegaj rostpletoj.  Lia nazo estis stumpigita en febro de interkverelo.

Lia belega ¤apo, ornamita per oro, havis la surskribon Matin, kaj ßi estis ankoraª nova, ¤ar li Ùtelis ßin ne pli ol unu tago.

- Nur pro Prücsök mi ne verÙis sur vin kaªstika¢on – li diris. – Iru en la infeon.

- Mi estas doktoro Mervin, la registara komisaro.

- Ãu vere? – li demandis lace. – Kiel vi fartas?

- Mi vidas tiel, ke vi ne problemas pro mia vizito.

- Se mi atendis vin? Ãar mi sciis, ke vi venos. Francisko la Ploreganta mallongigis sian vojon tra flanstrato kun du Balilaj manteloj kaj avizis vian alvenon. Pensante, ke li pacigos min per tio. Li eraris. Mi denuncis lin.

Kaj li elkra¤is.

- Aªskultu min, Granda Besta¤o – paÙis Prücsök nun antaªen -, mi ne volas fari kalkulon kun vi, sed mi portis manßa¢on al vi, kiam Prunoki kuracis vian tran¤il-vundo, kaj vi tre malsanißis pro lia flegado. Nun temas pri mia patro, kaj se vi estos tiel neßentila, tiam vi amare pentos tion!

       - Ãu vi minacas min? Nazmukulino!

       - Mi ne minacas vin, sed mi iros al Nanny, mi diros al Ùi, ke vi a¤etis braceleton al Lizett la £telema… Venu, Mervin!

       - Kial vi rapidas? – demandis la Granda Besta¤o haste. Sed poste li orgojle levis sian Ùultron: - Cetere nur iru!

       Tiam ekprolis onjo Babette.

       - Mi ne volis miksi min en la parolon, ¤ar se mi diros ion malbonan dum la  esploro, oni do eble altigos mian loktarifon, sed se la sinjoro ¤efakuzanto permesas, ke mia modesta persono estu pli saßa ol vi, mi parolus kun li!

       Lia ekscelenco komprenis iom post iom, ke la esploro de Prücsök kaj onjo Babette plie servas la celon, li do retropaÙis iomete, sed li ne falis de sur la domtegmento, ¤ar li kaptis telegrafkablon.

       - Ãu vi jam ne memoras tion – diris onjo Babette -, ke iam vi estis dentoteknikisto en urbo Rouen, kaj tiu malbelega vizaßo via ankoraª havis homan formon, ¤ar nek Gottrfied la Variolcikatra tiklis vian nazon per ¤efmasto. Tiam vi portis anglan rajd-kuloton, bluan ¤emizon kaj liphareton sur via a¤a vizaßo.

       Nun Ùi faris mallongan paªzon, ¤ar Ùi havis astmon pro sia aßo, kiam la plej energiaj fiÙvendistinoj jam blasfemas nur en primitivaj frazoj. La Granda Besta¤o rigardis Ùin konsternite.

       - Vi vizitis danclernejon - daªrigis onjo Babette -, vi promenis e¤ sur la korso. Tiam vi fian¤ißis al la filino de la apotekisto, al Henrieta la Bela, ¤ar vi povis fari ¤ion ¤i senhonte, kaj Dio ne punas tiulon, kaj oni ne pendumas lin je la piedoj, ke li pendolu super brulanta benzino…

       - Eble ni lasu la detalojn – rimarkis Mervin.

       - Sed poste – diris la fiÙvendistino kun neinterrompebla patoso -, la kru¤o tamen longe ¤erpas, ßis trafos ßin la fato kaj la ceteraj detala¢oj. Ãar diablo forportis helpaktoron Pokero post  eltiro de lia dento. Tiam vi fußis kun Henrieta la Bela, kaj kun ¤iu mono de la apotekisto, ke viaj manoj ne forbrulis ßisradike… Kaj vi forlasis la knabinon en Liono sur la trajno.

       - Ãu vi konis… - li balbuta¤is – Henrietan la Belan?

       - Mi konis Ùin, diablo kforportu vin! Ãu vi scias, ke tiu knabino poste lavis telerojn en kuirejo en Marseljo, kaj Ùi ¤iam ser¤is nur vin, ¤ar Ùi havis ¤e si premferon? Mi do demandas nun de vi, ke respondu tuj, malbenita hundkaptisto, ke koliko kurbigu vin, respondu, dum mi parolas bele, ¤ar cetere mi malfermos mian buÙon!

       La Granda Besta¤o ekparolis tre modeste:

       - Se mi diros, ke Decoux estas senkulpa, ¤u ßi estas en ordo?

       - Jes… - respondis Prücsök tremante.

       - Aªskultu do. Se estintus inspektado de la okazejo, ßi evidentißus. Postenanta policisto staris sur la ferÙtuparo en la tago de la atenco. Alia alirebleco ne ekzistas ¤i tien. La murdisto do povis veni sur la domtegmenton nur sur unu vojo.

       - Kiel? – demandis la registara komisaro.

       - Argano, Ùipveturanta al la bordo metis lin ¤i tie. Li do povas esti nur havenano. Sed Decoux alvenis la tagon de la atenco.

       Mervin sentis la gravecon de sia preterlaso de la devo kun kunpremißinta koro. Se li estus veninta inspekti la okazejon, ankaª li estus vidinta ¤ion ¤i.

       - Venu, Mervin… - diris Prücsök, kaj Ùi prenis la manon de la esplorjußisto. Tamen vi estas bona homo. Nur via vivo estas malbona pro tiaj neglektitaj inspektadoj de la okazejo. Nun ne estu malgaja. Mi tute ekamis vin.

       Mervin diris nenion. Li karesis la malmolan, hirtan hararon de la knabino. La somera ¤ielo rigide staris super la kamentuboj. Ili ekiris sur la ferÙtuparo. Sed la moroza ombro de onjo Babette ne sekvis ilin. £i ankoraª staris antaª la Granda Besta¤o senmove, la iam bela Henrieta ankoraª staris tie kaj diris nenion.

       La Granda Besta¤o provis rikani kaj lekis siajn lipojn nervoze.

       - Ãu vi estas do Henrieta la Bela?… Vi Ùanßißis nenion… Hehe!

       - Nek vi. E¤ nun vi estas idiota tiel same, kiel antaª kvindek jaroj – respondis la fiÙvendistino kaj sekvis siajn amikojn.

       …Tiun tagon la pala ¤ielo etendißis super la ¤ifonaj domtegmentoj tiel, kiel ia  krude farbita, blua tolo de budo de elkriisto kun arßentaj steloj.

D U D E K T R I A   Ã A P I T R O

Ãiam evidentißas pri la vero…

Krepuskißis.

- Mi nun jam scias multe – diris Prücsök mallaªte -, kaj mi nuligas tion, kion mi ne volis. Estus bone, se mia patro ricevus amnestion… Se vi nun bele irus hejmen kaj ne ser¤us la kulpulon.

       Mervin rigardis la vizaßon de la knabino. En la klaraj okuloj, tio estis bone videbla: sidis larmoj.

       - Mi jam scias, kiu estas la farinto… - diris Prücsök multe pli mallaªte.

       - Ankaª mi – ekparolis onjo Babette.

       - Ankaª mi – diris Cefi, la Akvokapa  Drato, kiu Ùtelumadis tie en longa nokto¤emizo, kun sia grandega kapo, kvazaª ßi estus la parodio de la plena luno. Ankaª li sciis jam, kiu estas la farinto.

       Nur lia ekscelenco doktoro Mervin ne sciis tion.

       Prunoki, la ligna¢isto atendis ilin sur manoj kaj piedoj antaª la domo de la fiÙvendistino. Li e¤ zumkantis iomete, poste li ekstaris kaj ¢etisis sin al la kolo de onjo Babette, tiam li ricevis baton per la lavpelvo, kio sonis foren sonoranta en la nokto. Tiam li ekploris.

       - Mi atendis… vin ¤i tie!… Ãu tio estas la danko… Mi estas iomete ebria… Hokbaton al la Okuloj estis ¤i tie. Li venis por mi… Estas kapute al Ludoviko la Saßa… lia maleolo, Ùajnas sepsißis… Mi estis ¤e li… La kompatinda… jam apenaª vidas kaj havas multajn kapojn… Lia lito turnißas…

       - Kompatindulo – flustris Babette, murdetante la pinton de sia kaptuko per sia liprando. Tiam Ùi estus ploranta, sed jam ne kreskis larmoj en Ùiaj rußißintaj okuloj.

       Ili ekiris ien, kaj la esplorjußisto sekvis ilin. Liaj fieraj paÙoj farißis humila malrapidirio. Li sekvis ilin sentante, ke li faris profundmaran esploradon de la vivo en la verda, senluma tavolo, kien jam ne penetras la sunradioj, kaj mirindaj, misformaj esta¢oj zigzage naßas preter la vitro de la skafandra kapujo.

       - Jen ßi estas!

       Ili haltis ¤e malnova vaporÙipo.

       La vaporÙipo staris tie jam de jardekoj, vidalvide al la katedralo altißanta super la haveno. La esplorjußisto retropaÙis!

       …Kiel grandega ombro de pendingo, fertraboj de argano altißis sombre, sur la Ùipo, kovrita de rußa rusto!

       Li turnißis. Vidalvide staris malgranda domo, kaj maldika fumostrio vibris ¤e la rando de la kamentubo.

       La Granda Besta¤o pipfumis en ßi!

       - Venu.

       Prücsök prenis lian manon, kaj ili supreniris sur la lignoponteto.

       En la sola kajuto de la arganÙipo kuÙis Ludoviko la Saßa kun flava vizaßo, lia kol-arterio konvulsiis, kaj vaporo kovris ankaª liajn okulvitrojn. La griza vaporo de la febro.

       Hokbaton al Li staris kun funebra, malgaja vizaßo en la kajuto de putrißantaj lignotabuloj, apud sia mastro, kaj li fingre frotadis la blankan-bluan randon de sia stria trikota¢o, kiel ian rozarion. Li bruske turnis sin al la enpaÙantoj.

       - Oni neniam estus kaptintaj min – li diris -, ¤ar du homoj estis ¤i tie kun la drato… Sed estis neeble forlasi lin tiel… ¤i tie…

       - Vi malfruis, Mervin… - ekparolis la malsanulo ridetante, tute mallaªte. - Vane vi venis… La leßo estas leßo: neniu povas eviti sian kompetentan jußiston! Surtera jußisto… jam ne estas kompetanta… en mia afero….

       - Mi venis ne por aresti vin – diris Mervin.

       Prücsök eksidis apud lin kaj metis sian malvarman manon sur la frunton de la malsanulo.

       - Mi sciis, ke vi estas la farinto… mi jam sciis tion pli frue, Ludoviko… Kaj mi diris tion al neniu… Nek ojno Babette… Oni tiel amas vin ¤i tie, ke nek la Granda Besta¤o diris tion al neniu, kaj ankaª Mervin amas vin… Li ßuste nun rakontis al mi, ke li sciis la tuton pri vi, kaj li jam longe pardonis vin, kial vi devigis lian edzinon forlasi lin pro la  plagiato….

       …Mervin ¤i-momente ricevis per unu pugnobato la venßan baton pro ¤io. Kaj subite klarißis antaª li, ke la virino oferis sin pro li, ke Gabrone Ludoviko la Saßa venis postuli la virinon rekompence por la gloro.

       Jes! Lia ¤efo tre amis Yvone-on. Li jam tiutempe konstatis tion kun certa pardonema takto.

       La mortanto malfermis siajn okulojn kaj metis sian maldikan, ostan manon sur la genuon de la knabino.

       - Ãu vere?… Mi ßojas pro tio, Mervin… Mi amis vian edzinon… Mi revenis el Usono… ¤ar la libro trafis inter miajn manojn… Via edzino petegis, ke mi ne rompu vian karieron… Okulon pro okulo, denton pro dento… Ïi estas la praa pargrafo de la memvola jußado… Rekompence… mi postulis tion, ke Yvone venu al mi… £i faris tion… Ïi estis stulta¢o… Yvone suferis. Yvone amis vin… Tio estas la vero… kaj tio estas la juro. Nenio alia!… Mi do forlasis Ùin… Poste Ùi skribis… ke vi rifuzis Ùin… Proksimume tri jarojn Ùi ne kuraßis… proksimißi… Kaj nun Ùi estas malsana… Tiam mi skribis, ke… mi mortpafos… vin… Mi devis rapidi per la murdo… ¤ar blindeco… minacis min. Tiam e¤ Louvain servis… ¤i tie… Mi ne trafis vin… kaj neniu vidis, ke la Kandidato… per la argano… iom malproksime… demetis min malantaª la domo… Tiun tagon vespere… alvenis Decoux, ankaª li amis vian… edzinon… Yvone diris al li… ke mi volas… murdi… Li tuj venis… per aeropalno… Li ne legis… ¢urnalon… li sciis pri nenio… Li provis konvinki min longe… ke mi rezignu la atencon… Kvankam mi jam faris tion… Kaj li Ùtelis mian revolveron… Li ne sciis, ke… oni traser¤as  ¤iun… ¤e la stacidomo… kaj tiel evidentißis, ke… la krimobjekto estas… ¤e Decoux… La revolvero de la atencinto…

       - Oni ne estus kaptintaj min, ¤ar mi ricevis draton – diris Hokbaton al Li kaj glutegis.

       Onjo Babette mallaªte ekploris en la fono, neniu scias pro kia malgaja ßojo super la flueto de siaj diluv-similaj larmoj, de kie ajn alvenantaj, kaj la karbidlampo krepitis preskaª du sekundojn al tio.

       - Ãi tie… - daªrigis Ludoviko la Saßa langvore – la maÙino… estis bona… La argano, la fabela  eksperstrajno… Ïi kuregas rapide de jaroj… kun mi… kaj oni veturas… ne tial…  por ke li alveni ien… Kaj nun… la finstacio… de la argano…

       Cefi, la Drato venis kurante al Mervin.

       - La masonisto atendas vin, kiu loßas ¤e onjo Babette, kaj li estas lama, ¤ar li falegis…

       Tiu estis Deboulier.

       - Iru, Mervin… mi atendos per mia morto, ßis vi revenos… - diris Ludoviko la Saßa ßentiel, sed samtampe supereme, ¤ar li e¤ nun li parolis kun la registara komisaro tiel, kvazaª li estus lia iama kandidato. Nenia interveno de la vivo Ùanßas la malaltan valoron de certaj interrilatoj.

       Deboulier venis kun Prunoki, ¤ar li ne povis iri. Kompreneble Prunoki. Li estis tute ebria.

       - Mi petas vin – komencis la kapitano -, la Sekreta servo estas en granda embaraso pro via ordono. Ãar oni Ùatus enterigi la Raßon

       - Kio??!

       - Oni haltigis furgonon laª via ordono sur la vojo al Tanger. Ïi liveris la kadavron de la hinda vicreßon Raßa Makamoti al vaporÙipo, atendanta en Tanger por transporti, poste enterigi lin en Kalkuto.

       - Alta ¤ielo!

       - La kadavro de la Raßo - daªrigis Deboulier – restadas jam de noktomezo en la korto de la prokuroreja arestejo.

       - Mi tuj ordonos, ke oni lasu ßin ekveturi.

       Li skribis kelkajn liniojn sur paperon kaj transdoni tion al Deboulier.

       Dume Prunoki interpretis stertorajn kantojn, kaj kiam Bull la Korn-naza venis tien, ¤ar li jam estingis la lampojn, la ligna¢isto provis ¢etis sia al la kolo de la forlasita homo.

       Sed li jam estis post la bato, kion li ricevis de Ïnomo la Enorma, kaj leªkoplasto estis gluita sur lian vizaßon, li do levis minace sian longan stangon kontraª Prunoki.

       - Forportu vin, ¤ar vi ricevos tian baton!… - kaj li amare turnis sin al Mervin. – Mi perdis mian ¤efan lukron pro vi.

       - Kiel?

       - Vi ne permesis, ke mi foriru. Vi minacis min per revolvero! Je la deka vespere mi sekrete portas brandon al la fenestro de la dua etaßo de la frenezulejo por akuta  alkoholisto, sur la pinto de la bruliga stango. Ãiutage li donas al mi dek frankojn, kaj hodiaª li furiozis, ¤ar mi malfruis. Li denuncis min. Oni nun fermas la fenestron…

       - Mi tre bedaªras – diris Mervin kaj venis en lian kapon artikolo de fama profesoro, kiu antaª nelonge verkis libron pri delirulo en Casablanka, ¤ar li konservis siajn akutajn simptomojn e¤ post la longdaªra dekutimiga kuracado, kio estas malofta.

       Pluraj fakgazetoj publikigis la eseon.

- Tiel – diris Deboulier – tiu homo, nomata Cigaro, alvenis en urbon Tanger kun la letero kaj per la alia furgono.

- £ajnas, ke… la skandalo okazos aªrore, kaj oni sciigos la mondon per radiodissendo. Al ni estas kapute.

Ili manpremis mute.

Dume la lasta lampo estingißis dank’ al la longa magiista bastono de Bull la Korno-naza, malsukcesinta  ne la gangsterismo, kaj laª la ordono de la  granda, ¤iela ¤eflumigisto malrapide disvastißis iom da purpura radiado ¤e la rando de la blua nokto, klinißanta al malhelverda koloro, kiel la eterna lampo de nia planed-sistemo iom post iom eklumißis, kiel trouzita volfram-Ùtrumpo…

La registara komisaro revenis en sian kajuton.

La sama bildo. Hoktabon al Li ludis per sia trikota¢o. Onjo Babette ploris feli¤e.

Kaj Ludoviko la Saßa kuÙis surdorse kun retroklinita kapo, turninte sian monoklon al la ¤ielo.

Lia vizaßo konvulsiis. Li singultis kelkfoje, sed glatißis denove liaj ¤iuj trajtoj. Li flustris mallaªte:

- Mervin… En la afero… de miaj sumigitaj suferoj… nun… sekvos… la pruvo de la vero. Mi diktis al la Kandidato… Li estas simpla maristo, kaj li notis… Mian grandan verkon… Mi ordonas, ke… vi legu kelkajn frazojn de tiu libro… nun… tuj…

La registara komisaro levis dikan kajeron kun kartona kovrilo de sur la seßo. Jen tio estis skribita sur ties vinjeto:

LA HISTORIO DE LA JURO KAJ VERO

de nia nuntempo ßis ties naskißo

Verkis:

d-ro Mervin

       Hokbaton al Li metis sian fingron antaª siajn lipojn, kion Mervin ne komprenis, kaj li malfermis la kajeron. Jen tio estis skribita en ßi:

“Mi ne scias skribi, sed mi bezonas la tagsalajron, kaj estas utile ankaª por lia sinjora moÙto, kiam li diktas! Bonvolu ne diri tion al li. Se mi ne estus ¤i tie, mi tuj venos.  Schulteis, la Gemeloj notis tion, kion diktis Hokbaton al Li, mi notis ßin danke:

Schulteis, la Ïemeloj

Kaj poste nur blankaj paßoj.

La Kandidato ne sciis skribi! Sed li kondutis tiel, kvazaª li scius skribi!

- Nu?… Kiel vi opinias?… - demandis Gabrone triumfe. – Tiu libro estas rezulto de amara cerbumado de longaj jaroj… Mult-cent noktoj… pasis, ßis… mi diktis… tion… Fine la vero mem!

Nuraj blankaj paßoj. Ne tute puraj, sed grandparte netuÙitaj, blankaj, glataj paßoj, ßis la lasta.

- Vi vere… rekonis la esencon de la juro… En tiu libro… estas la pura… vero… - diris Mervin raªke kaj sentis tiel, ke li tuj sufokißos.

Ãar en tiu libro entute estis la vero:

Sur la lasta paßo li trovis malnovan foton de Ludoviko la Saßa, kiun oni deÙiris de ie, kaj mankis ßuste lia kubuto.

- Mervin… Noru bone… - deklaris la mortanto – la vero… ofte restas sekrete… Sed la malvero… ¤iam evidentißas… La ceterajn en la ¤ielo… en fermita jußdebato… - poste li jam nur flustris. - Laª la rajto… de la lasta… vorto… mi petas indulgon… iom da indulgo… - li flustris humile kaj kun rompita vo¤o. – Kion mi faris… tio ne estis kapokosta… nur… nezorgemo… kulpo… Granda… nezorgemo, maksimuma kulpo… Ho!

Li finis sian pledadon kun retroklinita kranio, kaj oni ne plu povis jußi pri li. Tiam li jam vere konvinkißis pri tio, kio estas la vero, kaj certe evidentißis, ke li bone faris sian verkon.

Multaj blankaj paßoj. Tio estas la vero.

Kaj Mervin, kiel li staris tie kun la stumpigita duono de malnova foto, li ne scias, kion fari. Li elprenis la alian duonon de la foto, kaj li kunmetis ßin tie, kie ßi Ùirißis iam, kvazaª oni povus fari ion kompleta, kiu havas nek pli da potenco, ol disÙiri ion kaj alian. Sed Ludoviko la Saßa jam estis tie, kie oni veldas ¤iun rompa¢on kun mirindaj aªtogenveldistoj, se necese, kaj kie malgraª tio ankoraª oni neniam disÙiris ion.

- Li mortis… - flustris Prücsök, kaj Ùi kunmetis la du malstre¤ißintajn, maldikajn, delikatajn manon, memorigantaj pri la koloro de malnovaj objektoj el osto sur la brusto de la  Dormema Elefanto, kiu ekdormis por eterna ripozo. Poste Ùi surgenuißis…

Onjo Babette deprenis la monoklon de Gabrone kaj formetis ßin.

Mervin rigardis la mortinton kun mirego. Nun li estis bela.

Noblaj kaj saßaj trajtoj glatißis sur  lia rigidißinta vizaßo. Kaj…

Li ekkris mallaªte!

Super la kapo de Ludoviko la Saßa, paciginta en la morto, ßi presk       ª ne lumis; malnova savzono pendis sur la muro, kiel ia Ùvelinta, disfibrißinta aªrelo. Ankoraª

estis videbla la trivita surskribo, la iama nomo de la Ùipo, duoncirkle:

ADRIEN