dvbbs
收藏本页
联系我们
论坛帮助
dvbbs

>> 向世界语朋友推荐国外好文章,题材不拘,文体不拘
搜一搜相关精彩主题 
世界语学习论坛世界语应用区精华文章阅读 Elitaj legaĵoj → Interlingvistiko por ĉiuj

您是本帖的第 2644 个阅读者
树形 打印
标题:
Interlingvistiko por ĉiuj
gu
帅哥哟,离线,有人找我吗?
等级:版主
文章:34215
积分:360667
门派:绿色
注册:2006年8月2日
楼主
 用支付宝给gu付款或购买其商品,支付宝交易免手续费、安全、快捷! 点击这里发送电子邮件给gu

发贴心情
Interlingvistiko por ĉiuj
Interlingvistiko por ĉiuj

En junio 2005 ni aperigis intervjuon kun profesoro Aleksandr Duliĉenko (Tartua Universitato, Estonio), kiel kun la prezidanto de Internacia Asocio de Interlingvistiko. Hodiaŭ li denove estas nia gasto, ĉar antaŭnelonge Sezonoj (Kaliningrado, Ruslando) eldonis lian libron En la serĉado de la mondolingvo, aŭ interlingvistiko por ĉiuj, kaj pro grava scienca premio, kiun li ricevis, interalie, pro sia interlingvistika agado.

LOdE: Via libro havas preskaŭ Drezenan titolon. Ĉu tio estas hazarda? 图片点击可在新窗口打开查看

AD: La libro ricevis tian titolon por montri la kontinuecon de interlingvistiko ekde la 1920–30aj jaroj ĝis la komenco de la 21a jarcento, kaj tion mi menciis en mia Antaŭparolo. Ja Ernest Drezen estis unu el la fondintoj de interlingvistiko kaj esperantologio en USSR. Liaj studoj ĉiam interesis min. Mi pensas, ke, malgraŭ la tre malfacila tempo, dum kiu li vivis, li sukcesis sufiĉe profunde penetri en la esencon de la internacilingva teorio ĝenerale kaj de la movado por la internacia helplingvo. Siatempe mi riĉigis miajn interlingvistikajn sciojn, legante liajn artikolojn kaj librojn. Min tre zorgigas, ke nun oni preskaŭ ne reeldonas liajn ruslingvajn verkojn. Se troviĝus eldonanto, mi volonte pretigus por reeldono lian monografion Por universala lingvo (За всеобщим языком) kaj kelkajn aliajn. Temas ne pri stereotipa represo (tiu aperis en 2004 en Moskvo) sed pri vera reeldono korektita, kun ampleksa komentario.

LOdE: Nia eldonejo ricevis kelkajn leterojn de tiuj, kiuj volas mendi ĉi tiun “lernolibron de interlingvistiko”. Ĉu efektive temas pri lernolibro?

AD: En la movado por internacia lingvo oni delonge sentis bezonon pri libro kun sistema priskribo, unuflanke, de la historio de interlingvistiko, kaj, aliflanke, de ĝia nuntempa stato en la ĝenerala lingvistika kunteksto. Mi celis verki sciencan libron, tamen por vasta legantaro — do, scienc-popularan libron. Kvankam ĝi ne estas lernolibro, oni povas principe uzi ĝin kiel lernolibron. Mi strebis montri, ke lingvoprojektado estas objektiva procezo, evoluanta dum pluraj jarcentoj. Ĉi tiu evoluo estas dense ligita kun la lingva vivo de la socio kaj kun ties bezonoj, kio favoris aperon de projektoj, kiuj sukcesis ensociiĝi, — Volapuko, Esperanto, kaj kelkaj aliaj.

图片点击可在新窗口打开查看LOdE: Kiam naskiĝis la ideo pri ĉi tiu libro?

AD: La ideo aperis ankoraŭ en la 1980aj jaroj. Mi rakontis pri ĉi tiu ideo al eminenta lingvisto kaj esperantologo akademiano Paul Ariste, kaj li subtenis min. Sciante la rilaton de la sovetuniaj aŭtoritatoj en Moskvo al interlingvistiko, mi planis komence eldoni ĝian estonan tradukon en Estonio. Kiam la libro estis tradukita en la estonan, profesoro Ariste verkis farovan recenzon pri ĝi por la talina eldonejo Valgus. Valgus konsentis eldoni la libron, sed prokrastis la eldonon pro kelkaj problemoj en la estona traduko. Poste, dum “la zenito de la perestrojko”, iĝis klare, ke la libro ne estos eldonita… En la 1990aj jaroj Estona Enciklopedio akceptis la libron por eldono, sed baldaŭ la redaktoro ŝanĝiĝis, kaj la novaj gvidantoj, orientitaj al amas-literaturo, decidis, ke la libro ne povos trovi legantojn en Estonio, ĉar, laŭ ilia opinio, ĉi tie estas tro malmultaj interesitoj pri ĉi tiu problemaro.

Nur post la realigo de la iniciato de Povilas Jegorovas pri eldono de la litova traduko ĉe la Eldona Instituto pri Sciencaj kaj Enciklopediaj Libroj (Vilno, 2003), pri la libro ekinteresiĝis la eldonejo de la Tartua Universitato. En 2004 la libro aperis estone, kaj mi plurfoje aŭdis, ke ĝi ĝuas grandan popularecon. Ĉi-somere estis eldonita la Esperanta traduko, iom korektita kaj aktualigita kompare kun la originalo. Sed la sorto de la rusa originalo estas malpli sukcesa. Kelkaj eldonejoj en Moskvo postulis, ke mi pagu ĉiujn eldonkostojn, kion mi apenaŭ povus fari. Finfine, antaŭ nelonge unu moskva eldonejo konsentis pritrakti la eblon eldoni ĝin, sed ĝis la finklarigo de ĉiuj demandoj mi preferas ne nomi la eldonejon…

LOdE: Verŝajne, ĉi tiu jaro estas memorinda por vi ne nur pro la apero de Interlingvistiko por ĉiuj, sed ĉefe pro la premio Humboldt, kiun oni ofte nomas “Nobel-premio por la germanlingva kaj eŭropa mondo” aŭ “malgranda Nobel-premio”.

AD: La ricevo de la internacia scienca premio de Alexander von Humboldt estis tute surpriza por mi, ĉar mi sciis, ke ĉi tiun prestiĝan kaj altan premion oni tre malofte donas al filologoj. En la eksa USSR antaŭ mi ĝin ricevis nur du moskvaj akademianoj: Derenik Apresjan kaj Andrej Zaliznjak. Min kandidatigis grupo de okcidenteŭropaj (kompreneble, ankaŭ germanaj) sciencistoj. La komitato de Alexander von Humboldt-Stiftung ricevis de fakuloj el pluraj landoj sendependajn opiniojn pri miaj sciencaj studoj, kaj tiuj taksoj estis tre pozitivaj. Krome, ĉe la premiado oni konsideras internacian citadon de verkoj kaj referencon al ili, iliajn tradukojn al diversaj lingvoj, ilian valoron por progreso en diversaj sciencaj fakoj kaj disciplinoj ktp.

La decido de la eksperta komisiono de Humboldta Komitato, voĉlegita en marto en Bamberg dum la enmanigo de la diplomo, mencias pri mia formulado kaj enkonduko en la sciencan uzadon de la kategorio “slavaj literaturaj mikrolingvoj”, pri la fundamenta esplorado de la procezoj en la rusa lingvo de la fino de la 20a jarcento (temas pri mia monografio La rusa lingvo fine de la XXa jarcento, München, 1994), pri la esplorado de la problemoj de la internacia lingvokomunikado — interlingvistiko kaj kreo de la enciklopedia konsultlibro Internaciaj helplingvoj (Международные вспомогательные языки. Tallinn, 1990).

Estis konsideritaj ankaŭ la sciencaj skoloj pri esplorado de slavaj mikrolingvoj kaj pri interlingvistiko, kiujn mi fondis ĉe la Tartua Universitato. (En la dua kazo temas pri la Tartua-Moskva skolo de interlingvistika esplorado, pri kies ekzistado “kulpas” ne nur mi, sed ankaŭ profesoro de la Moskva Universitato Sergej Kuznecov). Poste mi eksciis, ke mi devis elteni konkuradon kun 50 kandidatoj el la tuta mondo.

LOdE: Bonvolu iom rakonti pri viaj slavistikaj esploroj.

AD: Mi jam menciis mian kontribuon pri la formulado de la kategorio “slavaj mikrolingvoj” (da kiuj nuntempe estas ne malpli ol 18!), kaj pri ilia esplorado. Komence mian atenton altiris la jugoslavia-rutena mikrolingvo, kiun parolas ĉ. 24 mil personoj en la eksa Jugoslavio. La plej lasta, el la studitaj de mi, estis, verŝajne, la pomaka lingvo en Grekio – mikrolingvo de bulgara islamigita loĝantaro.

En 2003–2004 en Tartu estis eldonita mia duvoluma verko Slavaj literaturaj mikrolingvoj. Krome mi sisteme okupiĝas pri esplorado de problemoj de la rusa, serba-kroata, slovena kaj kelkaj aliaj slavaj lingvoj, pri historio de la ĝeneralaj slavistikaj problemoj, pri historio de slava filologio ktp. Ekde 1985 mi eldonas en Tartu sciencan serion Slavica Tartuensia, kiu estas internacie konata. Mi havas multajn publikaĵojn pri la ĝenerala lingvoteorio, pri sociolingvistiko, pri etnolingvistiko, pri finnougristiko, eĉ pri ciganologio.

LOdE: Supozeble, vi estas la unua Humboldt-laŭreato rekonita (ankaŭ) pro interlingvistikaj esploroj. Kion vi faris kaj faras en ĉi tiu sfero?

AD: Jes, mi eksciis, ke la Humboldta Komitato antaŭe premiis meritojn de neniu sciencisto en interlingvistiko. Interlingvistiko havas gravan lokon en mia scienca laboro. Mi ekokupiĝis pri ĝi komence de mia scienca vojo, kaj mi neniam ĉesis okupiĝi pri ĝi. Mi havas pli ol cent interlingvistikajn publikaĵojn inkluzive de kvin libroj en la lingvoj rusa, litova, estona kaj Esperanto. Ekde 1982 mi eldonas sciencan serion Interlinguistica Tartuensis, en kiu aperas artikoloj ankaŭ en Esperanto. Jam longe mi kolektas materialon kaj faras notojn por iam verkota monografio Fundamento de Interlingvistiko, kiu, laŭ mia espero, kompletigos (sed ne ripetos) la ruslingvan libron de profesoro Kuznecov Teoria fundamento de interlingvistiko (1987). Krome, mi multe laboras pri la teoria bazo de t.n. “slava interlingvistiko”, kies esplorobjekto estas projektoj de tutslavaj aŭ interslavaj lingvoj en la historio de la slavaj popoloj. Al starigo de ĉi tiu nova scienca direkto mi jam kontribuis per pluraj artikoloj. Mi ankaŭ revas ordigi mian interlingvistikan arkivon kaj publikigi kelkajn gravajn tekstojn. Kaj mi ŝatus okazigi en Tartu ankoraŭ kelkajn sciencajn interlingvistikajn konferencojn…

Interalie, ankaŭ kelkaj tagoj mi revenis el Sheffield (Anglio), kie mi partoprenis en internacia scienca konferenco pri problemoj de frua sovetunia sociolingvistiko, organizita de la loka universitato. Mian raporton Ideo de la internacia planlingvo en la ĝangalo de la frua sovetia sociolingvistiko estis akceptita kun granda intereso, kiun atestis ne nur la diskutado, sed ankaŭ postaj neformalaj interparoloj pri ĝi. Mi parolis pri la formiĝo de la internacilingva movado en la 1920–30aj jaroj, pri la teoriaj esploroj de Ernest Drezen kaj Jefim Spiridoviĉ, kaj de juna (tiam) lingvisto Jevgenij Bokarev. Fine mi anoncis al la kunvenintoj pri la apero de la Esperanta traduko de mia libro En la serĉado de la mondolingvo, kaj tio elvokis grandan intereson de pluraj konferencanoj, kiuj demandis pri la eblo aĉeti la libron. Ja la ideon de la internacia lingvo oni povas kaj devas propagandi ne nur inter esperantistoj, sed ankaŭ inter diversdisciplinaj lingvistoj.

LOdE: Nian revuon legas nur tiuj, kiuj praktikas la ĝis nun plej sukcesan planlingvon — Esperanton. Ankaŭ vi bone konas Esperanton, sed malofte partoprenas vivon esperantistan. Kial?

AD: Mi havas kontaktojn kun pluraj sciencistoj kaj ordinaraj homoj, kiuj konas Esperanton. Mi korespondas en ĉi tiu lingvo. Mi havas grandegan arkivon de korespondaĵoj en Esperanto. Sed mi ĉiam estis troŝarĝita de la scienca kaj instrua agado. Mi scias, ke iuj lingvistoj, sciantaj Esperanton, partoprenas praktikajn esperantistajn aranĝojn — tendarojn, renkontiĝojn, kongresojn k.s. Tia estas, ekzemple, la jam menciita profesoro Kuznecov. Mi memoras, ke en la sovetunia tempo, kiam Esperanto oficiale ne estis subtenata, li aktive partoprenis esperantistajn kunvenojn. Oni ĉie akceptis lin tre varme, liajn paroladojn en Esperanto aŭskultis tre atente centoj kaj miloj da esperantistoj. Sed mi estas alitipa persono. Eble, pli kabineta. Malgraŭ tio en la 1980aj jaroj mi partoprenis la Baltan Esperanto-Tendaron, kiun en Tartu okazigis estona esperantisto Madis Linnamägi. Tiam mi prelegis en Esperanto pri la historio kaj nuna stato de interlingvistiko. Pasintsomere mi intencis veni al Vilno, por prezenti prelegon en la 90a Universala Kongreso de Esperanto, sed pro konsilo de mia doktoro mi devis urĝe veturi suden por kuraci min — bedaŭrinde, alian eliron mi ne havis.

LOdE: En via libro aperis respondoj de viaj eminentaj kolegoj, Paul Ariste kaj Pent Nurmekund, al la demando pri la perspektivo de la lingva evoluo en la mondo: “Ĉu multeco de lingvoj, aŭ komuna lingvo? Aŭ ambaŭ kune?” Kio estas via opinio?

AD: Efektive, iam mi intervjuis ilin pri la lingva estonteco de la homaro kaj publikigis iliajn respondojn en mia lasta libro. Mi mem delonge kaj multe meditas pri tio kaj diras miajn konsiderojn al miaj studentoj kaj aspirantoj. Al mi ŝajnas, ke la lingva vivo de la homaro dum tre longa tempo daŭros same kiel la kultura vivo. La lingva vivo baziĝas sur dialektiko: apud grandaj lingvoj evoluos ankaŭ malgrandaj, kvankam la malgrandaj lingvoj iom malmultiĝos pro la progresanta asimil(iĝ)a procezo. Inter la grandaj lingvoj evoluos transetnaj tendencoj, rezulte de kiuj iujn apartajn transetnajn funkciojn eble plenumos kelkaj “naturaj”, t.e. vivantaj etnaj lingvoj (eble malsamaj lingvoj en malsamaj mondregionoj!) kaj, apud ili, racie kreitaj lingvoj. Sed ĉiutagajn internajn, netransetnajn, funkciojn plenumos etnaj lingvoj, kiuj malmulte cedos la asimiladon. Eble tiamaniere formiĝos malproksima dialektiko de la lingva vivo… Sed, vi bone komprenas, ke prognozado en scienco, precipe prognozado ligita kun la sorto de lingvoj, estas tre riska afero. Kaj mi ne insistas pri mia vidpunkto.

LOdE: En intervjuo oni ne povas eviti la plej tradician demandon — pri viaj planoj.

AD: Pri miaj interlingvistikaj planoj mi jam diris. Se la tempo kaj la sano permesos, mi ne haltos ĉe tio, kiom mi jam faris. Mi kolektis tutan maron da materialo! Kaj mi ne deziras, ke post mia forpaso ĝi estu disigita.

La libro estas aĉetebla ĉe la libroservoj de UEA, ELNA, FEL, JEI kaj aliaj grandaj libroservoj. 

ip地址已设置保密
2006/10/5 20:16:41

 1   1   1/1页      1    
网上贸易 创造奇迹! 阿里巴巴 Alibaba
Copyright ©2006 - 2018 Elerno.Cn
Powered By Dvbbs Version 7.1.0 Sp1
页面执行时间 0.06250 秒, 4 次数据查询