dvbbs
收藏本页
联系我们
论坛帮助
dvbbs

>> 讨论和研究汉世对译中的问题
搜一搜相关精彩主题 
世界语学习论坛世界语学习讨论区翻译问题讨论 Diskutado pri tradukaj teknikoj → 漫议叶芝短诗《When you are old 当你老了》的世译和汉译

您是本帖的第 2026 个阅读者
树形 打印
标题:
漫议叶芝短诗《When you are old 当你老了》的世译和汉译
tong
美女呀,离线,留言给我吧!
等级:版主
文章:784
积分:7243
门派:无门无派
注册:2006年8月1日
楼主
 用支付宝给tong付款或购买其商品,支付宝交易免手续费、安全、快捷! 点击这里发送电子邮件给tong

发贴心情
漫议叶芝短诗《When you are old 当你老了》的世译和汉译
漫议叶芝短诗《When you are old 当你老了》的世译和汉译

——Vadant——




一、起因

这是一个不小的题目,因为收集到的资料不少。

起因是二月上旬时,一位小友(studento)拿来几张诗笺,是一首英语诗歌的不同版本的汉语译文,叫我帮他确定一份译文,作个画片,用在二月十四日那天送给心仪的女孩以表心意。我接过翻看,发现是叶芝的《当你老了》,二三十年前我曾在飞白主编的《诗海》里读过此诗,以后在05年还是06年的春晚表演里看到过有一首歌也是化用了这首短诗的一些诗句。

听到小友说他是在网络上找到这些译文时,我忽发奇想,让他到网络上尽量多地收集此诗不同版本的译文,然后帮他编一个画册送人。小友觉得这个创意独一无二。两天后他欢欣鼓舞地送来U盘,说找到五十多首不同版本的汉语译诗。我甚感惊奇,原来估计能找到十来首就不错了。其后,我从其中挑了二十多首,配上小友的一些图片,赶在二月十四日前帮他作出了一本画册。据事后反馈,其女友本就对他已有好感,节日接到并浏览画册后,更是美目流波,芳心暗许。能为小友玉成好事,我也感到与有荣焉。

此事激起了我的兴趣。二月下旬,我自己又在网上找到此诗的另外二十多首不同译本,其中还包括三种世界语译本。合起来就有近八十种不同的译诗了。 由此,我计划近期在工作之余花点时间,对这些不同译本进行研读,并陆续对研读体会写点漫谈文字,既可记录思绪,又可与同好交流。

========================================

二、原作者简介


威廉·巴特勒·叶芝 (William Bulter Yeats,1865-1939)是爱尔兰著名诗人、剧作家和散文家,1923年度诺贝尔文学奖得主。一生创作丰富,备受敬仰。其诗吸收浪漫主义、唯美主义、神秘主义、象征主义和玄学诗的精华,几经变革,最终熔炼出独特的风格。其艺术被视为英语诗从传统到现代过渡的缩影。艾略特曾誉之为“二十世纪最伟大的英语诗人”

有人只知道《当你老了》这首诗感人,是感动了一个多世纪的爱情绝唱。可是在它背后,却隐藏着多么沮丧的爱情悲剧。当初,叶芝的爱来的那么自然,毫无雕琢;他爱上她,如同惊鸿一瞥。那一刻,她伫立窗前,身旁盛开着一大团苹果花;她光彩夺目,仿佛自身就是洒满了阳光的花瓣。他说,我从来没想到在一个活着的女人身上看到这样超凡的美。但他和茅德·冈之间却可望不可及,痛楚和喜悦交织,希望和失望相随。这种爱情,让诗人感情上痛苦一生,但激活了诗人心灵深处的激情,让他的灵魂得到了升华。

叶芝一直等待着,即使他的意中人早已经是别人的妻子。 到最后,对真理的追求,和对爱情的追求,都归结在一起。“一切都随时间而来,真理也随生命的穷尽而来。在阳光下抖掉我的枝叶和花朵,现在我可以枯萎而进入真理。”

是啊,爱情本身是否存在,在叶芝看来,已经不重要,因为他已经感受一生了;真理似乎是否获得,也不重要,因为他已经尝尽了追求的酸甜苦辣。对于生命来说,这已经足够了。
密封的、挡住了外界光线的玻璃下是一本茅德·冈小姐于1908年送给威廉·巴特勒·叶芝的笔记本——茅德·冈小姐不仅美貌动人,她还曾投身到争取爱尔兰民族独立的运动中,成为一个重要的女权运动者。就是这样一个女子,成为叶芝诗歌创作的灵感源泉,但也正是这个固执的女子,频频拒绝了叶芝对爱情的追求。

在近一个世纪之后,这个笔记本在爱尔兰国家图书馆展出,展览的主题是“诗人威廉·巴特勒·叶芝的生活和作品”。笔记本摊开的那一页展现的正是冈小姐写给叶芝的信——这本笔记本用上等白色羊皮纸绑定着,叶芝在笔记本上记载着他们对神秘事物和彼此的迷恋。
1908年7月的一个上午,茅德·冈小姐从巴黎寄来信件,说她被一种感觉抓住了,“昨天晚上我有一个美好的经历,我必须马上知道这种感觉你是否体会到?怎样体会到的?”她在信中这样写道,“昨天晚上11点一刻,我穿上了你身体和思想的外衣,渴望着来到你的身旁。”叶芝将这封信粘在了笔记本上。

叶芝在1889年与茅德·冈小姐相遇,之后,诗人写道,“我的麻烦生活从此开始。”叶芝对茅德·冈小姐魂牵梦萦,后来以她为原型创作了剧本《凯丝琳女伯爵》,并写下那首著名的《当你老了》。

(此节文字转自网文)




======================================

三、英文原作

  When You Are Old
  By William Butler Yeats (1869-1939)
  WHEN you are old and grey and full of sleep,And nodding by the fire, take down this book,And slowly read, and dream of the soft lookYour eyes had once, and of their shadows deep;
  How many loved your moments of glad grace,And loved your beauty with love false or true, But one man loved the pilgrim Soul in you,And loved the sorrows of your changing face;
  And bending down beside the glowing bars,Murmur, a little sadly, how Love fledAnd paced upon the mountains overheadAnd hid his face amid a crowd of stars.


原诗的世界语大意:

Kiam vi estas maljuna

Kiam vi estas maljuna kaj griza kaj plena de dormoKaj kapjesante apud la fajro, prenu ĉi tiun libronKaj malrapide legi, kaj sonĝon de la mola rigardoViaj okuloj havis fojon, kaj el iliaj ombroj profunda;

Kiom da amis viajn momentojn de ĝoja graco,Kaj amis vian belecon kun amo malvera aŭ vera,Sed unu viro amis la pilgrimanto Animo en vi,Kaj amis la malĝojoj de via ŝanĝanta vizaĝo;

Kaj klinante malsupren apud la brilanta trinkejoj,Murmuras, iom triste, kiel Love fuĝisKaj paŝadis sur la montoj super kapoKaj kaŝis sian vizaĝon inter amaso da steloj.



此诗并不是叶芝诗歌创作中艺术水平最高的作品,但是由于诗中对爱情追求的感人真挚,以及译介者在翻译中的二度创作,甚至包括一些善意的误解,使得此诗在国内流传甚广。


对各种译诗的研读与漫议,就先从世界语译诗开始吧。




==================================

ip地址已设置保密
2013/3/9 20:22:44
tong
美女呀,离线,留言给我吧!
等级:版主
文章:784
积分:7243
门派:无门无派
注册:2006年8月1日
2
 用支付宝给tong付款或购买其商品,支付宝交易免手续费、安全、快捷! 点击这里发送电子邮件给tong

发贴心情
四、对一首世界语译诗的漫议

译文:

Kiam vi estas olda

Kiam vi estas olda kaj dormema
ĉe forno, prenu do la poemaron
kaj lante legu. Vian okulparon
mildan memoru en ombr' densa, prema.

Kiom multaj amis vin en junaĝo,
kaj vian belon, vere aŭ malvere;
sed unu pilgrim-animon prefere,
kaj sulkojn sur via falta vizaĝo.

Kapkline, ĉe ardaj forno-kaheloj,
murmuras pri la am' en foreskapo,
kiu promenas monte super kapo,
kaŝas vizaĝon sian inter steloj.

(译者:GZ )



漫议:

--------------------------------------------------------------
译文第一行:Kiam vi estas olda kaj dormema
英诗的原文:When you are old and grey and full of sleep
世界语大意:Kiam vi estas maljuna kaj griza kaj plena de dormo

这一行中,译者扬弃了原诗中的“grey (griza)”之意。这是译者的权利,适当的增删、浅化或深化都是译艺的手段之一。



-----------------------------------------------------------
译文第二行:ĉe forno, prenu do la poemaron
英诗的原文 And nodding by the fire,take down this book
世界语大意 Kaj kapjesante apud la fajro, prenu ĉi tiun libron

这一行世译中,译者将英语词“fire”(火)译作世界语的“forno”(火炉),这是属于译艺中的深化译法,无须多论。而“nodding (kapjesante)”的扬弃也是译者的权利。

但在这火炉前的“ĉe”的用法却值得商榷。英语的 by 在这里应作副词解,词义为“在侧,在附近”,即等于世界语的“apud”,这是非接触的。 但译者用“ ĉe ”來对译,却令人扼腕。世界语的“ ĉe ”是接触地挨着。无论是 “ ĉe fajro”,还是“ĉe forno”,都会令人联想到烤肉串。



------------------------------------------------------------------------
译文第三四行:
kaj lante legu. Vian okulparon
mildan memoru en ombr' densa, prema.
英诗原文:
And slowly read, and dream of the soft look
Your eyes had once, and of their shadows deep;
世界语大意:
Kaj malrapide legu, kaj sonĝon de la mola rigardo
Viaj okuloj havis fojon, kaj el iliaj ombroj profundaj;

原文第三行中的“ dream”,不论是把它解作世界语的“sonĝon(梦----宾格名词)”或是“sonĝo梦----主格名词)”,甚至于“sonĝi(梦----动词不定式)”,都不应是译者对译用在译文第四行的“memoru(记住) ”,至少,也应选用“rememoru(回忆)”。

另外,译文第四行中的“en ombr' densa, prema”,译者在这里添加了“prema”一词,这是为了押韵,是译者的权利。但这一串词组放在“memoru”之后,似乎位置不对。原文第四行的“and of their shadows deep (kaj el iliaj ombroj profundaj)”中,“their (iliaj)”指的是眼睛。这一串词组的大意就应是,这个“the soft look温柔的目光”是“出自(或来自)眼睛的深影”。但译者的这个“memoru en ombr' densa, prema.”似乎就只能被理解成“请你在深影中记住”,意即被祈求者是在深影中的。这就与原诗句意有很大差别了。




----------------------------------------------------------
译诗第五、六行:
Kiom multaj amis vin en junaĝo,
kaj vian belon, vere aŭ malvere;
英诗的原文:
How many loved your moments of glad grace,
And loved your beauty with love false or true,
世界语大意:
Kiom da homoj amis viajn momentojn de ĝoja graco,
Kaj amis vian belecon , kun amo malvera aŭ vera,

这两行译文中,用“ junaĝo”对译“glad grace (ĝoja graco)”无需非议。
但开头的两个词“Kiom multaj (多少的许多)”的并用,实在是个不应出现的笔误。


-------------------------------------------------------
译诗第七、八行
sed unu pilgrim-animon prefere,
kaj sulkojn sur via falta vizaĝo.
英诗的原文
But one man loved the pilgrim Soul in you,
And loved the sorrows of your changing face;
世界语大意
Sed unu viro amis la pilgrimanto Animo en vi,
Kaj amis la malĝojoj de via ŝanĝangta vizaĝo;


这里省略了第五行中出现过的“amis”。好,简练。

如将sulkojn做“皱眉”理解时,在这里是恰如其分的。但“falta(起皱纹的)”用在这里,就属对原诗的误解了。原诗的“sorrows (malĝojoj )”在这里指的似乎是“悲戚”,即使还有一个“changing (ŝanĝangta)”,也并未涉及到皱纹。况且,这里省略的动词“amis”是过去时,说明这个时间应当是处于与“她”如花盛开有众多粉丝的同一个时段,在此时段。“她”的“朝圣者的灵魂”在为民族独立的奔波中,是时常会有“哀愁悲戚”的。


--------------------------------------------------------
译诗第九、十行:
Kapkline, ĉe ardaj forno-kaheloj,
murmuras pri la am' en foreskapo,
英诗的原文:
And bending down beside the glowing bars,
Murmur, a little sadly, how Love fled
世界语大意:
Kaj klinante malsupren apud la brilanta trinkejoj,
Murmuras, iom triste, kiel Love fuĝis

这里译文中“Kapkline”中添加了“kap-”词义,这也是译者的权利。“bending down(klinante malsupren)”可以是垂头,也可以是弯腰。 但我更倾向于这是在描写年老时弯腰驼背的佝偻

但是接下来,“ĉe ardaj forno-kaheloj”,这个“ĉe(挨着)”和“ardaj(炽热的)”的连用,就真是令人啼笑皆非了。不管是“他”还是“她”,在挨着这个炽热的火炉或壁炉时,都会变成烤鸡翅的。而且原诗中的“ glowing (brilanta)”并不等同于“arda”。

另外,原诗中的“Love”是大写的,是用以专指一段爱情,还是专指爱神?


--------------------------------------------------------
译诗第十一、十二行:
kiu promenas monte super kapo,
kaŝas vizaĝon sian inter steloj.
英诗的原文:
And paced upon the mountains over head
And hid his face amid a crowd of stars.
世界语大意:
Kaj paŝadis sur la montoj super kapo
Kaj kaŝis sian vizaĝon inter amaso da steloj.

这里译者忽略了动词的时态。原诗中两个动词“paced (paŝadis)”和“hid (kaŝis)”都是用的过去时。而译者用的两个动词“promenas”和“kaŝas”却都是现在时。 时态的失真,肯定是也会造成理解上的失真的。


ip地址已设置保密
2013/3/9 20:23:25
tong
美女呀,离线,留言给我吧!
等级:版主
文章:784
积分:7243
门派:无门无派
注册:2006年8月1日
3
 用支付宝给tong付款或购买其商品,支付宝交易免手续费、安全、快捷! 点击这里发送电子邮件给tong

发贴心情
五、卢纪新作的三首汉语译诗



为了研读他人的译作,自己先研读了原作,并试作出三个汉语译文。

1)

浪淘沙 · 鬓霜失华年

鬓霜失华年,
睏盹炉前,
吟卷窈窕旧梦残。
真假情趋皆迷恋,
汝正娇妍。

唯有一忱专,
圣心颦颜。
佝偻神黯自呢喃:
爱神遁巡何处是,
峰淡星寒!


2)
虞美人·鬓霜失华年

鬓霜斑斑失华年,
睏盹壁炉前。
吟卷窈窕旧梦残。
真假情趋皆恋汝娇妍。
  
唯有憨憨一忱专,
圣心与颦颜。
佝偻神黯自呢喃:
奈何爱殇峰淡远星寒。


3)
蝶恋花·鬓霜失华年

鬓霜斑斑失华年,
睏盹炉前,
吟卷旧梦残。
窈窕影菁眼波潺,
真假情趋恋娇妍。
  
唯有憨憨一忱专,
圣心郁兰,
并愁纹颦颜。
佝偻神黯自呢喃:
爱殇峰淡远星寒。



======================================

六、对用“忆江南”词牌世译此诗的漫议
(待续)

ip地址已设置保密
2013/3/9 20:23:51
陶然
帅哥哟,离线,有人找我吗?
等级:版主
文章:215
积分:2056
门派:无门无派
注册:2006年7月11日
4
 用支付宝给陶然付款或购买其商品,支付宝交易免手续费、安全、快捷! 点击这里发送电子邮件给陶然

发贴心情

这一行世译中,译者将英语词“fire”(火)译作世界语的“forno”(火炉),这是属于译艺中的深化译法,无须多论。而“nodding (kapjesante)”的扬弃也是译者的权利。

但在这火炉前的“ĉe”的用法却值得商榷。英语的 by 在这里应作副词解,词义为“在侧,在附近”,即等于世界语的“apud”,这是非接触的。 但译者用“ ĉe ”來对译,却令人扼腕。世界语的“ ĉe ”是接触地挨着。无论是 “ ĉe fajro”,还是“ĉe forno”,都会令人联想到烤肉串。

ĉe 的用法其实很简单,评论者作出“烤肉串”的结论显得十分幼稚。我在 tekstaro网站对 ĉe la fajro 进行搜索,结果搜到若干条“烤肉串”的结果。凡事不要太绝对,更不要“扼腕”,搞清楚用法后再下结论吧!


Rezulto de priserĉo de la Tekstaro de Esperanto

Serĉis: ĉe la fajro - ignoras trafojn en/kun fremdaĵoj - montras 100 signojn - montras maksimume 100 trafojn - ne uzas signetojn - atentas usklecon

Suma nombro de trafoj: 30. La mendita maksimumo estis 100.

11 trovoj en Fratoj Grimm - Elektitaj Fabeloj

                               “Mi frostas ĉi tie ĉe la fajro, kiel ili devas frosti kaj tremi tie su
ncas bruli kun vi,” li ree pendigis ilin, sidiĝis ĉe la fajro kaj ekdormis. En la posta tago venis al
Apenaŭ li kvietigis la du ludkunulojn kaj sidiĝis ĉe la fajro, el ĉiuj anguloj venis nigraj katoj kaj
                                       Li kuŝiĝis ĉe la fajro kaj dormis ĝis la tagiĝo. Matene la reĝ
okto li ree iris en la malnovan kastelon, sidiĝis ĉe la fajro kaj rekomencis sian kanton:
alvarma. La knabo prenis ĝin el la ĉerko, sidiĝis ĉe la fajro, metis la mortinton sur siajn genuojn k
                                       Li sidiĝis ĉe la fajro, la bestoj kuŝiĝis ĉirkaŭ li. Subite ŝa
venis en la kavernon, tie sidis kelke da gigantoj ĉe la fajro; ĉiu tenis en la mano rostitan ŝafon ka
      “Malfeliĉa urso,” diris la patrino, “ekkuŝu ĉe la fajro kaj gardu vin, ke ne ekbrulu via pelto.
 kaj purigis la pelton de la urso: ĝi sin etendis ĉe la fajro kaj murmuris de plezuro. Baldaŭ ili ami
rso venis ĉiuvespere en la sama horo, sin etendis ĉe la fajro kaj permesis al la infanoj ludi kun si

3 trovoj en Fabeloj de Andersen 1

ta kaj forta, kvazaŭ ŝi estus maskita viro, sidis ĉe la fajro kaj ĵetadis en ĝin unu lignopecon post
    “Venu pli proksimen!” ŝi diris al li, “sidiĝu ĉe la fajro, por ke viaj vestoj sekiĝu.”
stis la Paskan ŝafidon. Oni nin invitis, mi sidis ĉe la fajro, iu knabo pli aĝa ol mi ĉirkaŭprenis mi

1 trovo en El vivo de ĉukĉoj

is lin al la laboro. Oni lasis lin sidi trankvile ĉe la fajro. Filip ekblindulis.

1 trovo en Quo vadis? - Unua parto

                                          sidanta ĉe la fajro, estis la maljunulo, kiu akompanis la k

3 trovoj en Infanoj en Torento

nkroj ne formanĝu la fiŝetojn. La knabinoj restis ĉe la fajro por priservi la ebriajn lagokamaradojn,
ensu tiel stulte pri ni. ... La knabinoj ekkaŭris ĉe la fajro por pretigi kafon. Dum ili kaŭris tie,
ondo, kvazaŭ tiel malproksime ... kiel pasintjare ĉe la fajro sur la monto en tiu nokto ...

1 trovo en La Respubliko

erojn, fabojn. Ili rostos mitelberojn kaj glanojn ĉe la fajro, kaj ili modere drinkos. Kaj tiel pasig

6 trovoj en La ŝtona urbo

s sidi sur malalta arbostumpo, kie ŝi povis ŝpini ĉe la fajrolumo dum ŝi aŭskultadis la rakonton. Ŝi
re konvinka provo helpi mian onklinon kardi lanon ĉe la fajrolumo.
s primaĉi unu raporton dum siaj vesperaj kunsidoj ĉe la fajro kiam alvenis la posta, kiu forpuŝis la
n mia vilaĝo ni ŝpinis nur vespere, kiam ni sidis ĉe la fajro, aŭ en aliaj hazardaj momentoj, kiam pl
kaj mi trovis tion maljusta, ke mi ankoraŭ ŝvitas ĉe la fajro dum la aliaj sklavoj ferias. Kiam Fortu
 la skafaldon por fari torĉojn, kaj flamigis ilin ĉe la fajro de la masonistoj. Tiam ni ĵetis nin en

4 trovoj en La Ondo de Esperanto

 vesperon, ekskursojn, tradician “bieran vesperon ĉe la fajro”, diskutrondojn, renkontiĝon kun redakt
: ĉiujare dum FREŜO ni organizas “bieran vesperon ĉe la fajro”, al kiu ni invitas ĉiujn apogantojn.
malhelpi al viglaj ludoj, gajaj dancoj kaj kantoj ĉe la fajro sur bordoj de kunfluiĝantaj riveroj Tiĥ
n plenigis komunaj ludoj kaj la vespermanĝo estis ĉe la fajro, ĉar okazis rostado de la kolbasoj.
ip地址已设置保密
2013/3/10 9:38:11

 4   4   1/1页      1    
网上贸易 创造奇迹! 阿里巴巴 Alibaba
Copyright ©2006 - 2018 Elerno.Cn
Powered By Dvbbs Version 7.1.0 Sp1
页面执行时间 0.08203 秒, 4 次数据查询