Malgranda Niko kaj Granda Niko

Li vestis la maljunan avinon per ŝiaj dimanĉaj vestoj, pruntis de la najbaro ĉevalon, aljungis ĝin al la veturilo, sidigis la maljunan avinon sur la malantaŭa sidloko, por ke ŝi ne elfalu dum la veturado, kaj ekveturis kun ŝi tra la arbaro. Kiam la suno leviĝis, ili troviĝis jam antaŭ granda enveturejo, kie la malgranda Niko haltis, por tie matenmanĝi.

La mastro havis tre multe da mono, li estis ankaŭ bona homo, sed tiel koleriĝema, kvazaŭ li havus en si pipron kaj tabakon.

"Bonan tagon!", li diris al la malgranda Niko "vi hodiaŭ frue metis sur vin viajn dimanĉajn vestojn!."

"Jes!" diris la malgranda Niko, "mi veturas kun mia maljuna avino al la urbo, ŝi sidas tie en la veturilo; mi ne povas konsentigi ŝin iri en la ĉambron. Ĉu vi ne donos al ŝi glason da trinkmielo? Vi devas tamen laŭte krii, ĉar ŝi ne bone aŭdas."

"Bone, mi tion faros!" diris la mastro kaj enverŝis grandan glason da trinkmielo, kun kiu li iris al la mortinta avino, kiu troviĝis en sidanta pozicio en la veturilo.

"Jen estas glaso da trinkmielo, kiun sendas al vi via filo!" diris la mastro; sed la mortinta virino ne respondis eĉ unu vorton, sed ŝi sidis tute silente.

"Ĉu vi ne aŭdas?" kriis la mastro tiel laŭte, kiel li nur povis; "jen estas glaso da trinkmielo, sendita de via filo!"

Ankoraŭ unu fojon li kriis tion saman, poste ankoraŭ unu fojon; sed ĉar ŝi tute ne moviĝis de sia loko, li fariĝis kolera kaj ĵetis al ŝi la glason rekte en la vizaĝon, tiel, ke la trinkmielo ekfluis sur ŝia nazo kaj ŝi elfalis el la veturilo, ĉar ŝi estis nur sidigita, sed ne alligita.

"He he!" ekkriis la malgranda Niko, elsaltis tra la pordo kaj kaptis la mastron je la brusto; "vi mortigis mian avinon! Rigardu, ŝi havas grandan truon en la frunto!"

"Ho, kia malfeliĉo !" ekkriis la mastro kaj interfrapis la manojn super la kapo; "ĉio venas de mia koleriĝemo! Mia kara malgranda Niko, mi donos al vi tutan buŝelon da mono, kaj mi lasos enterigi vian avinon tiel, kiel se ŝi estus mia propra, nur silentu, ĉar alie oni dehakos al mi la kapon, kaj tio estas tiel malbona!"

Tiamaniere la malgranda Niko ricevis tutan buŝelon da mono, kaj la mastro lasis enterigi la maljunan avinon tiel, kiel se ŝi estus lia propra.

Kiam la malgranda Niko kun la multo da mono revenis hejmen, li tuj sendis knabon al la granda Niko, por peti lin, ke li volu prunti al li buŝelmezurilon.

"Kio tio estas!" diris la granda Niko; "ĉu mi lin ne mortigis? mi devas mem iri kaj rigardi!" Kaj li mem iris kun la mezurilo al la malgranda Niko.

"Ha! kie vi ricevis la tutan monon?" li demandis, larĝe malfermante la okulojn ĉe la vido de la nova amaso da mono.

"Ne min, sed mian avinon vi mortigis!" diris la malgranda Niko; "mi vendis ŝin kaj ricevis pro ŝi buŝelon da mono."

"Vere bone pagite!" diris la granda Niko, kaj li rapidis hejmen, prenis hakilon kaj tuj mortigis sian maljunan avinon, metis ŝin en veturilon, veturis en la urbon, kie loĝis la apotekisto, kaj demandis, ĉu ĉi tiu volas aĉeti senvivan homon.

"Kiu li estas, kaj kie vi lin prenis?" demandis la apotekisto.

"Tio estas mia avino", diris la granda Niko, "mi ŝin mortigis, por vendi ŝin pro buŝelo da mono".

"Dio nin gardu!" ekkriis la apotekisto. "Vi certe deliras! Ne parolu tiajn aferojn, ĉar vi povas perdi la kapon!" Kaj li faris al li solidan moralinstruon, klarigis al li, kian teruran malnoblaĵon li faris, kia malbona homo li estas kaj kiel forte li meritas punon. La granda Niko tiel forte ektimis, ke el la apoteko li saltis rekte en la veturilon, ekfrapis la ĉevalojn kaj forveturis hejmen. La apotekisto kaj ĉiuj aliaj homoj pensis, ke li estas freneza, kaj tiel ili permesis al li veturi, kien li volas.

"Mi repagos al vi!", diris la granda Niko, kiam li estis sur la granda vojo; "jes, vi estos pagita, vi malgranda Niko!" Tuj, kiam li venis hejmen, li prenis la plej grandan sakon, kiun li povis trovi, iris al la malgranda Niko kaj diris: "Nun vi denove moke amuzis vin pri mi! Unue mi mortigis miajn ĉevalojn, poste mian maljunan avinon! Tio estas nur via kulpo, sed vi plu neniam faros min mokataĵo!"Kaj li kaptis la malgrandan Nikon ĉirkaŭ la korpo, enŝovis lin en la sakon, prenis ĉi tiun sur la dorson kaj diris: "Nun mi iros kaj dronigos vin!"

Oni devas iri longan distancon, antaŭ ol veni al la rivero, kaj la malgranda Niko ne estis tre malpeza. La vojo kondukis preter preĝejon, la orgeno ludis, kaj la homoj tiel bele tie kantis; tial la granda Niko demetis la sakon kun la malgranda Niko tute apude de la preĝeja pordo kaj diris al si, ke estos tre bone, se li antaŭe eniros kaj kunkantos, antaŭ ol li iros pluen: la malgranda Niko ne povas ja forkuri, kaj ĉiuj homoj estas en la preĝejo. Kaj li eniris.

"Ho ve, ho ve!", ĝemis la malgranda Niko interne de la sako; li sin turnadis tien kaj reen, sed li ne povis malligi la ligilojn. En tiu tempo preteriris la maljuna paŝtisto kun neĝblanka barbo kaj kun granda bastono en la mano; li pelis antaŭ si tutan gregon da bovoj kaj bovinoj; ili kuris sur la sakon, en kiu troviĝis la malaranda Niko, kaj la sako ren- versiĝis.

"Ho ve!", ĝemis la malgranda Niko "mi estas ankoraŭ tiel juna, kaj mi jam devas iri en la regnon ĉielan!"

"Kaj mi, malfeliĉa" diris la paŝtisto "estas jam tiel maljuna kaj tamen ne povas ankoraŭ tien veni!"

"Malligu la sakon!", ekkriis la malgranda Niko "enrampu ĉi tien anstataŭ mi, tiam vi tuj venos en la regnon ĉielan!"

"Bone, tion mi volonte faros!", diris la paŝtisto, kaj li malligis la sakon al la malgranda Niko, kiu nun tuj elsaltis.

"Ĉu vi gardos miajn brutojn?", diris la maljuna homo kaj enrampis en la sakon; la malgranda Niko ĝin ligis kaj poste foriris kun ĉiuj bovoj kaj bovinoj.

Tuj poste la granda Niko elvenis el la preĝejo kaj prenis sian sakon denove sur la dorson. Al li ŝajnis, ke la sako fariĝis tre malpeza, ĉar la maljuna paŝtisto ne pezis eĉ duonon de tio, kion pezis, la malgranda Niko. "Kiel facile oni nun povas lin porti! Tio estas rekompenco pro tio, ke mi kantis preĝon!". Kaj li iris al la rivero, kiu estis profunda kaj granda, ĵetis la sakon kun la maljuna paŝtisto en la akvon kaj kriis al li, pensante, ke tio estas la malgranda Niko: "Nu, nun vi plu ne amuzos vin pri mi!". Kaj li iris returne hejmen. Sed kiam li venis al la vojkruciĝo, li renkontis la malgrandan Nikon, kiu pelis antaŭ si sian tutan brutaron.

"Kio ĝi estas!", ekkriis la granda Niko, "ĉu mi vin ne dronigis?"

"Jes", diris la malgranda Niko, "vi ĵetis ja min antaŭ duono da horo en la riveron!"

"Kie do vi ricevis ĉi tiun tutan belan brutaron?", demandis la granda Niko.

"Tio estas maraj brutoj!" diris la malgranda Niko. "Mi rakontos al vi la tutan historion, kaj mi ankaŭ kore vin dankas pro tio, ke vi min dronigis, ĉar nun mi fariĝis tre riĉa, kredu al mi! Estis al mi tiel terure, kiam mi sidis en la sako kaj la vento fajfis antaŭ mia nazo, estis al mi tiel terure, kiam vi ĵetis min de la ponto en la malvarman akvon! Mi falis tuj sur Ia fundon, tamen mi tie ne ricevis frapon, ĉar tie malsupro kreskas la plej delikata mola herbo. Sur tiun herbon mi falis, kaj plej bela junulino en neĝblankaj vestoj kaj kun verda krono ĉirkaŭ la kapo prenis min je la mano kaj diris: ‚Tio estas vi, malgranda Niko? Nun ricevu antaŭ ĉio iom da brutoj; unu mejlon de ĉi tie troviĝas ankoraŭ tuta paŝtejo plena de brutoj, kiujn mi ankaŭ donacas al vi.’ Tiam mi rimarkis, ke la rivero estas granda vojo por la loĝantoj de la maro. Malsupre sur la fundo iradis kaj veturadis homoj de la maro en la mezon de la lando ĝis la komenciĝa fonto de la rivero. Kiel belege tie estis! kiom multe da floroj kaj da freŝa herbo estis ĉie! La fiŝoj, kiuj naĝis en la akvo, fulmorapide preterflugadis preter miaj oreloj, kiel ĉi tie la birdoj en la aero. Kiaj belaj homoj tie estis! Kaj des pli la brutoj, kiuj paŝtiĝis tie ĉe la kavoj kaj bariloj!"

"Sed kial do vi tuj suprenvenis returne al ni?" demandis la granda Niko. "Mi tion ne farus, se tie malsupre efektive estas tiel bele."

"Ha, ĝuste tio estas ja tre ruza de mia flanko", diris la malgranda Niko. "Vi aŭdis ja, kion mi rakontis al vi: la mara junulino diris, ke unu mejlon de tie sur la vojo - sub ‚vojo’ ŝi komprenas ja la riveron, ĉar ien aliloken ŝi ne povas iri - troviĝas ankoraŭ tuta paŝtejo plena de brutoj por mi. Sed kiel mi scias, la rivero havas multe da fleksoj en diversaj lokoj; tio postulus ja tro multe da superflua irado; oni povas sekve tre mallongigi al si la vojon, se oni supreniras sur la teron kaj poste iras al la rivero laŭlarĝe. Per tio mi ŝparas ja preskaŭ duonmejlon, kaj mi atingos miajn brutojn pli frue."

"Ho, vi estas feliĉa homo!", diris la granda Niko. "Ĉu vi opinias, ke mi ankaŭ ricevus marajn brutojn, se mi venus sur la fundon de la rivero?"

"Jes, tiel mi opinias!", diris la malgranda Niko, "sed mi ne povas porti vin en sako ĝis la rivero, vi estas tro peza por tio. Sed se vi mem tien iros kaj rampos en la sakon, tiam mi kun granda plezuro ĵetos vin en la riveron."

"Mi tre dankas!", diris la granda Niko; "sed se mi ne ricevos marajn brutojn, kiam mi venos malsupren, tiam mi faros al vi solidan batadon; pri tio estu certa."

"Ho ne, ne estu tiel malbona!". Ili iris al la rivero. Kiam la brutoj, kiuj havis soifon, ekvidis la akvon, ili ekkuris kiel eble plej rapide malsupren, al la trinkejo.

"Vidu, kiel ili rapidas!", diris la malgranda Niko, "ili deziregas veni returne sur la fundon!"

"Bone, helpu do al mi", diris la granda Niko, "ĉar alie vi ricevos batojn". Kaj li enrampis en grandan sakon, kiu kuŝis sur la dorso de unu el la bovoj. "Enmetu ŝtonon", diris la granda Niko, "ĉar mi timas, ke alie mi ne alfundiĝos".

"Bone!", diris la malgranda Niko, metis grandan ŝtonon en la sakon, forte kuntiris la ligilon kaj streĉis sin kontraŭ la sakon. Pum! la granda Niko falis en la riveron kaj tuj flugis al la fundo.

"Mi timas, mi timas, ke li tamen ne trovos la marajn brutojn!", diris la malgranda Niko, kaj, pelante siajn brutojn, li iris hejmen.