3.3
  Kiam la armeo enpaŝis la limlandon de Hupej provinco,la batalfervoro de la soldatoj treege altiĝis,sed samtempe ankaŭ naskiĝis nepercepteble transformiĝo en ilia penso. Ŭang Cun estis malalta dika viro,kies ronda vizaĝo,brunigita de la suno,ŝajnis fulgonigra subo de kaldrono. Ĝi estis prisemitaj de ruĝaj ŝvelaĵetoj dank' al la moskita mordo kaj ŝvita saturado dum la lastaj tagoj. Kuraĝo kaj agemo estis la ĉefaj trajtoj de lia karaktero. Sed tia obstinulo,kies penso ne konis turniĝon. En la komenco de la mobilizo li estis unu el tiuj,kiuj decidis senŝancele marŝi suden por plenumi la gloran taskon ordonitan de Prezidanto Maŭ. Dum la enketo pri la penso de batalantoj,kiam iu priskribis,ke en la sudo estas tiel varmege,ke oni povus baki farunaĵon sur la muro,li ekstaris kaj protestis:
  "Vi ŝercas! Mi ne kredas,ke oni povas baki farunaĵon sen fajro. Kien ne marŝis la armeo de Prezidanto Maŭ? Ĉu vi ne memoras la kanton:

  "Kaj en akvo ni ne dronos,
  Kaj en fajro ni ne brulos!"*

----
  *Kaj en akvo k.t.p.: el la fama kanto 'Nin ne tuŝu!' verkita de soveta poeto V. Ljebjedjef-Kumaĉ.

3.4
  Sed post la komenco de la ofensivo,oni jen duonmortis sub la brulanta suno,jen saturiĝis ĝisoste de pluvego. En la okcidenta parto de Hupej tre malofte troviĝis vilaĝoj kaj la persekutanta trupo ĉiunokte kampis sub libera ĉielo. La moskitoj en la bambuaro zumadis ĉirkaŭe kaj montriĝis pli teruraj ol la skorpioj en nordoriento. Luktinte kun ili tutan nokton,li fine endormiĝis profunde antaŭ mateniĝo,sed jen densa roso superverŝis lin kiel pluveto. Komence li intencis iom sunumi aŭ lavpurigi la vestaĵojn,sed du tagojn poste li jam tute perdis memfidon. Ĉion ĉi li ja ne timis. Li pensis: kio povus min timigi,kiu eltenis la teruran provon sur la batalkampo ĉe Ĝingĉoŭ*,kiam la salvo de maŝinpafiloj similis al fera balailo,kaj batalkamaradoj falis unu post alia apud mi. Nur iome tuŝetita,centfoje mi jam mortus. Sed ni ĉiam fiksis niajn rigardojn antaŭ nin kaj ne ĉesis pluiri. Nun venas la tempo por ekstermi fine la malamikojn kaj lasu la sunon kaj moskitojn bari al ni la antaŭeniron? Malgraŭ ĉio,oni devas persisti ĝisfine. Tamen la konfliktoj de la pensoj ĉiam plifortiĝis,kvazaŭ du hometoj interluktis en lia cerbo.

----
  *Ĝingĉoŭ: ĉefurbo de Liaŭsi Provinco ĉe Liaŭtung Golfo. Tiama militbazo de KMT-armeo.

3.9

  Liang Pin manpremis kun la venantoj. Li rigardis al la grizhara kamparanino kaj diris kun sincera tuŝiteco: "Mastrino,pruntedonu vian ŝipon al ni,ni tuj resendos ĝin post transiro."
  "Ne,samideano,tiu estas granda rivero. Vi ne havas la sperton. Mi diru inter ni,jam pli ol unu fojon mi transportis vin ruĝajn soldatojn. Ni atendis senpacience dum pli ol dek jaroj. Antaŭ duonmonato,ĉiuj ŝipoj en la rivero estis bruligitaj aŭ dronigitaj de la Kŭomintang armeo. Oni pafis ĉiutage. Se ekzistas iuj,kiuj ne dronis,tiuj certe forkuris. Ni interkonsiliĝis: 'Kiu portu la samideanojn trans la riveron?' Do ni forkaŝis tiujn ĉi atendante vian alvenon."
  Samtempe Ŭang Cun jam rekuris al la rotestro kaj vekis lin per piedfrapo,kaj kriis al li laŭtvoĉe: "Ŝipoj venas,ĉiuj!" Batalantoj vetkuris eksteren kaj ĉirkaŭis la venantojn. Varma manpremo. Gaja interparolado. Vidante ke surĉiele jam krepuskiĝas,la politika komisaro diris: "Ni eniru kaj priparolu endome."
  Li tiris la direktoron kaj iris kun peza koro sur la montdeklivon antaŭ ili. Supre estis arboj. De tie ili povis klare vidi la blankan grandan riveron.
  "Kamarado Li,kiel statas la spirito de la trupo?" la komisaro demandis.
  "Tolereble," respondis la direktoro laŭkutime sen pripenso.
  La komisaro rigardis antaŭ sin silente,kvazaŭ li estus studanta la ondantan grandan riveron. Tamen li kapskuis kaj diris kategorie: "Mi ne scivolas ĉu estas tolereble aŭ ne."

3.11

  Subite li malkovris,ke io neordinara okazas apud li. Deko da malsane flavavizaĝaj batalantoj alkuris ŝvitante kun fervoro. Ili spiris je plifaciliĝo,vidante la direktoron ĉeestanta. La direktoro turnis sin kaj demandis surprizite kial ili venas ĉi tien. Ĉu oni ne jam ordonis la administranton prepari ripozejon por malsanaj en la malfronto? Tiam elpaŝis veterana soldato. Nigra barbo plenkreskis sur lia vizaĝo. Tiel malgrasa kaj flava pro longdaŭra malario. La okuloj--eksterordinare grandaj. Liang Pin rekonis,ke tiu estas maŝinpafilisto Li Fungtung. Veterana batalanto,sed ĉiam postrestulo. Li havis lertecon sed ne ŝatis batalon. Li plurfoje petis,ke oni translokigu lin en la provizejon sed ne sukcesis. Jen li prezentis sin. Kun mano sur la ĉaprando li profunde riverencis:
  "Direktoro! En nordoriento,la tri trapasojn trans Sungari kaj kvar batalojn ĉe Sping mi partoprenis ĉiufoje. Nun oni trapasas Jangci Riveron ... Politika komisaro!" Liaj okuloj malsekiĝis kun petega mieno. "Antaŭe mi ĉiam postrestis. Nun baldaŭ liberiĝos la tuta lando,donu al mi ŝancon por min distingi sur la batalkampo! Mi nepre partoprenos,direktoro,eĉ se mi mortus en ĝi. Ne rifuzu min!"
  La severeco sur la vizaĝo de Liang Pin malaperis kaj ekbrilis alloga rideto. Li aŭskultis atente kun flanken klinita kapo kaj manoj metitaj post la dorso. Senfina blanka neĝŝtormo ekaperis en lia memoro. Li foje aŭdis tian decidan voĉon en la plej malfacila tempo,kiam mallumo ankoraŭ regis sur la ĉielo. Fiksante sian rigardon al la ŝvitgutoj,kiuj falis malrapide de sur la frunto de Li Fungtung dum lia parolado,Liang alpaŝis kaj manpremis kun li iom kliniĝante. En la brila lumo de la matena suno li vidis,ke ĉiu batalanto per decida mieno kaj firma rigardo donis solvon al lia enkore prizorgata problemo--la nova problemo en la nova cirkonstanco.

4.1

  ANTAŬ BATALO

  JANGCI Rivero brilis sub la suno. La ekleviĝanta rivero ĵus elpuŝiĝis tra San Ŝa (la tri kanjonoj) kaj ĝiaj kote flavaj akvoj torentis orienten kun mirinda rapideco. Ĝi kuregis al Hankoŭ,al Ŝanhaj kaj en la oceanon. Tie ĝiaj ambaŭ bordoj estis jam liberigitaj;ruĝaj torĉoj prilumis la fluon,sonoraj triumfokantoj ŝvebis en la aero. Nur en ĝia supra fluo la rivero ankoraŭ portis kun si la neelĉerpeblajn sangon kaj larmon de la mizera popolo. Ĝia ondaro,singultante seninterrompe tage kaj nokte,kuris jam de mil kaj dekmil jaroj. Ambaŭflanke de la rivero etendiĝas senlimaj riĉaj kampoj. Sed la homoj sur la kampoj rikoltas al si nur doloron kaj suferon. Ĉiam pli kaj pli kadukiĝas la digoj lasitaj al ni de prapatroj. La supraĵo de la rivero iĝas pli alta ol la ternivelo,kaj ĝi kuregas kvazaŭ super la tegmento de niaj domoj. Jam forpasu tiu ĉi danĝerplena epoko!
  Jen tagiĝis en la oriento. La granda rivero fluis tiel rapide kiel ordinare. Flamon vomis la suno. Neniu nubero sur la ĉielo kaj neniu birdo super la rivero.
  La observejo de la divizio troviĝis en bone ŝirmita kabaneto de fiŝkaptisto en arbaro. La ĉefo de la dua sekcio estis telefonanta.
  "Tri nul' ses! Sur la transporda malamika pozicio aperis oficiro kun du pikedanoj kaj reiris post momenta observado. Ĉe la okcidenta flanko nenio okazas." Formetinte la aŭdilon,li returnis kun teleskopo al ĉerivera aperturo de fenestreto kaj daŭrigis la observadon.