“Ĉu vhi hejmeniros, Nigra Knaĉjo?” ĉuis la junulino.

Li elŝovis sian langon kaj forlekis la pecetojn de batato sur la lipoj, kun pufiĝinta ventro.

“Ĉu via duonpatrino lasas la pordon neŝlosita por vi?” La juna forĝisto diris: “Ĉu vi enŝovos vin en pajlamason por dormi?”

Ektusinte, la knabo ĵetis pecon da batata ŝelo en fajron kaj tiradis kelkfoje la blovilon. La batata ŝelo kuntiriĝis, ekbrulis kaj plenigis la kavernon per malbonodoro de bruligo.

“Kion vi bruligas, vi bastardo?” La juna forĝisto diris: “Ne hejmeniru. Mi akceptas vin kiel mian adoptan filon. Kaj vi estas ambaŭ miaj adopta filo kaj metilernanto. Se vi sekvos min por perlabori ĉie en la mondo, mi certigas al vi bonajn manĝaĵojn.”

Antaŭ ol li finis sian parolon, aŭdiĝis trista kaj ekscitita kantvoĉo en la kaverno. Ĉe tio lia tuta korpo tuj anserhaŭtiĝis. La kantteksto eble estis la operteksto, kies komenco li aŭdis tiun tagon.

Mi sopiras al vi juna heroo lertanta en ĉevalbatalo kaj verkado de poemoj,

mi vojaĝis kun vi en mond’ spertante subĉielan vivon kaj milmiloj da mizeroj…

   La maljunulo apogis sian dorson kontraŭ kluztabulo. Alblovoj el la jutkampo filtriĝantaj tra tabulfendoj flugis super lia verto, kaj kelkaj grizaj haroj sur ĝi leĝere tremetis kontraste kun la senĉese saltantaj flamoj de karbo. Lia vizaĝo sin montris senlime sentplena, du delikataj mordmuskoloj sur liaj vangoj tordiĝis kiel lumbrikoj, kaj liaj okuloj vere similis al du ardantaj karbopecoj.

   …vi tute ne konsideron donas pri trijara kunvivado nia,

   eĉ vi rigardas mian senton al vi kiel fekaĵon.

   Mi svingas por vi ventumilon en someraj tagoj,

   piedojn viajn mi varmigas en sezono vintra,

   forgesas vi aroman meloneton

   kaj varmigan pelveton en la sin’ donitajn de mi…

   Nun kiel altrangulo, rajdas vi stalonon,

   posedas dekmil muojn da fekundaj kampoj,

   sed vi forlasas min por edziĝi kun riĉa ino.

   Mizera la virino mi ja estas…

   Kun tre maltrankvila koro kaj duonmalfermita buŝo, la junulino senpalpebrume fiksrigardis iom levitan esprimriĉan vizaĝon de la maljuna forĝisto kaj la gorĝan pomon sur lia maldika kolo, kiu facile moviĝis supren aŭ malsupren kiel hidrarga globeto. Lia trista kaj melankolia kantritmo, kiel aŭtuna pluvo, vipadis la kampon en ŝia koro. Tuj antaŭ ol ŝi ekploris, lia melodio fariĝis impona kaj senlime etendiĝanta. Ŝia koro svingiĝis kiel salikbranĉo en vento, kaj samtempe ondo de sensentemo elŝprucis de ŝia spino al ŝia verto. Pro tio ŝia korpo tre nature kliniĝis sur la ŝultron de la Eta Ŝtonhakisto. Kun briletaj larmeroj, ŝi ludis kun lia kaloplena manego, dronante en kanta teksto de la maljuna forĝisto. Lia marasma vizaĝo radiis per blindiga lumo, de kie ŝi ŝajnis trovi sian estontecon belan kiel la kanto…

   Eta Ŝtonhakisto ameme brakumis ŝin kaj malpeze premis ŝian malmolan mamon per sia manego. Li sidis malantaŭ la knabo, sed tre baldaŭ li ne plu sidis senmove, aŭskultante la orelpikan azenecan iadon de la maljunulo. Post momento li eĉ ne povis aŭdi lian iadon. Li sidiĝis sur siaj kalkanoj, kun oblikve klinita kapo, sur kiu la maldekstra okulo preskaŭ vertikaliĝis. Lia rigardo ŝajnis ungo, kiu deŝiris kaj gratis sur ŝia vizaĝo. Kiam li milde metis sian manon sur ŝian bruston, la juna forĝisto naskis fajron en la ventro, kies flamoj sin ĵetis ĝis la gorĝo kaj elŝprucis el liaj naztruoj kaj buŝo. Li sentis, ke li kaŭras sur subpremita risorto, kaj se li iomete distriĝus, li estus pafita en aeron kaj kunfrapiĝus kontraŭ duonmetro-dika pontsurfaco el armita betono de la kontraŭinunda baraĵo. Li pene eltenis, kunpremante la dentojn.

 “黑孩，回家吗？”姑娘问。

    黑孩伸出舌头，舔掉唇上残留的地瓜渣儿，他的小肚子鼓鼓的。

    “你后娘能给你留门吗？”小石匠说，“钻麦秸窝儿吗？”

    黑孩咳嗽了一声。把一块地瓜皮扔到炉火里，拉了几下风箱，地瓜皮卷曲，燃烧，桥洞里一股焦糊味。

    “烧什么你？小杂种，”小铁匠说，“别回家，我收你当个干儿吧，又是干儿又是徒弟，跟着我闯荡江湖，保你吃香的喝辣的。”

    小铁匠一语未了，桥洞里响起凄凉亢奋的歌唱声。小石匠浑身立时爆起一层幸福的鸡皮疙瘩，这歌词或是戏文他那天听过一个开头。

    恋着你刀马娴熟，通晓诗书，少年英武，跟着你闯荡江湖，风餐露宿，受尽了世上千般苦——

    老头子把脊梁靠在闸板上，从板缝里吹进来的黄麻地里的风掠过他的头顶，他头顶上几根花白的毛发随着炉里跳动不止的煤火轻轻颤动。他的脸无限感慨，腮上很细的两根咬肌象两条蚯蚓一样蠕动着，双眼恰似两粒燃烧的炭火。

    ……你全不念三载共枕，如去如雨，一片恩情，当作粪土。奴为你夏夜打扇，冬夜暖足，怀中的香瓜，腹中的火炉……你骏马高官，良田万亩，丢弃奴家招赘相府，我我我我是苦命的奴呀……

    姑娘的心高高悬着，嘴巴半张开，睫毛也不眨动一下地瞅着老铁匠微微仰起的表情无限丰富的脸和他细长的脖颈上那个象水银珠一样灵活地上下移动着的喉结。凄婉哀怨的旋律如同秋雨抽打着她心中的田地，她正要哭出来时，那旋律又变得昂扬壮丽浩渺无边，她的心象风中的柳条一样飘荡着，同时，有一种麻酥酥的感觉从脊椎里直冲到头顶，于是她的身体非常自然地歪在小石匠肩上，双手把玩着小石匠那只厚茧重重的大手，眼里泪光点点，身心沉浸在老铁匠的歌里，意里。老铁匠的瘦脸上焕发出夺目的光彩，她仿佛从那儿发现了自己象歌声一样的未来……