En mia memoro, Avo prenis min je la mano kaj promenis tien kaj ĉi tien sur kampoj, kondukante etan nigran hundon. Li tre ŝatis rigardi la ponton super la Inko-rivero. Kun sia mano sur la ŝtono de piliero, li staris ĉe la pontkapo dum preskaŭ tuta antaŭtagmezo aŭ tuta posttagmezo. Mi vidis, ke liaj okuloj ofte fiksiĝas sur la kuglotruojn sur la ŝtonplanko de la ponto.
   Dum kreskado de sorgoplantoj Avo kunportis min en sorgokampojn. La loko, kiun li ŝatis frekventi, estis ne malproksime de la Inko-rivero. Mi divenas, ke tie estis la loko, kie Avino ascendis al la ĉielo — la ordinara loko de nigra grundo estis plene saturita de ŝia sango. Tiam, kiam la malnova domo de nia familio ankoraŭ ne estis malkonstruita, Avo iutage fosis per pioĉo sub la sorparbo. Li elfosis kelkajn larvojn de cikado, pasigis ilin al mi kaj mi ĵetis ilin al la hundo, sed ĝi nur mordemortigis ilin anstataŭ manĝi ilin.
   “Kion vi elfosas, paĉjo?” demandis mia patrino, kiu pretis iri al la komunuma manĝejo prepari manĝon.
   Levinte la kapon, Avo gapis al ŝi per la rigardo kvazaŭ apartenanta al la alia mondo. Post foriro de mia patrino li daŭrigis fosadon. Li fosis grandan kavon, hakrompis dekkelkajn radikojn variajn en grandeco, forlevis ŝtontabulon kaj elprenis rustan kaj deformitan ladskatolon el la sombra sileto el brikoj. Je ekfalo sur la teron la ladskatolo tuj disrompiĝis. El ĉifona tolo vidiĝis ruĝe rusta feraĵo, pli longa ol mi. Mi demandis al li, kio ĝi estas. Li respondis: “Ho... ho... pafilo... pafilo.”
   Li metis ĝin sur la teron en sunlumo. Sidante antaŭ ĝi, li malfermis la okulojn dum kelka tempo kaj fermis la okulojn dum kelka tempo, denove li malfermis la okulojn kaj fermis la okulojn. Poste, stariĝinte, li trovis lignohakilon kaj hakis ĝin laŭvole. Fine li dishakis ĝin en feran mason kaj disĵetis parton post parto en la korto.
   “Ĉu mia panjo mortis, paĉjo?” Patro demandis al Avo.
   Avo ekbalancis la kapon.
   “Paĉjo!” kriis Patro.
   Ekpalpinte lian kapon, Avo eltiris spadon el post la postaĵo kaj hakfaligis sorgoplantojn por kovri la korpon de Avino.
   Sude de la digo aŭdiĝis intensaj pafado, kriado kaj eksplodado. Trenante Patron, Avo sin ĵetis al la pontokapo.
   El la sorgokampoj sude de la ponto elsturmis pli ol cent homoj vestitaj en griza militista uniformo. Iuj el dekkelkaj japanaj diabloj, kiuj surkuris la digon, estis pafmortigitaj, kaj aliaj trapikitaj per bajonetoj. Patro vidis, ke Taĉmentestro Leng, kun revolvero ĉe larĝa ledzono, gardite de kelkaj altkreskaj korpogardistoj, ĉirkaŭiris la brulantajn kamionojn kaj sin direktas al la nordo de la ponto. Je ekvido al li Avo eligis rikanon kaj tenis sin senmove kun pistolo en mano, starante ĉe la pontokapo.
   Leng impone aliris kaj diris: “Vi bone faris, Komandanto Yu!”
   “Vi hundido!” sakris Avo.
   “Mi alvenas iom malfrue!”
   “Vi hundido!”
   “Se ni ne alvenus ĝustatempe, vi estus tute finitaj!”
   “Vi hundido!”
   Avo direktis sian pistolon al la taĉmentestro. Tiu faris okulsignon kaj du korpogardistoj lerte deŝiris la pistolon de Avo.
   Levinte sian Browning-pistolon, Patro faris pafon, kiu trafis la postaĵon de korpogardisto kaptanta Avon.

 

我记得爷爷牵着我，我牵着一匹小黑狗，在田野里转。爷爷最喜欢去看墨水河大桥，他站在桥头上，手扶着桥墩石，一站就是半个上午或半个下午。我看到爷爷的眼睛常常定在桥石上那些坑坑洼洼的痕迹上。高粱长高时，爷爷带我到高粱地里去，他喜欢去的地方也离着墨水河大桥不远，我猜想，那儿就是奶奶升天的地方，那块普普通通的黑土地上，浸透奶奶的鲜血。那时候，我们家的老房子还没拆，爷爷有一天绰起一把锛头，在那棵楸树下刨起土来。他刨出了几个蝉的幼虫，递给我，我扔给狗，狗把蝉的幼虫咬死，却不吃。“爹，您刨什么？”我的要去公共食堂做饭的娘问。爷爷抬起头，用恍若隔世的目光看着娘。娘走了，爷爷继续刨土。爷爷刨出了一个大坑，斩断了十几根粗细不一的树根，揭开了一块石板，从一个阴森森的小砖窑里，搬出了一个锈得不成形的铁皮匣子。铁匣子一落地就碎了。一块破布里，露出一条锈得通红的、比我还要长的铁家伙，我问爷爷是什么，爷爷说：“喔——喔——枪——枪”
    爷爷把枪放在太阳下晒着，他坐在枪前，睁一会儿眼，闭一会儿眼，又睁一会儿眼，又闭一会儿眼。后来，爷爷起身，找来一柄劈木柴的大斧，对着枪乱砍乱砸。爷爷把枪砸成一堆碎铁，然后，一件件拿开扔掉，扔得满院子都是。
    “爹，俺娘死了？”父亲问爷爷。
    爷爷点点头。
    父亲说：“爹！”
    爷爷摸了一下父亲的头，从屁股后掏出一柄小剑，砍倒高粱，把奶奶的身体遮起来。
    堤南响起激烈的枪声、喊杀声和炸弹爆炸声。父亲被爷爷拽着，冲上桥头。
    桥南的高粱地里，冲出一百多个穿灰布军衣的人。十几个日本鬼子跑上河堤，有的被枪打死，有的被刺刀捅穿。父亲看到，腰扎宽皮带，皮带上挂着左轮手枪的冷支队长在几个高大卫兵的簇拥下，绕过着火的汽车，向桥北走来。爷爷一见冷支队长，怪笑一声，持枪立在桥头不动了。
    冷支队长大模大样地走过来，说：“余司令，打得好！”
    “狗娘养的！”爷爷骂。
    “兄弟晚到了一步！”
    “狗娘养的！”
    “不是我们赶来，你就完了！”
    “狗娘养的！”
    爷爷的枪口对准了冷支队长。冷支队长一施眼色，两个虎背狼腰的卫兵就以麻利的动作把爷爷的枪下了。
    父亲举起勃郎宁，一枪打中了撕掳爷爷的那个卫兵的屁股。