词海拾贝（61）

从意思上看krevi就是一个不及物动词，它的基本义是“爆裂，裂开”。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，krevi条下有很多例子，而且很多说法非常有用，如：

Li ridadis tiel, ke al li preskaŭ krevis la ventro. 他差点笑破了肚皮。

Fine krevis unu ovo post la alia (post elkoviĝo). （经过孵化后）蛋终于一个接一个地裂开了。

Krevis la lasta veziko de lia feliĉo. 他对幸福的最后幻想破灭了。

Ĉu ne povas krevi la galo? <转> 能不大动肝火吗？

La ĝis ekstremeco streĉita kordo de sentoj krevis. 感情的弦绷紧到了极度，断裂了。

krevi de furiozo 怒火万丈

Krevis la vazo antaŭ la nazo. 罐子在眼前破裂了（意为：受挫；失败；从梦幻中觉醒）

La malnova sonorilo, kiu estis falinta, krevis. 那口旧钟掉到地上，摔破了。

此外，这个词还可以用于俗语和贬义语，意思是“<俗><贬>死”，如：

krevi de petolo 淘气得要命

krevi de malsato 饿得要命

词海拾贝（62）

在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，soifi 既可以作不及物动词也可以作为及物动词，但使用时含义不同。

一、作不及物动词时的意思是“口渴，渴，想喝”，如：

Mi soifis, kaj vi donis al mi trinki. 我渴了，你们给我喝的。

La tero soifas. <转>土地干旱。

二、作及物动词时的意思是“渴望，热望，向往”，如：

soifi venĝon 渴望复仇

soifi ripozon 渴望休息

glavo sangon soifanta 嗜血的刀剑

三、作名词用的soifo用法多样，其含义与上述的两种动词用法相同，如：

havi [suferi] soifon 口渴

senti grandan soifon 感到非常口渴

senfortiĝi de soifo 渴得没有了力气；极其干渴

kvietigi la soifon 解渴

soifo al la scienco [al la scioj] 对科学 [知识] 的渴求

havi soifon legadi Esperantajn klasikaĵojn 渴望阅读世界语经典作品

词海拾贝（63）

Oni看起来很简单，但它的用法对某些学习者来说不一定很清楚，比如oni能否用于宾格，oni是单数还是复数等问题常常困扰着一些学习者。翻开《世界语汉语大词典》（王崇芳编），我们就可以找到问题的答案。

Oni用作代词（语法书上称“准名词”），表示“人们，人（指不定的人，单数或复数）”，如：

Oni tondas ŝafinojn, tremas la ŝafoj. 给母羊剪毛时，公羊也在发抖。

Pekon serĉi oni ne bezonas. 罪孽无需寻找。

Ili ambaŭ estis tiel malagrablaj, ke oni ne povis vivi kun ili. 他们两人是如此令人讨厌，人们无法和他们在一起生活。

Ne kritiku onin, ĉar oni povas ankaŭ vin kritiki. 不要批评别人，因为人家也可能批评你。

从上述最后一个例子可以看出，oni是可以用于宾格的。在词典中有这样的说明“【注1】在柴门霍夫的作品中“oni”从来不用于应带有宾格词尾的场合，但这一语言习惯并不是强制的，因为使用宾格并不违反语法规则。”

关于oni的单复数的问题，词典中也有说明“【注2】在柴门霍夫的笔下oni的表语曾出现复数形式（如：Oni estas maljustaj koncerne ilin. 人们对他们不公正 / Oni estas konvinkitaj, ke ili pereis. 人们确信他们已经丧生），但按一般的使用习惯，单数形式更为可取： Oni devas ĉiam esti preta. 人们应该随时作好准备。”

从以上的描述中我们可以作出这样的结论：1. oni与其他人称代词一样，可以使用宾格形式；2. oni 的表语可以使用单数或复数，但最好用为单数。

词海拾贝（64）

Masko是一个很有趣的词，它的意思很简单“面具，假面具”，但用于转义“伪装，假面目”的时候，其用法却丰富多彩。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）有很多这样的例子，如：

sin gardu kontraŭ la maskoj 提防伪装的人

sub la masko de amikeco 在友谊的幌子下

agi sub la masko de virto 在道貌岸然的伪装下干坏事

demeti [levi, forĵeti] sian maskon 露出真相

forŝiri la maskon de [al] iu 剥去某人的伪装，撕下某人的画皮

teni la maskon de ĝentileco 装出彬彬有礼的样子

sub la masko 偷偷地，秘密地；虚伪地

Ŝia mildeco estas nur masko. 她的温和表情只是一种伪装。

La masko de la hipokriteco kaŝas lian malicon. 虚伪的面具隐藏着他的邪恶。

其实，上述的例子都是很有实用意义的，一旦用起来我们不一定会立刻想得到这些一点也不复杂的表达方法来。

转成动词的maski用于转义（“伪装，掩盖，掩饰”）时也很有用，如：

maski siajn sentojn 掩盖自己的感情

maski la veron 掩盖真理

maskita parolo 言不由衷的话

词海拾贝（65）

在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，ĝis 的用法有两大类，一是介词的用法，二是从属连词的用法。ĝis作为介词使用时比较简单，可以分别表示时间、空间和程度上的“到，直到”，如：

Li vidas nur ĝis la pinto de sia nazo. 他只看到自己的鼻尖；他目光短浅；他鼠目寸光（表示空间）

Li laboradis ĝis profunda nokto. 他工作到深夜。（表示时间）

Mi simpligis ĝis nekredebleco la gramatikon. 我把语法简化到难以置信的程度。（表示程度）

在表示时间时，ĝis还可以表示“最后的时限”，如：

Ĝi devas estis preta ĝis sabato. 它应该最迟在星期六准备好（包括sabato，如果用“antaŭ sabato”则表示在sabato前完成，不包括sabato）

Mi penos, ke la tuta traduko estu nepre preta ĝis la fino de majo. 我将努力，把全部译文在五月底前准备好（意为不晚于五月底）

当 ĝis作为从属连词使用时，ĝis表示“一个持续行为直到另一瞬间行为发生时结束”，如：

Ĝi flugis alte en la aeron, ĝis ĝi fine tute malaperis for de la okuloj. 它在空中飞翔，直到完全消失在视野之外。

Ili levis sian voĉon kaj ekploris, ĝis ili jam ne havis forton por plori. 他们放声大哭，直哭得没有力气。

Oni ne devas atendi, ĝis la domo renversiĝus. 人们不该坐等自家的房子倒塌。

词海拾贝（66）

Fingro 是一个大家都很熟悉的词，基本义是“指，趾”。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中有不少值得我们记忆的例子，当然有些例子超出“指，趾”的含义，而使用了其他意思或转义。我们看看下面这些比较有用的例子：

iri sur la fingroj de la piedoj 踮着脚走

Ili promenis, interkroĉite per la fingroj. 他俩手指相扣着一起散步。

kalkuli laŭ la fingroj 掰着指头 [屈指] 计算

Li minacas per fingro en la poŝo. 他用藏在口袋里的一个指头威胁（意为：色厉内荏）

ne movi unu fingron 一个指头都不动一下；什么也不干；不出一点力

havi ion sur la pinto de la fingro 已把某事准备妥当

meti la fingron sur ion <转> 找到某物；猜到，猜出

tuŝi ion kvazaŭ per fingro 好像能用手指触到似的；看清某事物；对某事物确定不移

bruligi siajn fingrojn <转> （因管闲事或鲁莽参预一件事情）吃苦头或吃亏；招惹是非

La manikoj estas tro longaj je unu fingro. 袖子长了一指的宽度。

词海拾贝（67）

在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，truo 是一个再简单不过的名词了，但涉及到这个词的谚语和表达法却很精彩，现撷取部分例句大家来共同分享：

Sakon kun truo vi neniam plenigos. 有破洞的袋子，你永远也装不满。（谚语）

ŝiri truon en sia vesto 把衣服撕了一个口子

Pri la ŝtrumpa truo scias nur la ŝuo. 只有鞋才知道袜子有洞。（谚语）

malbona vojo kun multe da truoj 坑坑洼洼的路

En fremda tegmento li flikas truon kaj en propra ne vidas la fluon. 给人房顶补窟窿，不见家里漏得凶。（谚语）

drinki kiel truo 像个无底洞似地喝；喝个没完；酗酒无度

fosi unu truon, por plenigi alian <转> 挖洞填洞（意为：借债还债）；拆东墙补西墙

Li havas truon en la manplato. 他手上有个洞；他花钱大手大脚 [挥霍浪费]

Truon de l’ honoro flikos neniu tajloro.  没有一个裁缝能补好名誉上的破洞。（谚语）

truo sur truo 满是窟窿

词海拾贝（68）

我们在使用词汇时常常只记住了它的最常用的意思，而忽略了其他意思。如 trakti，在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中就有四种不同的意思，如果做不到粗略地了解这个词的除常用意思外的其他意思，我们就不可能完整地掌握这个词。这四种意思分别是：

1. “谈判，商谈，磋商，洽谈”：

trakti kun iu pri io 和某人商谈某事

Li estis sendita, por trakti pri la aĉeto. 他被派去洽谈采购。

trakti negocojn kun iu 和某人谈一笔生意

2. “待，对待，看待”：

trakti iun sincere 待人诚恳

Ili traktis min kiel sian familianon. 他们待我如家人。

trakti serioze sian taskon 认真对待自己的任务

3. “阐述，探讨，论述”：

Tiun problemon oni povas trakti en diversaj manieroj. 人们可以用各种方式阐述那个问题。

Jen estas mia opinio pri la traktata punkto. 这是我对所探讨的论题的看法。

La teatraĵo traktis pri du geamantoj. 这部戏讲的是一对恋人的故事。

1.       “【技】处理，处置；加工；治疗”：

La psikiatro traktis la pacienton per hipnota metodo. 精神病科医生用催眠法治疗病人。

Oni povas solvi la substancon, traktante ĝin per acido. 人们可以用酸处理的方式来溶解物质。

trakti metalon per varmigado 对金属进行热处理

词海拾贝（69）

Taŭgi 作为不及物动词使用，不应该有多大问题。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，taŭgi 有三方面的含义，用法趋于简单，有些搭配和用法值得我们注意：

1. “（指物）适合（用途），合用”：

Ne ĉiuj fruktoj taŭgas por la manĝado. 并非所有果子都可食用。

La rozoj taŭgas nur por rigardi kaj flari ilin. 玫瑰只可用来观赏和闻香。

Kio servas por ĉio, taŭgas por nenio. 对什么都可用的，对什么都不适用。（谚语）

Por kio taŭgas kuri? 跑有什么用？

2. “有（使用）价值，可用于，有用”：

Esperanto tute taŭgas praktike. 世界语完全有实践价值。

Unu vido taŭgas, pli ol dek aŭdoj. 见一次胜过听十次；百闻不如一见（谚语）

Ilo el oro taŭgas por ĉiu laboro. 用金子做的工具是万能的。（谚语）

3. “（指人）有能力（做某事），胜任，适合于”：

Mi konvinkiĝis, ke mi por la komuna medicina praktikado tute ne taŭgas. 我确信我完全不适合做一个普通医科的开业医生。

Ili estis enuigaj, neniu taŭgis por kompanio. 他们都令人讨厌，谁也不适合和我作伴。

在实践中，作形容词用的taŭga 用的场合比较多，如：

Esperanto montriĝis kiel lingvo taŭga en ĉiuj rilatoj. 世界语被证明为一种各方面都合用的语言。

Li estis la sola taŭga prezidanto. 他是唯一胜任的主席。

Li estas taŭga instruisto por la gramatiko. 他是一位合格的语法教师。

词海拾贝（70）

我对kompanio这个词没有深入的了解，最近在阅读国外书籍时才发现，kompanio除了我所知道的“公司；【军】连队”外，还有更为有用的含义和表达。我们可以从《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中撷取一些例子看看：

1.“【商】合股，合伙；合伙者们”：

fondi kompanion 合股（成立公司等）

fari kompanion kun iu 和某人合股，同某人合伙

2.“【商】公司，商社”：

akcia kompanio 股份公司

kompanio kun limigita respondeco 有限责任公司

3.“结伴，作伴，陪伴，陪同，相陪”：

en kompanio de 在……陪同下

havi kompanion kun iu 有某人作伴，与某人结伴

Mia animo kaj mia korpo marŝas en kompanio. 我的灵魂与我的身体结伴而行。

Kun kia kanajlaro mi nun estas en kompanio! 我现在是和什么样的一群坏人作伴啊！

4.“（指人）一群，一伙，一帮，一队，一类”：

Neniam antaŭe li estis en tia needukita kompanio. 他过去从来没有跟这帮没有教养的人来往过。

Tie ni havas eĉ nian propran kartan kompanion. 在那里我们甚至有我们自己的扑克牌牌友。

Li ne povas esti kalkulata al nia kompanio. 他不能算是我们圈内的人。