La literaturaj sekvantoj de L. L. ZAMENHOF estis multnombraj, tiel ke oni eĉ povas grupigi ilin laŭ iuj tipaj komunaj trajtoj en la t.n. skolojn, kies anoj distingiĝas en sia verkado disde aliuj grupoj laŭ enhavaj kaj formaj vidpunktoj. Oni povas distingi tri ĉefajn skolojn；

柴门霍夫有众多的文学追随者，因此人们甚至可以按照某些典型的共同特征对其进行分类，也就是把他们分成所谓的流派，这些流派的成员们在创作的内容和形式上与其他流派有别。可以分为三个主要的流派：

   La unua estas la slava skolo, al kiu apartenas la plej unuaj literaturistoj, parte samaĝuloj de L. L. ZAMENHOF (V. N. DEVJATNIN, A. KOFMAN, F. ZAMENHOF,  F. ZAMENHOF, L. BELMONT, k.a. )

第一个是斯拉夫学派（la slava skolo），最初的世界语文学家都属于这个学派，其中有部分人(V. N. DEVJATNIN, A. KOFMAN, F. ZAMENHOF,  F. ZAMENHOF, L. BELMONT, 等等 )是柴门霍夫的同龄人。

   La slava skolo daŭris ekde la ekesto de Esperanto ĝis la jaroj 1916 – 1920. Karakterizas ĝin la sendependo disde la francaj “logikaj” lingvokliŝoj kaj aukaŭ relative abundo je puraj lirikaj voĉoj.

斯拉夫学派形成于于世界语初始阶段并一直持续到1916-1920年间。其特征是不依附于法语式的“逻辑”语言条条框框，也拥有相当丰富的纯粹抒情诗的笔调。

 Inter la jaro 1890 – 1902 aktivis modesta norda skolo, al kiu apartenis ĉefe prozverkistoj.

1890-1902年间活跃着文风简朴的北方学派（norda skolo），这一学派以散文作家为主。

   Post 1900 ĝis proksumume 1920, paralele kun la slava aktivis la franca skolo; la ĉefa kerakterizaĵo de ĝiaj anoj estis la inklino al eseoj kaj artikoloj, krome beletra prozverkado. Ĝiaj plej signifaj anoj estis L. de BEAUFRONT, C. BOURLET, T. CART, E. BOIRAC, H. VALIENNE, E. PRIVAT, k.a.

  1900年至1920年前后，与斯拉夫学派并存的还有法国学派，其成员的主要特点是偏爱杂文、短文和纯文学的散文写作。最重要的成员有L. de BEAUFRONT, C. BOURLET, T. CART, E. BOIRAC, H. VALIENNE, E. PRIVAT等等。

SLAVA SKOLO

斯拉夫学派

 Antoni GRABOWSKI (1857 - 1921), polo, kemia inĝeniero, poligloto (li pli-malpli bone sciis proks. 30 lingvojn), ellernis ankaŭ Volapuk, sed forlasis ĝin vidante, ke volapukistoj scias nur skribi, sed ne paroli la tro malfacilan lingvon. Kiam aperis la Unua libro, li tuj konatiĝis kun ĝi kaj entuziasmiĝinte pri la strukturo de Esperanto, tuj eklernis ĝin kaj post nelonge li jam vizitis Doktoron L. L. ZAMENHOF kaj alparolis lin en flua Esperanto. Tio estis la unua konversacio en Esperanto ekster la Zamenhofa familio.

安东尼·格拉波夫斯基（Antoni GRABOWSKI）（1857-1921）波兰人，化学工程师，通晓多种语言（熟知约30种语言），也学会了沃拉匹克语，但看到沃拉匹克语者只能写而不能说这种困难的语言时，他便放弃了这种语言。《第一书》（Unua libro）问世后，格拉波夫斯基很快得到这本书，他对世界语的结构情有独钟，立刻就投入学习。不久他就去拜访了柴门霍夫博士并用流利的世界语与之交谈。这是第一次在柴门霍夫家庭外的世界语会话。

En la unuaj jaroj GRABOWSKI fidele helpis al L. L. ZAMENHOF en ties literatura agado. Li estis la dua kaj la plej grava pioniro de Esperanta literaturo.

最初几年，格拉波夫斯基（GRABOWSKI）给予过柴门霍夫的世界语文学活动十分忠诚的帮助。他是第二位，也是最重要的世界语文学先驱。

GRABOWSKI estis longe prezidanto de pola E-Societo. Dum kelka tempo li staris frunte de la “reformema ondo”, vidante la kaŭzon de malrapida disvastiĝo de Esperanto en ĝia malperfekteco. Tiu ĉi lia reformemo videblas en la lingvo de La liro de esperantistoj (1893). Sed post la decida voĉdonado en 1894 li rekonis la fundamentajn principojn kaj fariĝis ilia firma defendanto. Ekde 1908 li estris la gramatikan sekcion de la Akademio. Tamen el ĉiuj liaj aktivecoj la plej grava estis lia literature agado. En tiun ĉi epokon apartenas liaj du gravaj vortaroj: Granda vortaro Esperanta-pola kaj Granda vortaro pola-Esperanta, ambaŭ aperintaj en 1910.      

格拉波夫斯基（GRABOWSKI）曾长期担任波兰世界语协会主席。当他看到世界语因不甚完美而发展缓慢时，他曾一度站在“改革浪潮”的风口浪尖上。他的改革倾向在《世界语者的诗琴》（La liro de esperantistoj）一书的语言中可窥一斑。但在1894年的最终表决之后，他认识到了世界语的基本原则，并成为世界语坚定不移的护卫者。自1908年起他主管世界语学院语法方面的工作，但他最重要的活动还是在文学方面。他撰写的两部重要的词典《世界语波兰语大词典》和《波兰语世界语大词典》都属于这一个阶段的作品，均于1910年出版。

GRABOWSKI verkis nur kelkajn originalajn poemojn, inter kiuj la plej konata estas la himneca Tagiĝo, kvazaŭ la dua esperantista himno. Ili troveblas en El Parnaso de popoloj (1913) internacia poezia antologio de 6 originalaj kaj 110 tradukitaj poemoj el 30 lingvoj.

格拉波夫斯基（GRABOWSKI）的原创诗歌只有几首，其中最为大家熟悉的是带有圣歌味道的《黎明》（ Tagiĝo），仿佛就是世界语的第二首圣歌（第一首圣歌自然就是柴氏的《希望》啦---译者注）。他的原创诗歌可见于《来自民众的诗坛》（El Parnaso de popoloj ）（1913）一书。该书是一部颇具国际性的诗集，其中包括格氏的6首原创诗歌和译自30种语言110首诗歌

La trunko de la literatura aktiveco de GRABOWSKI estas tradukado. Liaj plej gravaj tradukoj estas La neĝa blovado de PUSKIN (1888), La gefratoj de GOETHE (1889), La patro de pestuloj de SLOVACKI (1905), Mazpeza de SLOVACKI (1912), prezentita dum la 8-a Universala Kongreso en Krakovo en 1912. Tie estis prezentita ankaŭ la opero Halka de MONIUSZKO en lia traduko. Mencienda estas ankaŭ lia Nova antologio (1909).

格拉波夫斯基（GRABOWSKI）的主要文学活动是翻译。1912年在克拉科夫（Krakovo）召开的第八届国际世界语大会期间展示了他最重要的译作，其中有普希金（PUSKIN）的《暴风雪》（La neĝa blovado）（1888）、歌德（GOETHE）的《兄弟姐妹》（La gefratoj）（1889）、斯沃瓦茨基（SLOVACKI）的《鼠疫患者的父亲》(La patro de pestuloj)（1905）和《马兹配扎》（这两部书名无法确定--译者注） 以及他翻译的莫纽什科（MONIUSZKO）的歌剧《哈尔卡》（ Halka）。值得一提的还有他的《新诗集》（ Nova antologio）。

La traduka majstreco de GRABOWSKI kulminas en Sinjoro Tadeo de MICKIEWICZ (1918). Per ĝi li fariĝis la “Patro de la Esperanta poezio ”. Li ekuzis la lingvon tre inventema kej kuraĝe – li enkondukis novajn vortojn, iniciatis verbigon de substantivoj kaj adjektivoj, la adjektivn uzadon de e-finaĵaj substantivoj, k.a. GRABOWSKI estis majstro de verstekniko, laŭ TARKONY “inĝeniero de ritmo kaj rimo, kuraĝa inventisto de esprimo” . Liaj tradukoj ankoraŭ hodiaŭ estas mirindaj, kvankam la lingvo dume evoluis kaj aperis novaj poetoj. La ritmoj ĉe li estas abundaj kaj la rimoj riĉaj kaj variaj. Liaj tradukaĵoj krom tio estas fidelaj. Oni povas diro, ke la granda talento kaj fervora laboremo de A. GRABOWSKI multe helpis al Esperanto atingi tiun nivelon kaj literaturan uzeblecon, kiun ĝi havas hodiaŭ.

格拉波夫斯基（GRABOWSKI）翻译的精湛技艺在亚当·密茨凯维奇的（MICKIEWICZ）《塔杜施先生》（Sinjoro Tadeo）的世界语译本中发挥到了极致，他因此成为“世界语诗歌之父”（ “Patro de la Esperanta poezio ”）。于是，他开始大胆和创新地使用世界语：引入新词、倡导名词和形容词的动词化等等用法。格拉波夫斯基是诗歌艺术的大师，塔科尼（TARKONY）将他誉为“韵律和韵脚的工程师、语言表达勇敢的发明家”。尽管语言在发展，新诗人不断涌现，但他的译作至今仍然令人惊叹。他的作品中韵律形式丰富多彩，韵脚富于变化，除此之外，译文也十分忠实。可以说格拉波夫斯基伟大的天赋和工作热忱极大地帮助世界语达到今天的水平和推动了文学在世界语中的使用。

Kazimierz BEIN (1872 - 1959) , pola okulkuracisto, estis la tria fundamentkonstruanto de la Esperanta literaturo. Li verkis kaj estas konata sub la pseŭdonimo KABE.

卡齐米日·贝因（Kazimierz BEIN）（1872-1959），波兰眼科医生，是第三位世界语文学的奠基人，他以卡贝的笔名进行创作，为人们所熟知。

Li fariĝis esperantisto nur en 1903, sed tuj fervore eklaboris kaj en 1906 li jam estis vicprezidanto de la Akademio. En 1910 aperis lia Esperanta-Esperanta Vortaro de Esperanto en kiu li tre klare difinas la vortojn. La Vortaro ludis grandan normigan rolon kaj fariĝis la fundamento de Plena Vortaro kaj la ĉefa fonto, el kiu ĉerpis la aŭtoroj de nacaj vortaroj.

  卡贝只是在1903年才成为世界语者，但他立刻就满怀热忱地投入工作，1906年他就已经成为世界语学院的副主席。1910年他的《世界语-世界语词典》（Esperanta-Esperanta Vortaro）出版，他在这部词典中对词汇作出了清晰的定义，这部词典对世界语的规划起到了极大的作用，成为《全解词典》（Plena Vortaro）的基础，也成为种种世界语-民族语词典的编撰者们取材的源泉。

Konvinkita,  ke la lingvo pli multe profitas el la traduklaboro, KABE decidis sin plejparte al tradukado de prozo.

  卡贝确信世界语从翻译中获益匪浅，于是他把主要精力都放在了散文的翻译上。

Liaj plej signifaj kaj konataj tradukaĵoj estas La interrompita kanto de Eliza ORZESZKO (1905), Elektitaj fabeloj de Grimm (1906), La Faraono de Boleslaw PAUS (1907), Pola antologio (1906), kiun li tradukis kaj redaktis, lia ĉefverko, Versaĵoj en prozo (1907) kaj Patroj kaj filoj (1907) de TURGENEV.

他最具价值和广为人知的译作有艾丽莎·奥尔热什科（Eliza ORZESZKO）的《中断的歌》（La interrompita kanto）（1905）、《格林童话选》（Elektitaj fabeloj de Grimm）（1906）、布鲁斯（Boleslaw PAUS）的《法老王》（La Faraono）（1907）和他翻译和编辑的《波兰文选》（Pola antologio）、他的代表作《散文中的诗句》（Versaĵoj en prozo）以及屠格涅夫（TURGENEV）的《父与子》(Patroj kaj filoj )（1907）。

La originalaj verkaĵoj de KABE – nemultaj kaj negrandaj – aperis en lia Unua legolibro (1907).

卡贝的原创作品数量不多、篇幅不大，均发表在他的《第一读物》（Unua legolibro）（1907）里。

La tradukaĵoj de KABE estas diafane klaraj, fluecaj, ili impresas kiel originalaĵoj. Precipe per la traduko de granda historia romano La Faraono li gajnis por si la epiteton “Patro de la Esperanta stilo”. Per la 3- volume La Faraono KABE ne nur riĉigis la Esperantan literaturon, sed multe helpis al la popularigo de tiu ĉi granda verko ekster Pollando. Krom tio el la vidpunkto de stilo ĝi fariĝis modelo kaj por originalaj aŭtoroj kaj por tradukantoj. Ĝi havis tre favoran influon je la evoluo de la literature Esperanto. En 1957 ĝi estis reeldonita la 3-an fojon, oni povas aserti, ke la lingvo kaj stilo de KABE ĝis nun ne fariĝis arkaika, sed estas viva kaj modela.

卡贝（KABE）的译作文笔清晰流畅，仿佛就是读原创作品一样。尤其是他凭借伟大的历史小说《法老王》（La Faraono）的译著为自己赢得了“世界语文体之父（ Patro de la Esperanta stilo）”的美誉。他翻译的三部《法老王》不仅丰富了世界语文学，而且还极大促进了这部伟大作品在波兰本土之外的流行。而且，这部译著成了世界语原创作家和翻译家们文体的典范，对世界语文学的发展产生了积极的影响。1957年这部译著第三次再版发行。可以说，卡贝的语言和文体至今没有过时，依然是具有生命力的典范。

En 1911, kiam lia gloro kulminis, KABE je granda miro kaj konsterniĝo de la tutmonda esperantistaro subite forlasis la movadon kaj sian traduklaboron. Ĝis hodiaŭ ne estas tute klara tiu ĉi lia decido. Ĉiukaze, la nomo de KABE fariĝis kvazaŭ sinonimo de apostato kaj similaj forlasintoj de la Esperanto-movado estis nomataj “kabe-oj” kaj “kabeiĝi” signifas fariĝi malfidela al la esperantista afero. Tamen, malgraŭ tiu ĉi fakto, KABE apartenas kun GRABOWSKI al la plej elstaraj kunfondintoj de la Esperanta klasika literaturo.

1911年，当卡贝的辉煌如日中天时，他突然离开了世界语运动和他的翻译工作，这一举动令世界语界惊诧和惶惑。他为什么作出这样的决定至今仍是个谜。无论如何，卡贝的名字于是便成了“变节”的代名词，类似于卡贝离开世界语运动的人都被称为“kabe-o" ，而 "kabeiiĝi" 则包含了“背弃世界语事业”的意思。然而，尽管如此，卡贝仍与格拉波夫斯基同属于世界语古典文学最杰出的缔造者。 

Krom la menciitaj titoloj KABE verkis multajn artikolojn por diversaj gazetoj.

除上述提及的书名外，卡贝还为各种刊物撰写文章。