世汉编写札记3:
什么是merkato?
——再谈PIV释义的精当
“merkato”是什么?当然是“市场”。那么,什么是“市场”呢?按《现代汉语词典》(第5版)的释义,“市场”有两个义项:
市场
①商品交易的场所:集贸~
②商品行销的区域:国内~│国外~ ◇悲观主义的论调,越来越没有~。
在我编写的《世界语汉语大词典》中,这两个义项分别译为:
① bazaro; vendoplaco ② merkato
很明显,世界语中的“merkato”大致相当于《现代汉语词典》中“市场”的第二义项,但又不完全对应。
我无意贬低《现代汉语词典》的质量和使用价值。但它给“市场”所下的两个定义确实不能涵盖我们日常语言中“市场”的种种用法,如“市场经济”、“市场竞争”、“金融市场”、“市场行情”等,都与“商品交易的场所”或“商品行销的区域”没有直接关系,更不用说 “市场调节”、“市场机制”、“市场疲软”、“市场预测”、“买方或卖方市场”、“共同市场”等词语。
现在让我们再来看一看PIV是怎样给“merkato”下的定义的:
*merkat|o EM 1 La tuto de propono kaj postulo rilate al iu varo aŭ grupo de varoj: invadi la Brazilan merkaton; serĉi novajn merkatojn; studo pri la merkatoj; la merkato de la lano, de la kotono; ĵeti gradajn kvantojn sur la merkaton; la sukermerkato estas saturita. ↘ merkatanalizo, merkatesploro. 2 En borso, stato de la propono kaj postulo: la merkato de la (paper)valoroj, de la mono; la merkato falis, estas firma; la oficiala, la libera merkato; la kontanta, la templima merkato; (analoge) la nigra merkato (de varoj malpermesitaj, oficiale taksitaj aŭ malfacile troveblaj, kaj neleĝe vendataj je alta prezo).
merkatado Tuto de la agoj ĉe movado de varoj de produktisto al konsumanto.
merkatiko Tekniko por krei klientaron por ĉiuspecaj varoj aŭ servoj, kreante la senton, ke ili estas bezonataj.
merkatkonforma EK Konforma al la postuloj de t.n. libera merkato: merkatkonforma instrumento de mediopolitiko estas t.n. ekoimposto.
surmerkatigi Disponigi varojn aŭ servojn al eventualaj klientoj.
labormerkato Tuto de la faktoroj, kiuj influas proponon kaj postulon de laboro,.