Kredeble, la unua penso de cxiu fugxinta malliberulo estas reveni hejmon, viziti siajn gepatrojn, ricevi ilian protekton kaj materialan helpon. Tiun tagon mi forveturis de Shijiazhuang. Mia unua deziro estis reveni hejmon, viziti al miaj gepatroj kaj poste komenci mian vivon de vagabondo.
    可能所有逃跑出来的囚犯首先想到的去处是回家看看，得到父母的庇护和接济吧。那天离开了石家庄，我首先想的是回一趟家，见见我的父母，然后再走上流浪的生涯。
    Mi pacience atendis gxis la nokto vualis cxie, nur tiam mi revenis al la hejmo.
    Mia pliagxa fratino kaj sxia edzo ambaux laboras en la projekta instituto. Ilia hejmo trovigxas en vilagxo Guanzhuang, je la loko 20 km distanca de Pekino al Tongzhou-gubernio. Post fondigxo de CxPR, sxtato konstruis tie grandampleksajn kvartalojn de etagxdomoj, kie logxas oficistoj de la centraj sxtataj institucioj kaj iliaj familianoj.
Per la plej malfrua auxtobuso mi veturis al Guanzhuang. Venante al la hejmo de mia pliagxa fratino, antaux la pordo mi tamen multe hezitis, sen kuragxo por frapi sur la pordo.
    我是等到夜色降临之后回家去的。我姐姐和姐夫都在设计院工作。他们的家在北京去通县二十里远处的管庄。解放后国家在那儿盖了大片的楼房，中央和国家机关的干部家属们都住这。但是，我乘坐的最后一趟公共汽车到了管庄，到了姐姐家门口，我却犹豫再三不敢敲门。

    En la somero de 1957, en diversrangaj institucioj de Lanzhou okazis unue la libera esprimado de opinioj, poste la batalo kontraux dekstruloj, kaj en la novembro mi estis etiketita kiel dekstrulo. En la komenco, fakte mia nomo ne trovigxis en la nomlisto de la kondamnitoj sendotaj al Jiabian-ravino, cxar mi estis nur ordinara sed ne ekstrema dekstrulo. Mia klasa origino estis el familio nur de malnova oficisto. Kvankam mia familio ne estis proleta, tamen ankaux ne tiu de bienulo aux kapitalisto, tial mi ne vicigxis inter la kondamnitoj sendotaj al Jiabian-ravino.
    1957年的夏季，兰州市的各级机关大鸣大放和开展反*右斗争，到了11月，我就被定为右*派。最初，我并未列入去夹*边沟的名单之中，因为我是个一般的右*派，不是极*右分子。我的家庭出身也仅仅是旧职员，虽不是无产阶级家庭，但也不是地主资本家，所以我未列入去夹*边*沟的名单。

    Mia parolo sonas vere forta.
    La gvidantoj ankoraux neniam renkontis tian okazon, la policano eble ankaux neniam vidis tiel rigidnukan dekstrulon, tial en la unua momento ili cxiuj mirstultigxis.
    La policano ne kuragxas facilanime aresti min.
    Oficistoj de la Sporta Komisiono paligxis en komuna mutigxo.
    Eble post unu aux du minutoj da silentado, la gvidanto parolis: "Nun cxesigxas hodiauxa kunveno. Lasu Li Xiangnian unue kvietigxi, reveni por iom da meditado. Ni traktos tion morgaux."
    我的一席话说得铿锵有力。领导还没遇到过这样的事，那警察可能也没见过这样的右*派，一时间他们愣住了，警察也不敢贸然上前抓我，体委的干部们也都寂静无声哑然失色。大概静了一两分钟，领导才说了一句：会就先开到这里吧，叫李祥年先冷静冷静，回去考虑一下，明天再说。
    Morgaux? Cxu mi devas atendi gxis morgaux? Laux mia supozo, post fino de la kunveno ili certe petos instrukcion de la supera institucio. Se la superuloj donus tian respondon ke perforte sendu al Jiabian-ravino la dekstrulon kiu malobeas la decidon far organizo, por mi la morgauxo estas tro malfrua!
    明天?哪能等到明天!我估计散会之后他们就要请示上级，如果上级回答对不服从组织处理的右*派强行扭送夹*边*沟，明天可就晚了!

    Post fino de la kunveno mi tuj rapidis al la fervoja stacidomo, acxetis bileton. Mi revenis al mia logxejo nur en la tempo kiam cxiuj oficistoj jam foriris post fino de laborhoroj. Mi volvis mian litajxon, vokis triciklon sendi tion al la fervoja stacidomo. En la sama nokto mi jam enigxis vagonon de la trajno n-ro 44, kiu kuris rekte al Pekino.
 Venante al la hejmo de mia pliagxa fratino en Pekino, mi ne kuragxas diri al ili la veron. Mi nur mensogis ke mi revenas por viziti familianojn. Kial mi ne kuragxis diri la veron? Cxar mia patrino havas aktivan ideologion --- sxi estas kadro en la Komitato de Logxantoj de la kvartalo, la tiel nomata Strata Aktivulino-Maljunulino.
Pro sia aktiva laboro sxi estis honorita per granda rugxa floro. Mia patro, kvankam restas hejme nelabora, tamen li estas tre timema, cxar li estis funkciulo en la malnova erao. Li cxiam havas la timon ke malfelicxo eventuale baldaux okazos.
    散会之后我就去了火车站，买了车票。傍晚等到机关下班之后回到宿舍，把被褥卷起来，叫个三轮送到火车站，当夜就上了44次列车，直奔北京。到了北京姐姐家里，我不敢说实话，就说是回家探亲来的。为什么不敢说呢?就因为我妈思想积极——她是街道居民委员会的干部，就是人们常说的街道老大妈。她因为工作积极还戴过大红花呢。我父亲虽说赋闲在家，但胆子小得很。旧职员嘛，唯恐有什么祸事临头。

    En 1957, post kiam mi farigxis dekstrulo, mi sendis leteron al mia patro, skribante ke la batalo kontraux dekstruloj iras intense kaj mi estas kritikata.
En sia respondletero mia patro ja tiel skribis: Estas negrave se vi ricevis nur kritikojn sen nomumo de dekstrulo. Mi restis en hejmo, sub moroza humoro, sen laboro, cxiutage do sekvis mian patron intervidigxi kun liaj amikoj amatoroj de pekina opero, per kantado de pekina opero pasigi la tempon.
    五七年我被定为右*派之后，我曾写过一封信给父亲，说反右斗争激烈得很，我受批判了。我父亲回信中就说过这样的话：只要不定为右*派，挨批判没关系。我在家里待着，心情不好，又没事干，就每天跟着父亲出去，会他的那些票友，唱戏，消磨时间。
    Mi restis en hejmo unu monaton. Fine la oficiala letero de la Sporta Komisiono de Lanzhou venis al la Kompartia Komitato de la projekta instituto.
    La gvidanto do alvokis mian bofraton. Mia bofrato diplomigxis el Furen-a Universitato. Li devenis de burokrata-kapitalista familio, tiam funkcias kiel la cxefingxeniero en la projekta instituto. Ankaux li estas tre timema.
    Lia gvidanto ekparolis: "Cxefingxeniero Lin, vi havas aktivan ideologion, kaj strebas progreson politike, sed kial vi nutras en via hejmo dekstrulon profiteman senlabore, kiu estas ecx kondamnito por reedukado per punlaboroj?"
    Mia bofrato respondis: "Sed mi scias nenion pri tio!"
    在家里待了一个月，兰州市体委的公函寄到建工部设计院党委了。领导就找我姐夫了。我姐夫是辅仁大学毕业的，家庭出身官僚资本家，这时在设计院当总工程师，胆子也小得很。领导对他说，林总，你思想挺积极的，政治上要求进步，家里怎么养了个不劳而获的右*派分子，还是劳教分子。我姐夫说我不知道这事呀。

    La gvidanto do ordonis al mia bofrato ke li tuj forsendu min al reedukado per punlaboroj. Reveninte hejmen, mia bofrato raportas tiun aferon. Cxiuj membroj de la tuta familio tuj konsternigxis mutaj. Mia patro ecx ne vespermangxis.
    En la nokta horo por dormi, mia patrino kaj pliagxa fratino kune parolis al mi, persvante: "Vi devas reveni al Lanzhou, ni pagos por via trajna bileto."
    Mi respondis per nenia rifuzo, cxar mi bone scias ke se mi ankoraux logxas cxitie, tio kauxzos malutilon al miaj pliagxa fratino kaj sxia edzo, ankaux kompromitigxon al la tuta familio, cxar ili protektas la klasan malamikon.
    Sed en mia koro mi vere ne volas reveni al Lanzhou.
    领导叫姐夫把我送走，接受劳动教养去。姐夫一回到家里就说了这事，当时全家大惊失色哑口无言，我父亲连晚饭都没吃。到了晚上睡觉的时候，我母亲和我姐姐跟我谈话，说，你还是要回兰州去，我们给你拿钱买车票。我当时没说不回去，因为我知道，我住在家里对姐姐姐夫不利，全家也要受牵连，他们保护阶级敌人嘛。可是我心里的确不想回兰州去。

    Auxtobuso venas. Kiam gxi estas for de ni je 200 metroj, mi diris al mia patrino: "Ho ve, la bravulo foriras senrevene!"
    Mia patrino iam lernis en universitato. Sxi komprenas kion signifas tiu frazo.
    Pum! Sxi eksurgenuigxis sur tero, ploris, cxirkauxprenante mian kruron, sxi diris: "Ho, mia filo! Vi devas obei al la instruo de la Kompartio ......
    车来了，离着还有二百米远，我跟母亲说，壮士一去不复还。母亲是读过大学的，她知道这句话的意思。她扑通一声跪在地上，哭了，抱着我的腿说，儿子呀，你要听党的话呀……
    Okazis mia reveno, sed jam post 20 jaroj! Su Wu pasxtis sxafojn en dezerto por 18 jaroj; Xue Pinggui vivis en la Okcidenta Liang-regno kiel regxa bofilo ankaux por 18 jaroj;
  Kaj generalo Yang la Kvara perdigxis en fremda lando......
    Post mia forlaso de hejmo, forpasis 20 jaroj kaj kvar monatoj, nur tiam mi havas sxancon reveni, sed mia patrino jam forpasis......
    复还是复还了，但却是二十年后。苏武牧羊十八年，薛平贵在西凉招为驸马也是十八年，杨四郎失落番邦……我离开家后二十年又四个月以后才得以重返，那时候我母亲已经作古了……
    La sceno kiel mi disigxis de mia patrino, por cxiam gravurigxis en mia memoro.
Propra patrino. Propra solfilo. Mia propra patrino forpelis sian solfilon el hejmo por ke la solfilo akceptu la nehoman vivon.
    我和母亲告别的一幕永远地刻在我的记忆里了。亲妈。独子，我的亲妈把她的独子撵出家去，叫独子去接受非人的生活。

Tradukis Guozhu 2009-09-21