LA DONACO DE LA MAGOJ

de O. HENRY

elangligis Donald J. Harlow

Unu dolaro kaj okdek-sep cendoj. Jen ĉio. Kaj sesdek cendoj da unucenderoj. Unucenderoj konservataj po unu-du per trudado al la manĝovendisto kaj la legomisto kaj la buĉisto ĝis la vangoj brulruĝis pro la silenta supozo de avareco, kiun implicis tiel singarda negocado. Tri fojojn Della nombris ĝin. Unu dolaro kaj okdek-sep cendoj. Kaj la postan tagon venos Kristnasko.

Evidente nenio estis farebla krom fali sur la kanapaĉeton kaj hurli. Tion faris Della. Kio instigas la moralan pripensadon, ke la vivon konsistigas ĝemoj, snufetoj kaj ridetoj, kaj ĉefas la snufetoj.

Dum la hejmmastrino laŭgrade transiras de la unua stadio al la dua, rigardu la hejmon. Kunmebla apartamento je $8 por semajno. Ĝi ne precize defiis priskribon, sed ĝi certe instigis al tiu vorto gardi sin kontraŭ la mensogo-eskadro.

En la suba giĉeto troviĝis leterkesto tro malgranda por leteroj, kaj elektra butono per kiu nenia homa fingro povis sonorigi. Al la apartamento apartenis karteto kun la nomo "S-ro James Dillingham Young".

La "Dillingham" estis konfidita al la vento dum antaŭa periodo de prospereco kiam oni pagis al ĝia posendanto 30 $usonajn semajne. Tamen nun, kiam la enspezoj ŝrumpis ĝis 20 $usonaj, ili serioze pripensis mallongigi ĝis modesta kaj nepretendema D. Sed kiam ajn s-ro James Dillingham Young venis hejmen kaj atingis sian superan apartamenton, lin nomis "Jim" kaj forte brakumis s-ino James Dillingham Young, kiun vi jam konas kiel Dellan. Kio ja estas entute tre bona.

Della finis plori kaj prizorgis siajn vangojn per la pulvoro-ĉifono. Ŝi staris apud la fenestro kaj malgaje trarigardis al griza kato, kiu laŭpromenadis grizan barilon apud griza ĝardeno. Morgaŭ estos la Kristnaska tago, kaj ŝi posedis nur $1,87 por aĉeti donacon por Jim. Dum monatoj ŝi ŝparis ĉiun eblan cendon, ĝis tia rezulto. Dudek dolaroj ĉiusemajne ne pretersufiĉas. Elspezoj estis pli grandaj ol ŝi antaŭkalkulis. Tiel okazas ĉiam. Nur $1,87 por aĉeti donacon por Jim. Ŝia Jim. Multajn feliĉajn horojn ŝia pasigis projektante ion belan por li. Ion fajnan kaj raran kaj arĝentan -- ion kio preskaŭ valoros la honoron esti posedata de Jim.

Staris piliero-vitro inter la fenestroj de la ĉambro. Eble vi jam vidis piliero-vitron en $8-apartamento. Tre maldika, tre lerta homo povas, observante sian respegulon laŭ rapide sinsekvo de longaj strioj, havigi al si pli-malpli preciza ideo pri la propra aspekto. Della, kiu sveltis, jam mastris tiun arton.

Ŝi subite ekturnis sin de la fenestro kaj staris antaŭ la vitro. Ŝiaj okuloj brilis, sed ŝia vizaĝo paliĝis dum nuraj dudek sekundoj. Ŝi rapide detiris sian hararon kaj lasis ĝin fali ĝis la plena longeco.

Komprenu, ke ekzistis du posedaĵoj de la gesinjoroj James Dillingham Young pri kiuj ambaŭ ege fieris. Unu estis la ora poŝhorloĝo de Jim, kiu herediĝis kaj de la patro kaj de la avo. La alia estis la hararo de Della. Se la reĝino de Ŝeba loĝus en la apartamento aliflanke de la aerŝakto, Della iun tagon lasus sian hararon pendi de la fenestro por malsekiĝi, nur por malplivalorigi la juvelojn kaj donacojn de Ŝia Moŝto. Se la Reĝo Salamono estus la purigisto, kun ĉiuj siaj trezoroj amasigitaj en la kelo, Jim elprenus sian poŝhorloĝon je ĉiu preterpaso de tiu, nur por vidi lin elpluki la barbon pro envio.

Do nun la bela hararo de Della pendis ĉirkaŭ ŝi, ondetante kaj brilante kiel bruna falakvo. Ĝi atingis ĝis sub la genuoj kaj fariĝis por ŝi preskaŭ vestaĵo. Kaj tiam ŝi rapide kaj maltrankvile religis ĝin. Unu fojon ŝi momente hezitis dum minuto kaj staris senmove dum unu aŭ du larmoj falis sur la kaduka ruĝa tapiŝo.

Ŝi surprenis la antikvan brunan jakon; ŝi surprenis la antikvan brunan ĉapelon. Kun jupo kirliĝanta kaj kun la brilo ankoraŭ en la okuloj, ŝi flirte trapordiĝis kaj deiris laŭ la ŝtuparo al la strato.

Kie ŝi haltis, la signo tekstis: "Mme. Sofronie. Harvaroj Ĉiaj." Della kuris supren al la unua etaĝo kaj ordigis sin, anhelante. Madame, granda, tro pala, frida, tute ne aspektis Sofronie.

"Ĉu vi aĉetos mian hararon?" demandis Della.

"Mi aĉetas hararojn," diris Madame. "Demetu vies ĉapelon, ni rigardu ĝies rigardojn."

La bruna falakvo falondis.

"Dudek dolarojn," diris Madame, levante la amason per lerta mano.

"Tuj donu ilin al mi," diris Della.

Ha, preterflirtis la du postaj horoj sur rozkoloraj flugiloj. Nu, forgesu la konfuzan parolfiguron. Ŝi traserĉadis la butikojn por la donaco por Jim.

Finfine ŝi trovis ĝin. Certe ĝi estis fabrikita por Jim kaj por neniu alia. Simila ne troveblis en iu ajn butiko, ŝi ja sciis tion, ĝisfundinte en ĉiu el ili. Temis pri platena poŝetĉeno, forme simpla kaj ĉasta, prave klamante sian valoron nur per substanco kaj ne per meretricaj adornaĵoj -- tion devas fari ĉiuj bonaĵoj. Ĝi eĉ taŭgis por La Horloĝo. Vidante ĝin, ŝi tuj eksciis, ke ĝi devos aparteni al Jim. Ĝi similis lin. Kvieteco kaj valoro -- la priskribo konvenas por ambaŭ. Dudek-unu dolarojn ili forprenis de ŝi kontraŭ ĝi, kaj ŝi rapidis hejmen kun la 87 cendoj. Kun tia ĉeno sur la horloĝo, Jim rajtis interesiĝi pri la horo inter kiaj ajn homoj. Kiom ajn bela estis la horloĝo, li foje ŝtelrigardis ĝin pro la malnova leda rimeno, kiun li uzis anstataŭ ĉenon.

Kiam Della enhejmiĝis ŝia ebriiĝo iomete cedis antaŭ prudenteco kaj rezonivo. Ŝi eligis siajn bukligilojn kaj fajrigis la gason kaj eklaboris por ripari la damaĝon, kiun faris malavareco lige kun amo. Jen ĉiam taskego, karaj geamikoj -- mamuta taskego.

Post kvardek minotojn ŝian kapon kovris bukletoj, kiuj mirinde similigis ŝin al fuĝinta lernejano. Ŝi rigardis sian speguliĝon en la vitro longe, zorge kaj kritike.

"Se Jim ne mortigos min," ŝi diris al si, "antaŭ ol li duan fojon rigardos min, li diros, ke mi aspektas kiel ĥoranino de Coney-Insulo. Sed kion mi povus fari -- ho! kion mi povus fari per unu dolaro kaj okdek-sep cendoj?"

Je la sepa horo la kafo estis farita kaj la pato sidis sur la forno, varma kaj preta por kuiri la kotletojn.

Jim neniam malfruis. Della faldis la poŝetĉenon en la mano kaj sidis sur la angulo de la tablo apud la pordo, tra kiu li ĉiam envenis. Tiam ŝi aŭdis lian treton sur la ŝtuparo, longe for sur la unua stadio, kaj dum nura momento ŝi paliĝis. Ŝi kutimis diri iun silentan preĝeton pri la plej simplaj ĉiutagaĵoj, kaj nun ŝi flustris: "Kara Dio, mi petas, igu lin pensi, ke mi ankoraŭ beletas."

La pordo malfermiĝis, kaj Jim enpaŝis kaj refermis ĝin. Li aspektis maldike kaj tre serioze. Povrulo, li aĝis nur dudek-du -- kaj estis ŝarĝita de familio! Li bezonis novan surtuton, kaj mankis al li gantoj.

Jim haltis interne de la pordo, nemovebla kiel kaŝhundo ekflarinta koturnon. Liaj okuloj estis fiksiĝintaj ĉe Della, kaj en ili vidiĝis mieno, kiun ŝi ne povis kompreni, kaj tio teruris ŝin. Ĝi estis nek kolero, nek surprizo, nek malaprobo, nek hororo, nek iu ajn el la sentoj, kiujn ŝi atendis. Li simple fikse rigardis ŝin kun tiu stranga mieno sur la vizaĝo.

Della deŝoviĝis de la tablo kaj iris al li.

"Kara Jim," ŝi kriis, "ne rigardu min tiel. Mi detondigis la hararon kaj vendis ĝin ĉar mi ne povus travivi la Kristnaskon, ne doninte al vi donacon. Ĝi rekreskos -- tio ne gravos al vi, ĉu? Mi devis fari ĝin. Mia hararo tre rapide kreskas. Diru 'Gajan Kristnaskon!' Jim, kaj ni estu feliĉaj. Vi ne scias, kiel bonan -- kiel belan, bonan donacon mi havas por vi."

"Vi detondigis la hararon?" demandis Jim, penege, kvazaŭ li ankoraŭ ne komprenis tion eĉ post la plej malfacila mensa laboro.

"Detondigis ĝin, vendis ĝin," diris Della. "Ĉu vi tamen ne egale amas min? Mi restas mi sen hararo, ĉu ne?"

Jim scivole rigardis la ĉambron.

"Vi diras, ke via hararo estas for?" li diris, kvazaŭidiotece.

"Ne serĉu ĝin," diris Della. "Ĝi estas vendita -- vendita, jam for. Kara, estas la antaŭkristnaska vespero. Estu bona al mi, ĉar mi forvendis ĝin pro vi. Eble la haroj sur mia kapo estis kalkuleblaj," ŝi daŭrigis kun subita serioza dolĉeco, "sed neniu povus kalkuli mian amon por vi. Ĉu mis komencu kuiri la kotletojn, Jim?"

Jim ŝajnis rapide revekiĝi. Li brakumis sian Dellan. Dum dek sekundoj, ni rigardu, kun diskreta studemo, iun negravan aĵon en alia direkto. Ok dolaroj en semajno, miliono en jaro -- ĉu diferenco? Matematikisto aŭ spritulo proponus al vi malĝustan respondon. La magoj alportis valorajn donacojn, sed tiu ne estis inter ili. Tiun senluman aserton ni iluminos poste.

Jim elprenis pakaĵon el sia surtuta poŝo kaj ĵetis ĝin sur la tablon.

"Ne eraru, Denja," li diris, "pri mi. Mi ne supozas, ke ia ajn tondo aŭ razo aŭ ŝampuo igus min malpli multe ŝati mian karulinon. Sed se vi malvolvos tiun pakaĵon, vi eble vidos, kial vi komence tiom konfuzis min."

Fingretoj blankaj kaj lertaj deŝiris la ŝnureton kaj paperon. Kaj tiam ekstaza ĝojkrio; kaj tiam, ho ve! rapida ina ŝanĝo al histeriaj larmoj kaj vekrioj, kiuj necesigis la tujan proponon de ĉiuj konsolaj kapabloj de la mastro de la apartamento.

Ĉar jen kuŝis La Kombiloj -- la kombilaro, por flankoj kaj malantaŭo, kiun Della jam delonge adoradis en vitrino ĉe Broadway. Belaj kombiloj, el neta testudŝelo, kun juvelitaj randoj -- precize nuancigitaj por tiu bela, malaperinta hararo. Ili estis multekostaj kombiloj, ŝi sciis, kaj ŝia koro simple sopiris ilin sen eĉ minimuma espero pri posedo. Kaj nun, ili apartenis al ŝi, sed jam malaperis la bukloj, kiuj devus adorni la deziratajn adornaĵojn.

Sed ŝi tenis ilin ĉe la brusto kaj finfine povis levi la senbrilajn okulojn kaj rideti kaj diri: "Mia hararo tiom rapide kreskas, Jim!"

Kaj tiam Della eksaltis kiel brogita kateto kaj ekkriis, "Ho, ho!"

Jim ankoraŭ ne vidis ŝian belan donacon. Ŝi entuziasme etendis ĝin al li sur la manplato. La malbrila riĉmetalo ŝajnis speguli ŝian brilan kaj ardan animon.

"Ĉu ĝi ne estas bela, Ĝim? Mi traserĉis la tutan urbon por trovi ĝin. Ekde nun, vi devos kontroli la horon cent fojojn en la tago. Donu al mi vian horloĝeton. Mi volas vidi, kiaj ili aspektas kune."

Ne obeante, Ĝim falis sur la kanapon kaj apogis la verton sur la manoj kaj ridetis.

"Denja," diris li, "ni formetu niajn kristnaskajn donacojn kaj kaŝu ilin iomete. Ĝuste nun, ili estas tro belaj por uzi. Mi vendis la horloĝeton por gajni la monon por aĉeti viajn kombilojn. Kaj nun, bonvolu ekkuiri la kotletojn."

La magoj, kiel vi scias, estis homoj saĝaj -- homoj mirinde saĝaj -- kiuj alportis donacojn al la Bebo en la manĝejo. Ili inventis la arton Kristnaske donaci. Ĉar ili saĝis, iliaj donacoj sendube estis saĝaj, eble rajtigante interŝanĝon okaze de duobligo. Kaj jen mi lame rakontis al vi la negloran kronikon de du malsaĝaj gejunuloj en apartamento, kiuj tute nesaĝaj oferis unu por la alia la plej gravajn trezorojn de sia hejmo. Sed, kiel fina diraĵo al la nuntempe saĝaj, estu dirite, ke el ĉiuj donacantoj plej saĝis tiuj du. El ĉiuj donacantoj kaj ricevantoj, tiaj plej saĝas. Ĉie ili plej saĝas. Ili estas la magoj.

La donaco de la magoj

de O. HENRY ⁽¹⁾

elangligis Saĉio Oka

Aperis en Literatura Mondo, 1947

Unu dolaro kaj okdek-sep cendoj. Tio estis ĉio. Kaj sepdek cendoj el ili estis kupraj -- kupraj moneroj ŝparitaj po unu kaj po du de tempo al tempo, per marĉando ĉe la spicisto kaj la legomisto kaj la viandisto, ĝis la vangoj ekbrulis je la silenta memkulpiga sento de avaraceo, kiun sugestis tia troŝparema aĉetado. Trifoje Dela kalkulis la monon. Unu dolaro kaj okdek-sep cendoj, kaj la sekvanta tago estos Kristonasko.

Klare nenion ŝi povis fari, krom sin faligi sur la eluzitan kanapeton kaj ... kaj plorĝemi. Ĉi tion Dela faris -- kio elvokas la filozofian ideon, ke la vivo konsistas el ĝemoj, plorsingultoj kaj ridetoj, el kiuj plej ofte regas la duaj.

Dum la mastrino de la hejmo pasas iom post iom de la unua stadio al la dua, rigardu la hejmon. Meblita apartamento ok-dolara semajne. Ĝi ne estis tute trans la limo de priskribo, sed certe staris apud la bordo de Almozulujo.

En la vestiblo sur la malsupra etaĝo estis leterkesto, en kiun nenia letero volis eniri, kaj elektra puŝbutono, el kiu eĉ la plej flatema homa fingro ne povis elvoki sonoron. Apartenanta estis al tiu loko ankaŭ karto kun la nomo: "S-ro James Dillingham Young." ⁽²⁾

La vorto "Dillingham" fiere flirtis iam dum prospera epoko antaŭa, en kiu ĝia posedanto ricevadis tridek-dolaran salajron ĉiusemajne. Nun, kiam la enspezo malaltiĝis ĝis dudek dolaroj, la literoj en la vorto "Dillingham" aspektis ennubigitaj, kvazaŭ ili serioze konsiderus malkreski al modesta kaj humila "D." Sed, kiam ajn S-ro James Dillingham Young revenis hejmen kaj atingis la apartamenton supran, li estis alvokata "Ĝim" ⁽³⁾ kaj multe ĉirkaŭprenata de S-ino James Dillingham Young, kiu estas jam prezentita al vi kiel Dela, Ĉio ĉi tio estas tre bona.

Dela ĉesis plori kaj servis siajn vangojn per la pudrotuko. Ŝi staris apud la fenestro kaj lace elrigardis al griza kato pasanta sur iu griza barilo en iu griza korto malfronta. Morgaŭ estos Kristonaska Tago, kaj ŝi havis nur unu dolaron kaj okdek-sep cendojn por aĉeti ian donacon al Ĝim. Ŝi ŝparadis dum monatoj ĉiun cendon ŝpareblan, kaj jen la rezulto. Dudek dolaroj semajnaj ne daŭris longe. Elspezoj estis pli grandaj ol ŝi antaŭkalkulis. Ili ĉiam estas. Nur 1,87 dolaroj por aĉeti donacon al Ĝim. Ŝia Ĝim. Multajn feliĉajn horojn ŝi pasigis farante planon pri ia ĉarma donaco al Ĝim. Io belega kaj malofta kaj malfalsa -- kio, kio almenaŭ proksimume meritas la honoron esti posedata de Ĝim.

Estis trumo ⁽⁴⁾ inter la fenestroj de la ĉambro. Eble vi iam vidis trumon en okdolara apartamento. Persono tre maldika kaj tre vigla povas, observante sian reflekton laŭ rapidaj sekvoj de vertikalaj strioj, akiri sufiĉe precizan koncepton pri sia aspekto. Dela, estante malgrasa, jam estis majstro de tiu arto.

Subite ŝi turnis sin de la fenestro kaj ekstaris antaŭ la spegulo. Ŝiaj okuloj hele brilis, sed ŝia vizaĝo perdis la koloron jam dum la lastaj du sekundoj. Rapide ŝi malaranĝis la harojn kaj lasis ilin pendi libere.

Nu, la familio de James Dillingham Young posedis du objektojn, pri kiuj la geedzoj multe fieris. Unu estis la ora horloĝo de Ĝim, kiun liaj patro kaj avo antaŭe uzis. La alia estis la haroj de Dela. Se la Reĝino de Ŝaba estus loĝanta en la apartamento trans la aerŝakto ⁽⁵⁾, iun tagon Dela sekigus la harojn pendigante ilin de la fenestro, nur por senvalorigi la juvelojn kaj donacaĵojn de Ŝia Majesto. Se Reĝo Salamono estus la domzorgisto konservanta ĉiun sian trezoron unu sur la alia en la kelo, Ĝim eligus la horloĝon, kiam ajn li lin preterpasus, nur por vidi lin taŭzi la barbon pro envio.

Nu, la belaj haroj de Dela nun pendis ĉirkaŭ ŝi, ondetantaj kaj brilantaj kiel kaskado el brunaj akvoj. Ili atingis ĝis ŝiaj genuoj kaj preskaŭ faris el ĝi vestaĵon por ŝi. Kaj tiam ŝi denove aranĝis ilin nerve kaj rapide. Momenton ŝi hezitis kaj staris senmove, dum unu aŭ du gutoj da larmo disŝprucis sur la eluzitan ruĝan tapiŝon.

Suriris sur ŝin ŝia malnova bruna jaketo; surmetiĝis sur ŝin ŝia malnova bruna ĉapelo. Kun jupoj rapide turniĝantaj, kaj la brilaj rosoj ankoraŭ en la okuloj, ŝi flirte elflugis tra la pordo, malsupren sur la ŝtuparo al la strato.

Kie ŝi haltis, tie anonctabulo diris: Madamo Sofroni. ⁽⁶⁾ Haraĵoj ĉiuspecaj. Unu ŝtuparon supren Dela kuris, kaj penis sin trankviligi dum la koro batis. Al la madamo, granda, tro blanka, malvarma, apenaŭ taŭgis la laŭmoda nomo "Sofroni".

"Ĉu vi aĉetos miajn harojn?" demandis Dela.

"Certe mi aĉetas harojn," diris la madamo. "Formetu la ĉapeleton, kara, kaj ni ilin rigardetu por momenteto."

Malsupren ondetis la bruna kaskado.

"Dudek dolaroj," diris la madamo, levante la hararon per sperta mano.

"Donu ilin tuj al mi," diris Dela.

O, la sekvantaj du horoj salte kuris per rozkoloraj flugiloj. Sed ... forgesu la fimiksitan metaforon. Ŝi estis traserĉanta en la butikoj donacon al Ĝim.

Ŝi trovis ĝin finfine. Ĝi certe estis farita por Ĝim, por neniu alia. Estis nenio tia, kia en iuj ajn aliaj butikoj, kiujn ŝi tute renversis. Ĝi estis platina ĉeneto, kun simpla rafinita desegno, prave deklaranta sian valoron sole per materialo kaj per supraĵa ornamo -- kiel ĉiuj bonaj objektoj devas fari. Ĝi eĉ meritis aparteni al La Horloĝo. Kiam ŝi ĝin ekvidis, ŝi jam sciis, ke ĝi estos posedaĵo de Ĝim. Ĝi estis kiel li. Serena modesteco kaj alta valoro -- la vortoj aplikiĝis same al li kiel al ĝi. Dudek-unu dolarojn de ŝi oni forprenis por ĝi, kaj ŝi rapidis hejmen kun la restantaj okdek-sep cendoj. Portante tiun ĉenon ĉe la horloĝo, Ĝim povos rajte zorgi pri la horo en ies ajn kunesto. Admirinda estis la horloĝo; tamen de temp' al tempo ŝi ŝtele ĝin rigardis pro la malnova rimeno, kiun li uzis anstataŭ ĉeno.

Kiam Dela atingis la hejmon, ŝia ĝojebrieco iomete cedis la vojon al prudenteco kaj rezono. Ŝi elprenis hargladilon kaj lumigis la gason, kaj eklaboris por ripari la difekton faritan de la malavareco oferita al la amo: -- kio ĉiam estas kolosa taskego, karaj geamikoj, vere mamuta tasko.

Post kvardek minutoj ŝia kapo fariĝis kovrita de etaj, firme kuŝantaj bukloj, kiuj aspektigis ŝin tute mirinde kiel maldiligentan studenteton. Ŝi rigardis sian figuron reflektitan en la spegulo, longe, zorgeme, kaj kritikeme.

"Se Ĝim ne mortigas min," ŝi murmuris, "antaŭ ol li duafoje min rigardas, sendube li diros, ke mi aspektas kiel dancistino de Koni-Insulo. ⁽⁷⁾ Sed kion mi povis fari ... ho! Kion mi povis fari per unu dolaro kaj okdek-sep cendoj?"

Je la deknaŭa horo la kafo prepariĝis kaj la fritkaserolo kuŝis malantaŭ la forno, varma kaj preta por kuiri la kotletojn.

Ĝim neniam malfruis. En la mano Dela faldis la ĉeneton kaj sidis sur angulo de la tablo apud la pordo, tra kiu li ĉiam eniris. Baldaŭ ŝi aŭdis lian paŝon ĉe la ŝtuparo malproksime sur la teretaĝo, kaj ŝi por momento paliĝis. Ŝi havis la kutimon silente preĝeti pri simplaj ĉiutagaj aferoj, kaj nun ŝi flustris: "Bonvole, Dio, igu lin pensi, ke mi ankoraŭ estas beleta."

La pordo malfermiĝis kaj Ĝim enpaŝis kaj ĝin fermis. Li aspektis malgrasa kaj tre serioza. Kompatindulo, li estis nur dudek-dujara -- kaj devis porti sur la ŝultroj la ŝarĝon de familio! Li bezonis novan palton kaj li estis sen gantoj.

Ĝim haltis interne de la pordo, senmove kiel ĉashundo flaranta koturnon. Liaj okuloj estis fiksitaj al Dela, kaj en ili estis ia esprimo, kiun ŝi ne povis ellegi kaj kiu teruris ŝin. Ĝi ne estis kolero, nek surpriziĝo, nek malaprobo, nek timego, nek iu ajn el tiuj sentimentoj, kontraŭ kiuj ŝi estis preta. Li simple rigardis ŝin fikse kun tiu stranga esprimo sur la vizaĝo.

Dela forskuis sin de sur la tablo kaj ekparolis rapide, ekscite.

"Ĝim, karulo," ŝi kriis. "Ne rigardu min tiamaniere. Mi tondigis la harojn kaj vendis ilin, ĉar mi tute ne povas travivi Kristnaskon donante nenion al vi. Ili kreskos denove -- tio ne ĝenas vin, ĉu? Mi simple devis tion fari. Miaj haroj kreskas tre, tre rapide. Diru Gajan Kristonaskon, Ĝim, kaj ni estu feliĉaj. Vi tute ne scias kiel bonegan -- kiel belegan, bonegan donacon mi preparis por vi."

"Vi fortondis la harojn?" demandis Ĝim, penege, kvazaŭ li ankoraŭ ne komprenus la nedubeblan fakton eĉ post la plej forta mensa laboro.

"Tondis ilin kaj vendis ilin," diris Dela. "Ĉu vi ne ŝatas min, ĉiuokaze, same kiel antaŭe? Mi estas mi, eĉ sen haroj, ĉu ne?"

Ĝim ĉirkaŭrigardis la ĉambron scivoleme.

"Vi diras, ke viaj haroj estas for?" li diris, kun mieno preskaŭ idiota.

"Vi ne bezonas serĉi ilin," diris Dela. "Jam ili estas venditaj, jes, jam -- kaj foririntaj! Estas Kristonaska Antaŭnokto, kara. Estu amema al mi, ĉar por vi la haroj iris. Eble la nombro de miaj kapharoj estis kalkulita," ŝi daŭrigis subite ŝanĝiĝante al serioza dolĉeco, "sed, sed neniu, neniam povas mezuri mian amon al vi. Ĉu mi ekkuiru la kotletojn, Ĝim?"

El la letargio Ĝim ŝajnis rapide vekiĝi. Li ĉirkaŭprenis sian Delnjon. Dum dek sekundoj ni rigardu kun diskreta precizeco ian senrilatan bagatelaĵon en la alia direkto. Ok dolaroj semajne aŭ miliono da dolaroj jare -- kio estas la diferenco? Matematikisto aŭ spritulo malprave respondos al vi. La magoj alportis valorajn donacojn, sed la respondo al nia demando ne estis inter ili. Tiu ĉi malluma aserto lumiĝos poste.

Ĝim elprenis pakaĵon el la palta poŝo kaj ĵetis ĝin sur la tablon.

"Ne eraru, Dela," li diris, "pri mi. Mi ne kredas, ke ekzistas io pri hartondo aŭ razo aŭ ŝampuo, kio povas malpliigi la ĉarmon de mia karulino al mi. Sed, se vi malfermos tiun pakaĵon, vi komprenos, kial mi unue estis mutigita.

Rapide blankaj facilmovaj fingroj ekŝiris la ŝnureton kaj paperon. Kaj tiam, ekstaza ekkrio de ĝojo: kaj tiam, aĥ! rapide virineca ŝanĝiĝo al histeriaj larmoj kaj ĝemoj, kiuj necesigis la tujan aplikon de ĉiaj konsolaj fortoj posedataj de la sinjoro de la apartamento.

Ĉar tie kuŝis La Kombiloj -- la grupo da kombiloj, flankaj kaj malantaŭaj, kiujn Dela adoradis dum longa tempo ĉe unu fenestro sur Broduaj. ⁽⁸⁾ Belaj kombiloj, el pura testudaĵo, kun juvelumitaj randoj: -- ĝuste la nuanco por la lakitaj haroj, kiuj estis for. Ili estis multekostaj kombiloj, ŝi sciis, kaj ŝia koro nur simple sopiradis kaj aspiradis al ili, kvankam ŝi havis nenian esperon posedi ilin. Kaj nun ili estis ŝiaj, sed la harbukloj, kiujn devas ornami la deziegitajn ornamaĵojn, estis for.

Sed ŝi karesis ilin al la brusto, kaj finfine ŝi povis suprenrigardi per malhelaj okuloj kaj rideti kaj diri: "Miaj haroj kreskas tre, tre rapide, Ĝim!"

Kaj tiam Dela suprensaltis kiel brulvundita kateto kaj kriis: "O, o!"

Ĝim ankoraŭ ne vidis ŝian belan donacon. Ŝi elmontris ĝin al li avide sur sia manplato. La malhela, altvalora metalo ŝajnis ekbrili per la reflekto de ŝia brila kaj arda animo.

"Ĉu ĝi ne estas belega, Ĝim? Mi trakuis la tutan urbon por trovi ĝin. De nun vi devos vidi la horon cent fojojn ĉiutage. Donu al mi la horloĝon. Mi volas rigardi, kiel ĝi aspektas ĉe ĝi."

Anstataŭ obei, Ĝim faligis sin en la kanapon kaj metis la manojn malantaŭ la kapon kaj ridetis.

"Denjo," li diris, "ni formetu la Kristonaskajn donacojn kaj konservu ilin dum iom da tempo. Ili estas tro bonaj ankoraŭ por nia uzo. Mi vendis la horloĝon por akiri monon por aĉeti la kombilojn. Kaj nun, eble kuiru la kotletojn."

La magoj, kiel vi scias, estis saĝaj homoj -- mirinde saĝaj homoj -- kiuj alportis donacojn al la Infano en la staltrogo. Ili inventis la arton de Kristonaska donacado. Ĉar ili estis saĝaj, sendube iliaj donacoj estis saĝaj -- eble portantaj en si la privilegion de interŝanĝo, se du samaj objektoj donaciĝis. Kaj ĉi tie mi lame rakontis al vi la banalan historion de du malsaĝaj infanoj en iu apartamento, kiuj plej malsaĝe foroferis unu por la alia la plej grandajn trezorojn de la domo. Sed kiel lasta vorto al la saĝuloj de la hodiaŭaj tagoj, estu dirite, ke al ĉiuj, kiuj donacis donacojn, ĉi tiuj du estis la plej saĝaj. El ĉiuj, kiuj donacis kaj ricevis donacojn, ili, tiaj, kiaj ili estis, estas la plej saĝaj. Ĉie ili estas la plej saĝaj. Ili estas la magoj.

Piednotoj