4
Barono Naftalino kelkajn monatojn vivas ¤i tie. Li estis ßentila al ¤iu, li konstante ridetis, kaj kun la larßo de lia rideto levißis liaj brovoj, sed ankaª lia vo¤o farißis oktavojn pli alta, serena, akre kri¤anta. Li ofte uzis la vorton: „nu, jes, nu, jes”, sed li malofte sciis, pri kio li parolas. Sur sia iom mola, dika korpo li portis brunan vesta¢on, similan al nokosurtuto, kion li talie ¤irkaªligis per tordita Ùnuro, enigme akirita. (Laª kelkiuj ßi estis uzata al sonorileto, aliaj opiniis, ke li Ùtelis ßin de sur drapira¢o de unuaranga enteriga ceremonio, kvankam ¤i tie oni apenaª havas okazon akiri sonorileton, aª partopreni unuarangan enterigan ceremonion.) Ïi estis utila al tio, ke li talie ¤irkaªligu sian mantelon. Nur maljunaj pilgrimantoj aª junaj aktorinoj havas simile vastan kaj mallongan surtuton. Sed nur barono Naftalino portis ßin kun sonorilet-Ùnuro. Krom lia stranga mantelo, pri kiu poste evidentißis, ke ßi estis uzata kiel tablotuko en la Nord-Afrika haveno Rabat antaª lagranda milito, li havis tiajn lipharojn kaj barbon, ke li memorigis en la unua momento pri grafo Leo Tolstoj, tute ne temante pri la ermito Jasnaja Poljana, ke li estus zoninta sian talion per sonorilet-Ùnuro. E¤ tio estas duba, ke li estus uzinta la kvastan Ùnuron de drapira¢o de unuaranga enteriga ceremonio, sed ßi estas tute certa, ke la senmorta verkisto malestime estus rifuzinta la malnovan, nigran silkan pluvombrelon, se oni proponas al li konstanten porti ßin.
Kie akiris tiu frenezulo pluvombrelon en la dezerto? Oni ne scias. Eble li Ùtelis ßin en la deponejo, kiam li ankoraª laboris en Coin de l’ Enfer kiel malliberulo. Estas certe, ke li estas horora spektaklo ¤iloke kun siaj haroj, surtuto kaj sepulta Ùnuro. En la civila vivo li estis tajloro de sinjorinoj, kaj tio e¤ nun estas konstante rimarkebla. Kiam malliberulo krias kun Ùaªmanta buÙo: „Al mi estas kapute”, barono Naftalino Ùrikas kuraßige kun larßa, kara rideto, kun suprenlevitaj brovoj:
- Nu, jes! Nu, jes, mi petas!… Vi tute pravas… Estas kapute, kun via permeso…
Ãiumonate li foje malsupreniras per la lifto. Al li estas permesate. Tiam li kunportas vesta¢ojn, laborilojn, kininon. Li ne estas maldika, ne sidas morto sur lia vizaßo, li neglektas la inferan lokon.
Antaª duon jaro, li eklaboris malsupre kiel fußinta legiano. La pluvombrelo jam estis en lia tornistro, sed li ankoraª ne portis ßin. La serßento kondukis lin al fosa¢o:
- SuprenÙovelu ties flankojn ßis vespero. Ïi estu tiel rekta, kiel liniilo. Ãu vi komprenas?
- Nu, jes – li kapbalancis afable, kaj la serßento ekbatis lin per la bumbastono.
- Malbona serßento – li rimarkis gemute, kaj li denove estis ekbatita.
Tiel komencis la frenezo montrißi sur li. Barono Naftalino elprenis vaksan kreton post la foriro de la serßento, kaj li desegnis „bone fasonitan” fosa¢on, kun tia arko, kvazaª ßi estus mantelo por gracila virina talio. Li akceptis la suboficiron kun triumfa rideto.
- Kiel vi opinias? Ïi nomeblas fasono!
- Vi estas ¤evalo! Ïi estas kurba!
- Nu, jes… Tie, ¤e la kabano mi tajlos malgrandan veston sur la fosa¢on, plisitan jupon sonorilforme, kaj tiu mimozarbusto ornamos ßin ¤e la talio. Domaße, ke tio ne estas artefarita floro. Pedanta laboro ßi estas. Ãu ne?
- Ãu vi estas freneza?
- Nu, jes! Kiu ne estas freneza, tiu restas en tia varmo hejme en Eªropo. Kiel vi fartas?
Pro tio li devis pasigi unu tagon en la obskura ¤elo. La sekvan tagon li rompis Ùtonon. Li kolektis la etajn fendißintaj Ùtonpecojn en sian buÙon, kiel pinglojn, kaj vespere la Ùtonamaso farißis rondforma laª rokoko stilo. Kiam li laboris en la legomßardeno, tiel li kolektis tagmeze la saltaojn, ke la restintaj salatkapoj formis belan ermenan kapoton kun alta kolumo kaj kun kelkaj faskoj de unumonata rafeneto ¤e la talio, la glaso superplenißis. Oni komenci bati lin. Tia malliberulo ¤esu ekzisti.
Iun tagon barono Naftalino, tiam li ankoraª estis la prizonulo n-ro 45, suprenkuris al kapitano Sirone.
- Mi tuj petas mian salajron! Mi eksißos! Mi dungißos al la konkurenca puntendaro.
Doktoro Minkiew konstatis, ke li estas freneza, kaj oni lasis lin paca laª la ordono de la kapitano. Poste li eestis sendita per ia skribita mesaßo al la Skeleta brigado. Baldaª li jam sen kaªzo prefere restadis supre, neniu scias kial, eble tial, ¤ar malsupre oni ne toleris lian pluvombrelon. Kaj li havas bonan humoron ¤i tie. Li povas iradi tiel, kiel flanka figuro de terursonßo: kun suprenlevitaj brovoj, kun feli¤a, surpriza rideto, mirante: „Bonan tagon, kolegoj! Nur laboru, knaboj!”
Komence oni volis mortbati lin, poste ili lasin lin trankvila: li estas La BuÙo. Oni povis sendi mesaßon kun li.
La BuÙo ne laboras, kaj li ricevas manßi. Volpi, La Klabo foje diris tiel, kaj nun ßi estas Leßo.
La najbaro de Fécamp rakontas tion dum pio¤ado, kiom eble oni ja povas paroli inter tiaj cirkonstancoj. Tiu malliberulo nomißis Rouen, sed oni nomis lin ¤i tie, Blankharulo, Kiu Havas Spegulon. Ankoraª vitala karno estas sur lia vizaßo, same kiel sur tiu de Fécamp, liaj okuloj brilas, kaj kelkfoje rigardinte en spegulon, li ßustigas sian hararon.
De tie devenas lia nomo: La Blankharulo, Kiu Havas Spegulon.
- Mi estas doktoro – li diras kaj pio¤as. – Mi depotis kun mia kompanio en Ain Sefra. Sed mi dizertis. Oni sendis min ¤i tien… en la proksima futuro…
Pio¤batoj.0
La oblikve subiranta suno jam kovris ilin per la ombro de la roko. Nun estis pli facile.
- Kiu… vi estas? – li spiregis Roune.
- La malliberulo n-ro 63…
La Blankharulo, Kiu Havas Spegulon komprenis: li ne kunportis sian sekreton. Li ne volas paroli pri ßi.
- Ãu… ne estas egale… ¤i tie jam… phu!? – demandis Fácamp frapante, kaj klakas la pio¤o, fluas la Ùvito.
- Kiu scias, kion portas… la morgaªo?…
- Morgaª ni mortos – frapis la malliberulo n-ro 63 per pio¤kapo de finofara konstato…
- Mi… estas adoranto de la espero… - respondis Rouen. – Vere: la espero povas esti nur mito ¤i tie… Aª… - Li spiregante komencis labori. Pum!… La Ùtono polvas… - Aª vi blinde adoras ßin, aª ßi tute ne estas… Ãu vi kredas ion?
- Tion, ke mi estas bruto!
Skeletoj frapadas ßemante, anhelante, spiregante, kun fantomeskaj brakoj, malaperantaj pro la polvo.
- Ni estas brutoj… Ankaª vi… kaj ankaª mi…
- Nu, jes! - kri¤is vo¤o.
Barono Naftalino staris tie. Li rigardis ilin gemute. Rouen malproksimißis maldekstren ¤e korbela roko.
La polvo kovris, la bruo forglutis lin, kvazaª li tute ne estintus tie. Ili restis en duopo: Fécamp kaj la frenezulo.
- Vi estas ¤arma, kiel vi pio¤as, sed mi vidis tion en baleto alie. Unu pio¤bato… du piruetoj… dekstren… maldekstren…
Kaj li dancis tion. Li frapis la ritmon per sia pluvombrelo, similan al graciaj pio¤batoj.
- Foriru de ¤i tie, ¤ar mi ekbatos vin hazarde.
- Se eblas peti: ne faru tion, kara sinjoro Aktujo.
Fécamp turnißis al li.
- Diru! De kie vi scias pri la aktujo?
- Tiu kara Magiron montris vin al mi malsupre, inter la unuaklasaj kantonmentitaj kaj provizitaj malliberuloj. Antaª nelonge mi estis malsupre. Mi estas La BuÙo, Kiu Parolas… Ïi estas kara, ¤u ne? – Kaj li Ùerceme minacis fingre la puniton n-ro 63. – Vi estas tre malbona knabo. Ãu licas esti patrujperfidulo?! Ãu?
- Laboru!… Laboru!… - kuris la murmuro tra la vico ßis la bagnano n-ro 63.
Fécamp forte pio¤batis.
Barono Naftalino eksidis kaj elprenis el sia poÙo pecon da viando, restintan el la tagmanßo.
- Ïi estas mia kvina-hora tenden-viando… Nur tio estas la problemo, ke mankas la muziko… Mi petus komplezon de vi. Se vi nun havas la aktujon ¤e vi, malbona rabmurdisteto, pagu la fakturon al mi. Ãu bone?
- Kial? – demandis Fécamp nun jam scivoleme, - Ãu la mono estis en la aktujo?0
- Nu, jes!… Unu miliona hereda¢o… Vere… La familianoj Villiers heredis ßin, kaj mi faris la dota¢on por la filino. Mi estas konata tajloro en la Mondo laª la nomo Madam Alfredo!… Ãu vi jam komprenas, Karuleto? La fama aktoro! Martin Villiers!… Kia aktoro!… Mendis la dota¢on ¤e mi!
Kaj la graso brilis sur liaj liprandoj kaj barbo, kiel li Ùiris la viando per siaj long-ungegaj manoj. Li ne suferis. Li estis vivanta miraklo ¤i tie kun sia relative gemuta bonhumoro.
La aero fajrerante vidvibris antaª Fécamp. Lia torako stre¤ißis, liaj okuloj akre doloris, kiam li frapadis la kolosajn rokpecojn de la ruinißinta trairejo.
Madam Alfredo piketis siajn dentojn per longa ostero kaj babilis kruciginte siajn gambojn.
- Tiu fama artisto, tiu Villiers heredis… Ïi estis skribita en la ¢urnaloj… Kaj li diris jene: „Madam Alfredo, nun faru la dota¢on de mia fratineto…” Vi konas min, sinjoro Aktujo… Mi komencis intense labori!… Tiu mizera Patou ekploris, kiam li ekvidis la anglan, printempan kostumon kaj la ermenan kapoton, per kio mi gajnos Nobel-premion, ¤ar ankaª la fason-esploristoj havas fonda¢on.
Nun li ploradis.
- Jes, knabeto, tiu estis Madam Alfredo! Kaj la familio Villiers ne povis pagi, ¤ar vi malbonulo, mortigis la kapitanon… - Kaj li kolere alkria¤is: Kiarajte vi faras tian petola¢on?!! Ãu?!!
Li eksaltis kun larmoplenaj, brilantaj okuloj, tenere alpreminte la pluvombrelon al si.
- Ãu vi… - spiregis Fécamp – perdis vian monon… pro la dota¢o… ¤ar la mono… estis en la aktujo, el kiu oni estus… pagintaj vin?
- Mi bankrotis… Mi havis centmil frankan operacian kapitalon… ßi perdißis! Ãi tie apenaª estas negoco! Mi ne perlaboras e¤ la salajron de la kudristinoj ¤e la Skeleta brigado! – Kaj li petegante diris: - Kara sinjoro Ledaktujo… Ne estu tia malica, laªjura posteulo, pagu mian tajlor-fakturon… - Li ploregis. Mi venis en Afrikon por ricevi mian centmil frankojn… Mi dungißis al la legio por enkasigi, kaj mi dizertis por farißi bagnano.
- Foriru de ¤i tie!
- Bone! Donu mian monon, kaj mi tuj malaperos!!… Ãu vi pensas, ke ßi estas ßojo por 0mi?
Kien do la sorto povus ¢eti lin, kie ne trafus lin la kulpo, farita kontraª la murdita kapitano? Kvazaª li estus la kriminto, kaj persekutus lin la malbeno de la verÙita sango…
Nova tragedio falis sur la kapon de Fécamp el la alta ¤ielo, kaj li ne sciis kial, sed ßi estis la plej dolora. La freneza barbulo amare ploris, tiel, kiel infaneto. Li mane disÙmiris la larmojn sur sia nazo ßemante, plorsnufetante. Fécamp staris antaª lin. Moroze, serioze, kaj li diris nur tion, ambaªmane preninte la pio¤on:
- Foriri de tie ¤i!
- Bone… - kaj li kapbalancis kun afabla rikano. – La unuan de la sekva monato mi revenos. Ïis… Ïis, murdisteto mia…
Kaj li formarÙis kun facilmovaj dancpaÙj, zumkantante. Ili frapadis baraktante, tusante… La puÙ¤aro grincadis, la Ùtono falis, kaj malantaª la Ùvebantaj, altenlevißintaj polvomuroj la suno subiris en aradanta nebulo de malhelrußaj rebriloj.
La Blindulo, Kiu Havas Lampon, skue bruigis La Tempon.
Dekunua ¤apitro
1
Kiel vivas la Hienoj? Ãar Hienoj servas en la Skeleta brigado.
Kiu mortas, tiun ili kaÙas en la kaverno kaj kovras lin per Ùtonoj. En la kavarno loßas la plej malnovaj malliberuloj. La Aßo. Ili ankoraª apartenas al la perfidula brigado kaj gardas pordon tie. La Pordo, Kiu Malfermißas Nenien. Ïi nomißas tiel. La malliberuloj faras la laboron de la mortintoj, sed ili konsumas ties manßa¢- kaj akvoporcion.
Ïi vere estas kruela tenaco, ¤ar la vivo kaj la morto faras kontrakton por ke la homo restu vivanta. La aero estas mortiga, neeltenebla, sed pli multe da manßa¢o kaj gluto da akvo krom la kutima porcio estas la celo, enhavo, ßojo de la vivo!
Kiam la kadavro estas en tia stato, ke oni jam ne akceptas ßin ankaª de la Skeleta brigado sen suspekto, tiam la lifto malsuprenportas ßin al la pikedo.
La plej timiga estas el la mistikaj ceremonioj de la malliberuloj, ke ili razas sin. Ili havas razilon. Kiam la malnova fouzißis, tiam ili sendis ßin malsupren kun Madam Alfredo por Ùanßi tion. Kaj ili havas ankaª barbiron.
Figaro, La Klingo estas magralonga hispano, kiun oni nomis pri la populara opero. Ãiusemajne li razas la malliberulojn por dudek kvin pio¤batoj. Tiom ili devas fari anstataª li. Ãiu povas razi sin. El la reala¢o de la paseo farißis ceremonio. Jen estas ekzemple La Dudentulo, Kiu Havas Ãapelon, kaj li plurfoje eklevas ßin tage.
Madam Alfredo kaj Figaro estas malamikoj, ¤ar foje la frenezulo diris tion, ke la barbiro ne konas la etiketon de la Eªropaj kortegoj.
Figaro jam estis ankaª Ùtelisto antaª ol li dungißis sodato, kaj cetere li ne deziris farißi kutima vizitanto de Eªropaj kortegoj, sed la subestimo de lia profesio doloris lin. Kompreneble ofendis lin, ke li e¤ tiam ne povus viziti kortegan balon, se li cetere ne estus poÙoÙtelisto.
- La frizisto estas ßuste tia, kiel aliulo. Homo! – li spiregis kolere, kaj Naftalino kaspjesis:
- Nu, jes! Li nur ne konas la etiketon de la kortego.
- Ãu la bu¤isto konas ßin?
- Nu, jes!
La barbiro kaptis Ùtonon, kaj barono Naftalino disstre¤is sian fermitan pluvombrelon tenante en sia mano ties prenilon, kiel pilgrimanto, kiu provizore farißas batalema toreadoro, se necese. La Ùtono siblante falis antaª li pro la inerta ¢eto de malfortaj brakoj.
- La tajloro de sinjorinoj konas la etiketon de la kortego plej bone! Li estas la sekretario de la reßinoj! – li kri¤adis kaprosaltegante.
Figaro frotadis siajn okulojn per la montrofingroj kaj ekploris pro kolero. Barono Naftalino pedante suprentiris la randon de sia pilgrima surtuto, kiel iamaj afektemaj virinoj, trapaÙantaj super kotlagetoj, kaj li rapidis al Fécamp.
- Tia fola malliberulo – li kri¤adis indignita. – Li ¤iam intrigas. Sed mi ne toleros ßin. Vidu!
Li forpromenis kun malestima orgojlo. La timiga komiko de tiu ¤i spektaklo estis e¤ pli groteska en tiu fantomeska ¤irkaªa¢o, ol se okazus la plej terura afero.
Vespere, kiam la polvo, levißinta pro la pio¤ado kovris la Inferan Plata¢on per rußa nebulo, la Blindulo, Kiu Havas Lampon skuas la rustan objekton, pendantan en lia kolo. La gruzerpecoj, malliberißantaj en la ladujo longe tintegas kun malgaja bruado signante, ke la labortempo finißis.
For¢etinte lal pio¤ojn, ili iris al la mezo de la rokego. Kiel rapide la suno subiris malaperinte en la flamkolora polvonebulo, tiel rapide revenis La Vo¤o, Kio Lacigas kaj konsumas la vivon.
La Dudentulo, Kiu Havas Ãapelon, unu post la alia porciumis la tri kulerojn da malvarma legoma¢o kun apenaª ma¤eblaj viandopecetoj.
Stranga kakofonio de Ùmacma¤ado, spirego, gruntado, singulto, stertoro kaj kontenta murmurado plenigis la rokplata¢on.
Ili manßis!
Pro la malfacila korfunkcio ili devis spiradi tra la nazo kaj buÙo, ili do avide enbuÙigis la manßa¢on. Anhelante, stertorante kaj sufokißante, ¤ar ili provis konstante spiradi tra la nutra¢o, ma¤Ùvelißinta en ilia buÙo, kiel nezkataruloj. Fécamp spiradis ankoraª kun fermita buÙo, sed La Valo jam malproksimißas!
Tiu vorto en la lingvo de la Skeleta brigado signifas ¤ion, kio restis malsupre. Valo estis sub ili Sudano, sed Valo estis ankaª la muziko. Urbo, rivero, preßo, maro, krome Parizo, diman¤o, konstrua¢o aª kremÙaªma torto; ¤io ¤i estis en La Valo.
La 0Valo estas granda tombejo: la tuta mondo.
Mallumißas. Li nur nun rimarkas, ke Korko sidas apud li, kiu viÙas sian grasan buÙon per sia mandorso.
- Korko… -lidemandas la trumpetiston, nerigardente sur lin. Li gapas ien en la spacon, super la dezerto, kun brilantaj okuloj, kaj li pli rapide spiras.
- Ãu?
- Kio okazis al Carew?
- Carew… - Korko stulte rigardas. Li eligas kelkajn sonojn, sed tiuj estas sensencaj. – Estas mal… facile… La vortoj mortas ¤i tie… La Valo jam estas malporksime… por mi – li diras skeletbrigade, kaj li brakumas siajn krurojn tre malgaje. Estingißanta kompreno de homo agoniis ¤i tie antaª Fécamp. Li suprizis la trumpetisto0n en konsterniga momento! La lumo de la sprito nun flagetas lastafoje en lia velkanta animo. Li adiaªas la esta¢on ¤e la limo, kiu en Afriko – falinte inter la nova kaj malnova civilizacio – ßuste nun preparas sin farißi Homo Sapiens.
- Carew! – li ripetas energie. – Vi devas memori! Alta! Bruna! Ni kantis.
- Jes! Jes… - Kaj li rikanis. – Li estis Ùercema bubo… Atendu… Kantino kaj ludo. Mia… monero… estis – li krias ¤iam pli emociißinte. – Ãu fronto aª… dorso! – kaj li frapadas siajn genuojn ridegante. Li estis Ùercema bubo!… Haha!…
Li rulißas sur la tero ridegante. La bruston de Fécamp premegas malvarma sento: „Ãu fronto aª dorso.” La ludo en la kantino, pro kio li perdis sian tutan vivon.
Pala brilo flagras en la mezo de la altplata¢o. Ïi farißas flameto.
- Fajrorigardo… flustras Korko kun miranta, avida, raªka spirego, kaj liaj okuloj ekbrilas.
- Jam flagras la malgranda Ùtiparo.
La ombrosoldatoj de la Skeleta brigado ekiras el ¤iu direkto per malrapida amblado.
Ankaª Korko ekiras gapante antaªen pro la magneta devigo de la Fajrorigardo, kun tremantaj genuoj.
- Atendu! – krias Fécamp, kaptante lin. - Stulta¢o! Vi estas Korko! Vi estas La Trumpisto! La Trumpisto!
Kaj li skuas lin. Li timas pri si mem, malesperißinte klopodante bloveskciti la karbißintajn memorojn de sia kamarado, dronitajn en cindro.
- Trumpeto! Alarmo!… Korko, provu pensadi.
- Kial0? – li demandas reveme.
Ili staras tie plorinde.
- Ãu vi ne memoras? Carew! Saißa!
- Atendu… Mi scias ion pri Saißa… Jes! Sed kion!
- Vidu, Korko… Prenu laªvice – Fécamp instigis lin ekscitite, malpacience. – Saißa estis la nepino de la blinda Bochur…
- Bochur! – li ekmemoras konsternite. – Li donis la ponardon. Belan ponardon donace! Ãar mi tondis lian maljunan kapron. Vi!… tiam… estis malliberulo… jes malliberulo ie, en Maroko… ne, en Oran.
- Tio eestas stulta¢o! Kiam la kapro de Bochur mortis, mi ankoraª estis tie! Nigra kapro, kun blanka makulo sur la frunto…
- Jes! 0Tiu kapro vivas!… Atendu… ßia nomo… La nomo… estas… Jes! Jakobo!!
Kiel ßi eblas? Tiun malbenitan matenon, kiam la murdo okazis, Jakobo kuÙis tie mortinta. Vespere ßi ankoraª rigardis la verdan kulreton paÙtejo, kaj ßi pikpuÙadis tion per sia nazo… Sed matene ßi ne vivis. Estas sendube.
- Mi tondis ßin! Jes! – li anhelis kaj spiregis. – Jakobo!… Mi…
Kia mistero ßi estas? Kvazaª sekreto, kredita mortinta subite ekmovißis en tiu abomeninda nokto. Kio komencißas ¤i tie?
- Ãu temas pri kapro kies nomo estas Jakobo? – demandas Roune, kiun ili ne vidis ßis nun, kvankam li staris apud ili silente.
- Estas ridinde, tamen… stramge… - diras Fécamp malaplombe. Kaj li sentas, ke io ronßas ¤0i tie en las profundo de pekoj kaj malbenoj. – La mastro priploris tiun kapron, ßi mortis iun malfeli¤an matenon. Mi vidis.
- Hm… Mi ne kredas reaperantajn kaprojn… - murmuras Rouen. – Kiam vi vidis tiun kapron?
- Kiam iu mortigis kapitanon villiers.
- Ãu iu mortigis lin? – miris Rouen. – Ãu ne vi estis la farinto de la murdo?
Falis tien kelkaj oblikvaj radioj de la levißanta lumo. Li fikse rigardas en la okulojn de Rouen.
- De kie vi… scias… mian… aferon? – li demandas kun sekißinta gorßo, sed la Blankharulo, Kiu Havas Spegulon ne respondas
Milda vento susuretis tra la dezerto, kaj etaj sableroj ¢etißis sur malhelan rokblokon. La v0armo, tage sorbita reradiißis el la tepidaj Ùtonegoj.
La fajro jam brulis per altaj flamoj en la mezo de laroko. La ombroj silente kaªrißis ¤irkaª ßi.
- Vi… estis perfidulo… - balbuta¤is La Trumpetisto, sed li rapide ¤esis tion. – Bochur Ùatis la kapron, kiun mi tondis.
- Nu, jes! – kriis Naftalino apud ili, kaj li aperis el malantaª roko. – Kapro simbolas tajloron, kaj ¤iu Ùatas ßin. Ãu ne?
Li faris kelkajn gracilajn dancpaÙojn , balancante sian pluvombrelon.
La vento fortißis, kaj flavaj flamoj etendißis alten kun maltrankvila flagrado inter la fajrorigardantoj.
- Bochur Ùatis min… - Korko provis rememori kuntirinte siajn brovojn. – Li diris… Saißa ne kredis… Ke… vi estas… perfidulo, kaj…
- Perfidulo! - kri¤is Naftalino. – Tuj forlasu la rokon. Ïentilulo ne pasigas sian punon en societo de perfiduloj…
- Silentu! – diris Fécamp, ¤ar li volis aªdi informon pri Saißa.
Sed Naftalino furiozis. For¢etinte sian pluvombrelon, li ¢etis sin sur lin.
- Perfidulo!…
Eble la frenezulo estis pli forta, sed tio jam ne evidentißis, ¤ar antaª ol li estus atinginta lin, la pugno de Fécamp trafis la makzelon de la tajloro tiel, ke li senvorte falis sur la teron.
- Mia Dio… - murmuretis Rouen. – Kia bato!
- Daªrigu! Pri kio vi memoras ankoraª?
- Saißa… Skribis leteron… Al vi…
Enterigita tragedio ¤iam pli vigle revivißis kun stranga stre¤iteco. Kio komencißas nun ¤i tie, kie jam ¤io finißis laª lia opinio?
- £i diris ankaª al Carew, ke Ùi amas vin. £i timis… ke vi mortigos… unu la alian… vi kaj Carew… Tial Ùi montris tion, ke egale…
Kiel? Ãu Saißa amis lin? £i nur timis, ke li kaj Carew mortigos unu la alian? Jes! Ho… Tio eblas!
- Tiel estas vere. Oni… arestis vin… - daªrigis Korko – kaj… Ùi skribis al vi. Mi mem vidis tion… Longan… leteron. Carew diris, ke li alportos ßin al vi.
Li staris… Ãiuj sekretaj ombroj de la nokto strangolis lin. Li ricevis nenian leteron… ¤arew ne transdonis tion. Li Ùtelis ßin. Kaj li mensogis al Saißa…
- Poste - daªrigis Korko – alvenis… via respondo…
- Stulta¢o! Mi ne ricevis kaj skribis leteron!
- Carew portis… tion… Li diris, ke vi… via… és vi skribis… Carew legis ßin al Saißa… Vi skribis tion: vi havas edzinon. £i forgesu vin… Vi ne volas Saißa-n… kaj e¤ Ùia amuleto estis tie… En la letero…
La varma Ùtono, kun lla aerblovo susuranta polvo… kaj ¤io, ¤io incitis lin, ke li kriegu pro la sufero.
Kia stranga, terura potenco disvolvas ¤i tie… ¤e la Skeleta brigado… ßuste ¤i tie, tiun hermetike subpremitan, putrißintan sekreton?
Carew estis fiafalsisto! Li kredigis al Ùi, ke li estas dezißinta.
Kompatinda Saißa!
Nun stranga murmurado komencißis ¤irkaª la fajro. La fekse rigardantaj okuloj ebriißis iom post iom pro la flagrado, kaj ili jam vidis ion trans la maltrankvila ¤ielarko de la vizio.
Ankaª rko volis iri, sed Fécamp denove retiris lin:
- Diru… kio okazis… al Saißa?…
- Saißa… - cerbumadis Korko, kaj li frotadis siajn tempiojn… - Saißa… Ho!… Io okazis al Ùi… Jes… jes… - Subite li frapis sur sian frunton, kaj kun ßojo li kriis: - Mi jam scias! Nu, jes… Saißa mortigis sin.
La vento fortißinte uluis super ili, Ùprucigante la polvon. La fajro, Ùirißinta je mallarßaj strioj, timißinte dancis. Sub la roko, kie la blanka lunlumo larße disetendißis, forlasita sakalo sidis dismetinte siajn unuajn piedojn, kaj kun amara, gluglanta, plendanta tirbojo ßi fiksrigardis la malproksimajn stelojn…