Nova mono por malnovaj domoj

En la gubernio Shitai de Anhui, Ĉinio, situas la malnova domo Cuipingju, konstruita kiel tetrinkejo antaŭ pli ol 200 jaroj. Dum multaj jaroj ĝi kadukiĝas pro manko de riparoj. Pasintjare la posedanto de la domo intencis vendi ĝin al sveda tekomercisto kontraŭ 200 000 juanoj (ĉ. 20 000 eŭroj).

Kiam amaskomunikiloj priraportis la negocon, intervenis la loka registaro kaj malhelpis la vendon, dirante, ke la konstruaĵo estas kultura heredaĵo protektata.

Li Yikun, 63-jara, estas la 9a heredanto de la malnova domo. Pri la vendo li klarigis: „La domo estas konstruita kontraŭ giganta elspezo. Tiam ses metiistoj energie laboris dum tri jaroj por krei lignoskulptaĵojn por la domo. En la lastaj jaroj mi plurfoje petis la registaron enigi ĝin en la liston de kulturaj heredaĵoj. Tamen mia klopodo estis vana.”

Granda ŝarĝo

Li daŭrigis: „Mi elspezas ĉiujare pli ol 2000 juanojn por ripari la domon. Tio estas granda ŝarĝo por mia familio. Mi decidis ĝin forvendi, kiam la sveda komercisto proponis aĉeton. Fakte mi ne volas forvendi ĝin, tamen estas pli bone vendi ĝin ol vidi ĝin disfali.”

Antaŭ naŭ jaroj okazis simila afero en la gubernio Xiuning de la sama provinco. La malnova domo Yinyutang de la vilaĝo Huangcun estis vendita al Usono post sep-jara traktado. Oni malmuntis de la malnova domo 700 lignaĵojn, 8500 brikojn kaj 500 ŝtonaĵojn, kiuj estis enmetitaj en 40 kontenerojn.

La aĉetanto elspezis 125 milionojn da dolaroj por transporti la malmuntitan domon al Usono. Poste oni rekonstruis ĝin en usona muzeo. En junio 2006 la muzeo malfermiĝis al la publiko. Por la muzeo oni instalis retpaĝaron, kiu enviciĝis inter la 10 plej furoraj retpaĝaroj en Usono.

Manko de monrimedoj

Chu Xiaohua, direktoro de la gubernia kultura administracio, diris, ke la domo Yinyutang estas konstruigita de loka komercisto Huang en la 17a jarcento, kaj ĝi estas heredita de posteuloj de lia familio. Laŭ tiamaj normoj la kultura administracio ne povis konfirmi ĝin kultura heredaĵo. Pro manko de monrimedoj, la domo sen riparado estus disfalonta, se la posedanto ne forvendus ĝin.

Antaŭ centoj da jaroj komerco prosperis en la suda regiono de Anhui. Lokaj riĉuloj konstruigis grandan nombron da delikataj domoj, praulaj temploj, memoraj arkaĵoj kaj pontoj laŭ ĉina tradicia arkitekturo. Sed tiuj konstruaĵoj estas nek enlistigitaj kiel kulturaj heredaĵoj nek protektataj de la registaro.

Ironie estas, ke lastatempe iu ĉina kultura instituto kolektis ĉirkaŭ 10 milionojn da juanoj por rekonstrui la domon Yingyutang sur la origina loko. La instituto planas iom post iom restaŭri ĉiujn konstruaĵojn de la vilaĝo Huangcun.