MODERNA  PENTRAĴO

Sinjoro Kolory estas moderna pentristo. Liaj pentraĵoj multe distingiĝas de tiuj de liaj samtempaj artkolegoj, precipe pri tio, ke sur ili tute ne estas rekoneble, kion ili prezentas.

Lastatempe li pentris unu belan “ pejzaĝon”. Tiu ĉi pentraĵo tre plaĉis al la riĉa Baronino de Ŝmirow, ŝi do aĉetis ĝin sufiĉe kare kaj pendigis ĝin en sia salono.

Baldaŭ alia pentristo, sinjoro Penick, amiko de Kolory, vizitis la baroninon. Ŝi fiere montris al li la novan pentraĵon, demandante lin pri lia opinio.

—Belega ĝi estas, vera majstra verko,—respondis Penick—bedaŭrinde estas nur, ke ne estas vivo sur ĝi. Se vi, kara baronino, permesas al mi, tuj pentros du ludantajn knabojn sur tiu vojo, kiu traserpentumas en la mezo de la bildo.

Kun plezuro la baronino konsentis kaj S-ro Penick alpentris du knabojn ludantajn sur la dirita loko.

Post kelka tempo S-ro Penick renkontis sian kolegon Kolory, kaj rakontis al li la okazintaĵon.

—Ho, malsaĝulo! Kion vi faris?—ekkriis Kolory,—tiuj da kompatindaj knaboj certe dronos!

—Dronos?—surprize demandis Penick.

—Jes, ili dronos; ĉar sciu malfeliĉulo, ke tiu traserpentumaĵo ne estas vojo, sed rivero.

PENTRARTO

Estas tri specaj pentrartoj: akvarela, paŝtela kaj olea. En nia lando mi ne vidis, kiu pentras per paŝtelo, sed scias ke plej parte da pentristoj pentras per akvarelaj koloriloj.

Antaŭ lerni pentrarton oni devas ekzerci karban desegnadon kun artika pupo. Iom antaŭe, oni ekzercis per krajono anstataŭ karbo, sed nun la krajono nur liveras al ni la uzadon por skizi la konturojn.

Kiam vi volas pentri, vi devas antaŭe posedi la necesajn instrumentojn: la stablo, paletro, la peniko ku streko, kaj kolorilkesto kun koloriltuboj. Se vi volas pentri ekster la domo, necesaj estas ankaŭ la pentra bastono kaj benketo.

En kolorilkestoj oni metas dek ĝis kelkdek kolorilojn, sed plej parte da ili ne estas ofte uzataj kaj eble anstataŭigeblaj. Mi vidas pentriston kiu nur uzas tri primitivajn kolorojn. Tio tamen estas nefacila klopodo, tial la necesaj koloriloj estas bezonataj: prusa bluo, ĉiela bluo, ultramaro, indigo, smeralda verdo, herbverdo, gumiguto ( tre bona kolorilo, kiun eŭropaj pentristoj ne ofte uzas), citronoflavo, terkoloro, cinabro, karmezinruĝo, kormino, sienbruno, vandikabruno, Ivora (elefanosta) nigro, kaj fine zinkblanko. La lasta multkvante uziĝis en olea pentrado, sed malofte en akvarela.

LA SOMERO

Kiel ĝuiga, kiel rava estas la somera tago en Malgrand-rusujo! Kiel, turmente-varmegaj estas tiuj horoj, kiam la tagmezo brilas en varmego kaj trankvileco, kaj blua nemezurebla oeano, kliniĝinta kvazaŭ kupolo super la tero ŝajne ekdormis, tute droniĝinte en dolĉa ripozo, ĉirkaŭprenante kaj premante en siaj aeraj brakoj la belan teron! Sur la ĉielo ne troviĝas eĉ unu nubeto; sur la kampoj ne aŭdiĝas interparoloj. Ĉio kvazaŭ mortis; nur supre en la ĉielsenfino tremkantas la alaŭdo kaj la arĝentsonaj kantoj flugas al la enamiĝinta tero; de tempo al tempo aŭdiĝas krio de mevo aŭ sonora voĉo de koturno en la stepo. Senmove kaj senpense, kvazaŭ promenantaj sencelo, staras altegaj kverkoj kaj blindigaj sunradioj lumigas pentrindajn amasojn da arbofolioj, motante sur la aliajn, kiel la nokto, malhelan ombron, sur kiu nur dum forta vento ŝprucas oraj sunradioj. La insektoj de smeralda, topaza, rubena koloroj svarmflugas super multekoloraj legomĝardenoj, sur kiuj kreskas ombrodonantaj sunfloroj ... Ho! Kiel volupta kaj dolĉplena estas la malgrand-rusuja somero!

                                  N. Gogol

*Malgranda rusujo = Ukrajno

UTILINTA  MINACO

Du rajdantaj kavaliroj interrenkontas sur ponto de rivereto. La ponto estas tre mallarĝa, tiel mallarĝa, ke unu el la kavaliroj nepre devas reiri de sur ĝi, por ebligi trapason de la alia. Sed ili, fieregaj nobeloj ambaŭ volas, ke la alia evitiru al li. Post longa disputado, fine, la unua eltiras sian glavon kaj diras:

—Se vi ne evitiros al mi, mi faros al vi la samon, kiun mi ĵus faris al alia persono kiu ankaŭ ne volis al mi evitiri.

La tondra voĉo kaj la brilanta glavo iom ektimigas la alian, kiu cedante evitiras. Poste li demandis la minacinton:

—Kion do vi faris al tiu persono?

—Kion? Li, la malmolkapa burĝaĉo, absolute ne volis cedi, do mi evitiris al li.

LA  VERA  RENKONTEJO

La germana ĵurnalo “Die Jugend” citas el “Instruoj por la junulars” de Prof. W. Foerster paragrafon: “La flikita pantalono,” en kiu la infanoj estas admonataj ne moki la malriĉajn kamaradojn pro flikita pantalono. Ĉi tiu paragrafo finiĝas per jenaj vortoj: “ Se vi foje renkontis tiel bele flikitan knabon, kiu hontas pro la ridado de siaj kamaradoj, diru al li: “Vi estu fiera pri via patrino, vi ja portas la plej altvaloran pantalono de la mondo.”— Ĉu tio ne estas vera? Ĉu la patrina amo ne enteksiĝis en ĝin? Ĉu tio ne estas pli nobla kaj bela, ol se ĝi estus teksita el oro? Kaj se li portas ĝin kun fiereco kaj danko, ĉu ĝi ne estas vere animplena pantalono, vera renkontejo de la plej bonaj sentoj de la homo?

                                           F. Pillath

VEZIRO  ABDUL

Unu tagon, la persa veziro, kiam li rajdis al la ŝaĥo, ekvidis antaŭ si sur la vojo, multegon da homoj amasiĝintaj kaj postulantaj sian rajton. Estis striko.

La veziro, antaŭsentante la danĝeron, kiu povus okazi halti; sed la strikantoj lin tuj ekvidis. Post kelkaj momentoj li estis ĉirkaŭita de brakfortuloj, kiuj minacis lin je mortigo, se li ne realigos tion, kion ili postulas de li, eĉ unu el la strikantoj kuraĝis ekkapti lin per lia barbo.

Post kiam li liberigis de tiuj strikantoj, li rajdis al la palaco de l’ ŝaĥo, kien alveninte, li raportis al la regnestro pri la okazintaĵo.

La sekvintan tagon matene alvenis spicisto kun peto por povi paroli kun la veziro.

La veziro demandis kion li volas.

—Jen pro kio mi estas alveninta,— respondis la spicisto,—Mi venas por sciigi al via vezira moŝto la nomon de tiu viro, kiu mokis vin; li estas nomata Naĝi; mi bone konas lin, ĉar lia domo estas apud la mia. Venigu lin, por lin puni.

Post la foriro de l’ spicisto, la veziro venigis al si Naĝi’n. Tiu ĉi kvazaŭ duonmorta pro timo, kaj ne sciante kiamaniere sin senkulpigi, tuj diris, ke vere li estas la kulpulo. Sed la veziro milde respondis al li:

—Ne timu. Ne pro via kulpeco mi venigis vin, sed por averti vin, ke vi havas apud via domo malamikon-najbaron, ĉar li denuncis vin. Iru do pace hejme.

ŜPAREMA

La edzino de S-ro Ŝparovski estas tre malŝparema. Ŝia edzo ĉiutage devis pagi novajn ŝuldojn faritajn de sia edzino. Foje S-ino Ŝparovski “kvazaŭ ŝparis”— Jen kion ŝi diris al sia edzo:

—Karulo, hodiaŭ mi faris bonan aferon: mi vendis mian fortepianon, por ducent spesmiloj.

—Ha!—ekkriis S-ro Ŝparovksi,— Ne kredeble! Vi , kiu neniam ŝparis, vi vendis vian fortepianon, kiun aŭdi mi tiel malŝatis, por rehavi la monon kiun ...

—Sed lasu min fini,—diris la edzino,— mi vendis tiun fortepianon, kaj aĉetis alian, pli belan, por kvin cent spesmiloj, kaj tiamaniere vi ŝuldas nur tri cent spesmilojn.

UNU  BONA  PASTRO

La raveno Pinkusfeld estis vere bonfarema pastro. Li kaj lia edzino multe helpis la malriĉulojn, kvankam ili mem ne estas riĉaj.

Foje, la rabeno, estante hejme tute sola, enprofundiĝis en siajn teologiajn studojn, kiam eniris en lian ĉambron malriĉa Hebreino, konata almozulino, kiu petegis pri eluzitaj vestoj. La rabeno eltiris la ŝrankon kaj rapide elprenis el ĝi kelkajn malnovajn vestojn, inter ili ŝititajn ŝtrumpojn, kaj donacis ilin al la almozulino. Tiu ĉi, dankante, foriris.

Baldaŭ revenis hejmen la rabenedzino, al kiu la rabeno tuj rakontis la okazintaĵon.

—Mia Dio! Mia Dio!—ekkriis la edzino, —kion vi faris! Ja en unu el tiuj ŝtrumpaĉoj mi kaŝis kvindek spesmilojn! Kaj nun ŝi forportis...

Konsoliĝu mia kara,—respondis la rabeno: — ne malesperu, certe nenio malagrabla okazos pri tio ĉi; ŝi ja trovos jam rimedon por uzi ne nur la vestojn, sed ankaŭ la monon.

NETITOLITA

En ĉarma printemp, memoro

Malnova revivas en koro.

Sopir’ je l’kunulo tiama

Forgeso pri tempo la flama.

Soleco! La ofta turmento!

Sciigo, post longa silento

Pleniĝas per skribo pasia.

Mi legas kun larm’ emocia.

F. Dor

PRI  LA  ESTONTECO  DE  LA  SUNA  SISTEMO

Ĉu la suno devos nepre iam estingiĝi aŭ ne , estas ankoraŭ problemo tre duba. Mi pensas, ke ni tute ne havas sufiĉajn argumentojn por montri logike nepran estontan estingiĝon de la suno. Ebla estas tute kontraŭa okazo—la pli aŭ malpli longedaŭra revarmiĝado de la suno per kaŭzo tute simpla kaj videbla por ĉiuj, nome —per falado sur ĝian superaĵon, de la multnombraj aerolitoj, vojaĝantaj nune tra la spaco per grandegaj, konfuzaj vojoj en formo de kometoj, renkontiĝantaj kun nia suna sistemo dum ĝia rapida irado al la ankoraŭ nekonata celo en la stelaro Heraklo. Multaj aerolitoj fariĝis jam niaj sunsistemaj kunirantoj, aliaj eniras nian sistemon aŭ eliras el ĝi, laŭ okazoj de ilia kaj nia movado.

En nuna stato de la scienco ni tute ne povas precize antaŭdir: kioman kvanton da varmego ricevos nia suno per la aerolitoj, falantaj sur ĝin eĉ en proksime venontaj jaroj. Novaj grandegaj aerolitamasoj, renkontiĝontaj en nia rapida flugado, povas ne sole malpermesi al nia suno estingiĝadi dum multaj miljaroj, sed kontraŭe ili povas ĝin ankaŭ ekbruligi kaj igi nian teron travivi ankoraŭ unu el pasintaj geologiaj statoj de ĝia ekzistado, kiam sur la polusoj kreskadis palmoj kaj vivadis elefantoj.

NOVA  ENCIKLOPEDIO

Devo: io,kion oni postulas de aliaj.

Feliĉo: kvankam la feliĉo frapas unufoje la pordon de ĉiu homo, tamen ĝi ne certe laŭte frapas.

Filozofio kaj poezio: filozofio en metas fenestron al homoj, poezio—fornon.

Forto: nia forto sufiĉas por malfeliĉo de aliaj sed ne por ilia feliĉo.

Ĝentilulo: homo kiu diras, kion li ne opinias.

Komitato: se Dio formus komitaton por la kreado de la mondo, la universo ankoraŭ ne estas preta.

Kuraĝo:batali per la glavingo kiam estas disrompita la glavo.

Mensogado: eni plej mensogas antaŭ politika elekto, dum militado kaj post ĉaso.

Morto: multaj homoj mortas ne kreintaj ion, neniu mortas ne deturninta ion.

Opinioj: najloj, kiujn oni enigas des pli profunde, ju pli oni ilin surbatas; tial evitu disputojn.

Politikistoj: publikaj akvoverŝistoj, kiuj povas krei koton kiam la suno lumas, sed ne sunlumon kiam troviĝas koto.

                                     P. Ahlberg

GUELIVER  EN  LILIPUTLANDO

Ĉar mi malsatis mi penis montri al ili ke mi bezonis manĝaĵon. Mi metis fingron en la buŝon kaj rigardadis petante ke oni donu al mi nutraĵon. La parolinto tuj komprenas min.

Li ordonis ke oni metu ŝtupetarojn al miaj flankoj, multope la etuloj supreniris kaj marŝis al mia buŝo portante korbojn, plenajn de viandoj. La viandaĵoj havas la saman formon kiel kuirpecoj, kiujn ni havas hejme, lumbaĵo fermuro, k.t.p, sed malpli grandaj ol flugiloj de alaŭdo.

La etuloj donis al mi la nutraĵon kiel eble plej rapide. Mi manĝis tiom, ke mi mirigis ilin. Post la manĝo, mi faris signon, ke mi volas trinki. Tial ili suprentiris sur min unu el siaj plej grandaj bareloj. Ili rulis ĝin al mia mano kaj malŝtopis ĝin.

Ĉar la barelo havis la grandecon de nur duono de vinglaso, mi eltrinkis ĝin per unu engluto. La vino havis bonegan guston. Ili alportis al mi duan barelon. Mi trinkis la vinon kaj petis pri pli, sed neniom restas. La etuloj faris signon, ke mi ĵetu malsupren la du barelojn.

Oni ekkriis por averti la homamason sur la tero, ke ili donu spacon. Mi ĵetis la barelon ĉielen. Vidante ilin en la aeron, la etuloj ekkriis tre laŭte.

KOLORIGO  DE  NATURAJ  FLOROJ

Oni scias, ke violoj koloriĝas verden per la vaporo de amoniako. Por tion fari, ne necese estas meti la florojn en la likvaĵo; sufiĉas meti ilin en ŝtopitan botelon, kien oni verŝas iom da amoniako.

La influo de amoniaka vaporo ŝanĝas la koloron ankaŭ de aliaj floroj. Ekzemple, la blanka anemono de arbaroj prenas belan flavan koloron. La violaj, ruĝaj, blankaj balzamenoj fariĝas respektive verdaj, ĉakoladbrunaj, flavaj. La trikolora konvolvulo, la koreopsoj, prenas belajn multkolorajn nuancojn; la ruĝa geranio fariĝas blua, la diversaj levkojoj verdaj aŭ nigraj. Tre multaj floroj estas tiel influantaj de la amoniaka vaporo.

Sed oni ankaŭ povas produkti tiujn kolorajn ŝanĝojn ne enfermante la florojn: oni surŝprucigas per vaporizilo likvaĵon konsistantan el 8 partoj da sulfurika etero kaj 2 partoj da amoniako.

REKORDO  DE  MALRAPIDECO

En la pariza ĵurnalo “Le Matin” ni legas la sekvantan kuriozaĵon:

De la urbo Origny-Saint-Benotte al la urbo Eu, ambaŭ en Francujo, letero bezonas preskaŭ 37 jarojn por alveni. La 27an de Oktobro 1876, S-ro Clery Jeune sendis el Origny, al S-roj Harel kaj Deponilly en Eu, unu komercan fakturon, afrankitan per 25 centima poŝtmarko, laŭ la poŝta tarifo de tiu tempo en Francujo. La leter alvenis la 6an de Junio 1913 en Eu. —Rimarkinde estas , ke la sendinto kaj la ricevintoj, dank’al Dio vivas ankoraŭ.

La nomita ĵurnal prezentas al siaj legantoj la aŭtenikan fotografaĵon de la koverto de tiu ĉi letero, sur kiu estas klare videblaj la poŝtaj stampoj.

PRINTEMPAJ AKVOJ

Ankoraŭ kuŝas neĝ’ de l’nord’,

Jam brue kuras la torent’,

Forpelas dormon de la bord’,

Kaj vekas ĉion el silent’.

Kaj krias ĝi de rand’al rand’:

“Tra mond’ vojaĝas Maj’ sen bar’!

“Ĝi nin dissendis tra la land’,

“Ni estas ĝia senditar’.”

MIRAKLA  FULMO

En la somero de jaro 1908, S-ino J. Locze kaj aliaj kvin virinoj, terkulturistinoj, sur la kampo apud la vilaĝo Koppanyszanto (Hungarujo), rastkolektis fojnojn. Posttagmeze la vetero fariĝis terura, fulmadis kaj tondradis; la ses virinoj, pro timo, amasiĝis, kune kaj jen fulmo subite frapis tiun virinan amason. Kvin el ili mortis, kaj S-ino Locze mutiĝis.

En la jaro 1913, je la sama tago, sur la sama loko, la muta S-ino Locze kaj ŝiaj du magrandaj filinoj , sin okupis je sama kamplaboro: rastkolektado de fojnoj. Denove la vetero fariĝis terura: fulmadis kaj tondradis. Jen fulmo subite frapis en la teron, apud la tri virinoj, kiuj tuj svenis. Proksime laborantaj kamparanoj portis hejmen la tri senkonsciajn virinojn, kiujn , en la vilaĝo, kuracisto rekonscigis. Tiam ho, miraklo! La antaŭ kvin jaroj mutiĝinta virino ekparolis; ŝia unua diro estis:” Sinjoro doktoro, ĉu miaj filinoj vivas?”

S-ino Locze perfekte reakiris sian parolkapablon; ankaŭ ŝiaj filinoj fartas bone.

 （La fino）

不错，很多文章简单易懂！