Kiom da E-parolantoj?

Tiu ĉi demando jam delonge pikas la Esperantan komunumon. Tre ofte plene frenezaj nombroj de niaj parolantoj estas prezentataj en la gazetaj konferencoj okaze de niaj kongresoj. Speciale populara estas la plene freneza takso je du milionoj, kiu iam aperis en populara Usona almanaĥo laŭ specifa profesoro Kulberto. Eble estas la horo iomete repensi ĉion ĉi.

E-parolanto Kadre de ĉiuj prezentotaj taksoj E-parolanto estas iu, kiu senhezite flue parolas Esperanton. Se mankas al li vorto, li tuj kapablas malgraŭ tio per alia vorto adekvate esprimi sian penson. Lia gramatiko same kiel lia akĉento estas akcepteblaj, eĉ se ne plene perfektaj.

Ege embarasate de la propagandaj ciferoj, kiujn niaj plej naivaj adeptoj je ĉiu nur ebla okazo tiom fervore disvastigas, multaj rezignas, kredante, ke tute ne estas eble, taksi la nombron da E-parolantoj. Mi tamen kontestas tion. Kvankam ne estas eble okazigi censon, pretigi sufiĉe fidindan, firmbazan kaj kredeblan takson ja estas eble. Certe ne eblas de lando al lando vojaĝi kaj esplori specimenojn, kiel nia plej misa taksisto, la Usona profesoro Kulberto, onidire tion faris. Laŭ la legendoj li eĉ specimene testis la lingvan sperton de individuoj, ĉar evidente inter la Esperantistoj troviĝas tre malsamaj lingvaj spertoj, kiuj pli multe aŭ pli malmulte kvalifikas ilin esti konsiderataj "parolanto".

Certe neniu povas de la trankvilo de sia hejma kabineto nombri E-parolantojn mondvaste kaj ĉe tio eĉ samtempe testi de ĉiu la lingvan sperton. Sed tio tute ne estas necesa. Nome la mondvasta nombro de E-parolantoj estas nenio pli mistera aŭ mistifika ol la sumo de ĉiuj landaj nombroj de E-parolantoj. Sekve se iel sukcesas ĝuste taksi la situacion en kelkaj landoj, devos esti eble eksterpoli la landajn rezultojn al la tuta mondo. La baza kondiĉo por fari tion, estas koni la laŭlandan distribuon de la Esperantistaro. Ĝuste tio estas tamen sufiĉe bone konata, ĉar ĉiujare nia plej granda organizaĵo UEA publikigas siajn membronombrojn laŭ landoj. Do jen la ŝlosilo por difini konvenan laŭlandan distribuan skalon.

Kombinante la laŭlandajn AM-elcentaĵojn kaj IM-elcentaĵojn de UEA por la jaro 1998 laŭ la formulo - radiko(AM*IM) - oni kreas taŭgan distribuilon. Se ĉe tio hazarde aŭ AM aŭ IM egalis al 0%, oni prenu rekte la nenulan valoron. Laŭ tio, se oni konas la situacion en kelkaj tipaj landoj, ne plu estas malfacile kalkuli la valorojn por la aliaj landoj kaj sekve la sumon kiel takson de la tutmonda situacio.

Unue mi laŭ tiel estiĝinta skalo projekciis kelkajn ĉe ni popularajn mistaksojn al la individuaj landoj. Tuj montriĝis, ke la nombroj 2.000.000 kaj 1.600.000 kondukas al landaj nombroj transe de ĉiu ajn realo. Ekzemple 170.200 E-parolantoj en Germanujo simple ne estas. Se entute, estas nur centono de tiu ĉi vere astronomia nombro. Ankaŭ la pli modesta takso de Jouko Lindstedt - 100.000 - estas evidente ankoraŭ tro alta, ĉar ĝi same liveras tro altajn landajn ciferojn. Alivorte ĉiuj tri taksoj estas malĝustaj kaj pro tio oni prefere ne plu menciu ilin antaŭ raportistoj.

Duaŝtupe, mi baze de miaj scioj pri kelkaj landaj situacioj pretigis du proprajn taksojn - optimismeman kaj pesimismeman. Tiujn la leganto plej konvene komparu kun siaj propraj scioj kaj supozoj pri la sialanda situacio. En la tabelo ĉiuj nombroj estas konvene rondigitaj.

提供以下信息供参考。英文的，可能有些读者会感到困难：