42 MILITO -  PACO

“Kiu havas la forton, havas la rajton.”

Milito defenda, agresa, maljusta,kolonia, eksterlanda, interna, enlanda, intercivitana, malvarma, psikologia, totala, fulma, prembutona ( = butonprema), la plej ekstermanta ( kiun oni konis en la historio ). Milito de la nervoj.

Militon deklari, fari, gajni, perdi. Eniri en militon.

Milita parado, preparado, ago, kanto. / Vidu:ARMEO.

Satigi sian bezonon de gloro per milito. Atingi sian celon per fero kaj sango (= per fajro kaj glavo ). Dronigi la mondon en la barbareco. Verŝi senkulpan sangon. La registaroj ĵetas la homojn unujn kontraŭ la aliajn. Frato fraton atakas ŝakale./ Du militas, tria profitas.

Al la armiloj! Invadi la landon. Armita ĝis la dentoj. Koalicii kontraŭ... Sin alianci kun najbara regno. Perfidi sian aliancon. Tio aŭguras nenion bonan. Internigi fremdajn civitanojn en koncentrejon dum milito.

Neakordigebla konflikto. Ultimato. Militkazo. La patrujo estas en danĝero. La kvina kolono. La dua “ buroo” de la armeo okupiĝas pri spionado kaj kontraŭspionado.

Anonco de la militdeklaro. Tumultsonorado. Mobilizado. La milito eksplodis tute ne atendite. Internacia konflikto. Eniri en militon.

Akcepti la batalon. Pretigi sin por la batalo. Iri al la fronto. (Iri ) kiel bovo iras al la buĉo. Konduki iun kiel ŝafidon al la buĉo./ Akceli la marŝon de trupo. Defendi sian patrujon. Ricevi fajrobapton. Montri elstaran heroecon. Sola kontraŭ ĉiuj. Brave, kuraĝe batali. Kuraĝe riski sian vivon. La kuraĝo kreskas kun la la danĝero./ Lia kuraĝo sinkis en la krurojn, en la botojn. Perdi la kuraĝon. Repreni kuraĝon. Kolekti sian kuraĝon. Ĉerpi kuraĝon.

Perdi brakon en la batalo. Milita invalido. Hajlo, pluvo da kugloj. Sub fajfado de kugloj. Kuglo trafis lin meze en la frunto. Profundo de penetro de kuglo. Maro da sango.

Levi la vunditojn el la batalkampo. Akceli la evakuadon de la vunditoj. Reveni, eskapi senvunda el la batalo. Savi sian haŭton.

Doni , verŝi sian sangon por la patrujo. Tero sorbigita de sango. Glore morti ĉe la fronto por (pro) la patrujo. Perei en batalo. Miloj da soldatoj estis sternitaj de la bombardo./ Apokalipsa spektaklo.

Suferi grandajn perdojn. Mankantoj. La pafado falĉis tutajn vicojn el la soldatoj. Kadavroj kuŝis dense unu ĉe la alia. Hekatombo. La cifero de la mortintoj estas alta. Miloj da kadavroj forfalintaj sur la batalkampo. Buĉi blinde sendistinge. Kion utilos nia sango? Tia buĉado malhonoras la civilizitan mondon. Multe da larmoj estis ploritaj pro ĝi. Nia priplorinda filo. / Bona generalo ŝparas siajn soldatojn.

Plej bona defendo estas atako. Furiozas la batalo. Decida batalo. Ataki je la ĉarniro de la du armeoj. Sturma taĉmento. Sturmi tranĉeon. Nerezistebla sturmo. Kuratako per ondoj ; en densa, disa ordo./ Avancado haltigita. Ek al la batalo! Ni devas aŭ venki aŭ morti. Ni pli aŭ malpli frue venkos. Forpuŝi la atakantojn. / Encirkligi armeon.

Celi nur trafeblajn objektivojn. Ili okupis la ponton per plena surprizo./ Kamufli, nevidebligi objektivon militan. Nigrumi urbon, konvojon kontraŭ noktaj flugatakoj. Bombadi nemilitistan objektivon. / La unua ondo da bombaviadiloj.

La truopoj manovris ŝirme de kurteno de kavalerio. La malamiko pretergalopis la dekstran alon. Kavalerio (skadro) cedigis la alon de nia armeo. Fari breĉon en la malamikaj vicoj.

Esti faligita malsupren en paraŝuto. Paraŝutigi trupon. (paraŝuta malfermiĝo, “descendo”, trupo ). Plonĝi . Plonĝbombadi./ Alarmi la trupojn kontrŭ aeratakoj.

La urbo falis en la manojn de la malamikoj. Urbo prenita sen sangoverŝo. Okupi la urbon. ? Fari el urboj dezertojn. Elviŝi urbon, kiel oni elviŝas pladon. Ĝi ne plu estas urbo sed amaso da ruinaĵoj ( post la milito). La urbo rapide releviĝis el siaj ruinoj.

Bulteno de militaj operacioj. Glora venko. Ebrii pro la venko. Militpaŭzo.

Demoraliziĝo de la venkita armeo. La spirito de nia armeo estas malfidinda. Detetismo. Dizertinto. Dekumi./ Lojalaj trupoj.

Kompensi la militdifektojn. Niaj pozicioj estis bombarditaj. Defensiva pozicio. Sin teni je la defensivo. Ili estas premataj en direkto al la maro. Defenda strategio. Municioj mankas.

Neatakebla urbo. Defendi urbon kontraŭ sieĝantoj. Reduktejo. La kanonoj faris breĉojn en la remparoj./ Tiu ruzo certigis la venkon.

Rezista poŝo. Rekonkeri la perditan terenon. Organizi la terenon. Elekti bonan terenon por la manovro. Gajni tereno. Avanci.

Retreto pro la premo de la malamiko. Kapitulaci. Lasi al iu la eblon retiriĝi kun honoro. Demeti la armilojn. Senarmigi kapitulacintan armeon.

Armistico. Parlamentario. Prezenti ekstremajn postulojn. Trudi severajn kondiĉojn al la venkito. Trakti la venkitojn kun humaneco. Ve! al la venkitoj.

Aneksi. Militakiro. Okupacio. Reparacio./ Partizano. Makisano. Rezistado. Esti la animo de Rezistado./ Preni, ekzekuti “ostaĝojn”(= garantiulojn). Gerilo. Reprezalio./ Liberbrigado./ Kaŝnomo.

Batalanto de la unua mondmilito. La “Nekonata Soldat”. EN OKCIDENTO NENIO NOVA. LA BRAVA SOLDATO ŜVEJK.

Militkaptito. Kaptitejo./ Koncentrejo. Barakoj. Gaskamero. Pikdrato.

Post la fino de milito kunvenas la diplomatoj. Fari pacon. Kontrakti traktaton. Paca kontrakto./ Demarkacio. Agnoski rajton de popolo al memdispono. Tiu ĉi kondiĉo ne estis vortigita en la kontrakto.

La problemo pri malarmado, pri internacia limigo de la armadoj. Ĝenerala konferenco por malarmado. Kiu nacio konsentos malarmi sen ia garantio? Konkurado de armado(= vetarmado). Ili forĝos el siaj glavoj plugilojn. Enterigi tomahokon. La paca kunekzistado de kapitalismo kaj komunismo. Armita paco./ Bufrostato. Firme starigi, konservi, rompi pacon.

Eduki siajn infanojn en pacema kaj tuthomara spirito. Inokuli en ies animo abomenon al la milito. Provi ekstermi la radikojn de la milito./ La absurdeco de la milito ĉiam pli kaj pli evidentiĝas. La kolombo de paco. Pacifismo.

Venos la tempo, kiam la homoj ĉesos esti lupoj unuj kontraŭ la aliaj./ Mi venis por enkonduki ne pacon sed glavon./ Kiu kaptas glavon pereos per glavo.

Ni ne devas malesperi pri la homaro. Neperforto. “ Sur la tero se azenoj ne amasus, la milit’ ne okazus.”(Kalocsay).

“En la mondon venis nova sento...

 Al la mond’ eterne militanta

Ĝi promesas sanktan harmonion.”