第 171 楼

词海拾贝（171）
Plendi 这个不及物动词在使用上不难，后面通常跟 pri 或 kontraŭ。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中有不少规范用法的实例，我们选些例子看看。
1.“叫痛，哼哼，呻吟”：
Li plendas pri kapdoloro. 他喊头疼。
La malsanulo plendas la tutan nokton. 病人哼哼了一整夜。
suferi ne plendante 忍住不叫痛
2.“抱怨，埋怨，出怨言，鸣不平，诉苦，发牢骚”：
plendi al iu pri io 向某人抱怨某事
Infano plendas al la patrino kontraŭ kamarado. 一个孩子在向妈妈告同伴的状。
plendi per lamenta voĉo 哀诉
Mi ne plendas kontraŭ la sorto. 我不抱怨命苦。
Maljunuloj plendas pri la facilanimeco de la junularo. 老年人抱怨年轻人轻率。
3.“【法】申诉，控告，告状”：
plendi ĉe la tribunalo 向法庭提出申诉
rajte plendi 合理申诉
Se neniu plendas, neniu defendas. 没有人控告，也就没有人辩护。
plendanto 【法】申诉人，起诉人，原告
Plendito, kion vi povas diri por via pravigo? 被告，你还有什么话要为你辩护？
atestanto por la plendito 被告的见证人
看看 plendo 的几个例子：
ĵeti al la ĉielo suferplenan plendon 向老天叫苦
plendoj de iu kontraŭ io 某人对某事的抱怨
senfina litanio da plendoj 没完没了的抱怨
fari plendon ĉe la polico 向警方提出控诉
meti plendon kontraŭ iu ĉe la tribunalo 向法庭控告某人

第 172 楼

词海拾贝（172）
Averti 在使用时应当注意规范的用法，如果不勤查词典有可能会用错。我们来看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）及物动词 averti 的用法。
1.“预请注意（某一不存在或不可能发生的事），预先通知，提醒”：
Mi avertas vin, ke tion ĉi vi en mia parolo ne trovos. 我提请你注意，这一点在我的讲话中你找不到。
Ni avertas ilin ne esperi subvencion. 我提醒他们不要对补助金抱有希望。
Li havos la rajton ĉesigi la garantiadon, avertinte min du jarojn antaŭ la ĉesigo. 他将有权终止担保，因为他已提前两年通知了我。
2.“警告（可能发生危险或不幸的事），告诫，提醒”：
averti iun kontraŭ danĝero 警告某人注意危险
averti la legantojn kontraŭ la ruza manovro de kelkaj personoj 提醒读者提防某些人的狡猾手法
Mi vin avertas, ke virino en tia stato estas kapabla je ĉio. 我告诫你：女人在这样的情况下是无所不能的。
3.“（= malkonsili）劝止，劝阻”：
Li penis min averti, ke mi ne trompu mian reĝon. 他设法劝阻我，不让我欺骗国王。
Avertu ŝin, ke ŝi ne venu. 请劝她别来。
Tie ĉi la komoj avertas la leganton ne rigardi la interkomajn vortojn kiel objekton de la verbo. 这里的逗号提醒读者，不要把两个逗号之间的词当作动词的宾语。 【注】在此义项中，averti如果与不定式连用，必须在不定式前加否定词，以区别于第一义项
4.“〈旧〉（= preventi）预防，防止”：
Ĉu la preĝo ne posedas la forton averti krimon? 祈祷无力防止犯罪吗？

第 173 楼

第 174 楼

词海拾贝（174）
Paradi 是不及物动词，意思也不复杂。现在看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中 paradi的实例。
1.“（检阅时）列（纵）队行进，列队接受检阅；游行”：
La laborbrigadoj paradis sur la Ruĝa Placo. 义务劳动队员们在红场上列队接受检阅。
La gildo de la Pafistoj paradis tra la flagitaj stratoj. 射手行会的队伍游行通过了装饰着彩旗的大街。
2.“炫示，夸示，炫耀”：
La altkvalita servistaro paradis en silkaj ŝtrumpoj. 一群高级服务员，穿着丝织的长袜子，向人们炫示。
La abio paradis per multaj brulantaj kandeloj. 枞树上点燃着许多蜡烛，引人注目。
Li ĉiam paradas per sia klero. 他时时夸耀自己的才学。
Parado 也有些用法值得学习：
1.“检阅，阅兵；列队行进；游行”：
vicigi soldatojn por parado 使士兵列队接受检阅
kaŝita enterigo sen funebraj formoj kaj parado 没有殡葬仪式，也没有送葬行列的秘密下葬
Oni faris grandan paradon. 举行了盛大的游行。
2.“炫示，夸示，炫耀”：
E la palaco ĉio estis en festa parado. 宫中到处都张灯结彩，一片节日气氛。
Por parado mi portas silkajn ŝtrumpojn. 我为了炫耀穿上了长丝袜。
Li havas dentojn ne por parado. 〈转〉他长牙齿不是为了炫示（而是为了自卫）；他不是软弱可欺的人。
senenhava vortparado 空洞的华丽辞藻的堆砌

第 175 楼

第 176 楼

词海拾贝（176）
Naĝi 不只是“游泳”的意思，还有其他含义，而且很多表达还十分有趣。我们来看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中的例子：
1.“游泳，游”：
Per la piedoj kaj per unu brako li penis naĝi antaŭen. 他用双脚和一只胳膊奋力向前游。
naĝi sur la brusto 游蛙泳，游俯泳
naĝi sur la dorso 游仰泳
kraŭle [rampe] ~i 游自由泳，游爬泳
naĝi subakve 游潜泳
naĝi kun la tajdo 顺水游泳
naĝi kontraŭ la fluo 逆水游泳
naĝi kiel fiŝo 谙熟水性；游得很好
Li naĝas kiel ŝtono. 不谙水性；不会游泳。
2.“（= flosi）（指物）浮，漂，漂浮，浮动”：
lago kovrita per naĝantaj folioj 湖面上漂浮着树叶
Ĉirkaŭe naĝis montoj da glacio. 四周飘浮着冰山。
Anasoj naĝis sur la akvo. 几只鸭子在水面上游动。
Nuboj naĝas sur la ĉielo. 天上云彩飘忽。
En liaj okuloj kvazaŭ naĝis feliĉaj rememoroj. 〈转〉他的眼神里浮现出幸福的回忆。
3.“〈转〉浸，泡（在液体中）”：
La mortigito naĝis en sia sango. 被杀害者倒在血泊之中。
makaronioj naĝantaj en varma butero 通心面浸在热奶油中
naĝi en riĉaĵoj 〈转〉非常有钱
naĝi en plena feliĉo 沉浸在完全的幸福之中

第 177 楼

词海拾贝（177）
Promesi 使用的场合不少，也很有用，我们来看看 promesi 在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中的实例：
1.“（指人）允诺，答应，应允，应许，许诺”：
Mi promesas observi, kion leĝo ordonas. 我允诺遵守法律的规定。
Ofte mano forgesas, kion buŝo promesas. 手常常把嘴答应的事忘记；口中说同意，手却常忘记。（谚语）
promesi orajn montojn 许下言过其实的诺言；作无法兑现的许诺
promesi pirojn sur saliko 空许愿；开空头支票
promesita trezoro estas sen valoro 许诺（而没有兑现）的财宝毫无价值
Promesite! 说定啦！一言为定！
2.“（指事物）给人以…的指望，有…可能；有…希望，有…的前途；预示”：
La ekspozicio promesas plenan sukceson. 展览会有圆满成功的希望。
Ĉi-jare la maizoj promesas riĉan rikolton. 今年玉米丰收在望。
La kongreso promesas esti grandioza. 大会看来会开得很隆重。
la nubokovrita vetero promesas pluvon. 天阴预示着要下雨［是下雨的预兆］。
La vizaĝesprimo de la estro promesis agrablajn aferojn. 首长的面部表情预示事情会办得很顺利。
Promeso 也有很多有用的表达，如：
fari belajn promesojn 作花言巧语的许诺
plenumi (sian) promeson 履行诺言，遵守诺言，践约
teni (sian) promeson 遵守诺言，践约，说话算数
respekti siajn promesojn 遵守自己的诺言
repreni promeson 收回诺言
rompi (sian) promeson 违背诺言，食言，失信，违约，毁约
regali [nutri] iun per promesoj 给人空口许愿；给人开空头支票
junulo riĉa je promesoj 很有前途的青年，有出息的青年
由此而合成的 promesplena 和 multepromesa （“大有希望的，充满希望的，有前途的，有出息的；鼓励人的”）也常常会用到，如：
promesplena elpensaĵo 很有价值的发明
Tiu ĉi kantistino faris debuton promesplenan. 这个女歌手前途无量。
multepromesa junulo 有出息的青年
libro plena de laŭtaj kaj multepromesaj frazoj 一部充满鼓励人的豪言壮语的书

第 178 楼

词海拾贝（178）
既作不及物动词又作及物动词使用的 penetri 对于一般的学习者来说不是很常用，但了解一下 penetri 的用法还是很有益的。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中 penetri 有很多的例子来说明其用法。
1.“（不及物动词）进入（深部）”：
La aero penetras en la pulmojn de la homo. 空气进入了人体肺部。
De ekstere penetradis al ŝia orelo la sama bruo. 同样的嘈杂声从外面传进她的耳中。
La veneno penetris en la cerbon. 毒药进入了脑部。
Eĉ unu radio de la suno ne povis penetri tra la densaj branĉoj de la arboj. 竟连一道光线都透不过茂密的树枝。
Epidemio penetras en la landon. 瘟疫正进入那个地区。
2.“（不及物动词）穿入，透入，渗入，侵入，刺入，戳入，深入”：
La tranĉflanko de la hakilo penetris profunde en la kolon de la ĉevalo. 斧刃深深地砍进了马的颈部。
La radikoj penetris potence en la rokon. 根部都有力地扎进岩石中。
La kuglo penetris ĝis la osto. 子弹深及骨头。
Kiel ponardo en min panetras ĉiu vorto. 〈转〉每句话都像匕首一样扎进我的心中。
3.“（及物动词）（性交时）把阴茎插入…阴道中”：
Je mia miro li penetris min tute facile. 令我感到惊讶的是，他竟很容易地把阴茎插进我的阴道中。
4.“（及物动词）透入，渗入，侵入，浸透，穿入，刺穿，穿透”：
Frosta vento lin penetris ĝis la ostoj. 寒风透到了他的骨头。
penetranta rigardo 锐利的目光
Li havas paron da brilaj, panetrantaj okuloj. 他的一双眼睛炯炯发光。
5.“（及物动词）看透，看出，猜中，识破；深入了解，深入理解”：
penetri ies sekretojn 看清了某人的秘密
penetri la misterojn de la naturo 深入了解大自然的奥秘

第 179 楼

词海拾贝（179）
Pezi 是一个不及物动词，我们对 pezi 词义的了解似乎仅仅局限在“重，有……的重量”，这个动词还有其他我们不太了解的含义，而且有些表达也十分有用。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中有很多实例说明 pezi 的用法。
1.“重（若干），有…重量”：
La libro pezas duonon de kilogramo. 这本书重半公斤。
Ĉiu hajlero pezis pli ol 50 gramojn. 每颗雹粒有50多克重。
Kiom pezas tiuj valizoj? 那些手提旅行箱有多重？
Mi volas pezi malpli. 我要减轻体重。
2.“使有负重感”：
Tiuj vualoj pezas sur min. 这些面纱压着我怪难受的。
Sed malpli ĉi tie pezas la ŝarĝoj. 但在这里（工作）负担小一些。
Tro pezis la katenoj por rapide iri. 镣铐太沉重了，我走不快。
ŝarĝo, kiu pezas sur la ŝultroj 压在肩上的重负
Via grava misio pezas sur vin. 你的重要使命在肩。
3.“〈转〉使难以忍受，使窘，使疲乏，使有压抑［窒息］感，使不快，使不安”：
Malĝojiga sorto pezas sur ili. 不幸的命运压抑着他们。
pezi sur la konscienco [la koro] 使良心不安；使心情沉重
malembarasi iun je tio, kio pezas sur lia konscienco 解除某人的精神负担
ago, kiu pezas sur la konscienco 亏心事
Ŝi provis forgesi la zorgojn, kiuj tiel pezis sur ŝia koro. 她试图忘掉压在她心头的忧虑。
4.“〈转〉有重要性，有影响”：
Estas homo, kies vortoj pezas. 有一个人，他的话很有分量。
Tiu argumento multe pezis sur mia decido. 那个论据对我的决定很有影响。
名词 pezo 也有较多的用法：
1.“（由地心引力产生的）重量，重力，重”：
fali sub la pezo de io 在某物的重压下下落
la pezo, kiun povas elteni ponto 桥能承受的重量
2.“（用衡器量得并以重量单位表示的）重量，分量”：
Kia estas la pezo de tiu ĉi valizo? 手提旅行箱有多重？
doni al iu plenan pezon 给某人以足量（别短斤缺两）
3.“〈转〉重压，重担，负担”：
maljunulo, kiu kurbiĝis sub la pezo de la jaroj 因岁月的重压而脊背弯曲的老人
Ni portas la pezon de ilia potencado. 我们承受着他们统治的重压。
senti la pezon de la ĉiutagaj bezonoj 感到日常生活必需品开支的压力
havi pezon sur sia konscienco 心里感到愧疚；良心感到不安
4.“〈转〉重大影响，重要性，声望，地位”：
homo de pezo 重量级人物，重要人物，有影响的人物
doni pezon al tiuj frazoj de la komunikaĵo 给公报中的那几个句子加重分量
havi multe da pezo en io 在某事（的决策）中有重大影响
Ĉu vi sentas jam la pezon de la vero? 你是否已经感到真理的分量？

第 180 楼

词海拾贝（180）
Dum 有两个功能，一是作为介词使用，另一个是作为从属连词使用，而且有些用法也值得我们关注。我们来看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中 dum 的各种用法。
I.“（介词）（表示在整个某段时间内）在…期间，在…（过程）中，在…时”：
Fleksu arbon dum ĝia juneco. 弯树须趁幼小时。
Dum la manĝado venas apetito. 胃口越吃越大；越吃越想吃；〈转〉越有越想有；贪得无厌
Dum la parolado li dormis. 在（讲演人）讲演时，他睡着了。
Dum la vojo li senĉese parolis al ŝi. 他一路上不停地和她说话。
II. (从属连词)
1.“（表示在某段时间里）当…的时候”：
Dum li skribis la leteron, mi legis libron. 在他写那封信的时候，我在看一本书。
Dum Johano ne estis hejme, oni prirabis lian loĝejon. 约翰不在家时，有人抢劫了他的住宅。
Forĝu feron, dum ĝi estas varmega. 趁热打铁。
2.“（= kontraste kun tio, ke）（表示对比，即表示相反的行为或情况）而，然而”：
Li estas nur unufoje mensoginto, dum vi estas ankoraŭ nun ĉiam mensoganto. 他只是偶尔撒一次谎，而你现在还总是在撒谎。
Esperanto daŭre vivas, dum Volapuko jam longe estas mortinta. 世界语还活着，而沃拉匹克语早已死去。
Dum la naciaj lingvoj estas rigidaj, Esperanto kontraŭe estas senfine fleksebla. 民族语都是僵化的，而世界语具有无限的灵活性。
Dume 使用的场合也比较多，我们来看看 dume 的用法：
1.“在那个时候（指时间段），那时；在此期间，这期间”：
Ili sin pretigis, ni dume babilis. 他们在作准备，其时我们在闲谈。
Dume oni alvenis al la manĝejo. 那时人们来到了食堂。
2.“临时，暂时”：
Ni dume lasu flanke tiun demandon. 我们暂时把这个问题放一放。
Estas pli prudente akcepti dume la lingvon en ĝia nuna formo. 临时接受这一语言的现存形式，是明智的。
3.“然而，反之”：
Principoj kaj postuloj puŝis unu la alian, dume en la teorio ili ŝajnis al mi tute ne tielaj. 原则和需求相互排斥，然而在理论上我觉得它们完全不是这样的。
Dume lingvo arta, anstataŭ tiu ĥaoso, donas al vi sole nur ses vortetojn. 反之，人造语摒除混乱形式，只给你提供六个短小的词。