词海拾贝（91）

Ĵeti是使用频度较高的动词，尤其是它所表达的一些准确的动作，值得我们关注和学习。

1. “扔，抛，投，掷”：

ĵeti veston sur seĝon 把衣服扔在椅子上

ĵeti bastonon en la radon 往车轮里插棍子；设置障碍；妨碍；阻挠

La ŝipo ĵetis la ankron en la haveno. 那艘船在港口抛锚。

2.“迅速［匆忙］穿上，披上（衣服等）”：

ĵeti mantelon sur siajn ŝultrojn 把大衣往肩上一披

ĵeti nigran tukon sur sian kapon 把一块黑布盖在头上

ĵeti vualon sur ion 掩盖［掩饰］某事物；使人忘掉某事

3.“（把身体的某部分）迅速伸向，伸出；挥（拳）；仰（首）；扫视”：

kun la kapo ĵetita posten 头往后仰，仰首

ĵeti rigardon al iu [io] 看某人［某物］一眼

ĵeti flugan rigardon sur iun [al io] 向某人［某物］瞥一眼

4.“粗暴地推向，猛推；赶向，抛向”：

ĵeti iun kontraŭ muron 猛力把某人推到墙上

La ventego ĵetis ŝipojn sur la rifojn. 大见把船吹到礁石上。

Tro multe da homoj estas ĵetitaj en ĉi tiun mondon nur por malfeliĉoj! 太多的人被推到这个世界上只为了承受不幸！

5.“（突然）迸出，发出，流出，喷射出，冒出，投射（光线、影子）”：

La suno ĵetis oblikve siajn radiojn. 太阳的光线已经西斜，太阳已经偏西。

La montoj ĵetis longajn ombrojn sur la ebenaĵon. 群山把长长的影子投射在平原上。

6.“<转>使突然产生某种感觉，使突然有某种心境［陷入某种心理状态］”：

ĵeti timon [timegon] en iun 使某人害怕［惊骇］

ĵeti iun en embarason [konfuzon, maltrankvilon] 使某人为难［窘困，不安］

ĵeti iun en ĝojon 使某人顿时高兴起来

词海拾贝（92）

Bruli 是不及物动词，基本义是“燃烧”，使用起来很简单。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中还有很多转义的例子，这些例子值得学习和模仿。

1.“燃烧，焚烧”：

Brulas papero. 纸在燃烧。

Seka ligno facile brulas. 干柴容易燃烧。

La afero ne brulas. 事情不紧急。

2.“发烧，发热，发烫”：

Lia buŝo brulis sur mia. 他在热吻着我的嘴。

Brulanta larmo falis sur ŝian kapon. 热泪落在她的头上。

3.“<转>（内心）激动，兴奋，渴望，急切，焦灼”：

bruli de amo al iu 热恋着某人

bruli de scivolo 急于知道

bruli pro senpacienco 焦急不安

作及物动词使用的bruligi也有两种含义的用法：

1.“使燃烧，点燃”：

bruligi incenson 点香

bruligi leteron 烧掉一封信

En tiu hejtilo oni povas bruligi nur lignon. 在这个炉子里只能烧木柴。

2.“烧伤”：

bruligi al si la lipharojn 把自己的胡子燎焦；<转> 遭到难堪的失败

Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, ne bruligante siajn piedojn? 如果有人在炽热的碳上行走，他的脚不会被灼伤吗？

bruliga sunvarmego 灼热的阳光

词海拾贝（94）

在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中gvidi 标注为及物动词，也比较常用，有四类含义的用法，看看词典中的例子。

1.“领路，引路，带路，做向导，引导”：

gvidi sur montoj 在山上带路

Ŝi prenis lin per la mano kaj gvidis tra la malluma ĉambro. 她牵住他的手带他走过黑暗的房间。

gvidi blindulon 给盲人领路

2.“使…朝向目标，使…向目标（或特定方向）移动，给…指引方向”：

La pafiltubo gvidas la okulon al la celpunkto. 枪管把目光引向瞄准点。

La polusa stelo gvidis la iradon de la esploristoj. 北极星给考察人员指路。

Diversaj markoj gvidis ilin sur la ĝusta vojo. 各种标志引导他们走正确的道路。

3.“（对人的行为、思想）引导，指引，指导”：

gvidi la publikan opinion 引导舆论

Liaj pasioj gvidis lin. 他受激情的摆布。

La esperantistoj sentis tiun idealon kaj estis gvidataj de ĝi. 所有世界语者都感受到这一理想并以它指导自己（的思想和行动）。

4.“〈转〉领导，主持”：

gvidi kurson 领导一个学习班，给一个讲习班授课

gvidi la ellaboradon de projekto 主持方案的制订

在使用sin gvidi时要注意词义：

1.“给自己找方向，靠…引路，根据…来辨方向”：

La maristoj sin gvidas per la kompaso. 海员用罗盘辨别方向。

sin gvidi per palpado en la mallumo 在黑暗中靠摸索辨别方向

2.“受…指导［支配］”：

sin gvidi per severaj principoj 以严格的原则指导自己（的行为）

sin gvidi per kaprico 任性［随心所欲地］行事

sin gvidi per ies ekzemplo 以某人为榜样

词海拾贝（95）

Haki 是一个极常用的动词，在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中汇集了较多的实例，有些转义可能是我们并不熟悉的，看看如下的例子。

1.“（用斧子）砍，劈”：

haki arbon 砍树

haki brullignon 劈木柴

Haku ilin per siaj glavoj. 用刀剑劈他们。

2.“<转>（像砍那样）毁坏，破坏”：

Hajlo hakis la grenojn. 冰雹打坏了庄稼。

3.“<转>使（话语等）不连贯，使断断续续”：

haki la vortojn 断断续续地说出话语，说话不连贯

hakita tono 断断续续的语调

hakata parolo 上气不接下气说出的话

hakata stilo 不连贯的文笔

hakitaj movoj de marioneto 木偶似的不连贯的动作

带有hako的一条谚语不错，值得记忆：

Hako post hako estas la plej efika atako. 只要一斧一斧地砍，任何东西也会断；锲而不舍，终能成功

另外一个带有elhaki的表达也值得记忆：

elhaki al si vojon tra virga arbaro 在原始森林中开辟出道路来

词海拾贝（97）

Proksima 的基本含义是“近的，靠近”，除了指空间和时间上的“近的，靠近”之外，还可以指“（血缘）关系上的靠近”，我们来看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）上的一些例子。

1.“（指空间）近的，靠近的，接近的，邻近的，附近的，近处的”：

Nun ĝuste estas foiro en la proksima vilaĝo. 在邻近的一个村子里现在正举办集市。

Nia vilaĝo estas proksima al la stacidomo. 我们村子靠近火车站。

2.“（指时间）临近的，逼近的，即将来临的，近期的”：

La tago de la edziĝo estis jam proksima. 结婚的日子已经临近了。

La tago de la ekzameno estas proksima. 考期逼近。

en la plej proksima estonteco 在最近的将来

esti proksima al sia morto 死期已近；行将就木

3.“〈转〉近似的，相近的，差别不大的；亲属或血缘关系近的”：

Fabelo kaj realeco estas tre proksimaj unu al la alia. 童话和现实相互很接近。

La senco de “domaĝo” estas tre proksima al la senco de “bedaŭro”. “domaĝo”的词义和“bedaŭro”的词义很接近。

Tiu ĉi animalo estas tre proksima al simio. 这种动物跟猿猴很相近。

Lia klarigo estas proksima al la intenco de la aŭtoro. 他的解释切近作者原意。

proksima parenco 近亲

mia plej proksima parencaro 我的至亲骨肉

词海拾贝（100）

Nul在自然数的序列中是不可或缺的，但是在语言的运用中学习者们似乎对它不够重视，有可能是它使用得比较少的缘故吧。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中有不少的例子说明nul和nulo的用法。

1.“零；〈转〉无，没有，乌有”：

La aviadilo ekflugas precize je nul horo kaj kvin minutoj (0 h 05) 飞机在零点五分起飞。

nul respondo! 〈俗〉没有任何人回答！（这个用法有意思，我在阅读中已经发现欧洲的世界语者把neniu和nenia 简化为 nul，如：Ĉi tie troviĝas nul homoj.）

2.“数字‘0’”：

tri komo nul ok (3.08) 三点零八

nul komo nul tri (0.03) 零点零三

比较起来，名词的nulo比数词的nul使用得更频繁：

1.“零，数的空数位”：

Du minus du egalas [faras] nulon. 二减二等于零。

dek gradoj super [sub] la nulo 零上［下］十度

Mi mizere malsukcesis en la ekzameno: mi ricevis nulon. 我考试考得太坏，得了个零。

2.“〈转〉无用的东西，无价值的东西；无物，乌有”：

Ĉe manko de uzantoj la utilo de Esperanto prezentus nulon. 没有使用者，世界语就毫无价值。fari nulon el io 使某物化为乌有；使某事成泡影；使某事失去意义

komenci de nulo 从零开始；白手起家

3.“〈转〉一无所能的人，一无可取的人，无用的人，无足轻重的人”：

Sen kolektivo, ni estas nulo. 离开集体，我们什么也不是。

altranga nulo 一个居高位的庸才

Vi devas scii, kiu estas tiu Katz: senvalora nulo! 你应该知道这卡茨是个什么人：是个废物！