词海拾贝（271）
“中国梦”被译成 la revo de Ĉinio，其中的revo 就是“梦想”的意思。Revo使用的场合其实不少，尤其在文学语言里。除掉这个意义之外，还有“渴望，向往”的意思，而这个意思常常被不少学习者忽略。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，作为头词出现的是动词revi，我们来看看这个词的用法。
1.“幻想，梦想，空想”：
revi pri bela edzino 梦想有个漂亮妻子
Niĉeo revis pri ia renverso de ĉiuj valoroj. 尼采梦想把一切价值都颠倒过来。
revantaj okuloj 梦幻般朦胧的双眼
Li revis pli bonan sorton por sia solinfano. 他梦想他独生子会有更好的命运。
2.“（后接不定式）渴望，向往”：
revi studi en universitato 向往上大学
Bona kaporalo revas esti generalo. 好下士总想当将军。
Mi revis iam fariĝi granda rusa poeto. 我曾幻想将来做一个伟大的俄罗斯诗人。
名词revo的使用频率也很高，也有不少精彩的搭配，如：
Mia revo eble estas utopia. 我的幻想或许是不切实际的。
droni en revoj 沉溺于幻想之中
nutri sin per revoj 沉浸在幻想中，充满梦想
sin luli en revoj 用幻想自慰，耽于幻想
plenumi ies revon 实现某人的梦想
For la revojn! 丢掉幻想！
Tio apartenas ankoraŭ al la regno de revoj. 这仍然属于幻想范畴。
El ŝiaj revoj elŝiris ŝin granda bruo. 一声巨响把她从梦想中惊醒［打断了她的幻想］。

 

词海拾贝（272）
Spiri 远不止“呼吸”一个意思，而且在使用上既可以作及物动词又可以作不及物动词，显得比较灵活。对spiri 作一些更深入的了解，对我们的写作和翻译非常有好处。《世界语汉语大词典》（王崇芳编）对spiri的描述很全面，我们来看看这个词的全部用法。
1.“呼吸”：
spiri per la nazo [per la buŝo] 用鼻［嘴］呼吸
spiri per plenaj pulmoj 深呼吸
Ili eliras sur la korton por spiri freŝan aeron. 他们走到院子里呼吸新鲜空气。
malfacile spiri de kolero 气得呼吸困难［喘不过气来
Li apenaŭ povas spiri. 他几乎喘不过气来。
2.“有气儿（意为：活着）”：
Li ankoraŭ spiras. 他还有气儿；他还活着。
spiri la lastan spiron 咽下最后一口气；咽气，死
3.“【生】进行呼吸（有生命）”
4.“喘口气，休息一下”：
La longa legado lacigas, oni bezonas iom spiri. 长时间阅读令人疲倦，需要休息一下
Lasu min spiri, mi petas. 请让我喘口气儿。
5.“（= el~i）呼出；发出，散发；表现出，显示出，吐露”：
Li spiris sur min. 他向我呵气。
La ĉambro spiras la odoron de rozoj. 房间里散发着玫瑰香气。
Ĉiuj verkoj, vortoj kaj agoj de Zamenhof spiras tiun ideon. 柴门霍夫的所有著作、词句和行动都表现出这一理想。
Spiro 由spiri而来，意思是“一次呼吸，（一口）气息；〈转〉一阵（微）风”，搭配用法不少，试看以下各例：
reakiri spiron 恢复呼吸；缓过气来；缓一口气；歇一口气
sen spiro （因恐惧或激动）屏住气；屏息；连大气也不敢出
tiri profundan spiron 深深地吸一口气
kuri ĝis perdo de la spiro 跑得喘不上气来，跑得上气不接下气
perdi la spiron 喘不过气来；上气不接下气
Mi tiel kuris, ke mi ne povas retrovi la spiron. 我跑得喘不过气来，我跑得上气不接下气。
reteni la [sian] spiron 屏住气；屏息；屏息静气
nebuligi vitron per sia spiro 呵气使玻璃蒙上一层雾
per unu spiro 一口气地；不停顿地；不间断地（指做某事）

 

词海拾贝（273）
Konscii 的用法不难，《世界语汉语大词典》（王崇芳编）用了较多的实例来厘清konscii及其派生词的各种搭配和表达。我们择一些例子看看。
1.“对…有自我意识；自感，自知，自觉”：
Estas longe diskutata demando, ĉu la bestoj konscias. 动物是否有意识，是一个长期争论的问题。
La malsanulo plu ne konscias. 病人不再有意识［神志不清醒］。
konscii sian fortecon 感到自己有了力气
La suferanto de tiu ĉi malsano ofte ne konscias ĝin en la fruaj stadioj. 这种病初起时，患者往往没有自觉症状。
Sian “mi” li tute ne konsciadis. 他完全失去自我意识。
2.“对（自己的行为、经历）有清晰的认识，意识到”：
Li konsciis sian senkulpecon. 他意识到自己是无辜的。
Ŝi mem tion ne konsciis. 她自己没有意识到这一点。
konscii la gravecon de io 认识到某事的重要性
konscii, ke teoria diskutado kondukos al nenio 意识到空谈理论毫无实际意义
Li ekkonsciis sian eraron. 他认识到自己的错误。
下面再看看konscii其他形态以及派生词的一些常用的搭配和用法：
Kiam oni svenas, oni perdas la konscion. 人在昏厥时，失去意识［不省人事］。
denove ricevi la konscion 恢复知觉，苏醒
havi konscion pri la malfacileco de sia vivo 意识到自己生活的艰难
La ekzisto decidas la konscion. 存在决定意识
resti plene konscia 神志清醒
esti konscia pri sia respondeco 意识到自己的责任
konscia batalanto por esperantismo 自觉为世界语主义奋斗的人
konscie ripari siajn mankojn 有意识地改正自己的缺点
Neniun mi iam konscie trompis. 我从来没有故意欺骗过人。
konscie observi la disciplinon 自觉遵守纪律
konsciigi al iu ties kulpon 使某人意识到自己的过错
Du monatoj forpasis, antaŭ ol ni tion ekkonsciis. 转眼间［不知不觉］，两个月就过去了。
En la tria tago li fariĝis senkonscia. 第三天他失去了知觉。
veki iun el la senkonscieco 把某人从失去知觉的状态中唤醒，使某人苏醒
fali en senkonscieco 晕倒
havi subkonscian timon 有一种下意识的恐惧
Subkonscie mi sentas, ke io malfeliĉa okazos. 我下意识地感到要出事。

 

词海拾贝（274）
Preferi 的含义是“宁取，宁愿，宁可，更喜欢，偏爱”，有两者比较的意思。在使用时一定要注意，如果涉及到比较的“两物（人）”或“两事”时，前者后面使用介词al，而后者却使用连词ol。《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中的几个相关例子如下：
preferi ion [iun] al alio [aliulo] 喜欢一物［一人］甚于（喜欢）另一物［另一人］
Tion mi certe preferas al manĝoj el la kuirejoj de la plej bonaj hoteloj. 我肯定更喜欢吃这些东西而不喜欢吃最高级宾馆厨房里的饭菜。
preferi fiŝon al viando 宁愿吃鱼而不吃肉
preferi poezion al prozo 喜欢甚于喜欢散文
preferi fari ion ol fari alion 喜欢做一件事更甚于做另一件事
preferi akvon ol vinon 宁愿喝水而不喝葡萄酒
preferi morti ol senhonoriĝi 宁愿死去而不愿受辱
其他的例子还有：
La viroj preferas la blondulinojn. 男人们更喜欢金黄色头发的女人。
Mi preferas lasi dishaki min en pecetojn! 我宁愿让人把我剁成碎块！
Mi preferis tion ĉi ne fari. 我宁可不做这件事。
Aŭ eble vi preferas, ke mi publikigu miajn projektojn en ia gazeto alia? 或许您更愿意我把我的计划公布在某一别的刊物上？
副词 prefere和preferinde 也遵循上述的原则，如：
prefere neniigi nian domon per fajro, ol permesi, ke ili mizere pereu 宁愿把我们的房子烧掉，也不愿他们悲惨地死去
Uzu aviadilon prefere al ŝipo. 宁可乘飞机，而不要乘船。
Mallonga parolado estas preferinda al longa. 讲演宜短不宜长。
La patrina mamnutrado estas preferinda, ol la artefarita nutrado. 母乳喂养比人工喂养好。

 

词海拾贝（275）
Postuli 是及物动词，使用时在其后直接跟宾语或宾语从句。跟宾语从句的时候应该注意从句中的动词一般用-u的形式，因为postuli的含义中带有“希求”的语气。我们来看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中的一些实例。
1.“（某人）要求；要求收回（或得到）”：
postuli sian parton de heredaĵo 要求得到自己的那份遗产
postuli la prezon de sia laboro 要求得到工钱
postuli la pagon de ŝuldo 讨债
postuli bedaŭresprimojn 要求赔礼道歉
postuli por si apartajn konsiderojn 要求得到特殊照顾
Mi postulas, ke la demando estu senprokraste solvita. 我要求赶快解决问题。
Li eĉ postulis, ke lia statuo staru en la preĝejoj. 他甚至要求把他的塑像立在教堂里。
（省略用法）Mia patro min postulas (= ~as, ke mi venu al li). 我父亲要求我去见他。
2.“（某事）要求，需要”：
La rapida industriiĝo de la lando nepre postulas novajn merkatojn. 国家快速的工业化必然要求新的市场。
Tiu demando postulas pripenson. 这个问题需要思考。
Tiu verko postulis de mi trijaran laboron. 那部作品花费我三年时间。
tasko, kiu postulas grandan sperton 需要丰富的经验（才能完成）的任务
Por la ellernado de Esperanto estas postulataj de la lernanto neniaj antaŭaj scioj. 学会世界语不要求学生具有任何预备知识。

 

词海拾贝（276）
Miri 的意思比较单一，就是“惊奇，惊讶，诧异”，有时容易与surprizi 想混，在这个含义上，miri是不及物动词，而surprizi是及物动词，是“（事物使人）惊奇，惊讶”，实际上等于mirigi。我们来看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，miri及相关派生词的搭配和用法。
Mi ne miras pri via senscieco. 我对你的无知并不感到惊讶。
Li miris antaŭ tia lukso. 面对这样的豪华，他感到惊奇。
La legantoj ne miru, ke ili trovos tiujn samajn erarojn. 如果读者发现这些相同的错误，请不要惊讶。
Vi eble mem miros mian paciencon. 你可能会对我的耐心感到诧异（此种及物用法可用介词pri代替）。
Ŝi miris pri si ankoraŭ pli ol tiam, kiam ŝi eniris en la librejon. 她（此时）对自己比刚进书店时更加感到诧异。
Miro:
Kun granda miro ŝin rigardis la juvelisto. 珠宝商非常惊奇地看着她。
Sur ŝia vizaĝo aperis miro kaj embaraso. 她脸上露出惊讶和困惑的神情。
Miregi “极其惊讶，惊愕，惊得发呆”
Sara miregis pro la amaso da multekostaj objektoj. 看到这么多贵重的东西，莎拉惊得发呆。
Mirinde“值得惊奇地，不可思议地，奇妙地”：
Ŝi estas mirinde simila al sia patrino. 她长得和她妈妈极其相似。
La lingvo estas mirinde facila por lerni. 这种语言学起来出奇地容易。
Estas tute ne mirinde, ke vi ofte malfruas, tiel malfrue vi ellitiĝas. 难怪你老迟到，你起得太迟了。

 

词海拾贝（277）
Gasto 作“客人”解，应该囊括了各式各样的“客人”，在gasto基础上变化出来的派生词还能表达出与gasto有关的各种用法，汉语中不少带“客”的词语都可以用gasto来表达，如“客居（gastiĝi）”、“客房 (gastoĉanbro)”、“客座教授 (gastoprofesoro)”等等。我们来看看《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中gasto及其派生词的一些用法。
1.“客人，宾客，来宾”：
Gast’ en tempo malĝusta estas ŝtono sur brusto. 客人来得不是时候，犹如（主人）心上的一块石头。（谚语）
Se oni amas la gaston, oni zorgas la paston. 如果爱客人，就要和好面。（谚语）
Gasto kiel fiŝo baldaŭ fariĝas malfreŝa. 客人像鲜鱼一样很快就会腐臭；稀客久坐惹人厌。（谚语）
La infanoj ludas “Ni akceptas gastojn”. 孩子们在玩“接待客人”的游戏。
bonvena gasto 受欢迎的客人
2.“（旅馆、饭店等的）顾客；旅客”：
akcepti pagantajn gastojn 接待付费的顾客
regula gasto de drinkejo 酒馆的常客
Gasti 是“作客；寄宿”的意思：
gasti ĉe iu 在某人处作客［寄宿］
Gastigi则是“接待（客人），招待（客人），款待（客人），留宿（客人）”的意思：
gastigi iun ĉe si 在自己家中接待［招待］某人
Gastam(ec)o是“好客，殷勤”的意思：
doni [oferi] gastamon al iu 殷勤接待［招待］某人
ĝui grandan gastamecon ĉe iu 受到某人盛情接待［招待］
Engastiĝi 则有“投宿，借宿，下榻”之意：
engastiĝi en hotelo 在旅馆住宿

 

词海拾贝（278）
Ties 的含义是“那人的，那些人的，那个（事物）的，那些东西的”，其用法也不难，但有些学习者因为不了解它的全部用法，往往还不敢轻易使用它。例如：Johano malamas lian amikon, ĉar lia mallaboremo ruinigis lian familion. 后面分句中的 lia mallaboremo 会不会让人分不清是 la mallaboremo de Johano 还是 la laboremo de lia amiko? 当然，如果有更多的上下文，还是可以分清的。但仅就这个句子而言，在理解上就可能出现问题。用ties就不会产生这种歧义，因为ties可以清楚表明是指前句中的后者lia amiko（宾语），而不是前者Johano。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中有比较详细的说明：
（用以代替前句中不作主语的名词）： La infano ludis kun sia pupo, kaj subite ties kapo frakasiĝis 那孩子玩着玩具娃娃，突然玩具娃娃的头破碎了（如果用“ĝia kapo”则可能被理解为“la kapo de la infano”即“那孩子的头”）
这里需要着重注意的是“不作主语的名词”，也就是说ties指代的是作宾语或其他成分的名词，再看词典中的几例：
La kuracisto kliniĝis antaŭ la fremdulo, kaj laŭ ties deziro oni transportis lin en hospitalon. 医生在那陌生人前俯下身来，人们按他的（陌生人的）要求送他进医院。
Unu nacio ordinare taksas la alian laŭ ties literaturo. 一个民族通常按其文学来评价另一个民族。
La trafiko de la urbo kaj de ties ĉirkaŭaĵo estas tre vigla. 该市及其郊区的交通很繁忙。
Oni ne promocias iun nur pro ties vortoj, nek ignoras bonajn vortojn pro la persono, kiu ilin diras. 不以言举人，不以人废言。
La konkludoj naskiĝas ĉe la fino de enketo kaj ne ĉe ties komenco. 一切结论产生于调查研究的末尾，而不是在它的先头。
除了上述的用法之外，ties还有下面两种用法：
与关系词“kiu”呼应使用，如：
Kiu difektos al li eĉ unu haron, ties karnon mi disŝiros je pecoj. 谁伤害他一根毫毛，我就把他
身上的肉撕碎。
与“kies”呼应使用，如：
Kies panon oni manĝas, ties vorton oni parolas. 吃谁的面包，就说谁的话［就为谁说话］。
Kies monon mi prenas, ties ŝuldanto mi fariĝas. 我拿了谁的钱，就欠谁的债。

 

词海拾贝（279）
一谈到“结果”，大家必然会想到 rezulto这个词，这无疑是没有问题的。在《世界语汉语大词典》（王崇芳编）中，我们能找到许多rezulto的搭配用法，如：
la resulto de diskuto 讨论的结果
rezulto de kalkulo 计算结果
rimarkindaj [konsiderindaj] rezultoj 显著的成效
atingi brilajn rezultojn 取得辉煌的成果；成绩斐然
La interpacigo ne donis rezultojn. 调停未能生效。
doni atenton al praktikaj [efektivaj] rezultoj 注重实效
nuligi la rezulton de baloto 宣布选举无效
Lia iniciativo havis plej bonajn rezultojn. 他的首创精神获得了良好的结果［很有成效］。
在大词典中，这些例句都在不及物动词rezulti项下，以动词rezulti作为头词，可见rezulti也是比较常用的，其意为“是…的结果，由…产生，由…引起，由…而得来”，如：
El tiu principo rezultas, ke... 由那一原理得出的结论是…
Kio rezultos el tia ago? 这样的行动会产生什么结果呢？
Alia aranĝo eble rezultos el via diskutado. 从你们的讨论中或许会得到另一种安排方式。
El tio rezultis, ke mi rezignis pri la afero. 这就导致我断了那件事的念头。
preni sur sin la tutan respondecon por ĉiuj gravaj sekvoj, kiuj rezultos el tio ĉi 承担由此而产生的一切严重后果
eraro rezultinta el neglekto 由疏忽而产生的错误
porti la tutan respondecon por la seriozaj sekvoj rezultintaj el tio 对由此而产生的严重后果承担全部责任

 

词海拾贝（280）
最近读一则新闻看到kadre de 的用法。因为笔者并不了解kadro的全部用法，所以打开《世界语汉语大词典》（王崇芳编）进行查阅，才发现kadro除了“框、架”之外，还有一些自己不熟悉的用法，kadre de的用法也在其中。下面我们来看看这个词的全部用法。
1.“框子，边框，镶框；框架；架”：
kadro de fenestro [de pordo] 窗［门］框
kadro de pentraĵo 画的边框
kvadrata kadro 方框
2.“环境，四周的景色；背景”：
La urbo kuŝis en kadro el freŝa verdaĵo. 那个城市坐落在青翠的环境中。
La palaco liveris bonegan kadron al nia kongreso. 这座宫殿给我们的大会提供了优美的环境。
la historia kadro de la vivo de Zamenhof 柴门霍夫生活的历史背景
3.“范围；限度；框架”：
en la kadro de 在…范围内；在…方面
en la kadro de la interkonsento 在协议规定的范围内
agi en la kadro difinita de la objektivaj kondiĉoj 在客观条件许可的限度内行事
La disdonado de la diplomoj okazis en la kadro de la adiaŭa vespero. 毕业证书在告别晚会上颁发。
Tiu agado fariĝas ekster la kadro de nia asocio. 该行动超出了我们协会的范围。
kadroj（复数形式）表示“（某一行政机构、政党、军队或组织的）核心班子，骨干队伍；（全体）高级职员，企业高管，领导干部”，如：
la kadroj de la industrio 工业部门的高级管理人员
kadroj de la polico （全体）警官
Ne nur kadroj, sed ankaŭ ordinaraj kamparanoj zorgas pri la akvoutiliga konstruado. 不仅干部，而且普通的农民也关心水利建设。
笔者想要查阅的 kadre de (= en la kadro de), 意思是“在…范围内；在…方面”，如“在大会期间将举行三场研讨会”就可以说成：Okazos tri seminarioj kadre de la kongreso.