THE SUFFIX "-ACH-".

272. The suffix "-ach-" has a disparaging significance:

   domacho = a hovel.                 pentrachi = to daub.
   hundacho = a cur.                  popolacho = rabble, mob.
   obstinacha = obstinate.            ridachi = to guffaw.


                             INTERJECTIONS.

273. Interjections are words used to express feeling or call attention.
Among the more common interjections are:

   Adiau! Farewell! (171).            Hura! Hurrah!
   Fi! Fie!                           Nu! Well!
   Ho! Oh! Ho!                        Ve! Woe! (Ho ve! Alas!).

[Footnote: Verbs in the imperative, and adverbs, are frequently used as
interjections, as "Atentu!", Look out!, "Auskultu!", Hark!, "Bonvenu!",
Welcome!, "Antauen!", Forward!, "Bone!", Good!, "For!", Away!, "Ja!",
Indeed!, "Jen!", There!, Behold!]

[Footnote: The interjection "fi" is sometimes used as a disparaging
prefix, like "-ach-" (272), as "fibirdo", ugly bird, "fichevalo", a
sorry nag.]

 

VOCABULARY

   Aleksandri-o = Alexandria.         fond-i = to found, establish.
   Amerik-o = America.                hispan-o = Spaniard.
   Aristotel-o = Aristotle.           kapabl-a = capable.
   Australi-o = Australia.            komun-a = common, mutual.
   bibliotek-o = library.             kontinent-o = continent.
   eduk-i = to bring up, educate.     Krist-o = Christ.
   Egipt-o = Egypt.                   milion-o = million.
   estim-i = to esteem.               spite = in spite of.
   firm-a = firm.                     vast-a = vast, extensive.


                           ALEKSANDRO GRANDA.

Permesu ke mi diru kelkajn vortojn pri la vivo de Aleksandro Granda,
kiu ne estis matura viro sed havis nur dudek jarojn kiam li farighis
regho. Liaj gepatroj estis tre zorge edukintaj lin, kaj la filozofo
Aristotelo, kiun li tre alte estimis, estis unu el liaj instruistoj.
Aleksandro firme tenadis sian propran regholandon, kaj ankau Grekujon,
kiun lia patro estis venkinta; krom tio, li faris militadojn kontrau
diversaj fremdaj landoj, unue en Azio, tiam en Afriko, kie li fondis
urbon, kaj ghin nomis Aleksandrio. Aleksandrio nepre estis belega richa
urbo. Tie trovighis* poste la fama Aleksandria biblioteko. Se ghi ne
estus detruita de fajro, en la dauro de iuj militadoj, ni sendube konus
multe pli bone la sciadon de la antikvaj grekoj, kiuj vershajne estis la
plej klera popolo iam vivinta en Europo. Venkinte Egipton, Aleksandro
reiris en Azion, ghis tre orienta kaj suda partoj, venkante chiujn chie,
kvazau ili estus la plej malkuraghaj popolachoj en la mondo. Sed spite
chies petoj li estis obstinache nezorgema pri sia sano, kaj subite,
ho ve, li mortis pro febro, tricent dektri jarojn antau Kristo. Se
li ne estus tiel frue mortinta, kiel multe li estus eble elfarinta!
Li esperis venki Hispanujon, Italujon, kaj, mallongavorte, tiom de la
okcidenta mondo kiom li jam posedis de la orienta. Tiam li celis kunigi
chion en unu vastan imperion, kvazau por fari el la mondo unu grandan
familion. Li intencis ke la milionoj da enloghantoj akceptu komunajn
leghojn kaj kutimojn, ech komunan lingvon, -- kredeble la grekan. Eble
li ja havis la kapablecon por fari chion chi. Estas pro tio ke oni ofte
audas la diron "Aleksandro sopiris je aliaj mondoj por venki." Tamen,
kiel malgranda estis tiu mondo kiun li konis! La tiamuloj konis nur
malgrandan parton de Afriko, de Azio, ech de Europo. Ili sciis nenion
pri Anglujo, au pri la vastaj kontinentoj Australio, norda kaj suda
Amerikoj.

[Footnote: The use of "trovighi", and also of "sin trovi", "kushi",
"stari" and "sidi", in a sense not greatly differing from that of
"esti", avoids the monotonous repetition of forms of "esti", just as
English uses "lie", "sit", "perch", etc., in narration for similar
reasons:
Multaj vilaghoj trovighas tie,
   many villages are (situated) there.
Egipto trovighas en la nordorienta parto de Afriko,
   Egypt is (found) in the northeastern part of Africa.
Li sin trovis sola en la dezerto,
   he found himself (he was) alone in the desert.
La urbo kushis inter du lagoj,
   the city lay between two lakes.
Sur la montflanko sidis vilagheto,
   on the mountainside perched a tiny village.]

 

SENTENCES FOR TRANSLATION.

1. Alexander the Great wished to unite the whole world into one vast
empire. 2. He intended that all the different peoples should conform to
common laws and that their sons-and-daughters should speak one common
language, and in spite of their love for their national languages,
should leave-off speaking them. 3. Possibly he might have accomplished
his object to some extent (217), if he had not died suddenly when he
was only thirty-two years old. 4. His soldiers marched weeping past his
tent, to bid farewell to their dying leader. 5. They must have esteemed
him very highly! 6. It was Alexander who founded the city of Alexandria,
in Egypt, where approximately three hundred years before Christ the
famous Alexandrian library was located. 7. It contained an enormous
collection-of-books -- almost seven hundred thousand. 8. Alas, this
extensive library was destroyed by fire! 9. Alexander, who "sighed for
other worlds to conquer," did not even know of the existence of North
and South America, Australia, or even of England and Northern Europe.
10. Beside his Asiatic empire, he knew very little of Asia, even of
China, with its millions of inhabitants. 11. How small the world was in
those days!