动词假定式用法研究（十四）

25．在用连词ĉar连接的复合句中，如果前一分句用动词陈述式叙述一个否定行为，则ĉar所引导的分句中的谓语动词必须用假定式，因为这一分句所表达的是在与前一分句情况相反的假设条件下可能产生的一种假想的结果，用来说明前一分句中否定行为的原因或理由。例如：

Ŝi ne povas veni, ĉar oni mortigus ŝin. 她不能来，因为有人会杀死她的。（以ĉar引导的第二分句中省略了“se ŝi venus”要是她来的话。）

Mi decidis ne fari tion, ĉar tio donus nur fiaskon. (Z) 我决定不做那件事，因为那只会导致彻底失败。（第二分句中省略了“se mi tion farus”假如我做那件事的话。）

Mi ne diros tion al la reĝo, ĉar tio povus esti danĝera ankaŭ por mi mem. 我将不把那件事告诉国王，因为那对我本人也是危险的。

Ni ne iros plu sur la ŝoseo, ĉar ni povus piedpremi la sanktajn skarabojn. (Kabe) 我们将不继续在大道上行走，因为我们会踩到圣虫的。

Ŝia buŝo estis muta, ĉar unu sola vorto mortigus ja ŝiajn fratojn. (Z) 她不开口讲话，因为只要讲一句话就会使她的弟兄丧生。

Sed tion, kion mi diris al vi hodiaŭ, neniam mi elkrios al la mondo, ĉar tio mortigus la printempon … (Baghy) 但是我今天对你讲的话我是永远不会向世界高喊的，因为这会使春天逝去……

Mi ne entreprenas ilin konvinki, ĉar ĉiuj miaj vortoj pereus vane. 我并不试图说服他们， 因为我会白费口舌的。

Pri la medalo mi ne povas konsenti, ĉar ĝi estus malmodestaĵo de mia flanko. (Z) 我是不能同意接受奖章的，因为它会成为我不谦虚的标志。

Al ĉiuj bonaj infanoj mi tion rakontos, por ke ili povu gardi sin kontraŭ li kaj por ke ili neniam ludu kun li, ĉar li farus al ili nur malbonon. (Z) 我将把那故事讲给所有好孩子听，好让他们提防他，不和他一起玩，因为他只会对他们做坏事。

26．在用alie或ĉar alie（否则）连接的并列复合句中，如果前一分句叙述的是一件完全真实的事情或必然的事实，后一分句表明在与前一分句情况相反的假设条件下可能产生的一种假想的结果，用来说明前一事实必然如此的原因或理由，则前一分句的谓语动词用陈述式，后一分句的谓语动词应该用假定式。例如：

Li laboris tag-nokte, alie (= en alia supozo; se ne) li ne estus povinta fari sian taskon. 他日夜工作，否则他是不能完成任务的。

Mi kuris dum la tuta vojo, alie mi estus malfruinta. 我一路都在奔跑，否则我就迟到了。

Mi certe jam vidis lin ie, alie mi ne rekonus lin. 我肯定已在什么地方见过他，否则我不会认出他来。

Tiun tagon mi estis malsana, alie mi partoprenus la festenon. 那天我病了，要不然我就参加宴会了。

Estis bone, ke ili ne povis paroli, ĉar alie ili farus al la lekanto grandan insultadon. (Z) 他们不会讲话，这很好，否则他们会给春白菊一阵痛骂的。

En tiu nokto ŝi devis ja fini sian laboron, ĉar alie ĉio estus vana. (Z) 她必须在那天夜里做完自己的工作，否则一切就白费了。

La orienta vento petis lin, ke li tenu sin fortike, ĉar alie li facile povus fali malsupren. 东风请他紧紧拉住（树枝），否则他会很容易跌下去。

Estas feliĉo, ke la maljuna avino jam ne vivis, alie li senvivigus ŝin. (Z) 幸好老祖母已经不在人世，否则他会把她害死的。

如果前一分句的内容真实与否不能确定，则后一分句的谓语动词可以用陈述式，也可以用假定式。例如：

Verŝajne li lernos pli diligente, ĉar alie li ne povos (aŭ: povus) sukcesi ĉe la ekzameno. 他很可能会更勤奋地学习，否则他考试不会及格。

但是，如果前一分句所叙述的是还没有成为事实的责任、必要性或命令等，则后一分句的谓语动词应该用陈述式，因为产生与愿望相反情况的可能性是存在的，而不是假想的。例如：

Mi devas rapidi, alie mi malfruos. 我必须快跑，否则我就会迟到。

Obeu, alie mi vin batos. 你要服从，否则我就揍你。

Estu ĝentilaj al li, alie li rifuzos vian peton. （你们）要对他客气，否则他会拒绝你们的请求。

（待续）