世汉编写札记9：

“海雀”和“海燕”

编写中的新《世汉词典》已进入修改阶段。我把部分初稿寄给一位世界语朋友审读。那位朋友在审读中发现“aŭko”的汉语译语和张闳凡先生主编的旧版《世界语汉语词典》译法不一样，要我再核对一下。

我查了一下，张编世汉词典将aŭko和aŭkedoj分别译为：

aŭko 【动】海燕属（alca）燕类总称 → hirundo

aŭkedoj 【动】海燕科

在我的词典稿中这两词分别译为：

【动】海雀属鸟类；海雀 → pingveno ◆ ~edoj 海雀科

一个译为燕，一个译为雀，确实有很大差异。这涉及到动物分类学名问题，是不可含糊的。

我再查有关专业资料，海雀和海燕分别是：

海雀：鸻形目海雀科22种潜鸟的统称，尤指短翅小海雀和刀嘴海雀。体长15～40厘米，短翅、矮腿、脚有蹼。分布限于北极、亚北极及温带北部地区，少数种向南至下加利福尼亚半岛。成群于近海陡崖突出处及岩石裂缝中筑巢或靠海打洞，许多远离陆地度过暴风雪严寒的冬天……

海燕：海燕是鸌形目海燕科约20种海鸟的统称。小型海鸟，鼻孔呈管状，位于上喙背面，左右相接……英文名为Petrel。

海燕在世界语，通常译为“petrelo”。

我们再来看看PIV对这两个词的释语：

aŭk|o  ZO G. (alca) de N-Atlantikaj naĝbirdoj el la ordo de karadriformaj, kun alta beko, pinta vosteto kaj kruroj malantaŭe lokiĝintaj; la individuoj loĝas amase sur klifoj. → urio. ↘ pingveno.

aŭkedoj  Fam. (alcidae) de karadriformaj birdoj, al kiu apartenas aŭko, fraterkulo kaj urio.

petrelo  ZO Kn de diversaj malgandaj procelariformaj birdoj (g-oj Bulweria, Daption kaj Pterodroma).

由此我们可以得出结论：把aŭko译为海燕，是没有依据的。正确的译名应该是海雀。不能把aŭko和petrelo（海燕）混为一谈。