马太效应

编写词典，对于我来说是一个极好的增长知识的学习过程。昨天我在修订补充《汉语世界语大词典》时，遇到了“马太效应”这个词条。恕我知识贫乏，这个词我过去根本没有听说过。这又是一个学习的好机会。

《现代汉语词典》给它下的定义是：

“在一定条件下，已经占据优势地位者优势不断增强，而已处于劣势地位者劣势日趋显著的两极分化不断加剧的社会现象。”

看了这个定义后，稍稍懂得了它的意思。再查百度，得到更详细的解释：

“马太效应（两极分化现象）（Matthew Effect），指强者愈强、弱者愈弱的现象，广泛应用于社会心理学、教育、金融以及科学领域。马太效应，是社会学家和经济学家们常用的术语，反映的社会现象是两级分化，富的更富，穷的更穷。名字来自圣经《新约·马太福音》一则寓言：‘凡有的，还要加倍给他叫他多余；没有的，连他所有的也要夺过来’。‘马太效应’与‘平衡之道’相悖；与‘二八定则’类似，是十分重要的自然法则。中国古代哲学家老子曾提出类似的思想：‘天之道，损有余而补不足。人之道则不然，损不足以奉有余。’”

有了这两个解释作依据，我初步拟写了这个词条的释语：

【马太效应】
   [Mǎtài xiàoyìng] efiko de Mateo (fenomeno en specifaj rondoj, kie la atingoj kaj reputacio de tiuj, kiuj ĝuas avantaĝojn, havas la tendencon al daŭra kreskado, dum tiuj en malfavoraj cirkonstancoj havas pli kaj pli grandan malfacilon atingi sukcesojn
    — termino devenanta el la Nova Testamento de Biblio: “Ĉar kiu ajn havas, al tiu estos donite, kaj li havos abundon; sed kiu ajn ne havas, for de tiu estos prenita eĉ tio, kion li havas.” Mateo 13-12
   凡有的，还要加给他，叫他有余。凡没有的，连他所有的，也要夺去。)

我一面编写，一面联想到我们当今社会中“马太效应”的严重状况，不寒而栗！

附：老子的话“天之道，损有余而补不足。人之道则不然，损不足以奉有余”的世界语译文：

La Taŭo de la Ĉielo estas

Malpliigi la tromultecon por pliigi la nesufiĉon.

Sed la Taŭo de la homoj estas male —

Ĝi forprenas de tiuj, kiuj ne havas sufiĉon, por doni al tiuj, kiuj havas superabundon.

(ĉap.77)