qiān

千 [qiān] ①(数目) mil: 两～人 du mil homoj / ～年古树 miljara arbo / 一～零一 mil unu / 《一～零一夜》 La Mil kaj Unu Noktoj / ～分之一 milono / 成～上万的旅游者 miloj kaj miloj da turistoj ②(喻多) mil; granda nombro da: 我已经说过一～遍了。 Mi jam ripetis ĝin milfoje. / 人们提出了～百条意见。 Oni faris amasojn da proponoj. / ～百年来的梦想 malnova revo de mil jaroj; miljara revo / ～层糕 milfolia [tavoligita] kuko

【千儿八百】[qiānrbābǎi] <口> mil aŭ iom malpli: 那东西相当贵,没有～是买不到的。 Ĝi estas tre multekosta. Vi ne povos aĉeti ĝi por malpli ol mil jŭan-oj.

【千百万】[qiānbǎiwàn] milionoj da: ～劳动者 milionoj da laboruloj

【千变万化】[qiānbiàn-wànhuà] ĉiam ŝanĝiĝanta; en senĉesa ŝanĝiĝado; milforma; kalejdoskopanta: 国际形势错综复杂,～。 La internacia situacio estas komplika kaj ĉiam ŝanĝiĝanta. / 他躺在草地上望着天上～的云彩出神。 Kiam li kuŝis sur la herbaro rigardante al la ĉielo, li estis ravita de la kalejdoskopantaj nubaj formoj.

【千不该万不该】[qiān bùgāi wàn bùgāi] vere ne devus fari ion: ～,不该让他独自一人去游泳。 Ni vere ne devus lasi lin solan iri naĝi.

【千部一腔,千人一面】[qiānbù yī qiāng, qiānrén yī miàn] ĉio de la sama tono, ĉio kun la sama trajto — (kutime pp literatura verko) stereotipa; ŝablona

【千层饼】[qiāncéngbǐng] milfolia [tavoligita] platkuko

【千层底】[qiāncéngdǐ] (tolŝua) plandumo el tavoloj da tolo firme kunkudritaj

【千差万别】[qiānchā-wànbié] diferenci en miloj da manieroj; esti tre diversaj: 中国幅员广大,各地气候～。 Ĉinio havas vastan teritorion. La klimato diferencas de loko al loko. / 世界上～的事物 la granda diverseco de aferoj en la mondo

【千疮百孔】[qiānchuān-bǎikǒng] 同“百孔千疮” [bǎikǒng-qiānchuāng]

【千锤百炼】[qiánchuí-bǎiliàn] ①(经过长期考验) esti spertinta krudajn provojn; hardita en bataloj: 在艰苦环境中经过～,他意志越来越坚强了。 Hardita en malfacilaj kondiĉoj, lia volo fariĝis pli kaj pli firma. / 经过～的革命家 revuluciulo, kiu spertis krudajn provojn [kiu estas hardita en balatoj] ②(多次经心修改) milfoje polurita; martele forĝita: ～的诗句 martele forĝitaj versoj

【千刀万剐】[qiāndāo-wànguǎ] (kutime uzata en sakraĵo) esti dishakita en mil pecojn; esti milfoje ponardita: 你这～的贼!见我丈夫不在家,想来诈我的钱! Vi, fripono, kiu meritas esti dishakita en mil pecojn, vi venas trompŝteli mian monon, profitante de la foresto de mia edzo!

【千电子伏】[qiāndiànzǐfú] kiloelektronvolto

【千恩万谢】[qiān ēn wàn xiè] foj-refoje esprimi dankojn; esprimi mil dankojn

【千乏】[qiānfá] <电> kilovaro

【千方百计】[qiānfāng-bǎijì] per ĉiu ebla rimedo; ĉiurimede; ĉiamaniere; ĉiel: ～提高产量 ĉiel peni pliigi la produktokvanton / ～挖掘潜力 provi ĉiun eblan rimedon por ekspluati la potencialajn fortojn / 他～地请好大夫给妻子看病。 Li faris ĉion, kion li povas, por trovi bonajn kuracistojn por kuraci lian edzinon. / 敌人～在我们队伍中挑拨离间。 La malamikoj ĉiamaniere semis malkonkordon inter niaj vicoj.

【千分表】[qiānfēnbiǎo] ciferplata mikrometro

【千分尺】[qiānfēnchǐ] mikrometro

【千分点】[qiānfēndiǎn] dekono de procentopunkto; elmilpunkto

【千分号】[qiānfēnhào] elmilsigno (‰)

【千分之一】[qiānfēnzhīyī] milono; mili-: ～克 miligramo

【千夫】[qiānfū] miloj da homoj; multenombraj homoj

【千夫所指,无病而死】[qiānfū suǒ zhǐ, wú bìng ér sǐ] kiam miloj da homoj akuze fingromontras iun, tiu mortos eĉ sen malsano — estas danĝere altiri sur sin koleron de la publiko

【千伏】[qiānfú] <电> kilovolto ◇ ～安 kilovolt-ampero

【千古】[qiāngǔ] ①(久远) eterna; por la eterneco: ～遗恨 eterna bedaŭro / 如此破坏生态平衡,将成为～罪人。 Tiuj, kiuj difektas la medion en tia maniero, estos eterne konsiderataj kiel krimuloj. / ～奇闻 neniam aŭdita stranga rakonto [historio] / ～奇冤 maljustaĵo tiel granda, kian preskaŭ neniam konis la historio ②(用于挽联､花圈): 鲁迅先生～! Eterna Paco [Ripozo] al s-ro Lusin!

【千赫】[qiānhè] kiloherco

【千呼万唤】[qiānhū-wànhuàn] mil vokoj; mil petoj: ～始出来,犹抱琵琶半遮面。(白居易) Nur post mil petoj ŝi aperis, kun la vizaĝo duone kaŝita per sia pipa-o.

【千回百转】[qiānhuí-bǎizhuǎn] plena de kurbiĝoj kaj fleksiĝoj: 崎岖的山路～ malglata montvojeto plena de kurbiĝoj kaj fleksiĝoj; serpent(um)a [sinua] montvojeto

【千家万户】[qiānjiā-wànhù] sennombraj familioj; ĉiu familio: 物价问题关系到～。 La varprezoj tuŝas la interesojn de ĉiu familio.

【千娇百媚】[qiānjiāo-bǎimèi] (pp virino) plena de allogaj ĉarmoj; plej aminde ĉarma

【千斤】[qiānjīn] mil ĝin-oj — tre peza: ～重担 aparte peza ŝarĝo aŭ respondeco

【千斤】[qiānjin] <机>①(千斤顶) kriko ②(防止齿轮倒转的装置) kliko

【千斤顶】[qiānjīndǐng] <机> kriko; ŝraŭblevilo: 液压～ hidraŭlika kriko

【千金】[qiānjīn] ①(很多的钱) mil pecoj da oro; multe da mono: ～难买 esti neaĉetebla eĉ per mil pecoj da oro [per mono] / 一掷～ veti je mil oraj moneroj per unu fojo — senbride elspezi [malŝpari] sian monon ②(尊称别人的女儿) via filino

【千金一掷】[qiānjīn yī zhì] 同“一掷千金” [yī zhì qiānjīn]

【千军万马】[qiānjūn-wànmǎ] miloj kaj miloj da soldatoj kaj ĉevaloj — potenca armeo

【千军易得,一将难求】[qiā njūn yì dé, yījiàng nán qiú] estas pli facile kolekti mil trupojn, ol trovi unu generalon kapablan ilin konduki

【千钧一发】[qiānjūn yī fà] pezegaĵo pendanta nur sur unu haro — en ĉiam minacanta danĝero; en kriza momento: 在这～､万分危急的时候,援军到了。 En tiu ĉi ekstreme kriza momento, kiam ĉio kvazaŭ pendis nur sur unu fadeno, la helpaj trupoj alvenis.

【千钧重负】[qiānjūn zhòngfù] pezega ŝarĝo — gravega respondeco

【千卡】[qiānkǎ] <物> kilokalorio

【千克】[qiānkè] kilogramo

【千里】[qiānlǐ] mil lioj — longa distanco aŭ vasta spaco: 沃野～ vasta etendaĵo da fruktodona tero / 差之毫厘,谬以～。 Eraro de centono de colo en la ekiro povas malproksimigi vin de via celo je mil lioj en la fino — erareto povas havi gravajn sekvojn.

【千里鹅毛】[qiānlǐ émáo] anserplumo sendita el mil-li-a distanco — modesta donaco sendita de malproksime portas profundan senton —— 参见“千里送鹅毛” [qiānlǐ sòng émáo]

【千里光】[qiānlǐguāng] <植> senecio

【千里驹】[qiā nlǐjū] mil-lia ĉevalido — filo, kiu montras grandajn promesojn; promesplena filo

【千里马】[qiānlǐmǎ] ĉevalo kapabla kuri mil liojn en tago; rapidkura ĉevalo

【千里送鹅毛】[qiānlǐ sòng émáo] iri distancon de mil lioj por fari donacon de anserplumo al iu: ～,礼轻情意重。 La donaco mem povas esti malpeza kiel anserplumo, sed sendita de malproksime, ĝi portas profundan senton.

【千里迢迢】[qiānlǐ tiáotiáo] je distanco de mil lioj; de tre malproksime: 他～来见你,你该接见才是。 Li ne hezitis veturi milojn da lioj por veni vin vidi. Vi devus doni al li aŭdiencon.

【千里眼】[qiānlǐyǎn] ①(眼光敏锐的人) persono, kiu povas vidi tre malproksimen; sagaca persono; mesmervido* ②<旧>(望远镜) teleskopo; lorno

【千里姻缘一线牵】[qiānlǐ yīnyuán yī xiàn qiān] viro kaj virino destinitaj geedziĝi, kvankam disigitaj unu de la alia je mil lioj, estas kunligitaj kvazaŭ per unu fadeno

【千里之堤,溃于蚁穴】[qiānlǐ zhī dī, kuì yú yǐxué] unu sola formiktruo povas kaŭzi disfalon de mil-lia digo; longa digo povas detruiĝi pro trueto de formikoj — ofte de kaŭzo senenhava venas efiko plej grava (z)

【千里之行,始于足下】[qiānlǐ zhī xíng, shǐ yú zú xià] mil-li-a vojiro ĉiam komenciĝas per la unua paŝo; la unua paŝo nepras por mil-lia vojaĝo

【千虑一得】[qiān lǜ yī dé] eĉ malsaĝulo iafoje havas bonan ideon; <谦> miaj rimarkoj povus enteni grajnon da vero

【千虑一失】[qiān lǜ yī shī] eĉ saĝulo iafoje faras eraron; eĉ kiu plej bone pafas, tamen iam maltrafas (z)

【千枚岩】[qiānméiyán] <地> filito

【千米】[qiānmǐ] kilometro

【千难万险】[qiánnán-wànxiǎn] sennombraj malfacilaĵoj kaj danĝeroj: 纵有～,也挡不住英雄的登山队员。 Eĉ miriadoj da malfacilaĵoj kaj danĝeroj ne povas haltigi la sentimajn montogrimpistojn.

【千篇一律】[qiān piān yī lǜ] unuforma; monotona; stereotipa; ŝablona; sekvanta la saman modelon: 在商业区里,到处都是装饰得～的商店。 En la komerca kvartalo ĉie vidiĝas vendejoj unuforme dekoraciitaj. / ～的论调 stereotipaj vidpunktoj / 那些文章～,没有什么新东西。 Tiuj artikoloj ripetas unu alian; ili entenas nenion novan.

【千奇百怪】[qiānqí-bǎiguài] ĉiaspecaj strangaj aferoj; senfina diverseco de fantaziaj fenomenoj: 七星岩里的石头～。 En la Sepstela Kaverno estas ŝtonoj de ĉiaspecaj strangaj formoj.

【千千万万】[qiānqiān-wànwàn] miloj kaj miloj da

【千秋】[qiānqiū] ①(很长的时间) mil jaroj; jarcentoj: ～万代 generacio post generacio; de generacio al generacio; por ĉiam ②<敬> via naskiĝtago

【千屈菜】[qiānqūcài] <植> salikario

【千日红】[qiānrìhóng] <植> gomfreno* (Gomphrena globosa)

【千山万水】[qiānshān-wànshuǐ] mil montoj kaj dekmil riveroj — vojaĝo plena de multenombraj malfacilaĵoj kaj danĝeroj; longa kaj malfacila vojaĝo

【千丝万缕】[qiānsī-wànlǚ] sennombraj [miloj da] ligiloj: 这两个国家的文化有着～的联系。 Tiuj du landoj havas inter si sennombrajn kulturajn ligilojn.

【千岁】[qiānsuì] (kutime uzata en tradiciaj operoj) Via [Lia] Princa Moŝto

【千头万绪】[qiāntóu-wànxù] mil ŝnuretoj kaj dek mil ekstremaĵoj — multego da aferoj: 工作～,真不知从何着手。 Havante multegon da aferoj por plenumi, mi vere ne scias per kiu komenci.

【千瓦】[qiānwǎ] <电> kilovatto; kiloŭato (kW) ◇ ～小时 kilovatthoro

【千万】[qiānwàn] ①(数量多) dek milionoj; milionoj kaj milionoj da ②(务必) nepre; devi: 到达后,～来信。 Nepre skribu al ni post via alveno tien. / ～要小心! Nepre estu singarda! / ～不要忘记这一点。 Ĉiuokaze ne forgesu tion.

【千辛万苦】[qiānxīn-wànkǔ] sennombraj malfacilaĵoj kaj suferoj; sennombraj provoj: 历尽～ travivi sennombrajn malfacilaĵojn kaj suferojn / 他幼年丧父,母亲～把他扶养成人。 Kiam li estis knabo, lia patro mortis, kaj lia patrino nutris kaj edukis lin elportante sennombrajn suferojn.

【千言万语】[qiānyán-wànyǔ] miloj kaj miloj da vortoj: 两人面面相觑,一言不发,其实心里正有～要说。 Senparole ili sidis sin rigardante reciproke, kvankam ili havis en la koro mil aferojn por diri. / ～也说不尽我的感激之情。 Neniaj vortoj povus esprimi mian dankemon.

【千载难逢】[qiān zǎi nán féng] tia, kia apenaŭ prezentiĝas unu fojon en mil jaroj; ekstreme malofta: ～的机会 ekstreme malofta okazo; escepta okazo; ora okazo

【千载一时】[qiān zǎi yī shí] tia, kia prezentiĝas nur unu fojon en mil jaroj; ekstreme malofta: ～的好机会 ekstreme malofta okazo; escepta okazo; ora okazo

【千张】[qiānzhāng] folio el sekigita toŭfuo

【千真万确】[qiānzhēn-wànquè] absolute vera: 这一切都是～的,我从来不撒谎。 Ĉio ĉi estas absolute vera, mi neniam mensogas.

【千周】[qiānzhōu] kilociklo: ～秒 kilociklo en sekundo