Sed ĉi tiu kapablo de sensalakvaj produktaĵoj etendiĝi vaste, kvankam tre neatendita, estas, mi kredas, plej ofte eksplikebla per ilia tre utila adaptiĝo por fari mallongajn kaj oftajn migradojn de lageto al lageto, aŭ de rivereto al rivereto; kaj ilia tendenco al vasta dispersiĝo estas preskaŭ necesa sekvo de ĉi tiu kapablo. Ĉi tie mi povas prezenti nur kelkajn kazojn. Koncerne fiŝojn, mi kredas ke la samaj specioj neniam troviĝas en la sensalaj akvoj de foraj kontinentoj. Sed sur sama kontinento la specioj ofte etendiĝas vaste kaj preskaŭ kaprice; ĉar du riversistemoj povus havi iujn komunajn fiŝojn, kaj iujn malsamajn. Kelkaj faktoj ŝajnas favori la eblecon de foja transportiĝo per hazardaj rimedoj; kiel tornadoj en Hindio kiuj ne rare faligas vivantajn fiŝojn, kaj la vigleco de fiŝovoj kiam forprenitaj de akvo. Sed mi emas atribui la disvastiĝon de sensalakvaj fiŝoj ĉefe al lasttempaj malgrandaj ŝanĝiĝoj de la tera nivelo, kiuj kaŭzis la riverojn enflui sin. Oni povus ankaŭ prezenti kazojn de ĉi tiu dum inundoj, sen ŝanĝiĝo de nivelo. Oni havas indikojn en la Rejna leŭso de konsiderindaj ŝanĝiĝoj de tera nivelo ene de tre lasttempa geologia periodo, kiam la surfaco estis loĝata de nun ekzistantaj teraj kaj sensalakvaj konkuloj. La vasta diferenco de la fiŝoj ĉe malaj flankoj de kontinuaj montaroj, kiuj ekde frua periodo sendube apartigis riversistemojn kaj tute malebligis iliajn kunfluadojn, ŝajne montras la saman konkludojn. Koncerne parencajn sensalakvajn fiŝojn kiuj troviĝas ĉe tre foraj punktoj de la mondo, sendube estas multaj kazoj kiuj ne eksplikeblas nuntempe: sed iuj sensalakvaj fiŝoj apartenas al tre antikvaj formoj, kaj en tiaj kazoj estus abunda tempo por grandaj geografiaj ŝanĝiĝoj, kaj sekve tempo kaj rimedoj por multe da migrado. Due, salakvaj fiŝoj povas, kun zorgado, malrapide adaptiĝi por vivi en sensala akvo; kaj, laŭ Valencien (Valenciennes), apenaŭ ekzistas grupo de fiŝoj ekskluzive limigitaj al sensala akvo. Tial, oni povas imagi ke mara membro sensalakva grupo eble vojaĝus for laŭ la marbordoj de la maro, kaj poste modifiĝus kaj adaptiĝus al la sensalaj akvoj de fora lando.

Iuj specioj de sensalakvaj konkuloj havas tre vastan etendiĝon, kaj parencaj specioj, kiuj, laŭ mia teorio, devenas de komuna praulo kaj devis disiri de unu fonto, prosperas tra la mondo. Ilia distribuo unue multe konfuzis min, ĉar estas malverŝajne ke iliaj ovoj estus transportataj de birdoj, kaj ili tuj mortas en sala akvo, same kiel la adoltoj. Mi eĉ ne povis kompreni kiel iuj naturalizitaj specioj rapide disvastiĝis tra la sama lando. Sed du faktoj, kiujn mi observis - kaj sendube multaj aliaj estos observitaj - iom klarigas ĉi tiun temon. Mi dufoje observis, ke kiam anaso subite eliras lageton kovritan per lemno, ĉi tiuj malgrandaj plantoj adheras al ĝia dorso; kaj okazis, dum mi movis iomete da lemno de iu akvario al alia, ke mi tute senintence provizis la duan kun sensalakvaj konkuloj de la unua. Sed alia rimedo eble estas pli efika: mi pendigis la piedojn de anaso, kiuj povus reprezenti tiujn de dormanta birdo en natura lageto, en akvario, kie multaj sensalakvaj konkuloj estis eloviĝantaj; mi trovis ke iuj de la ekstreme malgrandaj kaj ĵus eloviĝintaj konkuloj grimpis sur la piedojn, kaj tenis ilin tiom firme, ke kiam forprenitaj de la akvo ili ne estis forskueblaj. Tamen, je iom pli progresinta aĝo ili volonte forfalis. Ĉi tiuj ĵusnaskiĝintaj moluskoj, kvankam ili estas laŭkaraktere enakvaj, travivis sur la anasaj piedoj, en malseka aero, de dek du ĝis dudek horojn; kaj en ĉi tiu tempodaŭro anaso aŭ ardeo povus flugi almenaŭ ses aŭ sep cent mejlojn, kaj sendube alteriĝus sur lageto aŭ rivereto, se ĝi estus blovita transmare al oceana insulo aŭ ajna alia fora loko. Kavaliro Ĉ. Lajel ankaŭ informis min, ke oni kaptis Ditiskon kun Ankilo (sensalakva konkulo simila al patelo) firme fiksita al ĝi; kaj akvoskarabo de la sama familio, Kolimbeto, iam alflugis la 'Biglon', kiu estis kvardek kvin mejlojn for de la plej proksima tero: kiom pli for ĝi flugus helpate de ventego, oni ne povas diveni.

Koncerne plantojn, estas longe konate ke multaj sensalakvaj kaj eĉ marĉaj specioj havas tre vastajn etendiĝojn, sur kontinentoj kaj ĝis la plej foraj oceanaj insuloj. Ĉi tio estas mirige evidenta, kiel Alfonso de Kandole rimarkis, en grandaj grupoj de teraj plantoj, kiu havas nur tre malmultaj akvemaj membroj; ĉar ĉi tiuj lastaj ŝajne tuj akiras, kvazaŭ sekvo, tre vastan etendiĝon. Mi pensas ke favoraj rimedoj de disperso eksplikas ĉi tiun fakton. Mi antaŭe menciis ke grundo foje, kvankam malofte, adheras iome al la piedoj kaj bekoj de birdoj. Vadbirdoj, kiuj ofte vizitas la kotajn bordojn de lagetoj, se ili estus ekflugigitaj subite, plej probable havus kotkovritajn piedojn. Mi povas montri ke birdoj de ĉi tiu ordo estas plej grandaj vagantoj, kaj foje troviĝas sur plej foraj kaj dezertaj insuloj en la vasta oceano. Ili ne emus ekripozi sur la surfaco de la maro, tial la koto ne forlaviĝus de iliaj piedoj. Kiam ili atingus teron, ili certe flugus al siaj sensalakvaj naturaj medioj. Mi ne kredas ke botanikistoj ne konscias kiom ŝarĝita per semoj la koto de lagetoj estas: Mi provis plurajn malgrandajn eksperimentojn, sed ĉi tie mi prezentos nur la plej mirigan kazon: En Februaro mi prenis tri tablokulerojn da koto de tri malsamaj punktoj, sub akvo, ĉe la rando de lageto; ĉi tiu koto, kiam seka, pezis nur 6 3/4 uncojn; Mi gardis ĝin kovrita en mia studejo dum ses monatoj, eltirante kaj nombrante ĉiun plantoj kiam ĝi aperis; la plantoj estis de diversaj specoj, kaj entute nombris 537; kaj tamen la viskoza koto estis tute tenita en matenmanĝa taso! Konsiderante ĉi tiujn faktojn, mi pensas ke estus neklarigebla cirkonstanco se akvo birdoj ne transportus la semojn de sensalakvaj plantoj vastajn distancojn, kaj la etendiĝo de ĉi tiuj plantoj ne estus tre granda. La sama efiko eble rolis en la transportiĝo de la semoj de iuj malgrandaj sensalakvaj animaloj.

Aliaj nekonataj efikoj probable rolis. Mi asertis ke sensalakvaj fiŝoj manĝas iujn specojn de semoj, kvankam ili reĵetas multajn aliajn specojn post engluto; eĉ malgrandaj fiŝoj englutas semojn de modera grandeco, kiel tiujn de la flava akvolilio kaj Potamogetono. Ardeoj kaj aliaj birdoj, jarcenton post jarcento, ĉiutage manĝadas fiŝojn; ili tiam ekflugas kaj iras al aliaj akvejoj, aŭ estas blovataj transmare; kaj oni jam vidis ke semojn retenas sian kapablon ĝermi, kiam reĵetitaj en vomaĵo aŭ fekaĵo, multajn horojn poste. Kiam mi vidis la grandecon de la semoj de tiu fajna akvolilio, la Nelumbo, kaj memoris la vortojn de Alfonso de Kandole pri ĉi tiu planto, mi pensis ke ĝia distribuo devas resti tute neklarigebla; sed Aŭdubono asertas ke li trovis la semojn de la granda suda akvolilio (probable, laŭ doktoro Huker, la Nelumbium luteum) en la stomako de ardeo. Kvankam mi ne scias kiel fakton, tamen analogio kredigas min ke ardeo fluginte al alia lageto kaj akirinte bonan manĝadon de fiŝoj, probable reĵetus de sia stomako vomaĵon kiu enhavus la nedigestitan semojn de la Nelumbo; aŭ la birdo eble faligus la semojn dum ĝi nutras siajn idojn, same kiel ili foje faligas fiŝojn.

Konsiderante ĉi tiujn plurajn metodojn de distribuo, oni memoru ke kiam lageto aŭ rivereto unue formiĝas, ekzemple, sur leviĝanta insuleto, ĝi estas neloĝata; kaj unuopa semo aŭ ovo havus bonan ŝancon de sukceso. Kvankam ĉiam estas konkurenco por vivo inter la individuoj de specio jam loĝantaj lageton, eĉ se malmultaj, tamen ĉar la nombro da specoj estas malgranda, kompare kun tiuj de la tero, la konkurencado probable estus malpli severa inter akvaj ol inter teraj specioj; sekve, invadanto de la akvoj de fremda lando, havus pli bonan ŝancon por kapti lokon, ol en la kazo de teraj koloniistoj. Oni ankaŭ memoru ke iuj, eble multaj, sensalakvaj produktaĵoj estas sube sur la skalo de naturo, kaj ke oni havas kialojn por kredi ke tiaj subaj estaĵoj ŝanĝiĝas aŭ modifiĝas malpli rapide ol la supraj; kaj ĉi tio donus pli longan tempon ol averaĝe por la migrado de la samaj akvaj specioj. Oni ne forgesu la probablecon ke multaj specioj antaŭe etendiĝis tiom kontinue kiom sensalakvaj produktaĵoj kapablas etendiĝi, tra vastegaj areoj, kaj poste ekstermiĝis en mezaj regionoj. Sed mi kredas ke la vasta distribuo de sensalakvaj plantoj kaj simplaj animaloj, ĉu ili retenas la saman identan formon aŭ estas iom modifitaj, dependas de la vasta disperso de iliaj semoj kaj ovoj per animaloj, pli speciale de sensalakvaj birdoj, kiuj havas grandajn kapablojn de flugo, kaj nature vojaĝas de unu al alia, kaj ofte foraj pecoj de akvo. Naturo, kiel zorgema ĝardenisto, tiel prenas siajn semojn de bedo de specifa karaktero, kaj faligas ilin en alian egale taŭga por ili.

Nun mi venas al la lasta de la tri klasoj de faktoj, kiujn mi elektis por reprezenti la plej grandan malfacilaĵon por la vidpunkto ke ĉiuj individuoj de la samaj kaj de parencaj specioj devenas de sama prapatro; kaj ke pro tio ĉiuj devenas de komuna naskoloko, kvankam dum la paso de tempo ili disvastiĝis al foraj punktoj de la globo. Mi jam asertis ke mi ne povas honeste akcepti la vidpunkto de Forbs pri kontinenta etendiĝo, kiu, se ĝuste sekvita, kondukus al la kredo ke ene de lasttempa periodo ĉiuj ekzistantaj insuloj estus preskaŭ aŭ tute konektitaj al iu kontinento. Ĉi tiu vidpunkto forigus multajn malfacilaĵojn, sed mi pensas ke ĝi ne eksplikus ĉiujn faktojn koncerne insulajn produktaĵojn. Mi ne limigos la sekvantajn komentojn al la simpla demando de disperso; se mi konsideros aliajn faktojn, kiuj koncernas la veron de la du teorioj de sendependa kreo kaj deveno kun modifado .

La specioj de ĉiuj specoj kiuj loĝas oceanajn insulojn estas malmultnombraj kompare kun tiuj sur egalaj kontinentaj areoj: Alfonso de Kondole agnoskas ĉi tion por plantoj, kaj Volaston por insektoj. Se oni konsideras la grandajn kaj diversajn lokojn de Nova Zelando, kiuj etendiĝas tra 780 mejloj da latitudo, kaj komparas ĝiajn florantajn plantojn, nur 750 laŭnombre, kun tiuj sur egala areo ĉe la Kabo de Bona Espero aŭ en Aŭstralio, oni devas, mi pensas, agnoski ke io tute sendepende de ajna diferenco de fizikaj kondiĉoj kaŭzis tiom grandan diferencon de nombro. Eĉ la unueca provinco de Kembriĝo havas 847 plantojn, kaj la malgranda insulo de Angelsi (Anglesea) 764, sed kelkaj filikoj kaj kelkaj importitaj plantoj estas inkluzivitaj en ĉi tiuj nombroj, kaj la komparo en iuj aliaj punktoj ne estas tute ĝusta. Estas indikoj ke la dezerta insulo de Ascencio origine posedis malpli ol ses florantaj plantoj; tamen multaj naturaliziĝis sur ĝi, kiel ili faris sur Nova Zelando kaj sur ĉiuj aliaj oceanaj insuloj kiun oni povas nomi. Sur Sankta Heleno estas kialoj por kredi ke la naturalizitaj plantoj kaj animaloj preskaŭ aŭ tute ekstermis multajn indiĝenajn produktaĵojn. Tiu kiu akceptas la doktrinon de kreo de ĉiu individua specio devos agnoski, ke konsiderinde granda nombro de la plej bone adaptitaj plantoj kaj animaloj ne estis kreitaj sur oceanaj insuloj; ĉar la homo senintence provizis ilin de diversaj fontoj multe pli komplete kaj perfekte ol la naturo faris.

Kvankam en oceanaj insuloj la nombro da specoj de loĝantoj estas malmulta, la proporcio de unikaj specioj (tio estas, tiuj kiuj troviĝas nenie aliloke en la mondo) estas ofte ekstreme granda. Se oni komparos, ekzemple, la nombron da unikaj terkonkuloj en Madejro, aŭ da la unikaj birdoj en la Galapaga Insularo, kun la nombro por iu ajn kontinento, kaj tiam komparos la areon de la insuloj kun tiu de la kontinento, oni vidos ke ĉi tio veras. Ĉi tiu fakto estas antaŭvidebla laŭ mia teorio, ĉar, kiel mi jam eksplikis, specioj foje post longaj intervaloj alvenantaj al nova kaj izolita regiono, kaj devigataj konkurenci kun novaj najbaroj, estas tre modifiĝemaj, kaj ofte produktas grupojn de modifitaj praidoj. Sed certe ne nepras, ke se sur insulo preskaŭ ĉiuj specioj de iu klaso estas unikaj, tiuj de alia klaso, aŭ de alia parto de la sama klaso, estas unikaj; kaj ĉi tiu diferenco ŝajne rezultas de tio ke la specioj kiuj ne modifiĝis enmigris facile kaj grupe, tiel ke iliaj reciprokaj rilatoj ne perturbiĝis. Tiel, en la Galapagaj Insuloj preskaŭ ĉiuj terbirdoj, sed nur du el dek unu marbirdoj estas unikaj; kaj estas evidente ke maraj birdoj povas alveni al ĉi tiuj insuloj pli facile ol terbirdoj. Bermudo, aliflanke, kiu estas preskaŭ same for de Norda Ameriko kiom la Galapagaj Insuloj estas de Suda Ameriko, kaj kiu havas tre unikan grundon, ne posedas eĉ unu unikan terbirdon; kaj oni scias pro la admirinda verko de sinjoro J. M. Ĝonz (Jones) pri Bermudo, ke tre multaj birdoj de Norda Ameriko, dum iliaj grandaj jaraj migradoj, vizitadas regule aŭ foje ĉi tiun insulon. Madejro ne posedas unu unikan birdon, kaj multaj Eŭropaj kaj Afrikaj birdoj estas preskaŭ ĉiujare blovataj tie, laŭ sinjoro E. V. Harkort (Harcourt). Ĉi tiuj du insuloj, Bermudo kaj Madejro, estis loĝataj de birdoj kiuj dum longa tempo luktis inter si en siaj antaŭaj hejmoj, kaj adaptiĝis al si. Kiam establitaj en siaj novaj hejmoj, ĉi speco estus limigita de la aliaj al sia propra loko kaj kutimoj, kaj sekve malmulte emus modifiĝi. Madejro, denove, estas loĝata de miriga nombro da unikaj terkonkuloj, dum neniu specio de markonkulo estas limigita al ĝia marbordo: nu, kvankam oni ne scias kiel markonkuloj dispersiĝas, oni povas kompreni ke iliaj ovoj aŭ larvoj, eble fiksitaj al marherbo aŭ flosanta ligno, aŭ al la piedoj de vadantaj birdoj, transporteblas multe pli facile ol terkonkuloj, trans tri aŭ kvar cent mejloj da seninsula maro. La malsamaj ordoj de insektoj en Madejro evidente prezentas analogajn faktojn.

Foje iuj klasoj mankas sur oceanaj insuloj, kaj iliaj lokoj evidente estas okupitaj de aliaj loĝantoj; en la Galapagaj Insuloj reptilioj, kaj en Nova Zelando gigantaj senflugilaj birdoj, anstataŭas mamulojn. En la plantoj de la Galapagaj Insuloj, doktoro Huker montris ke la proporciaj nombroj da diversaj ordoj estas tre malsamaj al tiuj aliloke. Tiaj kazoj estas ĝenerale atribuitaj al la fizikaj kondiĉoj de la insuloj; sed ĉi tiu ekspliko ŝajnas al mi iom dubinda. Mi kredas ke facileco de enmigrado estas almenaŭ same grava kiom la karaktero de la kondiĉoj.

Oni povus montri multajn rimarkindajn faktetojn pri la loĝantoj de foraj insuloj. Ekzemple, sur iuj insuloj ne loĝataj de mamuloj, iuj indiĝenaj plantoj havas bele hokitajn semojn. Tamen malmultaj rilatoj estas pli rimarkindaj ol la adaptiĝo de hokitaj semoj por transportiĝo per la lano aŭ felo de kvarpieduloj. Ĉi tiu kazo prezentas neniun malfacilaĵon por mia vidpunkto, ĉar hokita semo povas transportiĝi al insulo per iu alia rimedo. Tiam la planto, iom modifiĝinta, sed ankoraŭ retenanta siajn hokitajn semojn, fariĝus indiĝena specio, havanta senutilan fiksaĵon kiel ajnan rudimentan organon, - ekzemple, la ŝrumpitajn flugilojn sub la kunfanditaj elitroj de multaj insulaj skaraboj. Denove, insuloj ofte posedas arbojn aŭ arbustojn kiuj apartenas al ordoj kiuj aliloke posedas nur herbecajn speciojn. Alfonso de Kandole montris ke arboj ĝenerale havas, pro nekonataj kaŭzoj, limigitajn etendiĝojn. Sekve arboj malprobable atingus forajn oceanajn insulojn. Kaj herba planto, kvankam ĝi ne havus neniun ŝancon de sukcesa konkurenco por alteco kun plene formita arbo, kiam establita sur insulo kaj devigata konkurenci nur kun herbaj plantoj, eble facile gajnus avantaĝon, kreskante pli kaj pli alte, kaj superante la aliajn plantojn. Se tiel estas, natura selektado ofte emus aldoni al la alteco de herbaj plantoj kiam ili kreskas sur insuloj, sendepende de iliaj ordoj, kaj tiel konvertus ilin unue al arbustoj, kaj finfine al arboj.

En ĉi tiuj ĉapitroj mi klopodis montri, ke se oni konsideras la nescion pri la tutaj efikoj de ĉiuj ŝanĝiĝoj de klimato kaj de la nivelo de la tero, kiuj certe okazis ene de lasta periodo, kaj de aliaj similaj ŝanĝiĝoj kiuj eble okazis ene de la sama periodo; se oni memoras kiom profunde nescia oni estas koncerne la multajn kaj strangajn rimedojn de foja transporto, - temo apenaŭ zorge esplorita; se oni konscias kiom ofte specio eble etendiĝis sur vasta areo, kaj tiam ekstermiĝis en la mezaj areoj, mi pensas ke la malfacilaĵoj por kredi ke la individuoj de sama specio, kie ajn ili troviĝas, devenas de la sama praulo, estas supereblaj. Kaj oni venas al ĉi tiu konkludo, kiun multaj natursciencistoj akceptas sub la nomo 'individuaj centroj de kreo', per kelkaj ĝeneralaj konsideroj, pli speciale la graveco de bariloj kaj la analoga distribuo de subgenroj, genroj, kaj familioj.

Koncerne la distingitajn speciojn de la sama genro, kiuj laŭ mia teorio devis disvastiĝi de unu praula fonto; se oni faras la samajn konsiderojn kiel antaŭe pri onia nescio, kaj memoras ke iuj formoj de vivo ŝanĝiĝas tre malrapide, kiu permesas longegajn periodojn por ilia migrado, mi ne pensas ke la malfacilaĵoj estas malsupereblaj. Tamen en ĉi tiu kazo, kaj en tiu de individuoj de sama specio, ili ofte estas tre gravaj.

Kiel ekzemplo de la efikoj de klimataj ŝanĝiĝoj sur distribuo, mi provis montri kiom grava la influo de la moderna Glacia periodo estis. Mi tute konvinkiĝas ke ĝi samtempe efikis al la tuta mondo, aŭ almenaŭ grandajn meridianajn zonojn. Por montri kiom diversaj estas la rimedoj de foja transporto, mi diskutis iom longe la rimedojn de disperso de sensalakvaj produktaĵoj.

Se la malfacilaĵoj por agnoski ke dum longa paso de tempo individuoj de la sama specio, kaj ankaŭ de parencaj specioj, devenis de unu fonto, ne estas malvenkeblaj, tiam mi pensas ke ĉiuj grandaj ĉefaj faktoj de geografia distribuo estas eksplikeblaj per la teorio de migrado (ĝenerale de la pli dominantaj formoj de vivo), kun posta modifiĝo kaj plinombriĝo de novaj formoj. Oni povas tiel kompreni la grandan gravecon de bariloj, ĉu teraj ĉu akvaj, kiuj apartigas la plurajn zoologiajn kaj botanikajn teritoriojn. Oni povas tiel kompreni la lokiĝon de subgenroj, genroj, kaj familioj; kaj kial sub malsamaj latitudoj, ekzemple en Suda Ameriko, la loĝantoj de la ebenejoj kaj montoj, de la arbaroj, marĉoj, kaj dezertoj, estas tre mistere kunligitaj per simileco , kaj same ligiĝas al la formortintaj estaĵoj kiuj antaŭe loĝis en la sama kontinento. Konsiderante ke la reciprokaj rilatoj inter organismoj estas plej gravaj, oni povas vidi kial du lokoj havantaj preskaŭ saman fizikajn kondiĉojn ofte estus loĝataj de tre malsamaj formoj de vivo; ĉar depende de la longeco de tempo kiu pasis ekde la eniro de novaj loĝantoj; depende la karaktero de intermigrado kiu permesus iujn formojn eniri kaj ne aliajn, pli aŭ malpli multe; depende de la pli malpli rekta konkurenco, aŭ manko de ĝi, inter enirintoj kun si kaj kun la indiĝenoj; kaj depende de la kapablo de la la enmigrantoj varii pli malpli rapide, estus en malsamaj regionoj, nedepende de fizikaj kondiĉoj, senfine diversaj vivkondiĉoj. Estus preskaŭ senfina kvanto de organika ago kaj reago, kaj oni devus trovi, kiel oni ja trovas, iujn grupojn multe, kaj aliajn grupojn malmulte modifitaj, iujn multnombraj, kaj aliajn raraj, en la malsamaj grandaj geografiaj regionoj de la mondo.

Laŭ ĉi tiuj samaj principoj, oni povas kompreni, kiel mi klopodis montri, kial oceanaj insuloj havus malpli da loĝantoj, sed de ĉi tiuj loĝantoj granda nombro estus indiĝenaj aŭ unikaj; kaj kial, rilate al la rimedoj de migrado, iu grupo de estaĵoj, eĉ ene de la sama klaso, havus nur unikajn speciojn, kaj alia grupo havus ĉiujn siajn speciojn komunaj al aliaj partoj de la mondo. Oni povas kompreni kial tutaj grupoj de organismoj, kiel batrakoj kaj teraj mamuloj, estus for de oceanaj insuloj, dum la plej izolitaj insuloj posedus siajn proprajn unikajn speciojn de aeraj mamuloj aŭ vespertoj. Oni povas kompreni kial estus rilato inter la ĉeesto de mamuloj, en pli malpli modifita kondiĉo, kaj la profundeco de la maro inter insulo kaj ĉeftero. Oni povas klare vidi kial ĉiuj loĝantoj de insularo, kvankam specie distingitaj sur la pluraj insuletoj, proksime parencus al si, kaj same estus parencaj, sed malpli, al tiuj de la plej proksima kontinento aŭ alia fonto de kie enmigrantoj probable venis. Oni povas kompreni kial en du lokoj, eĉ se tre foraj de si, estus rilato, en la ĉeesto de identaj specioj, de variaĵoj, de dubindaj specioj, kaj de distingitaj sed reprezentantaj specioj.

Kiel la forpasinta Edvard Forbs ofte insistis, estas miriga paralelismo en la leĝoj de vivo tra tempo kaj spaco: la leĝoj kiuj regas la serion de formoj en pasintaj tempoj estas preskaŭ sama al tiuj kiuj regas la nunan tempon en malsamaj lokoj. Oni vidas ĉi tion en multaj faktoj. La travivo de ĉiu specioj kaj grupo de specioj estas kontinua en tempo; ĉar la esceptoj al la reguloj estas tiom malmultaj, ke oni rajtas atribui ilin al la fakto ke oni ne jam malkovris en meza deponaĵo la formojn kiuj mankas, kiuj ekzistas supre kaj sube: tiel ankaŭ en spaco, ja estas ĝenerala regulo ke areo loĝata de individua specio, aŭ grupo de specioj, estas kontinua; kaj la esceptoj, kiuj ne raras, povas, kiel mi provis montri, esti atribuitaj al migrado dum iu antaŭa periodo en malsamaj kondiĉoj aŭ al fojaj rimedoj de transporto, kaj la posta formorto de la specioj en la meza regiono. Kaj en tempo kaj en spaco, specioj kaj grupoj de specioj havas siajn punktojn de maksimuma kresko. Grupoj de specioj apartenantaj al iu periodo de tempo, aŭ al iu loko, ofte havas bagatelajn trajtojn komunaj, kiel skulptiĝo aŭ koloro. Rigardante la longan fluon de epokoj, kaj ankaŭ la forajn teritoriojn tra la mondo, oni trovas ke iuj organismoj malmulte diferencas, dum aliaj apartenantaj al malsama klaso, aŭ malsama ordo, aŭ eĉ al malsama familio de la sama ordo, multe diferencas. Kaj en tempo kaj en spaco la pli subaj membroj de ĉiu klaso ĝenerale ŝanĝiĝas malpli ol la pli supraj; sed en ambaŭ kazoj estas elstaraj esceptoj al la regulo. Laŭ mia teorio ĉi tiuj pluraj rilatoj tra tempo kaj spaco estas kompreneblaj; ĉar ĉu oni konsideras la formojn de vivo kiuj ŝanĝiĝis dum sinsekvaj epokoj ene de la sama parto de la mondo, aŭ tiujn kiuj ŝanĝiĝis post migrado al foraj partoj, en ambaŭ kazoj la formoj en ĉiu klaso estis konektitaj per la sama ligo de ordinara generado; kaj ju pli parencaj iuj du formoj estas, des pli proksimaj ili staras al si en tempo kaj spaco; en ambaŭ kazoj la leĝoj de variado estis samaj, kaj modifoj akumuliĝis per la sama povo de natura selektado.