陈世德致弓晓峰书信集

2000年11月福州会议上，偶与胡国柱老师谈及陈世德老人生前跟我有十年通信之久，留下了共47封信件。胡老师建议我编一本书信集在网上发表，以纪念陈世德老人。因后来攻读博士学位原因，一直未能完成这个工作。今年5月滕王阁会议后胡老师再次发来邮件，提醒今年是陈世德老人诞辰100周年。编书信集的工作又再次提起，我找出电脑中保存的未完成录入的信件，忙里偷闲每天录入一至两封信，我想，这个工作一定可以完成的。我能为陈世德老人所做的只能是这些了。我希望读书信集的朋友能从他给我的信中再次领略到他的人格的魅力。谨以此献给我尊敬的陈世德老人!

1984年11月3日，应黄石世界语协会之邀，我和南昌的另外两位青年世界语者组成南昌代表队来到黄石参加第二届世界语口语竞赛。一到海观山宾馆，当地的世界语者便告诉我们，这次竞赛的主裁判是著名的世界语者陈世德（Zensto）。说实话，当时的我对中国的世界语运动了解不多，陈世德这个名字对我来说还很陌生。于是他们就向我介绍了陈老，并异口同声地说他的世界语讲得非常非常好。晚上，有人告知陈老到了，当地的朋友们带我去看望他。半路上，碰到从他住处回来的人说，由于旅途遥远，陈老年纪已大，世协的同志已安排他休息了。我们不便去打扰他，就半路折了回去。

第二天（11月4 日），在口语竞赛会场，我看见一伙人拥着一位清瘦高个的老人走进来，凭直觉我认定他就是人们说的著名世界语者陈世德先生。旁边有人告诉我说今天是他80岁的生日，晚上还要为他庆祝，可我总觉得他看上去根本不像是80岁的老人。趁竞赛尚未开始，我向他走了过去，用世界语与他交谈了几句，这就是我们的第一次见面和交谈。口语竞赛进行地很热烈，也很顺利，作为主裁判的陈世德说的话并不多，但我记得很清楚，当我回答一个抢答题时，听见陈老高兴地说，“完全正确”。

晚上，黄石世协特地为陈老举办了一个生日庆祝活动。活动安排在一间精心装饰过的房间里，有特制的生日蛋糕，上面有许多绿星，点了80只红烛。这是我生平所看到过的最大、最特殊，也是最富有创造性的一个蛋糕，那种场面也是特别热烈、特别令人激动。来黄石之前我们并不知道有这一活动，知道后就想送他一份生日礼物，可一时也不知道该送他什么好。正好我们随身带了几期由我们南昌滕王阁世界语小组编印的世界语小刊“滕王阁”，就送给了他，同时还向他介绍了南昌的世运情况以及我们世界语小组的状况，他十分高兴，很乐意地收下了我们的礼物。那天晚上，我一直坐在陈老的身边，一天的时间，我们已经象老朋友了。生日会上当地的世界语者们表演了哑剧、文艺节目，还有一位世界语者当场作了一幅画。活动很热烈，给我留下了很深的印象。

11月5日，一大早，我和陈老随黄石世协的老师及一些年轻的工作人员一同乘大巴去武汉华中工学院参加8号在那召开的科技世界语学术会议。记得在从宾馆去乘车的路上，我们几个年轻的世界语者跟Zensto一边走一边谈，别看陈老年纪大了，走起路来却十分稳健。我因腿疾，渐渐地落在后面，大家一时也没发现。我叫了一声：“Zensto”。Zensto回过身来，才发觉走在他身边的我掉了队。他立即转过身朝我走来，伸出手挽住我，连声说对不起。从此后，只要我们在一起，他总是和我牵着手，放慢步子，令我十分感动。

武汉科技世界语学术会议是8号报到，我们到的早，其他的人作为工作人员都要做紧张的会前准备工作，而我和Zensto则是最闲的两个人。那三四天里我们天天在一起，除了帮做一些力所能及的事如剪字、写信封外，更多的时间我们一起聊天，一起在校园里散步，形影不离。那时，虽然我能听一些世界语，但由于没有机会说，也怕出错，就不怎么敢开口。陈老不断鼓励我，让我不要顾忌，要大胆开口。为了帮助我提高说的能力，他天天用世界语跟我聊天，一开始，我感到很吃力，但渐渐地我们之间就很少讲汉语了。为了让我不局限于听一个人说世界语，他不断地把陆续到会的代表中他认识的人介绍给我，让我和他们对话。

8 号晚上在代表见面会上，我用世界语很流利地作了自我介绍，当场赢得大家的热烈掌声和赞扬声，连张企程先生也高兴地称赞我世界语说得好。见面会结束后，在回招待所的路上，陈老高兴地对我说：“你看，我说得对吧，现在不是我一个人说你讲得好听吧！”

也许是因这次自我介绍的原因，第二天的开幕式上他们临时决定让我代表江西省向大会致祝辞。我只是一个二十刚出头的女孩子，还从来没见过这种大场面，是陈老给了我信心和勇气。我永远都记得，那天我走上主席台，经过坐在主席台上的陈老时，他回过身握住我的手，鼓励我不要怕，说慢点。我点点头，走向话筒，十分流利地用世界语说了一段。连我自己都没想到会如此镇定，没有准备，没有讲稿，竟也能讲得这么流利！回到自己的座位，戴颂恩立刻走过来，问我的老师是谁，以前都看过什么书等等，他说我的发音很纯正，要我和他保持联系。

我和陈老共见过两次面，85年的昆明大会我也去了，在那我再一次地见到了陈老。然而给我印象最深、对我影响最大的是这次武汉科技世界语会议。在与陈老相处的日子里，我不仅获得了说世界语的信心和勇气，提高了世界语的听说能力，也懂得了很多做人的道理，很多方面让我受益菲浅。那时，我很年轻，阅历很浅，很多东西都不懂，离家在外，也不知道要写封信回去向父母报个平安，是陈老让我懂得了家庭的重要和亲情的重要。这以后，只要是出门在外，我都忘不了寄张明信片回家。

我的世界语笔名叫Arko，就是陈老在武汉科技会议期间给我起的。当时我住的房间是一楼，因为是和两个年轻的工作人员同住，因此这个房间平时也是最热闹的地方。陈老除了和我散步，或带我到他住的高干招待所坐坐之外，他喜欢到我的房间里来。有一天我们从外面散步回来，我怕陈老累了，就把被子放在陈老的后背，让他半躺在床上休息。大家正在高兴地谈笑时，有一个人冲着一位姓袁的年轻人叫他“Rondo”，小袁解释说，因为他姓袁，所以就叫“Rondo”。陈老一下子从床上起来，对我说，有了，你的世界语名就叫"Arko"吧，"Arko"就是你的姓“弓”的意思，我说，可以呀。就这样，我便有了这样一个世界语笔名。

陈老是一位品德高尚的人，与他交谈，会明显感受到他对党，对国家充满了热爱之情。他说他喜欢听歌、听音乐，其中最喜欢听的歌曲是“党啊，亲爱的妈妈”。那些日子，我们常常在一起哼这首歌。他还问我是否加入了中国共产党，要我努力早日成为一名中共党员。在后来的通信中，陈老还多次关心我的政治进步，当我告诉他我已向党组织递交了入党申请书时，他回信表示非常高兴。

武汉相处的时光，我们成了亲密的朋友，武汉告别后，我们开始了长达十年的通信。

从武汉回来后，我给陈老写了第一封信，不久就收到了他的回信。

Nur Hieraǔ mi ricevis vian leteron, kiu venis pere de mia nevino, kiu laboras en Suzhou. Mi ĝin legis kun ĝojo. Unue mi dankas vin pro via zorgo pri mia sano.Kaj via skribaĵo rememorigis min pri la tagoj kiam mi ĉiam estas kun vi dum la Simpozio, precipe mi admiras eĉ nun vian aplikon senĉese la lingvon parolan kaj skriban.

Leginte la gazetetojn en kiuj troviĝas viaj verkoj, mi konstatas ke vi ja estas esp-instino, kiu havas ofte idealon por la lingvo internacia krom komunismo al kiu ankaǔ vi deziregas kaj klopodas. Hieraǔ mi estis en kunveno kie festis datrevenon naskiĝan de Zamenhof. Kelkdekoj da geespe-istoj inter kiuj estis allandaj gastoj, unu estis el Hispanio kaj alia estis el Hungario, Prof.pri hidraǔliko,raportis pri Esperanto-movado en sia lando kaj en Eǔropo. Mi rimarkis ke li parolis ja flue kaj nature, ne mankis tamen, eraroj aǔ neĝustaĵoj rilate la gramatikajn regulojn, tial ni praktiku Esp-an parolon ne zorgante unue, pri gramatiko, nur parolu kaj paroligu kadre de via grupeto, aǔ nomata konversacia rondo. Certe vi fluigos vian parolon. Estas necese ankaǔ ke multe legu bonstilan legaĵon, ekz-e novelojn, gazetojn, ktp..

Mi ne iros dome en SuZhou ĝis post la novjartago 1985,mi kore deziras al vi novan sukceson kaj feliĉan novjaron!Kun salutoj al ges-anoj Gu, Ye[1] k.a.

Tre ĝoje mi ricevis vian banderoleton “Verda Burĝono[2]”,preskaǔ unuspire mi legis ĝin ĝis fine.Mi dankas vin! Kiel ĉe nia Suzhou Esperanto Ligo, kiu renkontis ankaǔ malfacilojn,ne nur ĉe la komenco,sed eĉ nunpempe,tiel same estas ĉe via organizo, ekzemple, vi ne havas domon disponeblan por aktivado,mankas al vi la mono necesa por laboro ktp. Tiam ni kunlernis la lingvon kaj kunsidis en Parko, en frosta vintro ni nin varmigis kiel katidoj en sunlumo,en vetero pluva, ni kiel paseroj rifuĝis sub la ŝirinejon, sed nun ni trovis la urban bibliotekon kiel sidejon de nia Ligo, dank’al helpo de la loka komitato de kompartio, tie ni havas ankaǔ kontistejon zorganta pri la mono, kiun ni ricevas de la komitata.Komence oni donis al ni laǔ nia peto nur ￥300 jare, poste sen postulo,ni ricevis ekstran monon ĝis 900, tio signifas ,ke oni multe laboras, multe ricevas la monon laǔ bezono.Ne gravas lerni kaj labori en nomo de la prepara grupo, tiele nia Ligo oficiale fondiĝis nur post kelkjara prepariĝo.Iom post iom la organizo pli fortiĝas, nun nia nomtabuleto pendas tie ne prepara grupo,sed “Suzou Esperanto-Ligo “.

[2] 为南昌市滕王阁小组的小刊物--------中文名为：滕王阁。由弓晓峰主编。

当时的背景：1984年12月柴诞节时，南昌市滕王阁小组成功地举行了一次有60多人参加的活动，之后受江西省世界语协会(筹)的委托，在1985年的春节又组织了一个江西省、市世界语者春节茶话会。我把这一情况在信中对陈老述说了，同时也说了我们当时面对的一些困难。

Ĵus mi revenis de Pekino, kie mi restis pli ol duonjaron. Via letero estas transsendita de mi de mia filino el Pekino. Nun mi estas en la kunvena ĉambro de la Ĉina Popola Politika interkonsiliĝa konferenco, de Suzhou. Kaj mi skribas tiun ĉi karto sur mia femuro,sidante sur sofo,ĉar la kunveno por diskutada ankoraǔ ne komenciĝis.

Supozante ke vi estas nun en la hejmo, planas kion fari post fondiĝo de Esperantorganizo, ĉu? Mi esperas ke el via loko kaj via provinco povos elekti ĵu pli multe da esp-istoj,kiuj kapablas paroli Esperanton, des pli bone por esti partoprenantoj al la nacia kaj Universala Kongreso en kunming kaj Pekino, se li aǔ ŝi povos pagigi la vojaĝkoston,ĉar la nombro de partoprentoj aǔ repregentantoj ne estos limigata.

Mi bedaǔras ke mi ne povos viziti vian urbon okaze de l’inaǔguracio de via provinca Asocio[3], la 2an de la Aprilo. Mi esprimas varman gratulon al vi kaj pere de vi al ĉiuj gekolegoj ĉe vi. Mi vidas jam nun, vi havos novan grupon da geespe-istoj, kiuj aliĝos al via trupo kaj vigligos la movadon de Esp-o; bonan sukceson al vi ĉiuj kaj bonan sanon al vi speciale!

Mi recevis vian leteron antaŭ nelonge, leginte kun ĝojo, ke vi jam povas bone promeni, [4]ni esperas, kiam tiu ĉi letero vin atingos, vi pli libere paŝas ekstere kaj ĝuas la belajn veteron kaj vidaĵon.

Por vi , zorge atenti estas grave kaj necese. Bone vin nutru kaj sufiĉe dormu en nokto kaj ripozu post studo aŭ laboro, tiel konservu ĉiun vian belon!

Pri via persona afero, mi devas ankaŭ atentigi vin , se estus iu junulo volonte esti via amiko, vi povos havi bonan eĉ intiman rilaton kun li, sed ne tro rapide eniros en varmegan senton de amo, nur por profunda kompreno kaj interkompreniĝo. Ne rifuzo nek tro elektema! Kvankam vi estas en la stadio de resaniĝo de l' kruro, viroj ja amas vin, ĉar vi havas belan animon, gajan mienon kaj fakokupiĝon.

Post nelonge okazos en Kunming la tutlanda Kongreso, se vi ne havos eblon tien ire por ĝin cxesti, do vi klopodu por partopreni en la Universala Kongreso de 1986j.

Mi esperas revidi vin en la ĉefurbo, kie mi decidite transloĝiĝos ĝis fino de mia vivo.

[4] 1985年3-4月份，我去了河北保定一家医院治疗腿疾，然后一直在家休假，在我写给陈老的信中，我第一次向他谈及了我的个人感情私事。那时我通过书信已认识了一位在另一个城市工作的世界语者，也就是我现在的丈夫张学苏。

Via letero estas legita kun ĝojo. Unue, via sano pli boniĝis ; due, mi gratulas vin ankaŭ pro tio ke vi havas bonan amikon kaj recevis geedziĝatestilon; trie, vi rajtis partopreni en la Nacia Kongreso; Kvare , fondiĝis oficiale via provinca E-Asocio;Kvine, via E-nivelo multe progresis . VARMAN GRATULON!

Ne estas strange, ĉar ĉie valoras la diplomo, kio iel pruvas riĉecon de scio kaj sperto, pli malbone, en la malnova Ĉinio, oni la diplomon vendis kaj aĉetis, nia admiro, tamen, estas vera kapablo. Ekzemple vi estas amata , ĉar vi havas spiriton ĉiam alten por vian idealon atingi aŭ realigi, vi estas lernema en la studo legante bonstilajn E-librojn kaj tiel via skribaĵo estas ne nur komprenebla klare, sed pli kaj pli stilobona, krome ĉar vi havas belecon ne nur laŭ aspekto, sed ankaŭ de menso,animo! Pri ĉio ĉi , mi devas diri, via fianĉo estas ja feliĉa.

En la movado de nia lando, estas tri aferoj, kiajn oni devas priatenti:t.e. la unueco, de l' esp-istaro ne dividiĝu en kontraŭ staroj pretoj; pli perfektigo de la buŝa kaj skriba E-o, kaj de l'instruado; kaj laste esp-istoj , kiel ni estas , devas havi du idealojn: la idealo de komunismo, kaj tiu de la lingvo internacia ----komuna lingvo de homaro. Ne nur havi devas , sed klopoti por efektivigo. Mi deziras al vi novan sukceson!