也谈介词Je的用法

　

                  林乐明

---

 

 

按照柴门霍夫十六条文规第十四条规定，“每一个前置词都有它一定的和明确的意义；但是如果我们必须使用前置词而且弄不清楚究竟哪个前置词能够确切表达意思时，可以使用本身没有意义的前置词je”。显然，探讨介词je 的词义是徒劳的，因为它本身是没有意义的。要想真正掌握它的用法，只能通过大量阅读世界语读物和长期的语言实践，达到心领神会的境地。我们大家都知道，je是通用介词，其意义是不确定的，只有用其他介词都不适合的时候才用它。根据我在学习中的体会，介词je的用法主要是：

 

1. 用在表示“丰富、丰满、充足”等意义或相反意义形容词及其补足语之间。例如：

   Mia naskiĝloko estas stepo riĉa je brutoj. 我的故乡是六畜兴旺的大草原。

      En la korto staras pomujo abunda je fruktoj. 院子里有一棵果实累累的苹果树。

      Nia vivo estas plena je ĝojo. 我们的生活充满了乐趣。

   Li estis senigita je ĉiuj rajtoj. 他被剥夺了一切权利。

   Tiu fontoestas malabunda je akvo. 这个泉水源不足。

2. 当充当补足语的名词与其前面的形容词关系不易确定时用在两者之间。例如：

   Mi estas malsana je la stomako. 我有胃病。

   Ŝi estis graveda je filo. 她怀了一个男孩。

   Tiu decido estos graveda je gravaj sekvoj. 这个决定将带来严重后果。

      Li estas kapabla je ĉio. 他什么事都很能干。

      Ŝi estas malfeliĉa je amo. 她在爱情上遭到不幸。

      Li estas kontenta je sia sorto. 他对自己的命运感到满意。

      La knabino estas lama je dekstra piedo. 那个女孩的右脚是跛的。

      Ŝi ekfrotis la alumeton je la muro. 她在墙上划了一下火柴。

3. 用在动名词及其补足语之间，以免同表示施动意义的介词de混淆。例如：

   Ĉiu homo havas rajton je la vivo. 人人都有生活的权利。

      Li sentas suferon de tiu ĉi malsano je spirado. 他感到这种病使他呼吸困难。

     Ĉiuj subtenis klopodadon de s-ro Xu Deji je disvastigo de Esperanto en   mezlernejo. 大家都支持许德基先生在中学推广世界语的努力。

      La kalkulo de la ĉefadministranto je tio ĉi estas ĝusta. 总经理对这件事的估计是正确的。

     Oni perdis kredon je Dio. 人们对上帝失去了信仰。

4. 用在表示确定的日期、钟点和节日前面，作时间状语。例如：

     D-ro Zamenhof naskiĝis je la 15-a de decembro，1859. 柴门霍夫博士诞生于1859年12月15日

     Je kioma horo la aviadilo ekflugos？飞机什么时候起飞？

     Je la tria kaj kvarono matene trupoj ekiros. 部队凌晨三点一刻出发。

     Je Kristnasko mi vidis ŝin sur strato. 圣诞节那天我在街上见到了她。

5. 用在表示被抓住或拉着身体某个部位的名词前面，作为状语。例如：

   Ŝi prenis lin je la mano. 她拉着他的手。

      Ŝi eksentis, ke oni tenis ŝin je la brako. 她突然感觉到有人抓住了她的胳膊。

      Ni kondukis la homon je la nazo. 我们牵着那个人的鼻子走。

   除此之外，这种表达方式还可以用于事物。例如：

      Oni frapas je pordo. 有人在敲门。

      Li ekfrapetis per la fingroj je la fenestraj vitroj. 他用手折手指轻轻地敲了一下窗玻璃。

      Ŝi prenis lin je la maniko. 她抓住他的袖子。

6. 用在度量状语前面，其度量补足语是由几个词组成的词组。例如：

     Vi estas je duono da kapo pli alta ol mi. 你比我高半个头。

     Mi estas je tri jaroj pli juna ol mia pliaĝa fratino. 我比我姐姐小三岁。

     Ŝi retiriĝis je kelke da paŝoj. 她后退了几步。

Ili estas malproksimaj unu de la alia je tritaga vojaĝo. 他们彼此离开有三日路程远。

7. 用在一些动词后面，作为状语或间接宾语。例如：

   Mi ne kredas je Dio. 我不信仰上帝。

      Iuj kredas je la fantomoj. 有些人相信鬼魂。

      Malpaciĝinte kun sia edzino，li eksedziniĝis je ŝi. 同妻子失和后，他和她离婚了。

      En nia regiono neniu malsaniĝis je lepro. 在我们这个地区没有一个人患麻风病。

      La pozon duonkuŝan ŝi ŝanĝis je pozo sida. 她由半卧姿态变为坐姿。

Ŝi gravediĝis je ĝemeloj. 她怀了双胞胎。

La kuracisto amputis tiun soldaton je la kruro. 医生截去了这个士兵一条腿。

La loĝantoj de tiu monta vilaĝo suferis je manko de akvo. 这个山村的居民备受缺水之苦。

La knabo infektiĝis je kataro. 这个男孩感染上了粘膜炎。

Mi okupiĝas je tradukado de romano. 我正在忙于一本长篇小说的翻译。

Shanghai abundas je historiaj objektoj kaj vidindaĵoj. 上海有许多文物和胜景。