词汇和语法篇

浅谈不定式的用法

Kalo

  在世界语中，不定式亦即动词的原形。它的形式是有词尾-i表示。不定式不要求主语，一般情况下，也不能单独作谓语。不定式是动词和名词之间的过渡形式，一方面，它具有名词的句法功能，可以在句子中作主语、宾语、表语、定语、状语和宾语补语；另一方面，它又保持了动词某些特点，譬如可以由副词来修饰它，可以有宾语等。如在：ĉiam diri la veron estas la devo de honesta homo（经常讲真话是老实人的本分）这个句子中，ĉiam就是修饰不定式diri的副词，la veron又是diri的宾语。

  下面，我们进一步来看看不定式的几种用法：

1． 作主语：

Servi al la popolo estas laŭdinde.（为人民服务是值得赞扬的。）

Morti pro la patrujo estas agrable.（为祖国而死是令人高兴的。）

值得注意的是在世界语中作主语的不定式也常放在系动词esti之后，在不定式作主语的句子里，表语不能用形容词充当，而用副词，请再看下例：

Estas tute necese reblankigi la murojn de via domo.（把你屋子的墙再度刷白是完全必要的。）

2． 作宾语：

Vi amas preni, amu redoni.（你喜欢拿，也应该喜欢归还。即“有取有还”之意。）

Li ordonis venigi al si la reĝinon.（他下命令把王后带到他跟前来。）

Kiu intencas veni kun mi morgaŭ por remi?（谁想明天和我一起来划船呀？）

Ĉu vi ŝatas restadi hejme, sinjoro?（先生，你喜欢一直呆在家中么？）

3． 作表语：

Nia ĉefa tasko estas lerni.（我们的主要任务是学习。）

Estas mia devo fini mian laboron.（我的责任是做完我的工作。）

Flati al iu ne estas fari al li servon.（对某人阿谀奉承并不是为他效劳。）

4． 作定语：

Ĉu vi farus al mi la grandan plezuron tagmanĝi morgaŭ kun mi?（你能赏光明天来同我一起吃中饭吗？）

Ŝi kredis ke tio estas ŝerco kaj ŝi kriis kaj montris deziron forkuri.（她相信，这是开玩笑的话，她叫了一声，并表示了要逃走的愿望。）

5． 作状语：

Ni foriros tuj post la tagmanĝo por viziti nian onklon.（我们午饭后将立即去看我们的叔叔。）

Mi ne laboras tie, porn e fari bruon, dum mia patrino estas malsana.（我没有在那里工作，为了不致在我母亲生病时吵闹她。）

Jen vi iras dormi kun viaj patroj.（你们和你们的父亲一道去睡觉好了。）

Sed domaĝe ke ŝi ne sukcesis atingi sian celon.（但可惜她没有打到她自己的目的。）

从上面的例句，我们可以看到，不定时作状语用时，往往是表目的，通常前面有介词por，介词por又是也可省去不用。

另外，不定式有时作为副词修饰形容词，这时，我们也可以把它理解为作状语用。

Kiel mi estas ĝoja vidi cin tie ĉi!（我在这儿见到你多么高兴啊！）

Preta al vi servi!（准备好了为你服务！）

6． 作宾语补足语：

Li sentis sin fali.（他感到自己跌倒了。）

Mi aŭdis lin fermi la pordon.（我听见他关门。）

Lia silento min igis kredi tion, ĉar de unu jaro mi nenion aŭdis de li kaj ankaŭ nenion pri li.（他的沉默使我相信了，因为一年来未收到他的信也未听到关于他的任何消息。）

本文在前面提到，不定式一般不单独用作谓语，但在特定情况下，有时也可以作谓语：

1） 在命令句中表示说话人的愿望、请求时：

Ne ekpepi!（别唠叨！）

Ne movi la buŝon!（别动嘴！）

2） 在表示感叹、疑问、犹豫或假设的句子中：

Ho ve! Malesperi kaj ne morti!（唉！绝望而又没有死去！）

Sed kiel ĵuri?（但怎么起誓呢？）

Mi scios, kion diri.（我会知道讲什么的。）

Se lin kompari kun vi li estas la plej saĝa homo.（如果把他和你们做比较，他是最聪明的人了。）

最后讲一下，不定式前一般不用介词，但有三个介词却可以用在不定式之前，它们是：anstataŭ, krom和por。例如：

Anstataŭ blinde babiladi, rigardu la faktojn.（不要瞎扯，看看实事吧！）

Vi nenion povas fari krom kunlabori kun ili.（你们除了同他们合作外，什么也做不成的。）

Por ŝafon formanĝi, lupo ĉiam trovas pretekston.（为了吃掉羊，狼总是要找借口的。）

极少数情况下，inter之后也可以接不定式：

Inter voli kaj fari estos grandega paŝo.（在主观愿望和具体做之间将有很大一步。）

Antaŭ与ol结合后，也可跟不定式，如：Antaŭ ol viziti lin, vi povos fari tion.（在拜访他之前，你可以做那事。）

                                              返回目录