 |
世界语学习 | 词汇和语法篇 |
|
|
||
|
谈谈宾语的表语 李明德 我们先来分析如下的句子：Mi trovis Esperanton esprimriĉa（我发现世界语是很具表达力的）。句中，mi是主语，trovi是谓语，Esperanton是宾语，esprimriĉa呢？如果说它修饰宾语Esperanton，并作Esperanton的定语，那么，esprimriĉa应带上目的格词尾-n，再则它不与主语发生关系（“我是很富于表达力的？”），也不与谓语发生关系（“富有表达力地发现”？）。如此一来，它必然只与宾语发生关系了。在从意义上分析，“我发现世界语”，怎么样？没有说完。很显然，esprimriĉa是补充说明“世界语”怎么样的。我们把这种补充说明宾语怎么样的句子成分成为宾语的表语（objekta predikativo或atribua objekto）。 其实，宾语的表语除形容词能充当外，不定式、分词和名词也能充当，试看以下各例： Li aŭdis la bebon plori. （他听见婴孩在哭。） Mi vidis la lunon leviĝanta. （我看见月亮升起来。） Oni nomis ŝin sinjorino.（人们称呼她太太。） 在结构上值得注意的有两点：1. 宾语必须是目的格；2. 宾语的表语一定是主格（当然，又不定式充当时是个例外）。如果按照这两个标准，我们是不难找到宾语的表语的。 为什么叫宾语的表语呢？这类句子一般可以看作是有两个句子紧缩结合而成。如： Mi trovis Esperanton esprimriĉa = Mi trovis, ke Esperanto estas esprimriĉa. Mi vidis la lunon leviĝanta = Mi vidis, ke la luno estas leviĝanta. 在ke引导的从举重esprimriĉa和leviĝanta分别作Esperanton和la luno的表语，而后两者又分别是原句中的宾语，故称esprimriĉa和leviĝanta为宾语的表语了。 在使用上，我们应当特别注意宾语的表语所处的格，它的格一定是主格。若是目的格，就作定语用。如： Mi vidis la lunon leviĝantan.（我看见在上升着的月亮。） Leviĝantan在句子中就成了宾语的定语，而不再是宾语的表语了。当然，在意思上，两个句子的差别并不是很大。 另一方面，也并不是所有的宾语都带有自己的表语。宾语的表语通常出现在下列几类动词后： 1． 感觉动词（包括vidi, rigardi, aŭdi, aŭskulti, senti）： Ŝi sentas nian prizorgon kateno.（她觉得我们对她的关心是一种桎梏。） Mi vidis lin verkanta hieraŭ matene en la arbaro.（昨天早上，我瞅见他在树林里写东西来着。） Ili ne povas rigardi ekzistantaj tiujn faktojn.（他们不可能看到那些事实是存在的。） 2． 思维动词（包括kredi, juĝi, opinii, pensi, trovi等）： Ruĝvizaĝa ulo ĵetis tiel koleran rigardon al mi, ke mi opiniis pli konsilinda eksilenti.（红脸膛的家伙气咻咻的看了我一眼，我心想还是不作声的好。） Eble estus tamen pliĝuste transdoni al la juĝistaro tiujn, kiujn oni pensas kulpaj.（然而，把那些人们认为有罪的人送交法院，这种做法可能更好些。） 3． 言语动词（包括nomi, deklari, aserti, insulti, bapti, konfesi等）： Oni ne povas ne konfesi tiun planon ĝusta.（大家不能不承认那个计划是正确的。） Li baptis sian filon Petro.（在洗礼时，他给儿子取名叫彼得。） 4． 部分行为动词（常用的有elekti, igi, fari, lasi, prezenti, preni等）： Lasu min trankvila!（让我安静安静！） Ne tia li prezentis al si la voĉon de la aŭguristo.（他想不到算命先生会有那种声音。——巴金译文） Mi ŝatas kafon dolĉa.（我喜欢咖啡是甜的。） Tiu embaraso faris neeltenebla la ĉiutagan vivon.（那种窘况简直使得日常生活不能为人所忍受。） 此外，还得提一提称作“间接式”的宾语的表语。我们常常见到在某些动词后要求用kiel，如： Ŝi prenis min kiel sian savanton.（她把我看作救星。） 在kiel后的部分，也可看作是宾语min的表语，因中间插进一个kiel，故称间接式。应当注意，间接式中宾语的表语是目的格，而不是主格，这是与上述的直接式不同的地方。除kiel外，有时也用por, kvazaŭ（极少场合），如： Ni prenis ŝtonon por seĝo.（我们用石头作凳。） Akceptu ĉi tiun bagatelon por rekompenco de viaj klopodoj.（请接受这件不成敬意的东西作为你辛勤劳动的报酬吧。） 不管怎么说，宾语的表语这个语法现象使用率极高，但情形也复杂，是很值得我们学习者深入研究的。
|
||