词汇和语法篇

国内版语法书中未见论及的一些语法现象 

 黄 大 方 

本文从Plena Analliza Gramatiko de Esperanto（简称PAGE）及其它书刊中归纳出一些在为数不多的国内版世界语语法书上未见论及的语法现象，并附上原收例句，供同好参考。

连接词+形容词/副词/名词/分词/不定式/介词短语

这种结构相当于状语从句省略了esti及和主句相同的主语或与主句宾语相同的宾语。

1.1.ĉar+形容词

Tiu knabino ,caxr tre ĉarma,estas amata de ĉiuj.(P AGE,p.352)

1.2.dum+形容词

leviĝu krn la suno,deziĝu dum juna.(PIV,p.210—211)

Rim.1。下句开头的dum表示它所在的子句与ĉe开头的子句之间的对比，dum并非与分词一起构成本段所论述的状语结构。

Dum aplikite al verbaj radiko’mal—‘signas plej ofte rektan kontraŭon,bone destingindan de la simpla neo,ĉe adjektivaj radikoj tiu distingo ne estas tiel akra ĝenerale.(PAGE,p.506)

1.3.kiam+形容词/副词/分词

Ŝparu kiam bone,vi havos kiam bezone.(PIV,p.1068)

La rondaj krampoj,kiam interne de difino,entenas kiarigon.（据PIV,p.xxxvi）

Kiam rzata pri homo,’kio’aludas ne la individuecon,sed la socian rolon,profesion,ktp.(据PIV,p.506)

Rim 2。下句开头的Kiam并非与介词短语一起构成本段所述的状语结构。

Kiam post mezurnombro oni trovas la tipon 1, oni legu ĝin ne kiel la ciferon unu,sed kiel la simbolon de litro.(PIV,p.xxxvi)

1.4.kvankam+名词/形容词/分词/副词

1．4．1．与主语相关

kvankam reĝo,li estis homo.(PIV,p.396)

Ni vojaĝis kune,kvankam malamikoj.(PIV,p.603)

Kvankam laca,li laboris plu.(PAGE,p.338)

Kvankam70—80--jaraj,ili restis ankoraŭ viglanimaj kaj energipienaj.(EPĈ,1984,8,p.40)

Tiu varo,kvankam kara,ne estas bona.(PAGE,p.294)

La kondiĉoj,kvankam multi pli kompleksaj,esence la samaj.(PIV,p.xi)

(Sed) dum longtempa batalado kontraŭ malsanoj,la ĉina popolo faris specialan kuracan vinon,kiu,kvankam ne rejuniga,povas longigi la homanvivon.(EPĈ,1984,9,p.23)

la nomoj de tempodividoj,kvankam ordinare skribataj per komenca minusklo,ĝenerale ne toleras la artikolon.(PAGE,p.98)

‘ol’estas ankaŭ uzata post vortoj,kiuj,kvankam ne estante formale komparativoj,tamen esprimas iele neegalecan komparon.(PIV,p.761--762)

Fine,kvankam malfrue,li alvenis.(PIV,p.603)

La taskon,kvankam pene,li plenumis.(PAGE,p.338)

1．4．2．与宾语相关

La sorto donis al mi rolon,kvankam tre flatan,tamen samtempe ankaŭ tre ŝarĝan.(PIV,p.1084)

La fruktojn,kvankam acidajn,li manĝis.(PAGE,p.338)

Rim。3。上例中的acidajn 在PIV,p.603和《世界语汉语词典》p.471中均误植为acidaj,不符合语法。

1.5.kvazaŭ+名词/分词/副词/介词短语（请注意名词/分词格的变化）

li veinis kvazaŭ reĝo(venus).(PAGE,p.349)

Kp.Oni akceptis li kvazaŭ (oni akceptus) reĝon.

Li timigis lin kvazaŭ fantomo.(PAGE,p.349)

Kp.Li timigis de li, kvazaŭ de fantomo.

La hundoj ekbojis,kvazaŭ ekvidinte urson.(PAGE,p.349)

Kp.la hundoj ekbojis,kiel ili ekbojus ekvidinte urson.

Oni rigardis lin kvazaŭ perdita.(PAGE,p.349)

Kp.Oni rigardis lin kiel perditan.

Li kuŝas,kvazaŭ mortinta.(PIV,p.605)

La monto Fangyan veikas ekssterordinaran intereson ĉe ia tuisroj ne per tio, ke ĝi leviĝas rekte supren kaj havas rokmurojn krutajn kvazaŭ tranĉitajn,sed per sia kuba formo kaj fortaj lokaj trajtoj ĉe la montosupro.(EPĈ,1984,1,p.26)

Tia konstruo….estas pli permesebla,ĉar la prepozicio por imo malfortigas la dependecon inter la ĉefpredikato kaj tio,kaj tiamaniere la enhavo de tio estas eksplikebla per ke—pripozicio kvazaŭ sendepende de la ĉefprop—a predikato.(PAGE,p.354)

En la pluvozaj printempo kaj somero la akvo torente falas kvazauc de sur la breĉita ĉielo,   (GPĈ,1984,2,p.25)

Kvazaŭ laŭ sorĉa frapo,ĉio mutiĝis.(PIV,p.472)

1.6.se+形容词/副词/动词不定式

1.6.1.se+形容词，与主语相关。

Tiu sciigo,se vera,estas miriga.(PAGE,p.336)

Ĉion venkas la virino,se ĉarma.(PAGE,p.336)

1.6.2.se+形容词，与宾语相关。

La vinon,se bona,ni trinkos.(PAGE,p.336)

1.6.3.se+动词不定式。

Plie liaj propraj fakoj,apud farmacio kaj biologiaj esploroj,estas multoblaj:anatomio,fiziologio,patologio,terapiistiko,se citi nur la ĉefajn.(PIV,p.xxi)

La foso,se preni la plej malmulte,havis almenaŭ 8 futojn da larĝeco.(PAGE,p.354)

Se lin kompari kun la nuna reĝo,li estis Apolono ĉe Satiro.(PAGE,p.354)

1.6.4.se+副词

ĉeestu du atestantoj:se ne ,mi ne subskribos la kontrakton.(PIV,p.965)

Rim.4.以前见过EPĈ 1984,4,p.24有se tio estas necesa的用法，但又见到在PIV有se+estas necese的用法：

Ĉapojn,se estas necese,oni povas doni al ili eĉ purajn.(PIV,p.214)

1.7.eĉ+分词

Eĉ farinte ĉion eblan,li ne sukcestis.(PAGE,p.337)

Eĉ savita,mi estis jam nur ombro.(PAGE,p.337)

Eĉ atakite,mi ne respondus.(PAGE,p.337)

2．疑问代词/疑问副词/疑问形容词+动词不定式

2.1用作havi,instrui,montri,scii的宾语

Mi ne sciis,kiun el la ambaŭ elekti.(PIV,p.963)

Li ne scias kion fari.(PAGE,p.314)

La konsterita ambasadoro ne sciis kion fari kun sia persono.(PIV,p.595)

Mi havol,kion respondi al la mia insultanto.(PIV,p.376)

Multaj Esperantaj vortaroj adoptis tiun procedon,plej oportunan por la uzanotoj,kiuj tuj scias,kie serĉi kunmetaĵon (elz.akvokondukilosub akvo,ŝaŭmakvosub ŝaŭmoktp).(PIV,p.xxxii)

Ŝenĝen—anoj diris,ke pasintece la vizitantoj trovis nenion vidindan,sed nun ili eĉ ne scias kien direkti la rigardon.( EPĈ,1984,10,p.37)

Ŝi ne havis per kio aĉeti lignon.(PAGE,p.314)

Nun ne havas,per kio malaltigi vian fierecon.(PIV,p.376)

Mi ne scias de kie preni la monon por tio.(PAGE,p.314)

Oni ne sciis kiel aranĝi la aferon.(PAGE,p.314)

Mi monstros al vi,kiel malligi la nodon.(PIV,p.710)

Instruu miu kiel konduti en tia societo.(PAGE,p.314)

Se la senco ne montras la ni,kian prepozicion uzi,tiam ni povas uzi’je’.(PAGE,p.336)

试比较世界语十六条基本规则之十四：

Sed se ni devas uzi ian prepozicion kaj la rekta senco ne montras al ni,kian nome prepozicion ni devas preni,tiam ni uzas la prepozicion je,kiu memstaran signifon ne havas.

2．2．独立成句

Oni komencis priparoladi:kion kaj kiel fari?(PIV,p.507)

Ili estis tre multekostaj.Kie akiri la monon?(EPĈ,1984,7,p.32)

Ĉie en la galerio estas ŝtonoj kaj kiu scias,kiam ili falos sur la kapon.Kien fuĝi?kien sin kaŝi?(EPĈ,1984,4,p.23)

3.por+iu +动词不定式

iu在这一结构中是逻辑主语，不同于句子的主语。整个结构在句中可充当多种成份。如下面三例中，在第一例作真正主语，在第二例作定语，在第三例作状语。

Dum la malferma tempo,mi regule estas en la ĝardeno,kaj ĝi estas ankaŭ konvena tempo por mi volonte akcepti viziton de EPĈ—amikoj.(EPĈ,1984,1,p.40)

Pro multaj malsanuloj kaj nesufiĉeco de tiaj lioj neeviteble estiĝis malfaciloj por pacientoj viziti kuracistojn kaj ricevi kuracon en malsanulejo.(EPĈ,1984,2,p.18)

ĉigong—a ekzercado estas taŭga ne nur por maljunuloj kaj mal –sanemuloj,sed antaŭ por junuloj kaj sanaj homoj (por)fortigi la korpon kaj preventi malsanon.(EPĈ,1984,2,p.41)

Rim.5.最后一例原文中一连用了三个por，但如把最后一个por省去却成为本段论述的结构，因此本文将它放在园括号内。                  

                                                       返回目录