翻译研究

柴门霍夫世界语诗（四首）

 卢纪新

(1)  1 8 8 7年以前的两年里，为了把自己的新语言公布于众，柴门霍夫在寻找着出版商，然而那些努力都付诸东流了，没有人愿意拿钱给他冒险，艰难中他品尝着囊中羞涩的苦味。

1 8 8 7年的春天给他送来了温暖，他未来的岳父愿出线资助他印书，又经过一番审批上的周折后，  1 8 8 7年7月1 4日，柴门霍夫的小册子获准付印。

这时的柴门霍夫又喜又急，局促不安，他知道，只要他的小册子一发表，他就已经再也没有后退可能；他知道，对于一个靠民众为生的医生，如果被人们视作幻想家，不务正业的人，那么等候他的将是什么命运，他知道，他和他的家庭将来的荣辱已押到了这张牌上。但他已不能抛弃那个早已溶入他身心内部的理想了，他象是在一阵急跑之后来到了大厅门口，气喘嘘嘘却不知大门是否将为他打开。于是，在那急促的喘息中，他喊出了——

HO, MIA KOR'  呵，我的心

Ho, mia kor', ne batu maltrankvile,

el mia brusto nun ne saltu for!

Jam teni min ne povas mi facile,

ho, mia kor'!

呵，我的心，别这样激跳不停，

别跳出我的胸吧，

我已不能保持安宁。

呵，我的心!

Ho, mia kor'! Post longa laborado

ĉu mi ne venkos en decida hor'?

Sufiĉe! trankviliĝu de l' batado,

ho, mia kor'!

呵，我的心，经历了长久的艰辛，

难道关键时我不能获胜?

让我有足够的安宁吧，

呵，我的心!

(2)  在世界语第一书出版以后，世界语立刻受到了许多有识之士的支持和拥护，为了鼓励自己的同道为推进世界语运动而奋斗，为了让世人了解世界语内含的精神，柴门霍夫把自己一生为之奋斗的世界语理想与诗歌艺术有机地结合起来，写出了震撼人心的世界语颂歌——

LA ESPERO  希  望

En la mondon venis nova sento,

Tra la mondo iras forta voko;

Per flugiloj de facila vento

Nun de loko flugu ĝi al loko.

新的意识来到了人间，

强劲的呼声四方传遍，

让它乘着顺风的翅膀，

勇敢地飞遍地角天边。

Ne al glavon sangon soifanta

Ĝi la homan tiras familion:

Al la mond' eterne militanta

Ĝi promesas sanktan harmonion.

它不是将人类的家庭

引向嗜血的枪炮刀剑，

而是面对世界的战乱，

作出神圣和谐的诺言。

Sub la sankta signo de l' espero

Kolektiĝas pacaj batalantoj,

kaj rapide kreskas la afero

Per laboro de la esperantoj.

和平的战士们集结在

神圣的希望之旗下面。

世界语者的辛勤努力

推动这事业迅速发展。

Forte staras muroj de miljaroj

Inter la popoloj dividitaj ;

Sed dissaltos la obstinaj baroj,

per la sankta amo disbatitaj.

千年年来的道道高墙

把各民族深深地隔断，

我们神圣友爱的力量

必将使它们倒塌消散。

Sur neŭtrala lingva fundamento,

Komprenante unu la alian,

La popoloj faros en konsento

Unu grandan rondon familian.

在中立语言基础之上，

人们互相理解心相连。

所有民族将和衷共济，

结为大家庭似的集团。

Nia diligenta kolegaro

En laboro paca ne laciĝos,

Ĝis la bela sonĝo de l' homarao

Por eterna ben' efektiviĝos.

我们勤奋努力的同伴，

为和平奔忙不知疲倦。

直到人类的美好理想

已经永恒牢固地实现。

 (3)  从1 9 0 0年到第一届国际世界语大会召开的1 9 0 5年，世界语运动发展得更快了，已在十二个国家建立了团体，创办了杂志。然而，世界语者们仍然受到来自社会某些方面的误解或嘲讽。 “我们走对了吗?”自己队伍中，不时也有人心存疑虑。柴门霍夫深切地望着同伴们，并满怀信心地，将大家的目光引向通往耒来的——

LA VOJO  路

Tra densa mallumo briletas la celo,

al kiu kuraĝe ni iras.

Simile al stelo en nokta ĉielo,

al ni la direkton ĝi diras.

Kaj nin ne timigas la noktaj fantomoj,

nek batoj de l' sortoj, nek mokoj de l' homoj,

ĉar klara kaj rekta kaj tre difinita

ĝi estas, la voj' elektita.

我们向着目标勇敢地迈进

它在黑暗中放射着光明，

好似夜空中闪亮的星星，

给我们把前进的道路指引，

我们不怕那黑夜的幽灵鬼影，

更不怕世俗的谗言坎坷的命运。

因为我们选定了一条，

光明坦荡充满希望的路径。

Nur rekte, kuraĝe kaj ne flankiĝante,

ni iru la vojon celitan!

Eĉ guto malgranda, konstante frapante,

traboras la monton granitan.

L' espero, l'obstino kaj la pacienco -

jen estas la signoj, per kies potenco

ni paŝo post paŝo, post longa laboro,

atingos la celon en gloro.

在通向目标的路上，

我们勇往直前，意志坚定，

小小的水珠只要坚持不停

就能滴穿花岗岩的石层，

希望、顽强、坚毅是我们的标志

它鼓舞我们向前步步迈进。

经过长久的跋涉艰辛。

必将达到理想的胜境。

Ni semas kaj semas, neniam laciĝas,

pri l' tempoj estontaj pensante.

Cent semoj perdiĝas, mil semoj perdiĝas, -

ni semas kaj semas konstante.

"Ho, ĉesu!" mokante la homoj admonas, -

"Ne ĉesu, ne ĉesu!" en kor' al ni sonas:

"Obstine antaŭen! La nepoj vin benos,

se vi pacience eltenos".

为了向住已久的美好未来

我们不知疲倦播种耕耘

尽管曾有千百颗种子杳无回音，

我们仍坚持播种不停。

“哎，停止吧!”有人讽劝。

“不能停，不能停”，心中有一个声音：

坚定不移地前进吧，子子孙孙

都将传颂你们的开拓艰辛。

Se longa sekeco aŭ ventoj subitaj

velkantajn foliojn deŝiras,

ni dankas la venton, kaj, repurigitaj,

ni forton pli freŝan akiras.

Ne mortos jam nia bravega anaro,

ĝin jam ne timigos la vento, nek staro,

obstine ĝi paŝas, provita, hardita,

al cel' unufoje signita!

如果长久的干旱或突起的狂风

吹走了那些枯枝败叶，

我们要感谢那风的帮助，

使队伍更加纯洁清新、

我们的队伍不会消亡，

狂风不会使它裹足不行，

它朝着既定的目标

始终如一，顽强前进。

Nur rekte, kuraĝe kaj ne flankiĝante

ni iru la vojon celitan!

Eĉ guto malgranda, konstante frapante,

traboras la monton granitan.

L' espero, l' obstino kaj la pacienco -

jen estas la signoj, per kies potenco

ni paŝo post paŝo, post longa laboro,

atingos la celon en gloro.

在通向目标的道路上，

我们勇住直前，意志坚定。

小小的水珠只要坚持不停，

就能滴穿花岗岩的石层，

希望、顽强、坚毅是我们的标志

它鼓舞我们向前步步迈进。

经过长久的跋涉艰辛，

必将到达理想的胜境。

(4)  1909年，世界语在其问世二十多年以后，它已在世界上，特别是西方国家广为传播，有了一批忠实的支持者和追随者，而自1 9 0 5年以来的几次国际世界语大会也已经证实了世界语的实际活力。柴门霍夫和世界语者们都为此而深受鼓舞。但是，长期的奋斗消耗了柴门霍夫的大量精力，疾病也悄悄地在他身上投下了阴影，世界语发展中一些原来朋友的背叛，也给他心灵以痛苦的打击；另外，长期的贫困还一直折磨着他。即使在这样的情况下，柴门霍夫仍为推广发展世界语而日夜奔忙。在繁多的工作和纷杂的思绪中，柴门霍夫向往着一个清新的境地。于是，在阵阵微风中，飘洒着饱含诗人深情的——

PLUVO   雨

Pluvas kaj pluvas kaj pluvas kaj pluvas

senĉese, senfine, senhalte,

el ĉiel' al la ter', el ĉiel' al la ter'

are gutoj frapiĝas resalte.

飘飘洒洒的雨，浙浙沥沥的雨，

无穷无尽，无休无止，不停不息

从深邃的天空，洒向广阔的大地，

溅起了金色的水珠白色的雾气。

Tra la sonoj de l' pluvo al mia orelo

murmurado penetras mistera,

mi revante aŭskultas, mi volus kompreni,

kion diras la voĉo aera.

朦胧之中我在倾听一一

雨中传来呢喃的低语，

这飘忽空中的神奇声息

在吐露着什么样的秘密?

Kvazaŭ ia sopir' en la voĉo kaŝiĝas

kaj aŭdiĝas en ĝi rememoro...

Kaj per sento plej stranga, malĝoja kaj ĝoja,

en mi batas konfuze la koro.

仿佛它蓄含着某种思念，

在诉说着希冀，诉说着回忆…

这雨中的欢欣啊，雨中的愁绪

搅乱了我心头的一片安逸。

Ĉu la nuboj pasintaj, jam ofte viditaj,

rememore en mi reviviĝis,

aŭ mi revas pri l' sun', kiu baldaŭ aperos

kvankam ĝi en la nuboj kaŝiĝis?

是那已经消散的云霓，

又重新飘入我的回忆?

还是那乌云遮住的太阳，

在幻梦中放出光曦?

Mi ne volas esplori la senton misteran,

mi nur revas, mi ĝuas, mi spiras;

ion freŝan mi sentas, la freŝo min logas,

al la freŝo la koro min tiras.

我不想去探究这感觉的奇异,

任由思绪在遐想中舒展双翼，

一种清新的感觉吸引着我，

心儿牵我奔向那清新的境地。

                                                                   返回目录