wàn

万 [wàn] ①<数> dek mil: 十～ cent mil / ～分之一 dekmilono ②(很多) granda nombro da; miriadoj da: ～事～物 miriadoj da estaĵoj; la tuta naturo / ～里长空 vasta serena ĉielo; vastega [senlima] spaco ③<副>(绝对) (uzata kun negacio) absolute: 你～不可对他讲。 Vi absolute ne [Vi neniel] povas diri tion al li.

【万儿八千】[wànr bāqiān] <口> dek mil aŭ iom malpli

【万般】[wànb ān] ①(各种各样) ĉiaj specoj; diversaj specoj ②(非常) treege; ekstreme: 我～无奈,只能接受他们的条件。 Mi havas nenian alternativon krom akcepti iliajn kondiĉojn.

【万般皆下品,唯有读书高】[wànbān jiē xiàpǐn, wéiyǒu dúshū gāo] <旧> la valoro de ĉiuj aliaj okupoj estas malgranda, la studado de libroj superas ilin ĉiujn; esti klerulo signifas esti ĉe la plejsupro de la socio, dum ĉiuj aliaj karieroj estas malsuperaj; ĉiuj okupoj estas malnoblaj, nur la studado estas nobla

【万变不离其宗】[wàn biàn bù lí qí zōng] foj-refoje ŝanĝiĝi en la formo, tamen resti la sama en la esenco; resti fundamente la sama malgraŭ multfojaj supraĵaj ŝanĝiĝoj; neniam deflankiĝi de la fundamenta principo

【万不得已】[wànbùdéyǐ] el absoluta neceseco; kiel lasta rimedo; en la neebleco agi alimaniere: 不到～,他不会亲自出马。 Li neniam persone okupiĝos pri la afero, krom se estos absolute [nepre] necese. / 他知道,这只是～的办法。 Li scias, ke ĝi estas lasta rimedo.

【万次闪光灯】[wàncì shǎnguāngdēng] <摄> elektronika fulmolumilo

【万代】[wàndài] 同“万世” [wànshì]

【万端】[wànduān] multspeca; diversmamiera: 变化～ diversmanieraj ŝanĝoj; kalejdoskopaj ŝanĝiĝoj / 我真是感慨～。 Mil sentoj min atakas.

【万恶】[wàn’è] ekstreme malbona; absolute malvirta; abomeneginda: 在～的旧社会 en la abomeneginda malnova socio / ～之源 la fonto [la kaŭzo] de ĉiuj krimoj

【万方】[wànfāng] ①(各地) ĉiuj lokoj ②(多种多样) diversmaniere; senkompare: 仪态～ (pp virino) aperi en sia tuta beleco; esti senkompare gracia; esti plena de gracieco

【万分】[wànfēn] <副> treege; ekstreme: ～感谢 treege danki; mil dankojn / ～抱歉 treege bedaŭri / 此事～紧急。 Tio estas afero ekstreme urĝa.

【万夫莫当】[wànfū mò dāng] dek mil homoj ne povas rezisti antaŭ li [venki lin] (dirata pri brava militisto)

【万福】[wànfú] <旧> virina riverenco: 道～ (pp virino) fari riverencon; riverenci

【万古】[wàngǔ] eterne; ĉiam: ～长存 daŭri eterne [por ĉiam]; esti eterna [senmorta] / ～常新 senĉese renoviĝi / ～流芳 postlasi bonan nomon, kiu vivos por ĉiam; atingi senmortan famon / ～千秋 dum sennombraj jaroj; por ĉiam

【万古长青】[wàngǔ chángqīng] resti freŝa por ĉiam; resti eterna; esti senmorta: 祝两国人民的友谊～! La amikeco inter niaj du popoloj daŭru eterne [estu eterna]!

【万贯】[wànguàn] dek mil rozarioj da kupreroj — granda riĉaĵo: 他有～家财。 Li estas riĉega. 或 Li estas milionulo.

【万国】[wànguó] <旧> ĉiuj nacioj; ĉiuj ŝtatoj; ĉiuj landoj: ～博览会 universala foiro

【万户侯】[wànhùhóu] markizo kun feŭdo de dek mil familioj — alta nobelo; altranga ŝtatoficisto

【万花筒】[wànhuātǒng] kalejdoskopo

【万汇】[wànhuì] <书> ĉiuj estaĵoj en la mondo; ĉiuj kreitaĵoj

【万机】[wànjī] miriadoj da ŝtataj aferoj: 日理～ esti okupita per miriadoj da ŝtataj aferoj ĉiun tagon; zorgi pri multenombraj ŝtataj aferoj ĉiun tagon

【万家灯火】[wǎnjiā dēnghuǒ] miriadoj da trembrilantaj lamplumoj (de urbo): 我从电影院出来的时候,已经～了。 Kiam mi eliris el la kinejo, ĉiuj lampoj de la stratoj jam estis lumigitaj.

【万箭穿心】[wànjiàn chuān xīn] dek mil sagoj trapikas la koron — en grandega aflikto

【万劫不复】[wànjié bù fù] perdi por ĉiam; esti senespera [nerebonigebla, nesavebla]: 局势还没有到～的境地。 La situacio ankroraŭ ne estas senespera. / 如果我们不和命运作斗争,我们将成为～的奴隶。 Se ni ne ribelus kontraŭ la sorto, ni fariĝus nesaveblaj sklavoj.

【万金油】[wànjīnyóu] ①(清凉油) balzamo por kuraci kapdoloron, brogvundeton kaj aliajn malsanetojn ②(什么做能做,但什么都不擅长的人) homo, kiu kapablas fari ĉion, sed majstras en nenio

【万钧】[wànjūn] dek mil ĝjun-oj — tre peza; te potenca: 雷霆～ tiel potenca, kiel fulmo

【万籁俱寂】[wànlài jù jì] ĉio estas kvieta; regas absoluta silento: 当夜～,月色初上。 La nokto estis tre kvieta, kaj la luno ĵus leviĝis.

【万类】[wànlèi] ĉiuj kreitaĵoj; la kreitaro; ĉiuj vivaj estajoj: 鹰击长空,鱼翔浅底,～霜天竞自由。(毛泽东) Sin pafas agloj al ĉielo l’ vasta, Kaj ŝvebas fiŝoj en la fundo klara. Ĉiuj estaĵoj sub la prujna ĉielo konkuras por libero.

【万里长城】[Wànlǐ Chángchéng] la Granda Murego

【万里长征】[wànlǐ chángzhēng] longa marŝado de dek mil li-oj: 夺取全国胜利,这只是～走完了第一步。(毛泽东) Gajni la venkon en la tuta lando estas nur la unua paŝo de longa marŝo de dek mil li-oj.

【万流景仰】[wànliú jǐnyǎng] meriti la respekton kaj admiron de ĉiuj homoj

【万隆】[Wànlóng] <地> Bandungo: ～会议 Bandung-a Konferenco (1955)

【万马奔腾】[wànmǎ bēnténg] dek mil ĉevaloj galopas antaŭen — antaŭeniri kun granda impeto

【万马齐喑】[wànmǎ qí yīn] dek mil ĉevaloj staras mutaj — ĝenerala muteco [silento]; senviva atmosfero: 长达十年的～的沉闷局面终于结束了。 La dek jaroj de ĝenerala muteco kaj sufoka atmosfero finfine forpasis.

【万民伞】[wànmínsǎn] dekmilpopola ombrelo (en la pasinteco, donacita al populara ŝtatoficisto tiam, kiam li forlasis sian distrikton, kiel signo de respekto kaj dandemo; farita el ruĝa silko aŭ sateno kaj surskribita per la nomoj de la donacantoj en oraj ideografiaĵoj)

【万难】[wànnán] ①(非常难于) ekstreme malfacila; absolute neebla: 此事～照办。 Estas absolute neebla por mi plenumi vian peton. / ～同意 neniel povi konsenti ②(各种困难) ĉiaj malfacilaĵoj: 排除～,去争取胜利 venki ĉiajn malfacilaĵojn por gajni la venkon

【万能】[wànnéng] ①(无所不能) ĉiopova; plejpotenca: 基督徒认为上帝是～的。 La kristanoj kredas, ke Dio estas ĉiopova. ②(多种用途) universala; por pluraj uzoj ◇ ～扳手 universala ŝraŭbŝlosilo / ～工作台 universala (labor)stablo / ～虎钳 universala ŝraŭbtenilo / ～胶 universala gluo / ～拖拉机 traktoro por pluraj uzoj / ～铣床 universala frezmaŝino / ～钥匙 universala [komuna] ŝlosilo; ĉefŝlosilo; paspartuo; dirko; ŝloshoko

【万年】[wànnián] dek mil jaroj — eterneco: 遗臭～ postlasi nomon, kiu fetoros ĝis eterneco; esti malbenota de la posteularo

【万年历】[wànniánlì] eterna [porĉiama] kalendaro

【万年青】[wànniánqīng] <植> (japana) rodeo (Rohdea japonica)

【万念俱灰】[wànniàn jù huī] vidi ĉiujn siajn esperojn reduktitaj en cindron; perdi ĉiujn siajn esperojn; droni en malespero

【万千】[wànqiān] miriadoj da; diversmaniera: 思绪～。 Miriadoj da pensoj atakas min [svarmas en mia kapo]. / 变化～ diversmaniere ŝanĝiĝi

【万全】[wànquán] tute senriska; absolute fidinda: 计出～ ellabori tute senriskan laboron

【万全之策】[wànqu án zhī cè] (也说“万全之计” [wànquán zhī jì]) tute senriska politiko [plano]; absolute fidinda plano: 目前惟有与吴国结盟,才是～。 En la nuna tempo la sola senriska politiko por ni estas fari aliancon kun Wu-regno.

【万全之计】[wànquán zhī jì] tute senriska politiko [plano]; absolute fidinda plano

【万人坑】[wànrénkēng] amastombejo

【万人空巷】[wànrén kōng xiàng] la loĝantaro de la tuta urbo estas ekstere (por celebrado aŭ bonvenigo): ～,齐来广场观看盛大的阅兵典礼。 La stratoj de la urbo vakas kaj preskaŭ ĉiuj homoj estas sur la placo por ĉeesti la grandan militan revuon.

【万世】[wànshì] ĉiuj epokoj; generacio post generacio; eterneco: ～师表 la Modela Instruisto de Miriadoj da Epokoj (honora titolo por Konfuceo)

【万事】[wànshì] ĉiuj aferoj; ĉio: ～亨通。 Ĉio iras bone [glate]. / ～起[开]头难。 Ĉiu komenco estas malfacila. (z) / ～俱备,只欠东风。 Ĉio estas preta krom la decidiga kondiĉo.

【万事大吉】[wànshì dàjí] ĉio estas perfekta; ĉio kvazaŭ ruliĝas sur reloj: 以为这次胜利了便～的思想是危险的。 Estas danĝere pensi, ke ĉio iros perfekte post tiu ĉi venko

【万事通】[wànshìtōng] <讽> ĉiosciulo; persono vaste informita

【万寿无疆】[wànshòu wújiāng] senfine longa vivo: 恭祝陛下～。 Longan vivon al Via Imperiestra [Reĝa] Majesto!

【万水千山】[wàn shuǐ-qiānshān] sennombraj riveroj kaj montoj: 我们两国远隔～,但我们的心是连在一起的。 La sennombraj riveroj kaj montoj, kiuj disigas niajn du landojn, neniel malhelpas al niaj koroj resti kunigitaj.

【万死】[wànsǐ] morti dek mil mortojn; suferi dek mil mortojn: 罪该～ meriti mil mortojn pro siaj krimoj / ～不辞 esti preta spiti ĉiajn danĝerojn por plenumi sian devon [taskon]

【万岁】[wànsuì] ①(永在) vivu: 全世界人民大团结～! Vivu la granda solidareco de la popoloj de la mondo! ②(旧时称皇帝) la imperiestro; (直接称呼) Via Imperiestra Moŝto; Via Majesto; (间接称呼) Lia Imperiestra Moŝto; Lia Majesto

【万万】[wànwàn] ①<副>(绝对) (uzata kun negacio) absolute: 那是～不可能的。 Tio estas absolute neebla. / 我～没有想到。 Tiu ĉi ideo neniam venis al mi en la kapon. / 此事～不可忘记。 En ĉiaj cirkonstancoj vi ne devas forgesi tion. 或 En nenia okazo vi devas forgesi tion. ②<数>(亿) cent milionoj

【万维网】[wànwéiwǎng] <信> TTT (la akronimo de Tut-Tera Teksaĵo; angle: WWW); la Teksaĵo

【万无一失】[wàn wú yī shī] absolute senriska; tute sekura; tute certa; perfekte garantiata: 只要潼关守得住,西安便～。 Se nur la pasejo Tongguan restas en niaj manoj, la urbo Xi'An estas en sekureco. / ～的办法 tute certa rimedo / 善射者～。 La bona pafisto neniam maltrafas sian celon.

【万物】[wànwù] ĉiuj kreitaĵoj; la kreitaro; ĉiuj estaĵoj; la universo: 人为～之灵。 La homo estas la sola inteligenta estaĵo de la universo. / ～生长靠太阳。 Ĉiuj vivaĵoj ŝuldas sian kreskon al la suno.

【万向】[wànxiàng] <机> universala ◇ ～阀 universala valvo / ～接头 universala artiko; kardana artiko

【万象】[wànxiàng] ĉiu fenomento en la mondo; ĉiuj manifestiĝoj de la naturo; ĉiuj aferoj: 春回大地,～更新。 La printempo revenas al la tero kaj ĉio aspektas freŝaj kaj gajaj [kaj la renoviĝo sentiĝas ĉie]. / 包罗～的计划 ĉionampleksa plano

【万幸】[wànxìng] tre feliĉe [bonŝance]; per feliĉa hazardo: 轰炸后房屋仍然完好,总算～。 Feliĉe [Per feliĉa hazardo], la domo restis sendifekta post la bombado.

【万姓】[wànxìng] dek mil familinomoj — la popolo; la amasoj

【万言书】[wànyánshū] dekmilvorta (t.e. longa) petskribo

【万一】[wànyī] ①<连>(假设) se per hazardo; en la okazo, se: ～有人找我,就请他留个条。 Se per hazardo iu venos min vidi, petu lin lasi letereton por mi. ②<副>(用于提问) kio okazas, se; kion fari, se: ～他不同意呢? Kion do mi faru, se li ne konsentos? ③意外变化) neatenditaĵo; eventualaĵo: 防备～ esti preparita kontraŭ ĉiaj eventualaĵoj [kontraŭ la plej malbona okazo] ④(极小) dekmilono — tre malgranda elcentaĵo: 笔墨不能形容其～。 Tio defias ĉian priskribon. 或 Ĉiaj vortoj ne povas priskribi tion.

【万应灵丹】[wànyìng língdān] kuracilo kontraŭ ĉiaj malsanoj; universala [mirakla] kuracilo; panaceo

【万用电表】[wànyòng diànbiǎo] <电> multimetro*

【万有引力】[wànyǒuyǐnlì] <物> universala altir(fort)o; (universala) gravito ◇ ～定律 la leĝo de la universala altir(fort)o (de Neŭtono)

【万丈】[wànzhàng] altega; senfunda: ～高山 monto, kiu leviĝas ĝis la ĉielo / ～深渊 senfunda abismo

【万丈高楼平地起】[wànzhàng gāolóu píngdì qǐ] la plej alta domego leviĝas de la grundo — ĉiu afero havas sian komencon; granda kverko kreskas el malgranda glano

【万众】[wànzhòng] milionoj da homoj; popolamaso: 喜讯传来,～欢腾。 Milionoj da homoj ĝojegis ĉe la aŭdo de la bona novaĵo

【万众一心】[wànzhòng yīxīn] milionoj da homoj animitaj de unu sama volo; unukore kaj unuanime: 我们～建设社会主义现代化强国。 Ni konstruas modernan, potencan socialisman landon unukore kaj unuanime.

【万状】[wànzhuàng] ekstreme; treege: 情况危险～。 La situacio estas ekstreme danĝera. / 惊恐～ esti en granda paniko; kuri de sia propra korpo (z)

【万紫千红】[wànzǐ-qiānhóng] riĉa kolordiverseco; kolorbunteco; kolorĥaoso: 百花盛开,～。 Diversspecaj floroj floras en kolorbunteco.

【万字】[wànzì] svastiko (卍)